شعارسال: دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: شورای تحول و نوسازی نظام آموزشی که مدتی تعطیل شده بود، بنا شده است که این شورا دوباره احیا شود.
سعید رضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با حضور در برنامه "نگاه یک" به سوالاتی پیرامون شورای عالی انقلاب فرهنگی پاسخ داد.
عاملی در پاسخ به سؤالی در مورد ارزیابی عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی در ۳۵ سال گذشته ۲۳۰۰ مصوبه و در ۲۸ قالب تدوین کرده است.
وی افزود: برای تصویب این مصوبات بدنهای در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی وجود دارد که مشتمل بر شوراهای تخصصی و کمیسیونهای دبیرخانه هستند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: شوراهای تخصصی با مصوبه خود شورای عالی انقلاب فرهنگی ایجاد شدهاند و در آئیننامه داخلی نیز نام این شوراها تصریح شده است.
عاملی ادامه داد: این شوراها در سطح بسیار عالی تشکیل میشوند و شوراهای تخصصی مجوز دارند که مصوبهای را در حوزه تخصصی خودشان به تصویب برسانند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: اگر بخواهیم خدمات شورای عالی انقلاب فرهنگی را در ۳۵ سال گذشته احصاء کنیم، خواهیم دید که بخش قابل توجهی از خدمات این شورا، خدمات تأسیسی است.
وی افزود: بسیاری از مؤسسات و نهادهای جدیدی که بعد از انقلاب اسلامی در حوزه فرهنگ و علم و فناوری ایجاد شدهاند بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی شکل گرفتهاند.
اساسنامه فرهنگستانهای کشور همگی به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است عاملی ادامه داد: بهعنوان مثال اساسنامه فرهنگستانهای کشور توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است که شامل چهار فرهنگستان علوم، علوم پزشکی، هنر و زبان و ادبیات فارسی هستند.
وی افزود: در این فرهنگستانها دانشمندان برتر کشور بهعنوان عضو پیوسته یا وابسته حضور دارند.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران ادامه داد: شورای عالی انقلاب فرهنگی ستادهایی را ذیل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، تصویب کرده که این ستادها ریلگذاری جدیدی را در حوزه علم و فناوری ایجاد کردهاند.
وی خاطرنشان کرد: تشکیل ستاد فناوری نانو سبب شده تا کشورمان در این بخش، از جریان علمی کشورهای برتر و پیشرفته عقب نیفتد.
عاملی ادامه داد: امروز در تولید مقالات حوزه نانو رتبه چهارم و در تولید محصولات نانو رتبه هفتم جهان را دارا هستیم.
وی افزود: در واقع هفت کشور برتر در زمینه نانو کشورهایی هستند که استاندارد محصولات نانو را باید تائید کنند و جمهوری اسلامی ایران نیز جزو این هفت کشور است.
ستاد زیستفناوری یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار ارزآوری برای کشور داشته است دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: ستاد زیستفناوری یکی دیگر از ستادهای مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است که جلسه ۸۲۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی به ارائه گزارش این ستاد اختصاص داشت.
وی افزود: با تشکیل ستاد زیستفناوری یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار ارزآوری برای کشور ایجاد شده است و جمهوری اسلامی ایران در این زمینه رتبه دوازدهم جهانی و رتبه اول در غرب آسیا را داراست.
تشکیل بنیاد ملی نخبگان ظرفیتی است که با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی ایجاد شده است
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران گفت: یکی از نهادهای مهم دیگر که با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی تأسیس شده است "بنیاد ملی نخبگان" است و این مرکز ظرفیتی را به وجود آورده است که نخبگان ریاضی، شیمی، فیزیک و ... بتوانند در بستر این نهاد در مسابقات بینالمللی شرکت کنند.
وی افزود: مدارس سمپاد ظرفیت دیگری است که با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی برای حمایت از تحصیل فرزندان نخبه کشور در مناطق محروم ایجاد شده است.
دکتر عاملی ادامه داد: این که در المپیادهای علمی جزو ۱۰ کشور اول جهان هستیم، حاصل همین ظرفیت ایجاد شده برای دانشآموزان است که به دنبال آن بیشترین مدالهای المپیادهای علمی جهانی را کسب کردهاند.
شورای عالی انقلاب فرهنگی ترکیبی از همه ظرفیتهای سه قوه کشور است دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به سؤال دیگری در مورد جایگاه شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: هماکنون شورای عالی انقلاب فرهنگی ۴۴ عضو دارد که اعضای حقوقی شورا، روسای سه قوه، ۶ وزیر شامل وزیر کشور، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزیر آموزشوپرورش و نیز وزیر ورزش و جوانان عضو آن هستند.
