شعار سال: وقتی که یک فروند هواپیمای 'F-15' سعودی از پایگاه هوایی 'ملک خالد' در جنوب عربستان سعودی به هوا بر می خیزد تا برود و یمن را بمباران کند؛ این فقط هواپیما و بمبهایش نیستنند که آمریکایی هستند،. مکانیک هایی هم که این جت ها را مرمت و نگهداری می کنند آمریکایی محسوب می شوند. هیچ سعودی ایی حق ندارد به این جت ها دست بزند. خلبان های این جت ها هم زیر نظر نیروی هوایی آمریکا آموزش دیده اند.

در اتاق عملیات پرواز در ریاض، فرماندهان سعودی در مجاورت افسران نظامی آمریکایی می نشینند و در جریان اطلاعات خود و توصیه های تاکتیکی قرار می گیرند. توصیه اکید افسران آمریکایی به همتایان سعودی شان، مراقبت از جان شهروندان غیر نظامی یمن است.

اثر انگشت آمریکا همچنین بر روی همه جنگ هوایی است که در یمن جریان دارد. در این حملات بی هدف هوایی ائتلاف به رهبری سعودی به یمن تا به امروز بالای 4600 غیر نظامی کشته شده اند.

این آمار بالای تلفات غیرنظامیان جنگ یمن، در واشنگتن بحث های داغی به راه انداخته و بسیاری معتقدند که آمریکا ندانسته به دام ائتلافش با سعودی ها افتاده است.

'محمد بن سلمان' ولیعهد سعودی و در واقع حاکم بالفعل عربستان برای آنکه هواپیماهای جنگی اش را بر فراز آسمان یمن به حال پرواز نگاه دارد، بشدت متکی به حمایت های آمریکا است.

عربستان در سال 2015 میلادی وارد جنگ یمن شد و امارات و یک تعدادی از گروه های دست و پا شکسته یمنی را هم متحد خود کرد و به جنگ با 'حوثی' رفت.

سه سال از این جنگ پشت سر گذاشته شده و کشور در آستانه بلای خانمانسوز قحطی است.

مقامات آمریکایی می گویند که جنگ فرسایشی یمن، امروز فقط یک جنگ نیست، یک باتلاق استراتژیک و اخلاقی است.

آمریکا چندین دهه است که سیاستی را دنبال می کند که عبارتست از فروش سلاح به یک متحد پولدار. اما امروز جنگ یمن، کلیت این سیاست را زیر و رو کرده است.

البته این سیاست تا چند سال پیش قابل توجیه بود. تا همین چند سال پیش عربستان این سلاح ها را فقط می خرید، اما از آنها استفاده نمی کرد.

اما حالا که جنگ یمن اتفاق افتاده و احتمال آن می رود که متهم به ارتکاب جنایات جنگی شناخته شود، آمریکا که یکی از فروشندگان سلاح به عربستان است نیز در معرض آن قرار دارد که همدست سعودی ها در جنایات جنگی معرفی شود.

روزنامه نیویورک تایمز با تصریح این نکته که آمار تلفات غیرنظامیان در این جنگ رو به افزایش است، نوشت: این مسئله معمایی را پیش روی وادی سیاست آمریکا نهاده است؛ آمریکا هم از طرفی به عربستان سلاح می فروشد، هم از سویی نیز از او می خواهد که مراقب باشد در این میدان کارزار زیاده روی نکند و بی رویه از جنگ افزارهایی که در اختیار دارد استفاده نکند.

وزارت دفاع آمریکا(پنتاگون) و وزارت خارجه آمریکا می گویند که اطلاع ندارند آیا اماکن غیرنظامی شامل مساجد، مراسم عروسی و مراسم عزاداری و بازار که هدف بمبارانهای ائتلاف قرار می گیرد آیا با سلاح های آمریکایی بمباران می شود یا نه.

یکی از مقامات سابق وزارت خارجه آمریکا اطلاع داده است، از همان روزهای اول جنگ یمن، هر حمله هوایی که در این کشور اتفاق افتاده و در بسیاری از آنها هم از هواپیماهای جنگی و مهمات جنگی استفاده شده است؛ آمریکا به پرونده های تک تک این حملات دسترسی داشته است.

