واشنگتن به منظور مقابله با ایران با این هدف که صادرات نفتی ایران به صفر برسد دست این طرح را دنبال کرد. این در حالی بود که در آن زمان اروپا درگیر حفظ برجام بود اما به تحریم های ثانویه واکنشی منفی داشت و اعلام کرد با آمریکا همراه نخواهد شد! همچنین دیگر کشورهایی که با ایران مراوده نفتی داشتند به اقدام آمریکا اعتراض کردند. مذاکرات آنها با واشنگتن بر سال مساله نفت، به اینجا ختم شد که کشورهایی مانند کره جنوبی، چین و هند شش ماه فرصت دارند تا جایگزین نفتی برای ایران پیدا کنند. که این ضرب الاجل شش ماه «معافیت نفتی» نام گرفت. تحریم های نفتی ایران از اول آبان ماه سال ۹۷ آغاز شد و پس از شش ماه که مهلت کشورهای خریدار نفت ایران به پایان رسیده است این معافیت دیگر تمدید نشد. این مساله روز دوشنبه ۲۳ آپریل مصادف با ۲ اردیبهشت رسما از سوی مایک پمپئو وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا اعلام شد که با واکنش تند رهبران کشورهای آسیایی همراه شد. البته این واکنش منفی شامل اعراب و اسرائیل نیست چراکه عربستان و امارات با ذوق زدگی اعلام کردند که نفت ایران را جبران خواهند کرد.

چرا که در بیانیه کاخ سفید آمده است: ترامپ تصمیم گرفته که دیگر معافیت از تحریم‌های نفتی ایران را که ماه می تمام می‌شود، تمدید نکند. این تمهیدات برای این است که صادرات نفت ایران به صفر رسانده شود و اصلی‌ترین درآمد از آن گرفته شود. ایالات متحده آمریکا، عربستان سعودی و امارات متحده عربی، سه عضو اصلی تولید انرژی جهان به همراه دوستان و متحدان متعهد هستیم که تقاضای کافی در بازار جهانی نفت ادامه پیدا کند. ما توافق کردیم که تصمیمی زمان‌بندی شده بگیریم تا اطمینان دهیم تقاضای جهانی در پی کنار گذاشتن نفت ایران از بازار فراهم شود!

دولت ترامپ و متحدانمان مصمم هستند تا کمپین فشار حداکثری علیه ایران را حفظ کنند و گسترش دهند تا فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده این کشور علیه آمریکا، شرکا و متحدانمان و صلح خاورمیانه پایان یابد. تصمیم رئیس‌جمهور ترامپ برای خاتمه دادن به تمامی معافیت‌های نفتی ایران به ورود نام سپاه پاسداران به گروه‌های ترویستی آمریکا برمی‌گردد و نشانگر تعهد ایالات متحده برای براندازی شبکه ترور ایران و تغییر رفتارهای خصمانه این کشور است.

در همین حال وزارت امور خارجه ترکیه با واکنش به اقدام آمریکا در عدم تمدید معافیت از تحریم‌های ایران اعلام کرد که این تصمیم به صلح و ثبات منطقه کمکی نمی‌کند.

چاووش‌اوغلو وزیر خارجه ترکیه نیز با بیان اینکه اینگونه تحریم‌ها به مردم ایران آسیب می زند، گفت: این اقدام برای ثبات و امنیت منطقه نیز بسیار خطرناک است. برای ترکیه و دیگر کشورها ایجاد تنوع در تامین کنندگان نفت به آسانی ممکن نیست.

وی همچنین در توئیتر خود نوشت: مولود چاووش اوغلو افزود: ما تحریم ها و تحمیل یکجانبه را در خصوص اینکه ما باید چگونه به روابط با همسایگانمان شکل بدهیم، نمی پذیریم.