وی افزود: معاون علمی و فناوری رئیسجمهور، معاون امور زنان و خانواده رئیسجمهور، رؤسای کمیسیونهای مربوطه در مجلس شورای اسلامی و رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده اعضای حقوقی شورایعالی انقلاب فرهنگی هستند و در واقع این شورا ترکیبی از همه ظرفیتهای سه قوه است.
رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور ادامه داد: همچنین ۲۴ عضو حقیقی متخصص در حوزههای مربوط به فرهنگ، علم و فناوری با حکم مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) در این شورا عضویت دارند که این ترکیب فقط در شورای عالی انقلاب فرهنگی وجود نداشته در ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور هم وزیر آموزشوپرورش، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عضو هستند.
وی افزود: در ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور وقتی شورای بینالمللی تشکیل میشود؛ وزرای امور خارجه و اطلاعات هم به این ترکیب اضافه میشوند.
عاملی در پاسخ به سؤالی در مورد تأکید بر فرهنگ در شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: در اردیبهشت ۱۳۵۸ امام خمینی «ره» دستور تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی را صادر کردند و این ستاد در واقع مسئولیت تحول انقلابی در دانشگاهها را بر عهده گرفت.
وی افزود: این کار منجر شد که مدتی دانشگاهها تعطیل شوند، اما بعد از مدت کوتاهی دانشگاهها مجدداً باز شدند و روند تحول در فرهنگ و علم و فناوری کشور ادامه یافت.
عاملی یادآور شد: در آذرماه ۱۳۶۳ مقام معظم رهبری «مدظلهالعالی» که درآن دوران رئیسجمهور بودند، نامهای را خدمت حضرت امام خمینی «ره» نوشتند مبنی بر اینکه نیازمند داریم تا ستاد انقلاب فرهنگی به شورای عالی تبدیل شود و استقرار و پایداری بیشتری داشته باشد.
وی ادامه داد: در همان زمان امام خمینی «ره» ترکیب شورای عالی انقلاب فرهنگی را تعیین کردند که رؤسای سه قوه از همان ابتدا در آن حضور داشتند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به سؤالی در مورد بهروزرسانی شاخصهای علم و فناوری و فرهنگ کشور گفت: انتقال از فناوریهای مرسوم و قدیمی به سمت فناوری نوین و جدید حوزه مشاغل و رشتههای دانشگاهی را تحت تأثیر قرار میدهد.
وی افزود: کلمه "جدید" که در مورد این فناوریها به کار میرود حاکی از انتقال از صنعت فیزیکی به صنعت رقومی یا دیجیتال است که معنایش تحول در فناوریهای جدید براساس الگوریتمها است.
دکتر عاملی خاطرنشان کرد: الگوریتمها در واقع فرآیند را تسهیل میکنند و از همین رو این عصر پیش رو با عنوان عصر الگوریتمها لقب گرفته است.
وی افزود: با ظهور فناوریهای نو مشاغل زیادی دچار میرایی میشوند و صنعت چهار که همان صنعت فیزیکال سایبرنتیک است به وجود آمد.
۵۰ درصد مشاغل دچار میرایی خواهند شد استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران ادامه داد: این موضوع فقط مربوط به مشاغل نیست بلکه میرایی رشتههای دانشگاهی را نیز موجب میشود و امروز در اروپا صحبت از این است که بیش از ۵۰ درصد مشاغل از بین خواهند رفت.
سند نقشه جامع علمی کشور نیاز به روز رسانی دارد وی افزود: بر این مبنا اسناد شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز باید به روز رسانی شود و به عنوان مثال سند نقشه جامع علمی کشور که با یک چشم انداز ۲۰ ساله تدوین شده و انتهای آن سال ۱۴۰۴ است، در زمان تدوین توجه جدی به موضوع فناوریهای هوشمند نداشته و امروزه با ایجاد این فناوری باید این سند به روز رسانی شود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد سند آمایش آموزش عالی کشور گفت: یک تفاهم نامه بین شورای عالی انقلاب فرهنگی و مرکز ملی فضای مجازی در خصوص به روز رسانی رشتههای دانشگاهی بر مبنای دو فضایی شدن جهان امضا شده است؛ که بر مبنای آن فیزیکی و مجازی بودن رشتههای جدیدی که بسیاری از این رشتهها را در کشور نداریم مورد توجه قرار خواهد گرفت.
وی افزود: هدف این تفاهم نامه ارائه پیشنهاد به ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور است تا در این سند متغیرهای راهبردی مشخص شوند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به سؤالی در مورد ضمانت اجرایی مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: ضمانت اجرایی مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی بحثی است که به لحاظ حقوقی باید پیگیری شود.