البته آمریکا در عرض این مدت سه ساله جنگ، خیلی سعی کرده سعودی ها را مجاب کند که مراقب جان غیرنظامیان باشند اما تلاشش بی ثمر ماند. سعودی ها با چرب زبانی اجازه ندادند یک هیاتی که آمریکا رهبری آن را برعهده داشت به یمن برود و از حملات هوایی بی هدفی که در این کشور انجام می گیرد تحقیق کند.

آمریکا یک فهرست بلندبالا از اماکنی که جزء اماکن ممنوعه برای هدف گیری در حملات هوایی قرار دارند را تهیه کرده و در اختیار عربستان قرار داده اما عربستان غالبا اهمیتی به این فهرست نمی دهد.

'تام مالینوفسکی' دستیار سابق وزیر امور خارجه که به تازگی از ایالت نیوجرسی به کنگره هم راه پیدا کرده، در این باره شرح می دهد: در نهایت امر به این نتیجه رسیده ایم که سعودی ها این روزها کمی حرف گوش کن شده اند.

مالینوفسکی می گوید: به سعودی ها مختصات مکانهایی که نباید بمباران شوند داده شده اما آنها همچنان به حمله به این اهداف ادامه می دهند. آنها گویا اصلا گوش شنوایی به نصایح ما ندارند.

البته این اعتراض علنی به تلفات غیرنظامیان در جنگ یمن فقط اختصاص به مقامات آمریکایی دارد دو رئیس جمهوری که شاهد جنگ یمن بوده اند همچنان در این جنگ در کنار سعودی ها ایستاده اند.

سعودی ها از توافق هسته ای 'باراک اوباما' با ایران عصبانی بودند و اوباما هم برای آنکه به آنها دلگرمی بدهد جنگ یمن را تایید کرد. 'دونالد ترامپ' هم بن سلمان را در آغوش گرفت و در مقابل افتخار کرد که یک قرارداد چندین میلیارد دلاری تسلیحاتی با عربستان امضا کرده است.

دقیقا در همان هنگام که یمن زیر بمباران قرار داشت، آمریکا هم همچون گذشته به نیروی هوایی سلطنتی عربستان آموزش می داد.

در سال 2017 میلادی نیروی نظامی آمریکا اعلام کرد که در یک برنامه 750 میلیون دلاری در نظر دارد به سعودی ها آموزش بدهد که حملات هوایی را به ترتیبی انجام بدهند که با دقت هدف گیری بشود و هیچ هدف غیرنظامی نشانه گرفته نشود و تلفاتی از غیرنظامیان به بار نیاید.

در همان سال، کنگره با تصویب مصوبه ای به دولت اجازه داد که بیش از 150 میلیون دلار مهمات نقطه زن به عربستان سعودی فروخته شود. این قرارداد مربوط به دولت قبل بود اما اوباما به علت تلفات غیرنظامیان در جنگ یمن آن را معلق گذارده بود.

دولت ترامپ هم در همین راستا و با هدفی مشابه در ماه نوامبر، سوخت رسانی مجدد آمریکا به جنگنده های ائتلاف را متوقف کرد زیرا همچنان به حمایتش از جنگ یمن ادامه داد.

در این ماه همچنین سنا تصویب کرد که کمک نظامی آمریکا به جنگ بطورکل قطع شود. این یک تودهنی بزرگ سنا به دولت ترامپ بود اما مجلس نمایندگان طرح را تصویب نکرد و طرح ملغی تلقی شد.

به هر حال آمار تلفات غیرنظامیان جنگ یمن همچنان رو به بالا رفتن است. نوامبر، خشونت بار ترین ماه جنگ یمن بوده است.

گروه 'پروژه اطلاعات پیرامون مکان درگیری های مسلحانه و رویدادها' که از سال 2016 شروع به جمع آوری اطلاعات و آمار از تلفات جنگ یمن می کند، این محاسبه را کرده است.

