شعار سال: با توجه به جایگاه و نقش زنجیره تأمین محصولات گیاهان دارویی در شبکه تعاونی‌ها و اتحادیه‌های روستایی و کشاورزی، پس از برگزاری جلسات متعدد و تعامل با مدیران و فعالان این حوزه در زیر بخش‌ها، معاونت‌ها و سازمان‌های مرتبط تخصصی، تشکیل تعاونی‌های مرتبط به‌ویژه راه‌اندازی اتحادیه ملی کشاورزی تخصصی محصولی گیاهان دارویی را در دستورکار خود قرار داد و با پیگیری‌های انجام شده، جلسه هیئت مؤسس اتحادیه مذکور در بهمن‌ماه با دعوت از نمایندگان شرکت‌ها و اتحادیه‌های ملی و استانی فعال در حوزه کاشت، داشت و برداشت گیاهان دارویی و همچنین معاونت‌های تخصصی وزارت متبوع، در محل سازمان مرکزی تعاون روستایی برگزار شد. حسین شیرزاد در این جلسه عنوان نمود: جایگاه و نقش گیاهان دارویی به‌عنوان مولد ارزش افزوده اقتصادی بخش کشاورزی و همچنین با توجه به توان رقابت این محصول در بازارهای جهانی و صادرات فرآورده‌های گیاهی و...، ساماندهی تولید، توزیع، فرآوری، تجاری‌سازی، بازار و صادرات محصولات و خدمات در این حوزه از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. مدیرعامل سازمان تعاون روستایی کشور افزود: در حال حاضر میزان تجارت جهانی گیاهان دارویی بیش از ۱۰۷ میلیارد دلار است که طبق پیش‌بینی انجام شده توسعه تجارت گیاهان دارویی این رقم تا سال ۲۰۲۵ به بیش از۴۵۰ میلیارد دلار افزایش پیدا خواهد کرد و در همین راستا ارزش صادرات زعفران در سال ۱۳۹۶ به میزان ۳۲۵ میلیون دلار و ریشه شیرین‌بیان به میزان ۴۲ میلیون دلار از سهم صادرات را با مقصد کشورهای اروپایی به خود اختصاص داده و گیاهان دارویی یک صنعت نوظهور با رشد سالانه متوسط 5/15 درصد است. وی از ویژگی‌های شاخص گیاهان دارویی در حوزه مرتعی به ارگانیک بودن محصولات، ارزش محصولی و کیفی گیاهان دارویی در عرصه‌های آبی و خاکی، جلوگیری از برداشت بی‌رویه، کمک به حفظ آب و خاک، تأمین معیشت جوامع محلی، توسعه پایدار محیط زیست، افزایش پوشش گیاهی، کاهش رواناب‌ها و فرسایش و... اشاره کرد. این مقام مسئول با توجه به اهمیت و جایگاه محصولات گیاهان دارویی در کشور، گفت: برنامه ساماندهی، اولویت‌بندی، تولیدکنندگان و بهره‌برداران گیاهان دارویی به‌عنوان یکی از برنامه‌های اصلی سند ملی گیاهان دارویی در سال‌های اخیر مطرح است و در همین راستا با برنامه‌ریزی درباره همکاری‌های بین بخشی با معاونت امور باغبانی (مجری طرح ملی گیاهان دارویی)، تفاهم‌نامه همکاری‌های مشترک منعقد و پس از آن طی جلسات متعدد، فراهم‌سازی زمینه‌های سازماندهی و تشکیل تعاونی‌های گیاهان دارویی، به‌عنوان اولویت‌های تفاهم‌نامه در دستورکار سازمان قرار گرفت. معاون وزیر جهاد کشاورزی خاطرنشان کرد: با اقدامات انجام شده در وضعیت کنونی نزدیک به تعداد ۳۰ تعاونی و دو اتحادیه استانی در حوزه گیاهان دارویی با ترویج کشاورزی قراردادی، هماهنگی و همکاری زیربخش‌های تخصصی در