شعار سال: رفيعي‌پور از موفقيت اين سازمان در مواجهه با چالش‌هاي تحريم و افزايش نرخ ارز خبر داد و توضيحاتي نيز درباره دستورالعمل جديد مبارزه با قاچاق دام در پي گمانه‌زني درباره برنامه برخي کشورها براي به‌خطر‌انداختن امنيت غذايي ايران داد که در ادامه مي‌خوانيد:

‌اگر ممکن است در ابتدا آماري از ميزان توليد و صادرات فراورده‌هاي دامي ارائه کنيد.
در اين شرايط سخت تحريمي موفقيت زيادي حاصل شده است. مجموع توليدات فراورده‌هاي خام دامي، اعم از گوشت قرمز، گوشت سفيد، تخم‌مرغ، شير و عسل در کشور ما به بيش از 14 ميليون تُن رسيده و از اين مقدار 112 هزار تُن صادرات در سال جاري انجام شده است. در حوزه آبزيان زنده بيش از يک‌ميليون‌و 500 هزار قطعه و در حوزه جوجه يک‌روزه بيش از 31 ميليون قطعه صادرات انجام شده است. بيش از پنج ميليون دانه تخم‌مرغ نطفه‌دار نيز در اين مدت صادر شده است. هشت‌هزارو 200 تُن مرغ هم صادر شده و پيش‌بيني مي‌کنيم ميزان صادرات ميگو نيز نسبت به سال گذشته دو برابر شود. يعني سال گذشته 20 هزار تُن صادرات داشتيم که امسال اميدواريم به دو برابر برسد. البته معمولا رسانه‌ها بيشتر به توليد و صادرات فراورده‌هاي خوراکي دامي توجه مي‌کنند درحالي‌که ميزان قابل توجهي هم فراورده‌هاي دامي غيرخوراکي وجود دارند که موجب نفع براي کشورمان هستند. مثلا صادرات آلايش دامي مثل پوست، روده و... به بيش از 52 هزار تُن رسيده است که شامل محصولات مختلفي هستند، مثلا 5.5 ميليون هنگ روده صادر شده است. با توجه به اينکه در حوزه بيماري‌هاي دامي و طيور، خصوصا بيماري‌هاي استراتژيک با کاهش بيماري و کنترل آن مواجه بوده‌ايم، ميزان توليدمان افزايش يافته است.
‌آماري از ميزان کاهش بيماري‌ها در دست هست؟
بله، بيماري‌هاي استراتژيک کشور که براي ما برخورد با آنها از اهميت ويژه‌اي برخوردار است؛ مثل تب برفکي، هاري، تب مالت، سياه‌زخم و... در سه سال گذشته بين 30 تا 50 درصد کاهش داشته است. دغدغه ما در سازمان دامپزشکي اين است که توليدکنندگان ما اگر دغدغه‌هايي مثل دغدغه اقتصادي يا تغيير اقليم دارند، حداقل در زمينه سلامت دام‌هايشان نگراني نداشته باشند و صدمه‌اي از اين جهت نبينند. نيت ما اين است که بيماري‌ها را در اين صنعت کاهش دهيم. همان‌طور که مي‌دانيد سال قبل بيماري آنفلوانزاي پرندگان بيش از 64 کشور دنيا را تحت تأثير قرار داد و کل کشورهاي اروپايي درگير آن شدند و خسارت بسيار سنگيني به کل جهان وارد کرد. آمريکا سال 2014 بيش از 3.4 ميليارد دلار به دليل همين آنفلوانزاي فوق حاد پرندگان خسارت ديد. ما نيز در دو سال گذشته خسارت زيادي از اين جهت ديديم اما امروز با افتخار اعلام مي‌کنم ما با مراقبت‌هاي بسياري که به عمل آورديم نه تنها توانستيم اين بيماري‌هاي خطرناک و آسيب‌زننده را کنترل کنيم بلکه جالب است بگويم امسال مازاد توليد هم خواهيم داشت.
‌ميزان ارز تخصيص‌داده‌شده براي واردات دارو را هم بگوييد.