طبق داده های آماری این گروه، در ماه نوامبر آمار کشته شدگان جنگ یمن 3058 نفر بوده که 80 تن آنها غیرنظامیان بوده اند که زیر حملات هوایی جان خود را از دست داده اند.

چند دهه است که آمریکا میلیاردها دلار سلاح به عربستان می فروشد آن هم فقط با اتکا به این پیش فرض نانوشته که سعودی ها به ندرت از این سلاح ها استفاده می کنند.

بعد از آمریکا و اسرائیل، عربستان سومین ناوگان بزرگ جت های 'F-15' را در جهان دارد اما خلبانهای سعودی تقریبا هیچگاه با این جت ها کار نکرده اند. این جت ها در سال 1984 دو فروند جت ایرانی را بر فراز آبهای 'خلیج فارس' سرنگون کردند.

همچننی این جت ها در سال 1991 هم دو فروند هواپیمای جنگی عراق را در جنگ خلیج به زمین انداختند و در سال 2009 هم مرزهای عربستان با یمن را چند بار بمباران کردند.

آمریکا به سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس هم سلاح می فروشد و از آنها هم همین توقع را دارد.

در همین چارچوب 'اندرو میلر' از مقامات پیشین وزارت خارجه آمریکا که هم اکنون با گروه پروژه 'دمکراسی خاورمیانه' کار می کند، می گوید: 'این ذهنیت وجود دارد که این کشورها از این تجهیزات استفاده نمی کنند و فقط چند برگ کاغذ خیلی گرانقیمت به آنها فروخته ایم'.

دو مقام سابق برحسته آمریکا می گویند: وقتی در مارس 2015 شاهزاده سعودی چند فروند جت جنگنده به یمن فرستاد، پنتاگون دست پاچه شد و تنها 48 ساعت بعد اعلان رسمی انجام اولین حمله به حوثی ها را از جانب سعودی ها دریافت کرد. سعودی ها به آمریکا اطمینان دادند که جنگ در عرض چند هفته تمام خواهد شد.

اما جنگ نه تنها در عرض چند هفته به پایان نرسید بلکه وقتی یک سال گذشت و جنگ همچنان ادامه داشت آمریکایی ها متوجه شدند که این جنگ غیرنظامیان بسیاری را زیر حملات هوایی سعودی ها و اماراتی ها از بین خواهد برد.

مقامات نظامی آمریکا اخطاریه هایی به اتاق جنگ در ریاض فرستادند و به آنها تذکر دادند که چرا خلبانان کم تجربه سعودی برای آنکه هدف آتش دشمن قرار نگیرند در ارتفاع بالا پرواز می کنند. آمریکایی ها به سعودی ها هشدار دادند که به همین علت است هدف گیری بمبارانهای ائتلاف دقیق نیست و غیرنظامیان هم مورد اصابت قرار می گیرند.

طراحان جنگی ائتلاف، غلط نشانه گیری می کردند و خلبانهایشان هم اهدافی غلط را نشانه می رفتند. به عنوان نمونه خودروی هدف گذاری شده وقتی که به سمت بازارهای پرجمعیت در حرکت بود هدف قرار می گرفت در حالیکه خلبان جنگنده باید صبر کند تا خودرو از شهر خارج شود و بعد او را نشانه بگیرد. ائتلاف معمولا اعتنایی به فهرست اماکن ممنوعه ندارد و مدارس، بیمارستانها و سایر مراکز غیرنظامی را هدف قرار می داد.

این فهرست را 'فرماندهی مرکزی آمریکا' و سازمان ملل تهیه کرده است.

در ماه اوت امسال، یک دستگاه اتوبوس حامل کودکان دانش آموز هدف بمباران قرار گرفت و دست کم 40 کودک کشته شدند.

اما آمریکایی ها همچنان اصرار دارند که باید از ائتلاف سعودی حمایت شود.

بن سلمان ولیعهد سعودی در ماه مارس سفری به واشنگتن داشت. ترامپ در دیدار با او نقشه ای را بالا گرفت و تصویر هواپیماهایی که قیمتهایشان هم رویش حک شده بود را به همه نشان داد.