وی افزود: حضرت امام خمینی «ره» در همان ابتدا و در پاسخ به سوال رئیسجمهور وقت میفرمایند که مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی باید ترتیب آثار داده شود و این یعنی آنکه مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی باید همانند قانون اثر کند.
عاملی ادامه داد: مقام معظم رهبری «مدظلهالعالی» هم فرموده اند مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در حکم قانون است.
مصوباتی که شورای عالی انقلاب فرهنگی ورود پیدا کند و بعد از آن مجلس شورای اسلامی قانونی مغایر آن تصویب کند توسط شورای نگهبان خلاف قانون اساسی تشخیص داده شده است.
وی افزود: در مواردی که شورای عالی انقلاب فرهنگی با تصویب مصوبهای ورود پیدا کرده و بعد از آن مجلس شورای اسلامی قانونی مغایر مصوبه شورا را تصویب کرده است، شورای نگهبان این موارد را خلاف قانون اساسی و اصل ۵۷ آن دانسته است.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران ادامه داد: نکته دیگر این موضوع است که مقام معظم رهبری «مدظلهالعالی» حضور رؤسای سه قوه و اشخاص حقوقی را ضمانت اجرای مصوبات شورا دانستهاند.
وی خاطرنشان کرد: از مجموع مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی ۷۶ درصد آن اجرایی شده است که البته بخشی از این مصوبات در مورد افراد است و به عنوان مثال همه رؤسای دانشگاههای کشور باید به تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی برسند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در بخش مربوط به حوزه علم و فناوری حدود ۹/۷۸ درصد مصوبات اجرایی شده است که ۶۶ درصد آن متعلق به حوزه علم و فنآوری بوده و ۲۷ درصد مربوط به حوزه فرهنگ و ۸ درصد به حوزههای مشترک تعلق داشته است.
رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور ادامه داد: تا کنون ۱۲۴ جلسه در ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور برگزار شده است و برای اجرای این نقشه عزم جدی وجود داشته دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در این زمینه دائماً گزارشگیری کرده نهادهای مربوطه مستمراً پایش میشوند.
وی افزود: در مورد حوزه فرهنگ مصوبات کمتری نسبت به حوزه علم و فناوری وجود دارد، اما این مصوبات از کیفیت خوبی برخوردار هستند و البته که نیازمند تمرکز بیشتری در حوزه فرهنگ هستیم.
تا به امروز ۸۲۴ جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شده است دکتر عاملی ادامه داد: تا امروز ۸۲۴ جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شده است که اگر این عدد را بر ۳۵ سال تقسیم کنیم نشان میدهد به طور میانگین در هر سال ۲۲ جلسه برگزار شده است.
وی خاطرنشان کرد: البته تعداد جلسات در دورههای مختلف متفاوت بوده است؛ مثلاً در دوره ریاست جمهوری مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) چند سال متوالی تعداد جلسات بیش از ۳۵ جلسه در سال بوده است.
اکثر جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی با حضور رؤسای سه قوه برگزار شده است دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به این سئوال که آیا رؤسای سه قوه در جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی شرکت میکنند، گفت: در ۱۱ ماهی که بنده در شورای عالی انقلاب فرهنگی مسئولیت دارم خوشبختانه اکثر جلسات با حضور رؤسای سه قوه برگزار شده است.
وی افزود: البته رهبر معظم انقلاب «مدظلهالعالی» بر برگزاری منظم جلسات همه شوراهای عالی تأکید دارند و این تحولی که امروز میخواهیم در کشور ایجاد شود لزوم برگزاری جلسات اینچنینی را بیش از پیش نشان میدهد.
مسئولیت اجرایی اسناد مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی بر عهده قوای سهگانه است عاملی در پاسخ به سؤالی در مورد تغییر رویکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی در دوره جدید ادامه داد: مسئولیت اجرایی اسناد مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی بر عهده قوای سهگانه است و شاید بتوان گفت: ۹۵ درصد این مصوبات متوجه قوه مجریه است.
وی افزود: مثلاً در نقشه جامع علمی کشور، ۱۳ برنامه کلان ملی ترسیم شده و ذیل این ۱۳ برنامه ۲۲۴ برنامه اقدام تعریف شده است و یا در سند نقشه مهندسی فرهنگی ۱۳ راهبرد کلان ملی و ۳۰۰ برنامه اقدام داریم.
دکتر عاملی گفت: برنامههای اقدام شاخصپذیر است و تا زمانی که برنامههای ما شاخص پذیر نباشد نمیتوانیم توفیق لازم را در زمینه اجرای اسناد داشته باشیم.