وندی شرمن نیز در توئیتر خود نوشت: تحریم ها، رفتار را تغییر نمی دهد. تحریم می تواند منجر به تمرکز گزینه ها از جمله رفتن سر میز مذاکره شود، اما به شدت بعید است که ایران با دونالد ترامپ گفتگو کند.

هیروشیگه سکو وزیر صنعت و تجارت ژاپن گفت: برای اتخاذ اقدامات مقتضی، بازار جهانی نفت را از نزدیک رصد می‎کنیم. اقدام آمریکا در لغو معافیت‎ از تحریم‌های نفتی علیه ایران تأثیر محدودی دارد.

وی همچنین تاکید کرد علیرغم تصمیم آمریکا، ژاپن لزومی به بهره ‎برداری از ذخایر نفت ملی نمی‌بیند.

چین نیز که یکی از وارد کننده های اصلی نفت ایران است در واکنش به اقدام آمریکا ، «چنگ شوان» سخنگوی وزارت خارجه چین به روزنامه دیلی نیوز گفت، همکاری دوجانبه چین با ایران مطابق با قانون است.

سخنگوی وزارت خارجه چین اما در ادامه از پاسخ به سؤال خبرنگار در مورد تبعیت دولت پکن از به صفر رساندن واردات نفت از ایران امتناع کرد.

کره جنوبی نیز اعلام کرد: دولت در تمامی سطوح به رایزنی با آمریکا جهت تمدید معافیت‌های نفتی ادامه خواهد داد و انعکاس موضع سئول تا پایان دوم مه (دوازده اردیبهشت) ادامه خواهد داد.

واکنش بازار

با انتشار خبر تصمیم ایالات‌متحده برای پایان دادن به معافیت‌های خرید نفت از ایران، بازار نفت سریع‌ترین افزایش قیمت را در طی یک دهه گذشته تجربه کرد.

به گزارش بلومبرگ، نفت برنت ۲۶ درصد رشد و نفت خام وست تگزاس نیز ۳۱ درصد رشد کرده است.بهای نفت امروز به سرعت افزایش یافت و در آستانه ورود به کانال ۷۴ دلاری قرار گرفته، کارشناسان معتقدند که نفت به ۸۰ دلار به ازای هر بشکه خواهد رسید.

این در حالی است که هند نیز شاهد سقوط ارزش روپیه بود، دولت هند روز گذشته در واکنش به اقدام ترامپ اعلام کرد: «بیانیه وزیر خارجه آمریکا را شاهد بودیم و در حال بررسی پیامدهای این تصمیم هستیم و در موقع مناسب بیانیه‌ای در این باره صادر می‌کنیم.»

هند در حالی این موضع را اتخاذ کرده است که در پی صعود چشمگیر بهای نفت به دلیل اقدام آمریکا علیه ایران، ارزش روپیه هند به پایین‌ترین سطح در یک ماه گذشته رسیده و شاخص بورس این کشور نیز سیر نزولی را در پیش گرفته است.

ارزش روپیه در بمبئی امروز به میزان ۰/۸ درصد کاهش پیدا کرد و به ۶۹/۸۷ روپیه به ازای هر دلار رسیده است، که پایین‌ترین سطح از تاریخ ۱۱ مارس (۲۰اسفندماه۹۷) به حساب می‌آید.طبق گفته کارشناسان، افزایش قیمت نفت دلیل اصلی کاهش ارزش روپیه است که منجر به افزایش کسری بودجه و میزان تورم این کشور می‌شود.

