شعار سال: به نقل از جماران، برگزیده‌ای از بیانات حضرت امام خمینی(ره) در این زمینه به شرح زیر است:

سفارش به گذشت و اغماض در رسیدگی

به شکرانه این نعمتهای بزرگ و به احترام «دهه فجر» و بیست و دوم بهمن، سالروز پیروزی ملت عظیم الشأن، از جناب حجت الاسلام آقای موسوی[اردبیلی] رئیس محترم دیوان عالی کشور، می‏خواهم تا به عموم دادستانها و قضات محترم ابلاغ کنند که علاوه بر اسامی تهیه شده برای آزادی، در اسرع وقت ممکن و حد اکثر تا دو ماه به پرونده‏ها رسیدگی نموده، و لیست اسامی زندانیانی که به حسب شرع مقدس عفوشان مانعی ندارد تهیه و نزد این جانب بفرستند. لازم است مسئولین امور در تهیه این لیست سختگیری ننمایند و هر چه بیشتر کوشش نمایند تا زندانیان به مردم عزیز ما ملحق شده و همگام با آنان راه انقلاب اسلامی را بپیمایند. مقتضی است تأکید کنم تا در این امر مسامحه نشود. و همان طور که قبلًا تذکر دادم دادستانیها و محاکم قضایی موظفند در اسرع وقت ممکن به پرونده‏هایی که به عللی رسیدگی به آن به تعویق افتاده است رسیدگی نموده و آنان را در اولویت قرار دهند(صحیفه امام، ج‏16، ص‏49 و50)

تأکید بر برنامه ریزی برای عفو بیشتر زندانیان

من امروز می‏خواهم تأکید کنم در این امر که راجع به این محبوسین- البته به استثنای آنهایی که ما به حسب امر خدا نمی‏توانیم عفو کنیم- باز تأکید کنم که زودتر این قضیه تمام بشود و آقای موسوی به همه جا، همه شهرستانها سفارش کنند که زودتر این کار را انجام بدهند و رسیدگی زودتر بشود تا ان شاء اللَّه، برای عید جدید یک عده چشمگیری از اینها و اگر می‏شود، همه آنهایی که می‏شود، آنها را عفو کرد. حالا گناه دارند، یک گناهی است که قابل عفو است، انحراف دارند انحرافی است که قابل عفو است، تهیه کنند و برای عید جدید که می‏آید بفرستند تا ان شاء اللَّه، اینها عفو بشوند.(صحیفه امام ،ج‏16،ص 66)

تأکید بر به کارگیری رویه عفو و رحمت

متصدیان امور و شورای عالی قضایی و ستاد پیگیری کوشش نمایند که با سرعت به زندانها و حال زندانیان رسیدگی نموده و از کسانی که از عفوشان ضرری به جمهوری اسلامی نمی‏خورد و مستحق عفو هستند صورتی تهیه و عفو آنان را تسریع نمایند. و کسانی که اسلام برای آنان جزا مقرر فرموده، تکلیفشان را تعیین کنند و پس از اجرای حکم خدا، اگر فساد ایجاد نمی‏کنند، آزادشان نمایند، و بالاخره رویه را بر عفو و رحمت قرار دهند. لکن با مفسدان و گروهکهای فاسد و مفسد با شدت عمل، رفتار کنند، مگر آنکه توبه کنند و ثابت شود که توبه آنها جدی است که با ضمانت می‏شود آزاد کرد (صحیفه امام،ج‏17، ص 325)

