شعارسال: به طور متوسط تعداد روزهای کاری در بورس Euro next حدود ۲۵۶ روز است که داده های موجود برای شکر مربوط به سال ۲۰۰۴ فقط مربوط به ۱۴۹ روز کاری می باشد که این امر نشانگر این موضوع است که در سال ۲۰۰۴ نسبت به سال ۲۰۰۳ تعداد قراردادها کاهش یافته است. در نتیجه می توان این گونه نتیجه گرفت که در حدود ۲۰ درصد قراردادهای محصولات کشاورزی در بورس لندن مربوط به شکر است که این امر نشانگر رونق معاملات شکر در بورس لندن است. از طرف دیگر متوسط تعداد قراردادهای آتی و اختیار معامله داد و ستد شده روزانه شکر سفید از سال ۲۰۰۰ به بعد از یک روند افزایشی برخوردار بوده است. یکی دیگر از بورس های معتبری که در دنیا محصول شکر در آن معامله می شود، بورس نیویورک است.

قیمت هر دو نوع شکر خام چغندری و نیشکری طی سال های مورد بررسی دارای روند کاهشی بوده است؛ به طوری که قیمت شکر چغندری از ۲۲ سنت به ازای هر پوند در سال ۱۹۹۴ به ۲۰ سنت به ازای هر پوند در سال ۲۰۰۴ کاهش یافته است. همچنین قیمت شکر نیشکری نیز از ۱۱ سنت به ازای هر پوند در سال ۱۹۹۴ به حدود۷ سنت به ازای هر پوند در سال ۲۰۰۴ کاهش یافته است.

با نگاهی به تعداد قراردادهای آتی دو نوع شکر، در مقایسه با دیگر محصولات کشاورزی در بورس نیویورک درمی یابیم که در سال ۲۰۰۳ میزان کل قراردادهای آتی کشاورزی در حدود ۱۶ میلیون قرارداد بوده و این در حالی است که در همین سال تعداد قراردادهای آتی شکر (چغندری و نیشکری) در حدود ۷ میلیون قرارداد گزارش شده است. سهم درصدی تعداد قراردادهای آتی دو نوع شکر در مقایسه با دیگر محصولات کشاورزی نشان دهنده آن است که سهم شکر در قراردادهای آتی بورس نیویورک از سال ۲۰۰۳ به بعد، بیش از ۴۰ درصد بوده است. از سویی دیگر در سال ۲۰۰۳ روزانه به طور متوسط حدود ۲۹ هزار قرارداد آتی تنظیم شده است و این در حالی است که در سال ۲۰۰۴ با توجه به ۱۴۹ روز کاری تعداد قراردادهای روزانه آتی شکر به بیش از ۴۰ هزار قرارداد رسیده است.

با بررسی میزان هماهنگی شاخص قیمت شکر خام و سفید بورس لندن و شکر خام بورس نیویورک در می یابیم که هر سه سری قیمت از نوسانات مشابه برخوردارند و هر سه، روند نزولی را طی زمان از خود نشان می دهند.

از لحاظ سابقه حضور شکر در بورس های کالایی جهان، در حال حاضر در تعداد زیادی از بورس های دنیا شکر در انواع مختلف قراردادهای قابل داد و ستدپذیر مورد معامله قرار می گیرد که از آنها می توان به قراردادهای نقدی، آتی، اختیار معامله و اختیار معامله قرارداد آتی اشاره نمود.

بزرگ ترین بورس های شکر در دنیا، بورس LIFFE لندن، NYBOT نیویورک است که در سال ۲۰۰۳، تعداد ۷۲۷۰۰۰۰ انواع قرارداد شکر (نقدی، آتی و اختیار معامله) در هیات تجارت نیویورک (NYBOT) و ۱۱۲۰۰۰۰ انواع قرارداد شکر در بورس بین المللی قراردادهای آتی لندن (LIFFE) معامله شده است. با توجه به وزن هر قرارداد، مقدار فیزیکی معاملات این دو بورس سالانه حدود ۴۲۰ میلیارد تن می باشد که حدود ۲۰۰۰ برابر تولید جهانی شکر در آن سال است.

میزان تولید داخلی شکر در ایران در حدود یک میلیون و ۷۰ هزار تن است که ۵۳۰ هزار تن از آن توسط کارخانجات چغندری و ۵۴۰ هزار تن دیگر توسط کارخانه های نیشکری تولید می شود. طبق آمارهای موجود کل عرضه شکر در ایران در حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن بوده که بدین ترتیب مابقی نیاز جامعه توسط واردات تامین می شود.