قیمت نفت برنت امروز با ۳/۲ درصد افزایش به ۷۴/۳۱ بشکه رسید که بالاترین میزان از ۳۱ اکتبر است. ایران سومین تأمین‌کننده بزرگ نفت هند است و هند ۸۰ درصد انرژی مورد نیاز خود را سایر کشورها وارد می‌کند، به همین دلیل هر گونه تحریم می‌تواند هزینه واردات انرژی را برای این کشور افزایش دهد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه از سنگاپور، در بازار آسیا، بهای ‏نفت خام سبک و شیرین شاخص ‏‏نیویورک (وست تگزاس ‏‏اینترمیدییت) و ‏نفت ‏خام سبک ‏‏برنت، دریای شمال (نفت خام ‏شاخص اروپا‏)، در آغاز معاملات روز دوشنبه در بازار آسیا افزایش یافت. علت افزایش قیمت نفت در بازار جهانی و این بازار در معاملات امروز این است که آمریکا تصمیم گرفت، معافیت های که برای برخی کشورها جهت خرید نفت از ایران در نظر گرفته بود، بعد از شش ماه بردارد.

بهای هر بشکه نفت خام سبک و ‏‏شیرین شاخص نیویورک (‏‏‏دبلیو.تی.آی) که بیشتر برای ‏‏قیمت گذاری نفت مصرفی در ‏‏آمریکا به کار ‏برده می ‏شود در آغاز معاملات الکترونیکی امروز ‏بازار نفتی ‏سنگاپور، ‏برای تحویل ‏در ماه مه با یک دلار و ۶۷ سنت افزایش نسبت به پایان معاملات روز کاری پیشین، به ۶۵ دلار و ۶۷ سنت رسید.

بهای نفت خام سبک ‏برنت، دریای شمال‏ که ‏از آن به عنوان ‏یکی از مهمترین مراجع قیمت گذاری نفت داد و ستد ‌شده در ‏‏بازارهای بین المللی و پایه ای برای قیمت ‏گذاری دیگر انواع نفت ‏در بازار اروپا ‏استفاده می شود در آغاز معاملات الکترونیکی امروز ‏این بازار برای تحویل در ماه ژوئن با یک دلار و ۷۹ سنت افزایش نسبت به پایان معاملات روز کاری پیشین، به ۷۳ دلار و ۷۶ سنت رسید.

واکنش تحلیلگران

'جان دفتریوس' خبرنگار بخش انرژی سی ان ان از دبی گفت: دولت ترامپ برای رسیدن به این نقطه یک سال زمان را سپری کرد و اکنون آمریکا می گوید هیچ معافیتی برای هیچ کشوری در زمینه خرید نفت از ایران اعمال نمی کند و هشت کشوری که به این عمل دست بزنند پس از دوم ماه مه (۱۲ اردیبهشت) مورد تحریم قرار می دهد.

وی افزود: پمپئو روشن ساخت که تلاش می شود تا وعده دولت ترامپ را که به صفر رساندن صادرات نفت ایران است، محقق شود.

سی ان ان در حالی این گزارش را می دهد که حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان در واکنش به این اقدام سخیف شب گذشته اعلام کرد که قیمت نفت در بازار جهانی به شدت افزایش پیدا خواهد کرد.

خبرنگار بخش انرژی سی ان ان گفت: این درحالیست که عربستان و امارات دو متحد آمریکا در منطقه وعده توسعه و افزایش تولید نفت برای آنکه ذخیره نفت کافی در بازار وجود داشته باشد را به دولت ترامپ داده اند و اکنون آماده هستند تا تولید اضافه خود را برای استفاده ارائه دهند.

در همین رابطه دکترحمیدرضا آصفی سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه کشورمان، شب گذشته در مصاحبه با خبرگزاری خبرآنلاین، گفت: بعید به نظر می رسد که سعودی و امارات بتوانند خلاء نفت ایران را جبران کنند چراکه میزان ان باید به اندازه ای باشد که کمبود نفت را جبران کرد هم شباهت ان به گونه ای باشه که به این هدف رسید. لذا از همین الان باید شکست امریکا را دید، تولیدات نفتی از هر کشوری تا یک میزانی مقرون به صرفه است. از آن میزان اگر بالاتر رود سرمایه هنگفتی را باید هزینه کنند که اقتصادی و به صرفه نیست. ناظران نفتی بی طرف می گویند ۲۰ درصد یا ۳۰ درصد نفت ایران را کاهش می دهد.(اینجا)

این در حالی است که برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفت که فرایند به صفر رساندن صادرات نفت ایران از دوم می (دوازده اردیبهشت) آغاز خواهد شد. وی مدعی شد که آمریکا در سال جاری صادرات نفت ایران را به صفر خواهد رساند.