استقلال قاضی در امر قضاوت/ عدم توجه به توصیه ناحق

مسئله قضا هم که می‏ دانید چقدر مسئله مهمی است در شرع. سر و کار شما با چه‏چیزهایی هست که همه حیثیت اشخاص در دست شماست. باید البته با کمال احتیاط، و با کمال قدرت. هم احتیاط باید در کار باشد؛ هم قدرت باید در کار باشد. کسی که مجرم است باید به جزای خودش برسد و توصیه از احدی قبول نباید بشود. من این را کراراً گفته ‏ام، اگر از من توصیه برای کسی آمد، از دفتر من برای کسی توصیه آمد، از کسانی که به من مربوطند توصیه آمد، بزنید به دیوار! قاضی نباید تحت تأثیر کسی باشد. قاضی آزاد است و باید در محیط آزاد عمل بکند. توصیه‏ها را هیچ به آن اعتنا نکنید. اگر یکوقت توصیه بحقی است که خوب، آن وقت شما البته باید توصیه بحق را رسیدگی بکنید. بر فرض که توصیه هم نشود، باید رسیدگی بکنید. اگر خدای نخواسته یک توصیه‏ای است که ناحق است، هیچ نباید به آن اعتنا کرد. در هر صورت قاضی مستقل است و خودش باید نظر بدهد؛ لکن خدا را شاهد ببیند. این قلمی که دست می‏گیرد قلمی است که ممکن است که آبروی یک مُسْلِمی را از بین ببرد؛ و ممکن است احقاق حقی بکند. و همین طور در همه امور باید خدای تبارک و تعالی را ناظر و حاضر ببینید. )صحیفه امام، ج‏10، ص‏271و272 )

قوه قضائیه مستقل / مداخلات غیر قانونی و غیر شرعی
قوه قضائیه، که ملجأ و پناهگاه مردم ستمدیده است، قوه‏ ای است مستقل و هیچ مقامی حق دخالت در آن را ندارد. و اگر کسانی پیدا شوند که ندانسته در امور قضایی دخالت می‏کنند، باید بدانند که بر خلاف دستورات شرعیه و نظام جمهوری اسلامی عمل کرده‏اند. و اگر دانسته تخلف می‏کنند، مستحق عقاب و تعقیب‏اند. و بر دولت و قوای اجرایی است که از تجاوز و تخلف هر کس در هر جا جلوگیری کنند. و کسانی که پس از احضار در محاکم قضایی از حضور در آن سرپیچی می‏کنند باید مورد تعقیب واقع و تعزیر شرعی شوند. و کسانی که از حکم قضات شرعی تخلف می‏کنند و در مقابل آن مقاومت می‏کنند بر خلاف اسلام و امر خداوند عمل کرده‏اند، و باید مورد تعقیب واقع شوند(صحیفه امام، ج‏18، ص340و341)

لزوم تحقق شرایط همه جانبه جرم در محکمه اسلامی
اجرای حدود در اسلام، موکول به تحقق شرایط و مقدمات بسیار است و باید جهات بسیاری را از روی کمال عدالت و توجه به اینکه اسلام در کلیت خود اجرا گردد، در نظر گرفت. اگر این امور در نظر گرفته شوند، ملاحظه خواهد شد که مقررات اسلامی کمتر از هر مقررات دیگری خشونت‏آمیز است(صحیفه امام ،ج4‏، ص247_ مصاحبه با روزنامه گاردین 10/8/57)

ممنوعیت شکنجه و تعدی از مجازات مقرر حتی در مورد شکنجه گران ساواک
با همین اشخاصی که این طور شکنجه کردند، این طور آدم کشتند- ما سفارش کردیم که در حبسها حتی به [آنها] یک کلمه درشت نگویند. من اعلام کردم این را، اعلامیه داده‏ام، که حبسی[زندانی] را در حکومت اسلامی- و لو هر چه مجرم باشد- حبسی را حق ندارند به اینکه گرسنگی بدهند، حق ندارند به اینکه یک سیلی به او بزنند، حق ندارند به اینکه او را شکنجه بکنند، حق ندارند که یک کلمه درشت به او بگویند. آن قدری که حقش این است که محاکمه‏اش بکنند، هر طور جرمی که دارد به آن جرم [مجازات‏] بکنند، جزا به او بدهند؛ بیشتر از این نه، زاید بر این نه. یک حبس این طوری که این شکنجه گرها، اگر یکی از ماها گرفتار آنها می‏شد و نسبت به آنها یک «تو» گفته بودیم آن طور با ماها رفتار می‏کردند، این شکنجه گرها الآن در حبس ما موجودند، الآن در حبس ایران- اینها- موجودند؛ آمدند دیدند از خارج و گفتند مطابق با تمدن است. (صحیفه امام،ج7،ص310 و 311)

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری دانشجویان ایران«ایسنا»، تاریخ انتشار 7 تیر 95 ، کد مطلب: 95040103487: www.isna.ir