شکر در سال های گذشته در بورس کالا عرضه می شد؛ ولی به دلیل نرخ سازی و فروش تولیدات کارخانه ها در خارج از بورس، شش ماه عرضه آن متوقف شد. در حال حاضر با توجه به توافقی که بین شرکت بورس کالاو شرکت بازرگانی توسعه نیشکر به عمل آمده از روز سه شنبه ۲۹/۰۴/۸۹، عرضه نقدی و سلف شکر مجددا در تابلوی بورس کالانمایان شد؛ به طوری که طبق این توافق در خارج از بورس هیچ فروشی صورت نپذیرد.

به عقیده برخی از فعالان بازار، فروش بالای شکر در بورس در صورت عدم ورود مشتریان واقعی آن؛ یعنی اتحادیه های توزیعی و وزارتخانه ها آرزویی دور از دسترس به نظر می رسد. همچنین در صورتی که واردکنندگان شکر ملزم به عرضه شکر وارداتی در بورس کالاشوند، حجم معاملات آن بسیار افزایش خواهد یافت. طی سه ماه اول سال جاری بیش از ۳۰۷ هزار تن قند و شکر با رشد قیمت ۴۰ درصدی نسبت به سال گذشته وارد کشور شد. ارزش واردات ۳۰۷ هزار تن قند و شکر وارد شده طی سه ماه امسال بیش از ۱۳۱ میلیون دلار بوده است که متوسط قیمت ۴۲۶ دلاری برای هر تن را رقم زده است. این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته ۲۷۲ هزار تن قند و شکر به ارزش ۸۳ میلیون دلار و با متوسط قیمت ۳۰۵ دلار در هر تن وارد کشور شده بود.

روز یکشنبه ۳ مرداد ماه در پی وعده مسوولان بورس کالا مبنی بر فروش شکر عرضه شده در هفته جاری، شرکت کشت و صنعت کارون ۶۰۰ تن شکر سفید را در حالی در تالار کشاورزی بورس عرضه کرد که ۱۰۰ تن آن به نرخ هر کیلو ۸۷۰ تومان به فروش رفت.

نرخ های اعلامی از سوی شرکت متناسب با در نظر گرفتن هزینه ها و وضعیت قیمت در بازارهای داخلی انجام می گیرد، به همین خاطر ممکن است نرخ ها در هر هفته متفاوت باشد، هرچند که پیش بینی ما با توجه به وضعیت بازار حاکی از کاهش قیمت ها است.

عرضه برخی از محصولات کشاورزی دیگر همچون شکر که برای بار دوم در تالار عرضه شده، با استقبال نه چندان مناسبی روبه رو بوده است، هر چند از سوی مشتریان اعلام نرخ بالای این محصول سبب شده که بیشتر مشتریان از خرید شکر امتناع کنند، اما با این وجود عرضه کنندگان نیز در پاسخ، آن را عادلانه توصیف می کنند؛ اما در هر صورت، طی هفته های گذشته برای چندین مرتبه عرضه شکر با میزان ۱۰۰ و ۵۰۰ تن انجام شد، اما تنها میزان اندکی از این محصول با توافقات و رایزنی های صورت گرفته توانست به فروش برسد. عرضه کننده با نرخ بالای هر تن ۸۶۰ تومان سعی دارد که قیمت ها را منطبق با نرخ جهانی به فروش برساند؛ این در حالی است که تناسب و همسویی قیمت داخلی با قیمت خارجی در صورت پذیرش مفروضاتی است که بازار ما هنوز آنها را نپذیرفته است، بنابراین عرضه این کالابا قیمت محاسبه شده نمی تواند در رونق بازار این محصول موثر باشد. بر اساس اطلاعات دریافتی از رینگ کشاورزی هر تن شکر در حالی در تابلو معاملاتی بازار عرضه می شد که هر تن این محصول با پایین ترین نرخ ۸۸۵ تومانی فروشنده مواجه شد، این در صورتی بود که بالاترین نرخ اعلامی از سوی مشتری ۸۶۰ تومان عنوان شد و همین اختلاف ۲۵ تومانی دلیل اصلی عدم ازسرگیری معامله بود، در همین حال رایزنی های مسوولان بازار در این زمینه هم نتوانست در به سرانجام رسیدن این دادوستد نقشی ایفا کند.

اگر سایر کارخانه ها و انجمن های تولیدی چغندر قند نیز محصولات خود را در بورس کالاعرضه کنند، این اقدام باعث می شود که عرضه نیشکر در بورس جا بیفتد به طوری که وزارت بازرگانی نیز شکر وارداتی را از طریق بورس کالاعرضه کرده و شفاف سازی قیمت این محصول صورت می گیرد.

بورس کالاعرضه مجدد محصولات کارخانه کشت و صنعت کارون را با شرط عرضه کامل تولیدات این کارخانه پذیرفته و آنها نیز قرار است کالاهای خود را در خارج از بورس کالا نفروشند.

شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت مگیران، تاریخ انتشار: -  ، کدخبر: 2129101: www.magiran.com