شعار سال:بازار سرمایه همواره محل امنی برای سرمایهگذاری خرد مردم است. در عین حال این بازار بشدت نسبت به حوادث و نااطمینانیها، واکنش منفی نشان میدهد. هفته گذشته نیز خبر کاهش دامنه نوسان همه سهمها باعث شد شاخصهای بازار یک هفته کاملا منفی شود. روز سهشنبه هفته گذشته با برگزاری جلسه شورای عالی بورس، نه تنها محدودیتی برای دامنه پیش نیامد بلکه نشان داد دولت به دنبال ورود و هدایت نقدینگی به سمت بازار سرمایه به جای دیگر بازارهای موازی تولید است. بنابراین روز آخر هفته، صفهای فروش سنگین بازار کاهش شدیدی پیدا کرد و حتی شاخص نیز مثبت شد. البته 2 عرضه اولیه در روز آخر هفته نیز عامل دیگری برای ورود نقدینگی به بازار و سبز شدن شاخص بود. با تمام اتفاقات مهم بازار، شاخص کل بورس یک روند نزولی را در هفته گذشته طی کرد و شاخص با کاهشی 34هزار واحدی به محدوده 520 هزار واحد رسید؛ با توجه به اینکه بازار سرمایه حالا تبدیل به دغدغه مردم شده و تعطیلیهای اخیر به خاطر شیوع ویروس کرونا نیز باعث جلب شدن توجهات به سمت این بازار شده است. مهناز صادقی، از فعالان و تحلیلگران بازار سرمایه درباره چشمانداز بازار در سال آتی گفت: سال آینده بورس صعودی خواهد بود و پربازدهترین بازار برای سرمایهگذاری محسوب خواهد شد و احتمال میدهم در نیمه اول سال ۱۳۹۹، شاخص کل بورس از مرز یک میلیون واحد گذر کرده و به سمت 2 میلیون واحد حرکت کند!
* 5 دلیل برای رشد بازار سرمایه
این تحلیلگر بازار سرمایه، 5 دلیل رشد بازار سرمایه در چند وقت اخیر را برشمرد و گفت: اول افزایش نرخ ارز بر اثر تورم، که موجب افزایش حاشیه سود شرکتها میشود یا به عبارتی هزینه شرکتها مخصوصا صنایع مادر، به ریال ولی درآمدشان به دلار خواهد بود. دوم اینکه ورود کالاهای خارجی به خاطر تورم کاهش چشمگیری خواهد داشت و از طرفی افزایش نرخ ارز و گرانی کالاهای خارجی، موجب خواهد شد هموطنان ما به مصرف کالاهای ایرانی رو بیاورند و این امر باعث افزایش فروش و حاشیه سود شرکتها و کارخانههای ایرانی میشود. سوم اینکه دولت برای کنترل قیمت ارز و مهار تورم افسارگسیخته، از بورس حمایت و نقدینگی را به سمت بازار سرمایه هدایت خواهد کرد. در اقتصاد بحرانزده و متورم؛ ورود نقدینگی سنگین و سرگردان به بورس، رشد ارزش سهام را تضمین خواهد کرد، همچنین به دیگر بخشهای اقتصاد که ارتباط مستقیم با زندگی مردم دارند آسیب وارد نخواهد کرد. دلیل چهارم این است که اخیرا برای جلوگیری از تقاضای کاذب، پیشگیری از اغتشاش در بازار و کسب درآمد برای دولت، مالیاتهای سنگینی بر معاملات خانه، خودرو، طلا و... وضع شده است. افرادی که در این بازارها با خرید و فروش کسب سود میکردند، حالا دستشان خالی شده و جایی بهتر از بورس برای فعالیت سراغ ندارند. پنجم هم اینکه بورس تنها بازاری است که ما با کمترین مبلغ (۱۰۰ هزار تومان) میتوانیم وارد فعالیت و خرید و فروش شویم، بازارهای دیگر نیاز به مبالغ هنگفتی برای سرمایهگذاری دارند. علاوه بر این بورس شفاف و قانونی است؛ بنابراین فعالیتهای شرکتهای مختلف در آن شفاف است و مردم براحتی به اسناد دسترسی دارند.
