شعار سال: اصلاح‌طلبان چندسالی است که بعد از هر حادثه و ناکامی که در دولت رقم می‌خورد سناریوی استعفای روحانی را پیش می‌کشند. سناریویی با هدف تغییر چهره دولت از یک دولت شکست‌خورده در حل مشکلات وضع موجود به قهرمانی که نگذاشتند کار بکند. امروز هم چند ماه مانده به انتخابات مجلس با هدف جذب رای به دنبال احیای این سناریو هستند.

عباس عبدی، تحلیلگر سیاسی اصلاح‌طلب روز ۱۷ آذر در یادداشتی در روزنامه اعتماد، با عنوان «ایده انتخابات زودرس» به بررسی ساخت قدرت در ایران پرداخت. او بنا بر ادعای خود، برای کاستن از انشقاق در ساختار قدرت، برگزاری انتخابات زودرس ریاست‌جمهوری را پیشنهاد داد. او در این‌باره با ارائه پیشنهادی مبنی بر استعفای حسن روحانی از جایگاه ریاست جمهوری نوشت: «راه‌حل سوم، انتخابات زودرس ریاست‌جمهوری است؛ انتخاباتی که می‌تواند همراه با انتخابات مجلس انجام شود. مثلا در اردیبهشت ماه یا حتی در اواخر اسفند ماه. همزمانی در انتخابات می‌تواند برآورده‌کننده یکی از خواست‌های قبلی، یعنی تقارن این دو انتخابات باشد؛ حتی می‌توان تا زمان انتخابات وظیفه مشخصی را برای دولت و رییس آن تعیین کرد که انجام دهند». عبدی در ادامه این یادداشت تصریح کرد: «هیچ چیزی کمتر از این نمی‌تواند نگاه مردم را در باور به اراده حکومت برای تغییر تحت‌تاثیر قرار دهد».

این تحلیلگر اصلاح‌طلب سپس در گفتگو با هفته‌نامه «صدا» نیز پیشنهاد داد: «رییس‌جمهوری می‌تواند استعفا دهد و کنار برود و بعد تصمیم بگیرند انتخابات زودرس برگزار کنند. البته در اصل ۱۳۱ قانون اساسی هست که مقام رهبری می‌تواند کسی را به‌عنوان رییس‌جمهور معرفی کند تا زمانی که انتخابات مجدد برگزار شود. معاون اول هم همزمان استعفا دهد تا شائبه دیگری پیش نیاید. این راه هم وجود دارد.»

«سعید حجاریان»، فعال اصلاح‌طلب و از دستگیرشدگان فتنه ۸۸ نیز اخیراً در یادداشتی که در جدیدترین شماره نشریه صدا و با عنوان «کدام اصلاح‌طلبی؟ کدام بقا؟» منتشر کرد، به شرح یادداشت قبلی خود با عنوان «اصلاح‌طلبی و مساله بقا» پرداخته است. حجاریان در این یادداشت توضیحاتی را درباره ماجرای مشارکت مشروط در انتخابات (که گزینه چندان مهمی در رفتار‌ها و سوابق اصلاح‌طلبان نیست) با ارائه پیشنهاد استعفای روحانی و برگزاری دو انتخابات در اسفند می‌نویسد؛ «البته در این میان، وجود و کارکرد پارلمان به‌دلیل تناقضات و تعارضات یا به‌تعبیری دیگر، «حاکمیت دوگانه» به‌طور جدی محل پرسش قرار گرفته است و شاید، تمهید «حاکمیت یگانه» و پایان دادن به این معضل، از معبر استعفای رییس‌جمهوری و برگزاری همزمان دو انتخابات در اسفند سال جاری بگذرد تا نتیجتاً، مجلس و دولتی همسو با رؤسای همسوتر بر مصدر امور قرار بگیرند.»

البته پیشنهاد استعفای دولت اولین‌بار نیست که از سوی حامیان آن مطرح می‌شود. آن‌ها با خروج آمریکا از برجام که امید این طیف برای ارتباط و مذاکره با غرب قطع شد و ادامه راه را سخت و دشوار دیدند، با نیم‌نگاهی به انتخابات آینده پیشنهاد استعفای روحانی را مطرح کردند.

در همین زمینه علی صوفی، مشاور خاتمی در گفتگو با نامه‌نیوز گفته بود: روند کنونی دولت از بروز تحولی در آینده حکایت نمی‌کند، به همین خاطر برخی سیاسیون پیشنهاد استعفای رییس‌جمهوری را به زبان آوردند، چون اگر نشانه‌های تغییر رویکرد در دولت مشاهده می‌شد، از رییس‌جمهوری می‌خواستند که محکم بماند و در مسیر رفع ضعف‌ها و کاستی‌ها راهش را ادامه دهد. دبیرکل حزب پیشروی اصلاحات در ادامه تأکید کرد: مردم می‌گویند اگر این دولت بخواهد روند دولت دهم را در پیش گیرد و کاری انجام ندهد و روز‌ها را به وقت‌کشی بگذراند، هرچه زودتر برود بهتر است. من فکر می‌کنم تنها تغییری که می‌تواند مقداری در مردم امید ایجاد کند روی کار آمدن دولت جدید است.

دبیرکل حزب کارگزاران نیز کرباسچی، در گفتگو با ماهنامه اندیشه پویا ضمن انتقاد از عملکرد روحانی و دولت وی گفت: «او می‌تواند با استعفا، به‌عنوان یک قهرمان کنار برود و، اما اگر استعفا را به مصلحت نمی‌داند باید از خواب سنگین برخیزد و روشن و شفاف با مردم روبه‌روشود.» کارگزاران همچنین در بیانیه‌ای سرگشاده، دولت روحانی را دولت «بزم» و نه دولت «رزم» معرفی کرد و دولتی سرگشته خواند.