استان‌های کشور سازماندهی و تشکیل گردیده است و چشم‌انداز سازمان تعاون روستایی ایران تشکیل اتحادیه ملی گیاهان دارویی با هدف اثر‌گذاری در فرآوری و توسعه صادرات این محصول راهبردی و اشتغال‌زایی است. وی تصریح کرد: نخستین گام در تحقق برنامه، جمع‌آوری اطلاعات و شناسایی ظرفیت‌های تعاونی‌ها و تشکل‌های تحت پوشش سازمان در حوزه تولید، فرآوری، بسته‌بندی، بازرگانی و صادرات گیاهان دارویی بود که این امر در قالب گزارش‌های مربوطه از استان‌ها اخذ شده است. شیرزاد براساس آمار جمع‌آوری شده از ۲۱ استان کشور نیز اعلام کرد: در حال حاضر تعداد ۲۰۹ شرکت تعاونی از مجموع شرکت‌های تحت پوشش شبکه تعاونی‌ها، به تفکیک ۸۳ تعاونی تولید (معادل ۴۰درصد)، ۷۷ تعاونی روستایی (معادل ۳۷درصد)، ۳۷ تعاونی کشاورزی (معادل ۱۷درصد) و ۱۲ تعاونی روستایی زنان (معادل شش درصد) در زمینه تولید، جمع‌آوری و بازاریابی محصولات گیاهان دارویی در سطح کشور فعال هستند. وی افزود: همچنین تعداد ۱۰۲ هزار۸۸۰ نفر تولیدکننده و بهره‌بردار در سطح شبکه تعاونی‌های کشور، در حوزه کشت گیاهان دارویی در سطح ۵۰ هزار و ۱۴۱ هکتار فعال هستند که تولید سالانه آن به میزان ۱۷ میلیون و ۷۱۵ هزار ۴۶۷ کیلوگرم و از این میزان، چهار میلیون و۹۰۳ هزار۴۲۷ کیلوگرم به‌صورت مستقیم یا جمع‌آوری شده توسط اعضاء این تعاونی‌ها تولید می‌شود و در بین محصولات متنوع گیاهان دارویی حدود ۶۹ درصد از مجموع سطح زیرکشت، به محصول زعفران اختصاص دارد و استان خراسان رضوی با ۹۷ درصد از سطح کشت، بالاترین رتبه را داراست. همچنین محصول گل محمدی با ۱۸ درصد سطح زیرکشت بعد از زعفران در رتبه دوم قرار دارد. معاون وزیر جهاد کشاورزی در بخش دیگری از سخنان خود افزود: تعداد ۴۷ تعاونی معادل ۳۰ درصد کل تعاونی‌ها به‌صورت مستقیم در امر تولید و جمع‌آوری این محصولات اقدام می‌کنند که به‌ترتیب ۲۱ تعاونی کشاورزی، ۱۵ تعاونی تولید، نه تعاونی روستایی زنان و دو تعاونی روستایی، حدود شش درصد از تولید‌کنندگان و بهره‌برداران گیاهان دارویی در شبکه تعاونی‌ها در تولید مستقیم نقش دارند که در مجموع حدود 20 درصد از سطح زیرکشت کل را به خود اختصاص می‌دهند. از این تعداد ۷۲ درصد آن‌ها در تعاونی‌های کشاورزی فعال هستند. شیرزاد خاطرنشان کرد: برای خلق ارزش بیش‌تر باید از چمبره عرقیات و صادرات آن خارج شویم و به تولید اسانس‌ها و مواد مؤثر پایه بپردازیم؛ چراکه مشکل ما عدم تطابق محصولات تولیدی داخل با نیاز بازار جهانی است و باید توجه کرد که باقیمانده سموم صنعت گیاهان دارویی را آزار می‌دهد، بنابراین کیفیت مهم‌ترین مسأله است و متأسفانه مکانیزاسیون و تأمین مالی گیاهان دارویی بدوی و عقب افتاده است. وی افزود: تدوین قواعد، استانداردهای ملی، برند‌سازی، اتصال با نهادهای تجاری بزرگ کشاورزی قراردادی، تقویت خرده بازارها، کشف بازارهای جدید، تدوین استانداردهای صادراتی و تأسیس