شعارسال: صبح روز چهارشنبه (۱۸ دی ماه)، یک فروند هواپیمای خطوط هوایی اوکراین، اندکی پس از برخاستن از باند فرودگاه امام خمینی (ره)، در نزدیکی شهریار سقوط کرد. در این حادثه، ۱۷۶ نفر که اکثر آن‌ها ایرانی بودند جان خود را از دست دادند. در ابتدا، آتش گرفتن موتور این هواپیما به عنوان دلیل اصلی سقوط آن ذکر شد با این حال، اندکی بعد، ستاد کل نیرو‌های مسلح در بیانیه‌ای اعلام کرد: این هواپیمای مسافربری به اشتباه از سوی پدافند هوایی سپاه پاسداران هدفِ موشک ضدهوایی قرار گرفته است.

سردار حاجی زاده فرمانده هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفته است: اندکی پیش از هدف قرار گرفتن هواپیمای اوکراینی، سامانه پدافندی کشور به علت حمله موشکی سپاه پاسداران به پایگاه عین الاسد و وجود این احتمال که آمریکایی‌ها هم بخواهند اقدامی نظامی علیه کشورمان به راه بیندازند، در آماده باش کامل به سر می‌برد. متاسفانه، در حادثه سقوط هواپیمای خطوط هوایی اوکراین، نیرو‌های پدافندی، هواپیمای مورد نظر را موشک کروز تشخیص داده و به سمت آن شلیک کرده اند. امری که منجر به وقوع فاجعه‌ای بزرگ شده است. در این حادثه هوایی، ۱۷۶ نفر جان خود را از دست دادند که اکثر آن‌ها اتباع ایرانی بودند. از این رو، با توجه به رخدادِ این سانحه، نگاهی می‌اندازیم به نمونه‌های مشابه تاریخی که در آن‌ها هواپیما‌های مسافربری به اشتباه هدفِ موشک قرار گرفته اند.

پایگاه خبری الجزیره در گزارش جدید خود به سابقه شلیک‌های تصادفی به هواپیما‌های مسافربری پرداخته است:

 

اوکراین-۲۹۸ نفر کشته

در ۱۷ جولای ۲۰۱۴، پرواز MH۱۷ خطوط هوایی مالزی در شرق اوکراین و در حالی که از آمستردام پایتخت هلند عازم کوالالامپور بود، هدفِ موشک قرار گرفت. تمامی ۲۹۸ مسافر و خدمه این هواپیما بر اثر این سانحه جان خود را از دست دادند. ۱۹۳ نفر از مسافران این هواپیما از اتباع هلندی بودند. مقام‌های دولت اوکراین و شورشیان جدائی طلب طرفدار روسیه که در آن زمان برای در کنترل گرفتن شرق اوکراین می‌جنگیدند، یکدیگر را متهم به هدف قرار دادنِ این هواپیمای مسافربری با موشک کردند.

در سال ۲۰۱۹، دادستان‌های هلندی ۴ مظنون به دست داشتن در این حادثه را نام بردند که در میان آن ها، سه عضو سابق نیرو‌های مسلح روسیه حضور داشتند.

سومالی: ۱۱ نفر کشته

در ۲۳ مارس سال ۲۰۰۷، یک هواپیمای باربری ایولوشینِ II-۷۶ که به خطوط هوایی بلاروس تعلق داشت، اندکی پس از برخاستن از باند فرودگاه در موگادیشو پایتخت سومالی، هدف راکت قرار گرفت و سقوط کرد. این سانحه منجر به کشته شدن ۱۱ نفر شد. این هواپیما حاملِ مهندسان و تکنسین‌های بلاروسی بود که به سومالی سفر کرده بودند تا هواپیمای دیگری را که دو هفته قبل هدفِ یک موشک قرار گرفته بود، تعمیر کنند.