در واقع از پنج ماه قبل سازمان دامپزشکي نيز به فرايند تخصيص ارز براي واردات محصولات مرتبط با اين حوزه اضافه شده و به قول معروف يکي از تيک‌ها را سازمان دامپزشکي مي‌زند. يعني ثبت سفارش در وزارت صمت انجام مي‌شود و از آنجا به وزارت جهاد ارسال مي‌شود و وزارت جهاد هم به ما منتقل مي‌کند و ما هم تأييد مي‌کنيم و به بانک مرکزي مي‌فرستيم تا نسبت به تأمين ارز آن اقدام کند.‌در مجموع براي همه محصولات حوزه دارو، مواد اوليه، واکسن و مانند آن 340 ميليون دلار ارز در نظر گرفته شده است. مقام وزارت هم به اين مسئله بسيار اهميت مي‌دهد و معتقد است اگر در حوزه غذا و داروي دام و طيورمان موفق نباشيم، نمي‌توانيم به توليد و توان داخلي‌مان تکيه کنيم. به همين دليل تاکنون از اين ميزان ارزي که در نظر گرفته شده بيش از 301 ميليون دلار ارز به واردکنندگان تخصيص داده‌ايم. خوشبختانه بيشترين ميزان تخصيص ارز نسبت به سقفي که در نظر گرفته شده توسط سازمان دامپزشکي انجام شده است. البته به معناي آن نيست که اگر بيشتر از آن سقف نياز به تخصيص ارز بود، امکانش وجود نداشته باشد بلکه حتما هرآنچه موردنياز کشور است انجام مي‌شود و در صورت لزوم تخصيص فراتر از سقف موردنظر را به عنوان سهميه سال 98 در نظر خواهيم گرفت و اين سقف نيز قابل تغيير است.
‌ قيمت داروها هم در اين چند‌ماهه افزايش زيادي داشته است. براي اين معضل چه برنامه‌اي داريد؟
همان‌طور که مي‌دانيد ارز تخصيصي براي دارو همان ارز چهارهزارو 200 توماني است و آنچه در اين کانال با اين قيمت وارد مي‌شود، هنگامي که وارد گمرک مي‌شود تا اقدامات لازم مانند تأييد بهداشتي روي آن انجام شود، از سوی سازمان حمايت قيمت‌گذاري شده و بايد با همان قيمت مصوب عرضه شود. اگر گاهي شما مي‌بينيد که محصولي با افزايش قيمت مواجه شده به دليل افزايش قيمت مواد اوليه آن نيست بلکه دليلش افزايش هزينه خيلي از اقلام جانبي مانند هزينه‌هاي بسته‌بندي و مانند آن است که همگي آنها را سازمان حمايت رصد و کنترل مي‌کند. قيمت نهايي‌ای که محصول با آن نرخ در اختيار دامدار يا مرغدار قرار مي‌گيرد، حاصل اين فرايند است.
‌ با‌اين‌حال اگر گران‌فروشی کنند، چطور متوجه مي‌شويد و چه اقدامي مي‌کنيد؟
پس‌ازآنکه محصول تأييد بهداشتي لازم را در گمرک دريافت مي‌کند، به‌وسیله شرکت‌هاي توزيع‌کننده ملي، استاني، داروخانه‌ها و... در شبکه توزيع پخش شده و به دست مصرف‌کننده مي‌رسد. همکاران ما در سازمان دامپزشکي با مراجعه مرتب به توليدکنندگان بزرگ و کوچک از آنها درباره آخرين هزينه‌هاي تهيه اين محصولات سؤال مي‌کنند و اگر مغايرتي بين قيمت محصول عرضه‌شده و قيمت موردانتظار وجود داشته باشد، اين موضوع به تعزيرات و سازمان حمايت گزارش مي‌شود و فروشندگان بايد در آنجا توضيح بدهند که دليل اين افزايش قيمت چيست و اگر دليل قانع‌کننده‌اي نداشته باشند، به شکل جدي با آنها برخورد مي‌شود. اين فرايند به شکل روزانه و هفتگي در سطح کشور انجام مي‌شود.
‌ چند مورد اين‌چنيني تاکنون گزارش شده است؟
بيش از 200 مورد تاکنون به مراجع ذي‌ربط گزارش شده که برخي از آنها توضيحات قانع‌کننده‌اي داشته‌‌اند و حکم برائت گرفته‌‌اند و با برخي از آنها نيز برخورد شده است.