همچنین پایگاه خبری المانیتور به نقل از یک دیپلمات اروپایی نوشت: "من فکر می‌کنم که هدف (دولت آمریکا) این است که ائتلافی جهانی علیه ایران شکل دهد و به همین منظور، آن‌ها ایران را وادار به طفره رفتن" از توافق هسته‌ای می‌کنند. "تغییر حکومت سیاست (دولت آمریکا) است، به اعتقاد من این هم کارساز نخواهد بود چراکه اعمال فشار به جایی می‌رسد که به جای تضعیف تندروها، تنها موجب ناپدید شدن میانه‌روها خواهد شد".

تبعات اقدام ترامپ علیه ایران

نصرت الله تاجیک کارشناس مسائل بین الملل در اینباره در کانال تلگرامی خود نوشت: «ترامپ در صدد جزامی سازی ایران است تا کسی جرات نزدیک شدن و کار کردن نه تنها با حکومت بلکه حتی با مردم ایران را هم نداشته باشد تا بتواند با افزایش التهابات و تنشهای داخلی به راحتی روند تجزیه ایران را آغاز نماید! و این بلائی بود که آمریکا سر عراق آورد و لذا ادامه انفعال ما در مقابل آمریکا و دست روی دست گذاشتن و به دنبال حوادث کشانده شدن به نفع و مصلحت کشور نیست. زیرا رو در روئی بی برنامه ما با آمریکا (جدای از مشکلاتمان با ترامپ) دچار قانون بازده نزولی شده است که هم به جایگاه بین المللی ما لطمه زده و هم نمیتوانیم از ظرفیت و توانمندیهای منطقه ائی خود و مخصوصا" سرمایه گذاریهایمان استفاده بهینه کنیم.

اما اینکه این راهبرد ترامپ و تیمش تا چه میزان قابلیت اجرائی داشته باشد و یا او بتواند مولفه های آنرا پیاده کند هم به شرایط منطقه ائی و بین المللی بستگی دارد و هم به نوع بازی و اقدامات داخلی و خارجی ما.

ولی متاسفانه ناکارآمدی نظام اداری و مدیریتی کشور، فساد نهادینه شده در آن و چند اشتباه استراتژیک در سیاست داخلی (روند تدریجی کاهش انسجام ملی) و سیاست خارجی (۱- منطقه ائی: عدم احتساب تاثیر برجام بر تعاملات منطقه ائی و ۲- بین المللی: عدم تثبیت برجام و فقدان امکان بهره برداری از فواید آن) نه تنها ظرفیت تعاملی ایران و آمریکا را کاهش داده و به صفر نزدیک کرده بلکه مدیریت خصومت ناشی از اقدامات ترامپ نیز مشکل شده به گونه ایکه متضرر اصلی این روند ما خواهیم بود و راهی جز مصالحه از طریق خروج از بحران با بحران برایمان نمانده است.

به گزارش خبرآنلاین، برخی تحلیلگران، پس از درج نام سپاه پاسداران در لیست سیاه تروریستی آمریکا و به دنبال آن تحریم بی سابقه نفتی ایران، معتقدند که نفت بار دیگر استارت جنگی تمام عیار را خواهد زد و این تشویش ذهنی را فراهم می کند که ایا جنگ نفتکشها در خلیج فارس تکرار خواهد شد؟

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از خبرگزاری خبرآنلاین ، تاریخ انتشار: 3 اردیبهشت 1398 ، کدخبر: 1252690 ، www.khabaronline.ir