دریای سیاه: ۷۸ نفر کشته

۴ اکتبر سال ۲۰۰۱، یک فروند هواپیمای خطوط هوایی روسیه که یک توپولوفِ ۱۵۴ بود و از تل آویو عازم نووسیبرسک در روسیه بود، در نیمه شب و بر فراز دریای سیاه، منفجر شد. این پرواز حامل ۷۸ نفر بود که بیشتر آن‌ها تابعیت رژیم صهیونیستی را داشتند. این حادثه هوایی در فاصله‌ای کمتر از ۳۰۰ کیلومتر از سواحل اوکراین اتفاق افتاد. یک هفته بعد، دولت اوکراین اعتراف کرد که این فاجعه به دلیل شلیک اشتباهی یک موشک به این هواپیما اتفاق افتاده است.

ایران: ۲۹۰ نفر کشته

در ۳ جولای سال ۱۹۸۸، یک هواپیمای ایرباس A-۳۰۰ متعلق به خطوط هوایی ایران که از بندرعباس عازم دوبی در امارات متحده عربی بود، در آب‌های سرزمینی ایران در خلیج فارس، هدف حمله موشکی از جانب ناو یو اس اس وینسنس قرار گرفت که در حال گشت زنی در تنگه هرمز بود.

مقام‌های آمریکایی اندکی پس از این واقعه گفتند که این هواپیما را با یک جنگنده اشتباه گرفته بودند. تمامی ۲۹۰ مسافر و خدمه این هواپیما جان خود را بر اثر این سانحه از دست دادند. در میان جان باختگان این حادثه، ۶۶ کودک نیز حضور داشتند.

ایالات متحده آمریکا در آن زمان، در جریان روند قضایی که از سوی دیوان بین المللی دادگستری پیگیری می‌شد، به ایران ۱۰۱.۸ میلیون دلار غرامت پرداخت کرد. با این حال، آمریکایی‌ها هیچ وقت نه مسوولیت این اقدام خود را پذیرفتند و نه به صورت رسمی از ایرانی‌ها عذرخواهی کردند. ایالات متحده آمریکا بعد از وقوع این سانحه هوایی، به فرمانده ناو یو اس اس وینسنس کاپیتان ویل راجرز مدال افتخار داد.



ساخالین، روسیه: ۲۶۹ نفر کشته

در ۱ سپتامبر ۱۹۸۳، یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ متعلق به خطوط هوایی کره جنوبی توسط جنگنده‌های ارتش شوروی بر فراز جزیره ساخالین هدف حمله قرار گرفت. تمامی ۲۶۹ سرنشین و خدمه این پرواز به محض وقوع حمله، جان خود را از دست دادند. مقام‌های شوروی ۵ روز پس از وقوع این حادثه اعتراف کردند که هواپیمای خطوط هوایی کره جنوبی به اشتباه توسط آن‌ها هدف قرار گرفته شده و ساقط شده است.

صحرای سینا: ۱۰۸ نفر کشته

در ۲۱ فوریه ۱۹۷۳، یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ خطوط هوایی لیبی که از طرابلس (پایتخت لیبی)، عازم قاهره پایتخت مصر بود، توسط جنگنده‌های رژیم صهیونیستی بر فراز صحرای سینا هدف حمله قرار گرفت و ساقط شد. این هواپیما در هنگام وقوع سانحه، حامل ۱۱۲ نفر بود که ۱۰۸ نفر جان خود را از دست دادند. جنگنده‌های رژیم صهیونیستی در آن زمان مناطقی را در صحرای سینا در اشغال خود داشتند که به محض پرواز هواپیما بر فرازِ تاسیسات نظامی خود در سینای اشغالی، اقدام به حمله به آن کردند. مقام‌های رژیم صهیونیستی اعلام کردند که زمانی اقدام به شلیک موشک به سمت هواپیمای خطوط هوایی لیبی کردند که از فرمان آن‌ها مبنی بر فرود فوری روی زمین خودداری ورزید.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از جامعه خبری تحلیلی الف  ، تاریخ انتشار: ۲۲ دی 1398 ، کدخبر: 3981022071 ، www.alef.ir