آزمایشگاه‌های مادر و آکرودیته بسیار حائز اهمیت هستند. مدیرعامل سازمان تعاون روستایی کشور با تأکید بر اهمیت تدوین استاندارد تولید کشت اظهار داشت: ما نیاز به تدوین استانداردهای اجباری پیشاکشت و پساکشت گیاهان دارویی داریم؛ چراکه نظام بهره‌برداری گیاهان دارویی ساختاری کهنه دارد و به‌همین علت به سادگی در زنجیره‌ها قرار نمی‌گیرد. این مقام مسئول در پایان اظهار داشت: تشکیل اتحادیه ملی کشاورزی تخصصی محصولی گیاهان دارویی با هدف اثرگذاری در تأمین و توزیع نهاده‌ها، حمایت از تولید و تولید‌کننده، مهندسی کشت، تأمین زنجیره ارزش، ارتقای تولید و فرآوری از طریق سرمایه‌گذاری‌های زیربنایی، تثبیت و نرخ‌گذاری محصولات، توسعه صادرات و... مورد پیگیری و اقدام قرار گرفته و علاوه‌بر این با تشکیل این اتحادیه پیش‌بینی می‌شود اهدافی نظیر راهبری و اشتغال‌زایی، حضور در ساختارهای بورس، برند و تجاری‌سازی، راه‌اندازی سامانه‌های اطلاعات مربوط به وضعیت تولید و بهره‌برداری و نیز شناسایی گونه‌های موجود، تقویت صنوف تخصصی و تعامل با شرکت‌های دانش‌بنیان و مؤسسات تحقیقاتی نیز محقق خواهد شد. در جلسه هیئت مؤسس اتحادیه ملی کشاورزی تخصصی محصولی گیاهان دارویی که در بهمن‌ماه در محل سازمان مرکزی تعاون روستایی برگزار شد، برنامه‌ها و اقدامات انجام شده توسط مجری طرح ملی گیاهان دارویی، دفتر بهره‌برداری محصولات فرعی مرتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، دفتر توسعه، آموزش و ترویج تعاونی‌ها و تشکل‌های سازمان مرکزی تعاون روستایی، مدیران عامل اتحادیه‌های ملی روستایی و کشاورزی، تولید روستایی، باغداران و نمایندگان منتخب اتحادیه‌های استانی و شرکت‌های تعاونی مرتبط با تولید، صادرات و... گیاهان دارویی برای نمایندگان منتخب شرکت‌ها و تحادیه‌های ملی، استانی و شهرستانی شرکت‌کننده ارائه شد. در این جلسه، نمایندگان تعاونی‌ها و اتحادیه‌های فعال در زمینه گیاهان دارویی به‌عنوان متقاضیان عضویت در اتحادیه در شرف تأسیس گیاهان دارویی و معاونت‌های تخصصی ذی‌ربط در وزارت جهاد کشاورزی و اتحادیه‌های سراسری حضور داشته که بررسی اهداف و حدود عملیات، تعیین ارزش هر سهم، بررسی اساس‌نامه و زمان و نحوه برپایی مجمع عمومی که مورد تصمیم‌گیری قرار گرفت. از میان نمایندگان حاضــر در جلسه، تعداد هفت نفر مدیران عامل تعاونی‌ها و اتحادیه‌ها به‌عنوان هیئت مؤسس انتخاب و پس از رأی‌گیری، رزاقی از اتحـادیه مرکزی تعـاونی‌های تولیـد روســتایی، اســکنـدری از اتحادیه مرکزی تعاونی‌های روســتایی و کشاورزی، مصــطفی‌لو از اتحادیه سراسـری باغـداران و مجیـدی‌زاده از تعاونی‌های تولید آران و بیدگل کاشان با اکثریت آراء به‌عنوان هیئت مؤسس، مسـئولیت فراهم‌سازی زمینه‌های شـکل‌گیری اتحادیه ملی گیاهان دارویی را عهـده‌دار شدنـد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار 24 بهمن 97، شماره: 62347