بسته کوچکي را از جيب کنار شلوار شش جيبش درمي آورد. پلاستيک محتوي گرد را جلو صورتش مي گيرد و مي گويد: «خب اينم از دواي امروز...». بعد سرنگ نو را از بسته اش خارج مي کند و پشت به من کارش را مي کند. نامش آذر است. ٣٤ساله، مي گويد هشت سال است کارتن خوابي مي کند. تا همين ١٠ ماه پيش شيشه مي کشيده، اما حالاهمه چيز را امتحان مي کند. دليلش هم ساده است: «خب مي دوني چيه؟ بستگي داره به ساقيت! و جيب من هم اين وسطا نقش مهمي ايفا مي کنه». از آذر مي پرسم که هربار چقدر پول دوا مي دهد، همان طور که سرنگ را به دستم مي دهد تا سيگاري آتش کند، مي گويد: «هميشه که پول نيست خواهر من! يه وقتايي من پول دارم و ميدم جاي دوا. بعد يه وقتايي من پول دارم و اينا پول نمي خوان، يه وقتايي هم هست که من پول ندارم و خب ديگه در ازاش بايد به اين نامردا سواري بدم...». آذر مي گويد: «اولاآن قدر هم ارزون نبودما. اولايه جاي ثابت کار مي کردم. يعني از خواهرم بهم ارث رسيده بود. توي کرج، بعد از فرار با يه سيمين خانمي آشنا شديم. مي گفت کارش خوبه، يعني آن قد پول ميدن که به قروفرمون برسيم، يه جا هم برا خواب داشته باشيم... راست هم مي گفت، خوشگل مي کرديم مي رفتيم عظيميه دور دور... اما خب نشد ديگه. من زود معتاد شدم.

سيمين خانم هم گفت هرررررررررري...»؛ هري اش را با تشديد مي گويد. حالاآذر براي يک لقمه نان، براي يک وعده هروئين يا هر دواي ديگري خودش را خرج مي کند. هزينه اش هم مي تواند به اندازه يک نان ٥٠٠توماني باشد يا چهاردانه هروئين (يک گرم) پنج هزارتوماني... از آذر مي پرسم ايدز داري؟ مي گويد:«ها؟ نمي دونم... مگه ديگه فرقي ام مي کنه؟»

* برداشت دوم

تصوير داخل تلفن همراه واضح نيست، دختر آرايش غليظي دارد و پشت چراغ قرمز يکي از خيابان هاي پرتردد ايستاده است. با مرد راننده که کنار مي آيد، سوار ماشين مي شود. از صحبت هاي ضبط شده توسط دوربين معلوم مي شود دختر متولد ١٣٧٤ است. بعد هم به مرد مي گويد که دو دختر ديگري که گوشه ميدان ايستاده بودند هم خواهرانش هستند. دختر با خنده درباره خانواده اش صحبت مي کند و تصوير سياه مي شود... .
*برداشت سوم

روي تخت کمپ نشسته ام. زني مبهوت نگاهم مي کند. کيفم را بالاو پايين مي کند و مي پرسد: «کيفت مارکش ابر کرومبيه؟» جمله توي دهانم گم مي شود که مي گويد: «من رو بيخود برداشتن آوردن اينجا. بايد برم سند ماشينم رو بگيرم. آخه خيلي کار دارم مي دوني؟» يک ساعت قبل از اين گفت وگوي کوتاه، مدير کمپ مي گويد جواب آزمايش اچ اي وي زن مثبت بوده. حالازن دوباره به خانه تيمي برگشته و احتمالاسند ماشينش را هم پس گرفته....»

اينها بخش هايي از تصويرهايي است که مي گويند حالااز دلايل اصلي ابتلابه ايدز ايرانيان است. پس از اعلام معاون وزير بهداشت مبني بر تغيير چرخه ابتلابه اچ آي وي و پذيرش اين مسئله که ديگر سرنگ هاي آلوده مسئله ايدز نيست، متخصصان اعلام کردند: اين تشت مدت ها بود بر زمين افتاده بود، اما کسي حاضر نبود صدايش را بشنود. حالاکه ماجرا پيچيده شده، حالاکه هربار رابطه خارج از ازدواج مي تواند چندين نفر را به بيماري مبتلاکند، مجبور به اعتراف شده ايم.