درواقع اصلاح‌طلبان بعد از هر آشوب و حادثه‌ای که در دولت روحانى رقم خورده است؛ از خروج آمریکا از برجام گرفته تا گرانی دلار و بنزین ‎استعفای او را مطرح کرده‌اند؛ اما امروز اصلاح‌طلبان با احیای سناریوی استعفای روحانی در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی چه اهدافی دارند؟ و دلیل طرح استعفای روحانی از جانب برخی هم‌پیمانان سیاسی او چیست؟

اصلاح‌طلبان پیش ازاین گفته بودند نگاه ساندیسی به روحانی و دولت او دارند و طبیعتا پس از مکیدن محتوای دولت، پاکت آن را باید دور بیندازند!

استعفای مقامات سیاسی عموما دو دلیل دارد؛ یا به‌دلیل ناتوانی در انجام وظایف است یا محدودیت اختیارات؛ اما اختیارات آقای روحانی به اعتراف برخی از حامیانش به‌ویژه در حوزه‌های اقتصادی و سیاست خارجی تقریبا از همه روسای‌جمهور قبلی بیشتر بوده است. نمونه‌اش شکل‌گیری شورای عالی هماهنگی اقتصادی که دولت بیشترین عضو را در این شورا دارد؛ بنابراین نظراتش اثرگذارتر است و می‌تواند بدون نظرخواهی از مجلس، طرح‌ها و برنامه‌های خود را عملیاتی کند.

در بحث ناتوانی، اما امروز هم حامیان دولت فهمیده‌اند که دولت توانایی ایجاد تغییر ندارد و نمی‌تواند تحولی در کشور ایجاد کند. نمونه‌اش اجرای طرح اصلاح مصرف سوخت بود که دولت با بدترین شکل آن را اجرا کرد و کشور را به آشوب کشاند؛ با وجود آنکه تجربه افزایش نرخ سوخت که پیش از این توسط دولت نهم اجرا شده بود در اختیار این دولت قرار داشت.

اما پیشنهاد و اصرار اصلاح‌طلبان برای استعفای روحانی نه برای دلسوزی برای جامعه و مردم، بلکه سناریویی برای فرار از مسوولیت و پاسخگویی است که با استعفای روحانی جای متهم و شاکی را تغییر داده و از دولت قهرمان بسازند. آن‌ها می‌دانند که دیگر سبد رای‌شان با «تکرارها» پر نمی‌شود، دولت هم که در ۶ سال گذشته دستاوردی نداشته، نمی‌تواند در دو، سه ماه آینده معجزه کند؛ بنابراین دنبال راه‌های غیرمعمول و دوقطبی‌سازی برای نقش‌آفرینی در عرصه سیاسی کشور هستند.

از سوی دیگر با توجه به چهره‌های ثبت‌نام‌کننده در انتخابات مجلس آن‌ها می‌دانند که این انتخابات را خواهند باخت و مجلسی غیر از مجلس فعلی که در همه سیاست‌ها همراه و پابه‌پای دولت بود، روی کار خواهد آمد؛ مجلسی که قطعا کار دولت را سخت‌تر خواهد کرد و دیگر از استیضاح‌های نمایشی و طرح‌های سوال معدوم‌شده خبری نخواهد بود؛ مجلسی که ناکارآمدی دولت را برای مردم آشکارتر خواهد کرد؛ بنابراین احیای این سناریو در فضای امروز سیاسی کشور فراری رو به جلو و شانه خالی‌کردن از مسوولیت است. اصلاح‌طلبان با چنین نسخه‌هایی می‌خواهند چهره دولت را نه به‌عنوان یک دولت «شکست‌خورده در حل مشکلات وضع موجود»، بلکه «قهرمانی که نگذاشتند کار بکند» معرفی کنند.

البته طرح استعفا با توجه به شرایط امروزی منطقه که کشور‌های اطراف ایران درگیر آشوب و بی‌دولتی هستند توجه برخی از سیاسیون و تحلیلگران را به خود جلب کرده و با سوءظن به این پیشنهاد جدید اصلاح‌طلبان می‌نگرند چراکه خروجی این پیشنهاد از دید این تحلیلگران همان سناریویى است که در عراق و لبنان پیاده‌سازى شد تا در نبود دولت و در سایه ناامنی به جمهوری اسلامی ضربه زده و آن را تضعیف کنند.

از این رو استعفای روحانی باوجود فرصتی که برای رقیب برای به‌دست‌گرفتن قدرت ایجاد می‌کند، اما مطالبه انقلابیون و اصول‌گرایان نیست.

این طیف از سیاسیون اعتقاد دارند دولت باید بماند و پاسخگوی وعده‌ها و عملکرد ناکارآمدش باشد. آنان همچنین امید دارند که با روی کار آمدن مجلسی انقلابی بتوانند محرک خوبی برای دولت در انجام وظایفش باشند چرا که راه تغییر در نظام مردم‌سالاری همین است. اگر مردم رای‌دهنده به مزایا و معایب دولت ناشی از رای خود برسند، یقینا در انتخاب بعدی ریل را عوض خواهند کرد.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه صبح نو، تاریخ انتشار: 24 آذر 1398، کدخبر: 33968 ، www.sobhe-no.ir