* از حمله کرونا تا قوانین شبانه
صادقی در ادامه بیان کرد هفته گذشته یکی از بدترین هفتههای سال اخیر بورس بوده است. وی دلایلی را برای بد حالی بورس ذکر کرد و افزود: شاخص کل بورس طی ۲۸ سال گذشته داخل یک کانال قرار گرفته است. شاخص در محدوده ۵۵۰ هزار واحد به سقف این کانال رسید و ناتوان از شکست، چندده هزار واحد افت کرد تا با یک استراحت کوچک، دوباره به این اَبَر مقاومت مهم تاریخی حمله کند و البته انتظار دارم در حمله دوباره، سقف قفس شکسته شود! دیگر دلایل به وضعیت فعلی اقتصاد کشور بازمیگردد؛ ریزش نرخ نفت تا 33 دلار، شیوع بیماری کرونا در داخل کشور که نگرانی از رکود اقتصادی و تعطیلی شرکتهای بورس را ایجاد میکند، نگرانی مسؤولان بورس از رشد شارپ بازار و تصویب قوانین شبانه برای جلوگیری از رشد شتابان بازار همه عواملی بود که هفته گذشته بازار را غیرمطمئن کرد. وی در ادامه گفت: در کنار این موضوع معمولا در اسفندماه حقوقیها جهت پرداخت حقوق و عیدی کارکنان، دست به فروش میزنند. از سوی دیگر، تقریبا از اواسط اسفند و تا اواسط فروردین به مدت حدود یک ماه، سهامداران عمده در تعطیلات و مسافرت هستند و از آنجا که در بازار حضور ندارند، جهت گریز از ریسکهای غیرمترقبه ترجیح میدهند اسفندماه سهام خود را به فروش رسانده، در سال جدید مجددا خرید کنند. تعدادی از سهامداران نیز به خاطر هزینههای عید و تامین مالی دست به فروش میزنند. این عوامل بر فشار فروش آخر سال موثر است.
تحلیلگر بازار سرمایه در رابطه با جابهجایی قدرت تعیین در بازار، اظهار داشت: طی سالیان گذشته، سهامداران حقوقی قدرت زیادی در بازار داشتند ولی بعد از تورم اخیر و افزایش نقدینگی در دست مردم، رفته رفته قدرت سهامداران حقیقی بر حقوقی میچربد! قبلا حقوقیها میتوانستند بهراحتی جلوی رشد سهام را بگیرند، ولی در حال حاضر این امر ناممکن یا سخت شده است. بارها حقوقیهایی را میبینیم که سهام را شدیدا عرضه میکنند تا جلوی رشد قیمت را بگیرند ولی هرچه عرضه میکنند، سهامداران حقیقی با ولع میخرند و حقوقیها نمیتوانند جلوی رشد ارزش سهام را بگیرند. گاهی سعی میکنند از راههایی کمخطرتر از فروش سهام وارد شوند. بارها بیانیه داده، شفافسازی میکنند و میگویند شرکت زیانده هست یا هیچ اتفاق خوبی در شرکت رخ نداده و سهامی که میخرید بیجهت رشد کرده و حباب دارد ولی سهامداران بیتوجه به عرضه سنگین حقوقیها و بیانیههایی که میگویند قیمت سهام حباب دارد و ارزشمند نیست، همچنان خرید میکنند و برنامه حقوقیها را با شکست مواجه میکنند!
صادقی افزود: اکثر حقوقیها متوجه شدهاند که با توجه به رشد روزافزون بورس، در صورت فروش بیشتر متضرر میشوند یا صندلی هیاتمدیره را از دست میدهند، به همین دلیل در امر کنترل و جلوگیری از رشد قیمت سهام، شکست را پذیرفتهاند و قبول کردهاند از این به بعد تعیینکنندگان بازار، سهامداران حقیقی هستند!