بهاره، مددکار يکي از خانه هاي بين راهي کارتن خواب هاست. بدون آنکه کسي متوجه شود، مي گويد: «اون خانمي که روي تخت انتهاي سالن خوابيده مثبت است، هيچ کدام از هم اتاقي هايش هم نمي دانند. چون اگر بفهمند مي ترسند با او در يک مکان بمانند». درباره کار و شغل زن سوال مي کنم. بهاره با کمي مکث مي گويد: «چي بگم... خب البته شرايطش خاص بوده... پدرش وادارش مي کرده....

شايد همه اينها باعث شد که وزارت بهداشت اعلام کند، پايگاه هايي براي سلامت سنجي افراد آسيب ديده و زنان روسپي تاسيس مي شود تا آنها از نظر بهداشتي بررسي و غربالگري شوند. دکتر سياري در نشست خبري خود در چهارشنبه هفته گذشته اعلام کرده بود: «انتقال جنسي ايدز در ايران دوبرابر شده است. حدود يک دهه پيش ١٥ درصد موارد انتقال ايدز از طريق جنسي بود و اکنون به ٣٠ درصد افزايش يافته است. الگوي انتقال جنسي ايدز رو به افزايش است و کنترل آن نيازمند اطلاع رساني شفاف به مردم است. مشکل جدي فعلي انتقال ويروس ايدز از طريق تماس جنسي است که ميزان انتقال ايدز از اين طريق در يک دهه گذشته دوبرابر شده البته اين مسئله مختص ايران نيست و در تمام دنيا وجود دارد. علت ناموفق بودن در کنترل انتقال جنسي ايدز اين است که نمي توانيم همه مسائل را عريان و شفاف به مردم بگوييم؛ مثلادر مورد کاندوم نمي توانيم راحت صحبت کنيم». همان روز بود که سياري از تاسيس مراکز جديدي در کنار مراکز شبکه بهداشتي براي معاينه زنان روسپي خبر داد که اين افراد را از نظر بيماري هاي قابل انتقال از طريق تماس جنسي مانند هپاتيت، ايدز و ساير بيماري هاي مقاربتي محافظت مي کند؛ مراکزي که قرار بود پس از معاينه، به زنان روسپي آموزش هاي لازم براي پيشگيري از بيماري هاي مقاربتي را بدهد و وسايل پيشگيري را به صورت رايگان در اختيار آنان قرار دهد».

اما هنوز کلام دکتر سياري منعقد نشده بود که دعوا شروع شد. تاسيس مراکز بهداشتي تبديل به صدور کارت سلامت شد و جلوگيري از انتقال ايدز، ازسوي عده اي، مشروعيت بخشيدن به روسپي گري؛ ماجرايي که هرچند وزارت بهداشت آن را تکذيب کرد، اما با حمله منتقدان، ديگر حتي تاسيس مراکز بهداشت بعيد به نظر مي رسد. مرکز بيماري هاي واگير وزارت بهداشت اعلام کرد: «همه خدمات به گروه هاي آسيب پذير در نظام مراقبت هاي اوليه بهداشتي کشور ارائه مي شود که شامل يک بسته جامع آموزش، مشاوره، مراقبت هاي باليني، درمان و اقدامات حمايتي است که کليه زنان آسيب پذير شامل همسران معتادان تزريقي، همسران مبتلايان به عفونت اچ آي وي (ايدز)، همسران زندانيان با رفتارهاي پرخطر و زنان مصرف کننده مواد اعتيادآور و داراي رفتارهاي پرخطر را شامل مي شود».