قیمت این هواپیماها 533 میلیون و 525 میلیون دلار بود.

اما سنا از این حرکت رئیس جمهور بشدت آشفته شد و پنتاگون را متهم کرد که همدست بمبارانهای بی هدف ائتلاف در جنگ یمن است و آمریکا را همدست این جنایات جنگی در یمن کرده است.

ژنرال 'جوزف ال. ووتل' سرپرست فرماندهی مرکزی آمریکا در این خصوص شرح می دهد: نقش آمریکا در راه حفاظت از جان غیرنظامیان در جنگ یمن مطلقا اساسی است.

وی می گوید که نیروی نظامی آمریکا، اطلاعی از بمباران های بی هدف ائتلاف ندارد و نمی داند وقتی این هواپیماها سوخت گیری مجدد می شوند آیا همان هواپیماهایی هستند که غیرنظامیان را هدف قرار می دهد یا نه و همچنین اطلاعی از اینکه چه موقع ائتلاف از بمب های ساخت آمریکا استفاده می کند، ندارد.

اما 'لاری لوئیز' مشاور وزارت خارجه آمریکا که بین سالهای 2017 - 2015 با ائتلاف به رهبری سعودی کار می کرده، در رد این مدعا می گوید که از همان روزهای اول جنگ یمن آمریکا در جریان همه اطلاعات مربوط به جنگ قرار داشته است.

این موضوع را خلبان 'بیل اوربن' سخنگوی فرماندهی مرکزی هم تایید کرده اما اشاره می کند که افسران آمریکایی از مفروضات ارائه شده توسط ائتلاف برای انجام ماموریتش استفاده می کرد.

این ماموریت مشتمل بود بر توصیه برای مراقبت از جان غیرنظامیان، تبادل اطلاعات در مورد تهدید حوثی ها و هماهنگی برای سوخت گیری مجدد در هوا، که البته این بخش از کار از ماه نوامبر قطع شد.

'رایان گودمن' وکیل مدافع سابق وزارت دفاع آمریکا و استاد دانشگاه نیویورک در این باره توضیح می دهد: طبق قوانین آمریکا، خریداران سلاحهای آمریکایی باید تابع قوانین مربوط به درگیری های مسلحانه باشند در غیر این صورت امکان دارد در آینده حق خرید سلاح های آمریکایی را نداشته باشند.

'دانیل ال. بایمن' استاد دانشکده خدمات خارجی دانشگاه 'جورج تاون' نیز می گوید: سخت گیری در قبال حملات هوایی سعودی ها نه فقط به نفع جان مردم یمن است بلکه به نفع خود سعودی ها هم هست.

وی می افزاید: این جنگ، یک فاجعه استراتژیک برای سعودی ها بوده است. این حملات هوایی، حوثی ها را شکست نداده است. نتیجه وحشتناک تحقیقاتی که از جنگ یمن انجام گرفته، حسابی به نفع متحد و پشتیبان خارجی حوثی ها تمام شده است.

بایمن ادامه می دهد: آمریکا باید از قدرتش در راه ترویج صلح و ثبات در یمن استفاده کند. آمریکا باید از جان متحدانش در قبال خود هم مراقبت کند.

'جیمز متیس' وزیر دفاع آمریکا هفته گذشته از سمت خود استعفا کرد. قرار است از اول ژانویه (11 دی) سرپرستی این وزارتخانه را موقتا 'پاتریک ام. شاناهان' که یکی از مدیران صنایع تسلیحاتی آمریکاست برعهده بگیرد.

شاناهان بیش از سه دهه در شرکت هواپیماسازی 'بوئینگ' کار کرده است.

بوئینگ، تولید کننده جت های 'F-15' است که چند قرارداد میلیاردها دلاری با عربستان در دست دارد.

مقامات پنتاگون می گویند که شاناهان در سمت جدید خود که قائم مقام وزارت دفاع است حق تصمیم گیری در مورد بوئینگ را ندارد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته خبرگزاری جمهوری اسلامی تاریخ انتشار 5 دی 97، کدخبر: 83148463، www.irna.ir