شعار سال: اینکه منافع تولیدکنندگان باید از عرضه محصول تأمین شود موضوع بسیار مهمی است و این به ساختارهای بورس و بُعد نظارتی آن ارتباط پیدا می‎کند تا مثلاً از تبانی‎های احتمالی جلوگیری کند. بورس کالا ابزاری برای شفاف‎سازی فرایند خریدوفروش، کشف قیمت‎ کالاهای کشاورزی و ارائه تضمین‌‎های لازم در اتاق پایاپای است. حتی اگر عملکردی خلاف قوانین بورس نیز اتفاق بیفتد باید گزارش شود تا مسئولین بورس پیگیری و عمل کنند و یا اگر پیشنهادهای اصلاحی وجود داشته باشد از طریق خود سازمان بورس کالا باید اقدام شود.

 بنابر آنچه بیان شد بورس کالاهای کشاورزی به‌صورت دستوری کشف قیمت موردنظر را نخواهند داشت (به‌عنوان‌مثال 2 برابر شدن قیمت زعفران). به همین دلیل، به نظر می‎رسد در اظهارنظرهای مدیریتی مسئولین مبتنی بر دیدگاه‎های فردی خارج از سازوکارهای بورس باید دقت داشت تا این ابزار مؤثر در بازار کالاهای کشاورزی به ابزاری مصنوعی، غیرشفاف و دستوری تبدیل و فضای بی‎اعتمادی بر آن چیره نشود که در صورت رخداد این موضوع، اقتصاد کشاورزان به‌عنوان‌مثال فعالان عرضه بازار زعفران و به‌ویژه تولیدکنندگان بیشتر از منفعت، زیان خواهند دید و بورس کالا برای سایر کالاهای کشاورزی نیز اعتبار و کارکردهای اصلی خود را از دست خواهد داد و زیان آن بسیار شدید خواهد بود برای اقتصاد کشاورزی به‎گونه‎ای که اختلال‎های زنجیره تأمین کشاورزی دوچندان خواهد شد که خود نیازمند تصمیم‎گیری‎های جدید و هزینه‎های بالای اقتصادی و اجتماعی خواهد بود.

امید این‌که بورس در همان مسیر طراحی‌شده حرکت روبه‌جلوی اعتمادساز به‌ویژه برای تولیدکنندگان کشاورزی را داشته باشد تا سهم تولیدکنندگان از قیمت پرداختی خریداران به بالاترین سطح خود برسد و منافع آن‎ها و سایر فعالان بازار تأمین شود.

نویسنده: محمد قربانی. استاد دانشگاه فردوسی مشهد

برگرفته از فضای مجازی