دکتر مهري رضوان مهر، مددکار اجتماعي و استاد دانشگاه تهران، درباره حضور زنان روسپي مي گويد: «متاسفانه هميشه وقتي قرار است يک اتفاق مفيد در بخشي از جامعه بيفتد، با پيش داوري هاي غيرمسئولانه، به قدري اصل ماجرا توسط عده اي زير سوال مي رود و مسئله به حدي آسيب مي بيند که ديگر نمي شود به آن نزديک شد. آن دوستاني که بابت حضور زنان روسپي در شهر دادشان درآمد و اصل بودن آنها را زير سوال برده اند، يا در اين شهر زندگي نمي کنند، يا از خانه هايشان بيرون نمي آيند. زنان تن فروش در شهر وجود دارند و بايد بپذيريم که ساماندهي آنها نبايد فقط وقت نوروز براي پاکيزگي سطح شهر اتفاق بيفتد. محض خاطر دوستان بايد عرض کنم که اتفاقا در گران قيمت ترين خيابان هاي تهران، خانه هاي تيمي وجود دارد و زنان به عرضه خود مشغول هستند. حضور کارگران جنسي را نمي شود انکار کرد و چه خوب اگر دوستان بتوانند از ازدياد آن جلوگيري کنند». وي افزود: «اما با اين تعداد چه بايد کرد؟ آنها را ته دريا بريزيم؟ آيا مي توانيم براي همه مردم بپا بگذاريم و روابط جنسي شان را رصد کنيم؟ چه اشکالي دارد که در مراکز آسيب جايي باشد که به اين دسته از زنان خدمات بهداشتي ارائه دهد تا از فجايع بزرگ تر جلوگيري شود؟ درباره آنها حرف نزنيم تا کجا؟ انکارشان کنيم؟» اين مددکار تصريح کرد: «وقتي اجازه نمي دهند درباره مشکل هايمان صحبت کنيم، ماجراي دروازه غار پيش مي آيد. وقتي صحبت کردن از مصائبي چون اعتياد، ايدز و تن فروشي مصداق سياه نمايي مي شود با محله هايي روبه رو مي شويم که اعتياد و ايدز و بزه جزء بافت جدايي ناپذير آنها شده. وقتي عده اي دوست دارند طرح مسئله در کشور را با عينک سياسي ببينند و از آن بهره برداري سياسي کنند و تا زماني که اين روش وجود دارد، نمي شود انتظار هيچ اتفاق خوشايندي را داشت».

دکتر محمدامين قانعي راد، رئيس انجمن جامعه شناسي ايران درباره آموزش به زنان روسپي مي گويد: «نمي شود حضور اين دسته از زنان را انکار کرد. بودجه اي هم براي ساماندهي آنها مشخص شده، خب چه اشکالي دارد که بشود به اين زنان آموزش داد؟ چه اشکالي دارد که جلوي اين ماجرا از همين جا گرفته شود؟ چرا مي خواهيم اتفاقي که سر ايدز افتاد را دوباره تکرار کنيم؟ همان وقتي که بحث ازدياد جمعيت مبتلابه ايدز بود، عده اي اجازه صحبت درباره آن را نمي دادند. حالاکه از طريق مراجع رسمي کشور هم تغيير نحوه انتقال ايدز تاييد شده، چرا اجازه نمي دهيد با آن مبارزه شود؟ يادمان هم باشد که زنان روسپي فقط زنان معتاد نيستند. بخش عمده اي از اين زنان از نظر اعتياد، سلامت هستند و ظاهر آراسته دارند. نبايد با انکار حقيقت جلوي مبارزه با آن را بگيريم».

گفتني است سال گذشته در پي دستگيري بالغ بر دو هزار زن خياباني و بررسي وضعيت آنها، مشخص شد ۶۰۰ نفر از آنها روسپي گري را به عنوان شغل خود انتخاب کرده اند و هزارو ٤٠٠ نفرشان از طريق شبکه هاي مجازي به اين دام افتاده و اقدام به ارتباط با مردان هوسران مي کرده اند.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه شرق صفحه 16 ، تاریخ انتشار: یکشنبه 3 مرداد 1395، شماره 2638.