نسبت خرید و فروش سهامدار حقیقی به حقوقی، نشانگر تضعیف قدرت سهامداران حقوقی در تعیین روند بازار و قدرت گرفتن سهامداران حقیقی است!
* چشمانداز بازار
صادقی در رابطه با چشمانداز بازار سرمایه جهت ورود مردم به بورس و لزوم افزایش عرضه اولیهها در سال آینده، افزود: بازار ما عمق کمی دارد، ارزش کل بورس ایران ۱۲۲ میلیارد دلار است؛ در حالی که فقط ارزش شرکت آرامکو، حدود ۲۰۰۰ میلیارد دلار است. بازار سرمایه در ایران مهجور مانده و با وجود اینکه بهترین و سودسازترین بازار برای سرمایهگذاری است، متاسفانه از سوی مسؤولان اقدامی برای معرفی بورس به عموم مردم و آموزش کسب ثروت در این بازار صورت نگرفته است. در آخرین عرضه اولیه، حدود یک میلیون و ششصد هزار نفر شرکت داشتند که نشانگر فعال بودن کمتر از 2 درصد مردم ایران در بورس است، در حالی که این رقم در آمریکا بیشتر از 55 درصد است. به عبارتی، کمتر از 2 درصد مردم ایران و بیشتر از 55 درصد مردم آمریکا سهامدار هستند! در کشورهای توسعه یافته، مردم سرمایه خود را به خرید سهام شرکتها اختصاص میدهند و به این ترتیب با سرمایهگذاری صحیح، به رونق اقتصادی کشور خود کمک میکنند.
* عمق کم و رشد بیدلیل
صادقی با اشاره به عمق کم بازار سرمایه ایران گفت: تعداد کل شرکتهای بورس ایران، بیشتر از 700-600 عدد نیست و عمده این شرکتها نیز کوچک هستند، به همین دلیل بازار سرمایه ما عمق کمی دارد و با ورود نقدینگی سنگین، ارزش سهام صدها درصد رشد میکند، بدون اینکه دلیل منطقی برای این رشدها وجود داشته باشد! دولت برای اینکه بتواند عمق بازار را افزایش دهد، اخیرا تصمیم گرفت مقدار عرضههای اولیه را افزایش دهد و تعداد شرکتهای بورسی را زیاد کند. این اتفاق خوبی برای بازار سرمایه است و باعث میشود بازار عمق بیشتری پیدا کرده، به شکل متعادل رشد داشته باشد. از طرفی در عرضه اولیه، سهام شرکتها در قیمتهای پایین و جذابی عرضه میشود و این مساله موجب جذب سهامداران بیشتر به بورس میشود. مردم به قصد خرید عرضه اولیه، کد بورسی دریافت میکنند و با کسب سود از خرید عرضه اولیه، لذت سهامداری را چشیده و مایل به فعالیت در این حوزه میشوند. در پایان این فعال بازار سرمایه با اشاره به لزوم تشکیل اتحادیه سهامداران برای دفاع از حقوق سهامداران خرد، گفت: افزایش تعداد سهامداران، یک نیاز اساسی را در بورس ایران پررنگ میکند و آن ایجاد تشکلی برای حمایت از سهامداران خرد است. تمام اصناف، برای خود اتحادیه دارند ولی سهامداران ایران هیچ تشکلی ندارند تا بتوانند انتقادات، نظرات و درخواستهای خود را به گوش مسؤولان رسانده، مشکلاتشان را مطرح کرده و حقشان را بخواهند! متاسفانه هیچگونه سازشی، نرمش یا موافقتی با تشکیل اتحادیه سهامداران تاکنون انجام نشده و هرگونه درخواستی برای تشکیل انجمن سهامداران، بیپاسخ مانده است. اگر مسؤولان مایل هستند به رونق اقتصاد کشور و توسعه بورس کمک کنند، در قدم اول بهتر است هوای فعالان بازار را داشته باشند و با تشکیل اتحادیه برای آنها موافقت کنند.
شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه وطن امروز،تاریخ انتشار:24اسفند1398،کد خبر:217645،www.vatanemrooz.ir