‌ بحث افزايش قاچاق دام‌هاي مولد در ماه‌هاي اخير هم بسيار مهم است. برخي کارشناسان و حتي نمايندگان مجلس اين موضوع را حتي تا حد مسئله‌اي امنيتي مطرح مي‌کنند و اين گمانه وجود دارد که ممکن است برخي کشورها بخواهند با خارج‌کردن دام‌هاي مولد از ايران به شکل گسترده مشکلاتی جدي براي امنيت غذايي در سال‌هاي آينده ايجاد کنند. اين دغدغه براي شما چقدر جدي است؟
اين سؤال مهمي است. ما در دامداري‌ها همه تلاشمان را براي ايمن‌سازي دام‌ها انجام مي‌دهيم، اين دام‌ها زادو‌ولد مي‌کنند و بايد از اين نوزادان هم مراقبت کنيم تا بالاخره فرايند پرورش آنها کامل شود و دام‌هاي نر و برخي از دام‌هاي ماده براي مصرف عموم مردم راهي کشتارگاه شوند و دام‌هاي ماده هم به‌عنوان ذخاير استراتژيک کشورمان فرايند توليد دام‌هاي بعدي را انجام دهند. چند دستگاه مختلف در اين موضوع که به آن اشاره مي‌کنيد، مسئوليت دارند.
وظيفه ما حفظ و حراست از سرمايه دامي کشور و مراقبت از سلامت آن است و دستگاه‌هاي ديگري مانند ستاد مبارزه با قاچاق هم در اين امر دخيل هستند و طبق آخرين گزارشي که من دارم، بيش از 180هزار رأس دام قاچاق که بدون مجوز به سمت استان‌هاي مرزي مي‌رفته‌‌اند يا در اين استان‌ها به سمت خروج از کشور حرکت مي‌کردند، کشف و ضبط شده‌اند. ما يک جلسه در سطح ملي در اين زمينه با حضور مسئولان سازمان دامپزشکي، معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزي و مديران کل ستادهاي مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان‌هاي مختلف کشور و... به ميزباني ستاد کل مبارزه با قاچاق کالا و ارز کشور برگزار کرديم و در حضور اين عزيزان مسائل مرتبط را مطرح کرديم و خوشبختانه مي‌توانم به شما اطلاع بدهم سازمان دامپزشکي دستورالعمل جديد مبارزه با قاچاق دام را در همين هفته ابلاغ کرد. در اين دستورالعمل جديد هرنوع جابه‌جايي دام از هر مبدأیی بدون مجوز انتقال دام سازمان دامپزشکي قاچاق محسوب مي‌شود. بنابراين اين اطلاع‌رساني به همه دامداران عزيز شده است که دچار آسيب نشوند تا بتوانيم با قاچاقچياني که به دليل نوسانات نرخ ارز به اين کار روي آورده‌‌اند، مبارزه جدي و مؤثر کنيم. در گذشته دامداران گاهي توليدات خود را با فرصت‌هاي چندماهه به کشتارگاه‌ها ارسال مي‌کردند اما امروز دامداران اغلب مي‌توانند بهاي محصولشان را نقدا دريافت کنند و انتظار اين است که از همکاري با قاچاقچيان خودداري کنند و از فضاي مناسب فعلي براي عرضه محصولات از طرق قانوني استفاده کنند.

‌ همين نگراني درباره تخم‌مرغ نطفه‌دار هم وجود دارد و مرغداران معتقدند با نوساناتي که در نرخ ارز به وجود آمد، بازار صادراتي اين تخم‌مرغ‌ها جذاب شده و به همين دليل قيمت آن در بازار داخل افزايش يافته است که فشار زيادي را به مرغداران تحميل مي‌کند.
پيش‌از‌اين تخم‌مرغ نطفه‌دار از اقلام صادراتي ما بود و همه کشورهاي همسايه از ایران تخم‌مرغ نطفه‌دار وارد مي‌کردند اما با توجه به مسائلي که پيش آمد و از چند هفته قبل اين دغدغه مطرح شد، تصميماتي گرفته شد و مي‌توانم به شما بگويم طبق بررسي‌هاي انجام‌شده در هفته گذشته صادرات تخم‌مرغ نطفه‌دار صفر بوده است. با آماري که ما داريم در ماه جاري بيش از 120 ميليون قطعه جوجه‌ريزي داشته‌ايم و ان‌شاءالله ماه آينده که گوشت آن به بازار عرضه مي‌شود، بيش از 30 هزار تن مازاد مصرف خواهيم داشت و آن نگراني هم برطرف شده است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 2 بهمن 97، شماره: 3349