شعارسال: یک مطالعه موردی نشان‌دهنده راه‌هایی است که برخی از شرکت‌ها توانسته‌اند برای کاستن از تبعات زیست‌محیطی در پیش گیرند. این بررسی بر شرکت دست‌اندرکار یورواستار متمرکز است که از لندن به بروکسل و پاریس و به کوه‌های آلپ خدمات ارائه می‌دهد. البته این نوع از خدمات به صورت مداوم و روزانه است، اما در مورد مسیر کوه‌های آلپ به اوینیون خدمات به صورت هفتگی یا فصلی ارائه می‌شوند.

در سال ۲۰۰۶ این شرکت پژوهشی را ترتیب داد تا میزان گاز دی‌اکسید کربن تولیدشده به ازای هر مسافر یورواستار را نسبت به میزان دی‌اکسیدکربن سفر هوایی به همان شهرها مقایسه کند. براساس گزارش گروه مشاور محیط‌زیستی پائول واتکیس، تولید گاز دی‌اکسید کربن در طول سفر هوایی ۱۰ برابر بیشتر است. یافته‌های این پژوهش و دیگر بررسی‌های مرتبط، ‌منجر به راه‌اندازی گروه تبلیغاتی «تریدلایتی» در ‌آوریل ۲۰۰۷ شد که اصولا برای استفاده کارکنان و حتی مشتریان طراحی شده بود. بیش از ۴۰ نفر از کارکنان پذیرفتند تا به قهرمانان حامی محیط‌زیست تبدیل شوند. آنها گروه کوچکی را تشکیل دادند تا وظایف اصلی گروه را پیش برند. این گروه بر سه موضوع اصلی تاکید داشتند: کاهش تولید گاز دی‌اکسید کربن تا ۲۵ درصد تا سال ۲۰۱۲؛ تبیین برنامه عملیاتی ۱۰ ماده‌ای به منظور کاهش دیگر تبعات محیط‌زیستی و خنثی کردن انتشار دیگر گازهای کربنی.

نتایج پیشرفت‌های قابل‌توجهی را در گام‌های نخستین نشان داد. در سال ۲۰۰۹، شرکت مذکور گزارش داد موفق به کاهش ۳۲ درصدی گاز دی‌اکسید کربن شده است. این امر باتوجه به شماری از عوامل مانند به‌کارگیری منابع انرژی دوستدار محیط‌زیست در حمل و نقل ریلی و سرعت قابل‌تنظیم قطار جهت دستیابی به بهره‌وری بیشتر قابل استناد است و در گزارش گروه مشاور محیط‌زیست تایید شده است. گزارش واتکیس همچنین نتایج مقایسه میان سفر هوایی و ریلی در مسیر لندن- اوینیون، بورگ‌سنت‌موریس، ‌بروکسل، مارن لاواله‌شیسی و پاریس را تایید کرده و با به‌روز کردن محاسبات آماری، از داده‌های مربوط به میزان انرژی مصرفی قطار نیز استفاده کرده تا سنجشی دقیق را ارائه دهد. بنابراین دو محاسبه صورت گرفته است. در محاسبه اول، ‌از ترکیب عرضه برق و دیگری از داده‌های ترکیبی عرضه‌کنندگان استفاده شده است.

میانگین داده‌های ترکیبی در آن حاکی از این امر است که اثرات جانبی گازهای منتشره طی سفر هوایی به همان مقاصدی که توسط راه‌آهن طی می‌شوند، ۶ الی ۹ برابر بیشتر است. در حالی‌که منبع واقع‌گرایانه‌تر محاسبات ترکیبی، عامل کاهش انتشار گازها در سفرهای ریلی را تا ۱۰ درصد اعلام کرده است. طرح ۱۰ ماده‌ای در پی کاهش تبعات محیط‌زیستی توسط یورواستار تبیین شده است. اما هنوز برای گزارش کردن اثرات جانبی بسیار زود است. این شرکت، سیاست خود را در تامین مواد موردنیاز در طول سفر، به استفاده از منابع تولید محلی، نوشیدنی‌های بازار آزاد و ... تغییر داده؛ همچنین در پایانه‌ها، انبارها و دفاتر خود، سیاست کاهش مصرف، استفاده مجدد و بازیافت را اعمال کرده است. قسمت سوم این فعالیت خلاقانه مربوط به جبران تولید میزان بالای کربن توسط تشکیلات یورواستار است. این ایده به‌طور غیرمستقیم از طریق برخی از بازارهای معتبر در تولید کربن به کاهش گازهای منتشره می‌پردازد. در نتیجه، در پی این است که در تمامی طول سفر، میزان کربن تولیدی را به صفر برساند. یورواستار چنین گزارش می‌کند که از طریق خرید اعتبارات کربن از طریق دو طرح تایید شده در پروژه‌های منتخب چین و هند موفق به انجام این کار شده است.

پروژه‌های خنثی‌سازی عمدتا شامل طرح‌های آبی- الکتریکی و مزارع بادی هستند اما در عین حال می‌توان از ضایعات و زباله‌ها جهت تامین نیروی موردنیاز یک کارخانه جوت (کنف هندی) در هند یا از انرژی یک کارخانه توده آلی به عنوان منبع تجدیدپذیر انرژی متشکل از مواد زیستی استفاده کرد. در پژوهش‌های گردشگری، انتقاداتی اساسی متوجه اثر خنثی‌سازی کربن است که این بعد از فعالیت‌های گروه تریدلایتی را بیشتر از دیگر عناصر آن مورد خطاب قرار داده است. با توجه به میزان سرمایه‌گذاری کلان برای طرح، این سوال مطرح می‌شود که آیا خنثی‌سازی روش تعدیلی مناسبی است؟ در اینجا دو مبحث اصلی با در نظر گرفتن موارد فراوان دیگر مطرح می‌شوند که این قبیل طرح‌ها نمی‌توانند در جهت کاهش استفاده از وسایل نقلیه تولیدکننده کربن بسیار، برای سفر مفید عمل کنند و اینکه هیچ‌کدام از آنها به منظور کاهش تولید کربن، فشاری برای تغییر در ساختارهای اصلی وارد نکرده و تاکیدی بر روش‌های تجاری تولید کربن تحت‌فشار نظارتی نداشته‌اند.

البته، این‌گونه مباحث در مورد یورواستار صحیح به نظر نمی‌رسند، زیرا در تغییر نوع وسیله نقلیه از هواپیما موفق عمل کرده و راهبرد تجاری خود را به‌طور هم‌زمان به سوی کاهش در مصرف، استفاده مجدد و بازیافت معطوف کرده است. به این ترتیب، این طرح توسط سازمان‌های غیردولتی و کارشناسان گردشگری و حمل و نقل به عنوان رویکردی پیشرفته جهت کاهش کربن به تایید رسیده است. اگرچه این پژوهش بر پایه داده‌های محدود تدوین شده است. یورواستار رویکرد جامعی را برای کاهش تولید کربن و تبعات محیط‌زیستی به‌کار بسته که تمامی جنبه‌های تجارت را دربرگرفته است. همچنین در کل اجرای طرح، امر نظارت و توجه به بازخورد نظرات مشتریان مدنظر گرفته شده است.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه دنیای اقتصاد، تاریخ انتشار:11اسفند1397 ، کدخبر: 3501779: www.donya-e-eqtesad.com