شعار سال: توله از خواص بسیاری برخوردار است توله یک سبزی بسیار خوشمزه است که معمولا آن را پخته میل میکنند امروز در دکتر سلام قصد داریم تا سبزی توله را بررسی کنیم و اطلاعاتی در رابطه با این سبزی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.
تاثیر بر روی دستگاه ادراری و تناسلی: دمنوش گل پنیرک ادرار آور است. مقوی رحم میباشد. دارای ویتامین A و B و C است و درمان بیماریهای کلیه ومثانه بسیار موثر است. برای سوزش مجاری ادراری مفید است. دمنوش آن برای عفونت مثانه موثر است. تاثیر بر روی غدد: دمنوش پنیرک در سلامت کبد و پاک کردن آن موثر است. برای درمان یرقان مورد استفاده قرار میگیرد. تاثیر بر روی دستگاه تنفسی: دمنوش گلهای پنیرک به خاطر داشتن موسیلاژ، یکی از داروهای خوب ضد سرفه است. برای رفع زکام به کار میرود. تورم دهان و گلو را برطرف میسازد. دمنوش ساقه و برگ آن، گرفتگی صدا را برطرف میکند. تاثیر بر وری دستگاه گوارش: دمنوش پنیرک به عنوان ضد اسهال عمل میکند. ملین است ویبوست را برطرف میسازد. خلط آور است. دمنوش گل پنیرک، تورمهای رودهای و معدهای را رفع میکند. استعمال جوشانده آن به صورت کمپرس گرم و حمام در رفع ناراحتیهای بواسیر، بعضی تومورها، ورم پلک چشم و ... موثر است. در درمان دلپیچه کمک میکند. تاثیر بر روی پوست: دمنوش پنیرک در درمان جوشهای پوستی کاربرد دارد. از دمنوش غلیظ آن که اثر نرم کننده پوست بدن را دارد به صورت لوسیون استفاده میشود. خواص دیگر: ترکیب پودر خشک شده پنیرک با روغن زنجبیل، یک مسکن قوی برای درد میباشد. موارد منع مصرف و عوارض جانبی عوارض خاصی برای آن ذکر نشده است، اما از استفاده زیاد آن باید خودداری کرد. طبیعت از نظر طب سنتی، گیاه پنیرک را معتدل و تا حدودی سرد وتر میدانند. الف: گل پنیرک ترکیبات مهم گلهای پنیرک بیش از ۱۰ درصد موسیلاژ دارند. این موسیلاژ در اثر هیدرولیز، تبدیل به گالاکتوز، آرابینوز، گلوکز، رامنوز و اسید گالاکتورونیک میشود. هم چنین گلهای پنیرک حاوی مقدار کمی تانن و حدود یک دهم درصد لوکوآنتوسیانینها و ۷ درصد آنتوسیانینها میباشد (نسبت به وزن خشک گل). اثرات مهم دم کردهی گلها به خاطر داشتن موسیلاژ، یکی از داروهای خوب ضد سرفه است. هم چنین به عنوان ضد نزله (زکام) و تورم دهان و گلو مصرف میشود. از سویی، چون دارای خاصیت قابض ضعیف است، تا حدی به عنوان ضداسهال عمل میکند. در طب عوام از خوراکی آن، به منظور مشکلات مثانه و به صورت ضماد موضعی در التیام زخمها استفاده میشود. از رنگ آن (آنتوسیانینهای آن)، برای مواد غذایی استفاده میشود. پنیرک طریقه و مقدار مصرف تهیه چای: بر روی ۲ گرم از گل ها، یک لیوان آب سرد ریخته و حداکثر ۵ دقیقه میجوشانیم. هم چنین میتوان بر روی همین مقدار گل، یک لیوان آب در حال جوشیدن ریخته و پس از ۱۵ دقیقه، صاف نموده و میل کنیم. نکات قابل توجه ۱- اثرات گل پنیرک، عمدتا مربوط به موسیلاژ و آنتوسیانین آن است که یکی از مهمترین داروهای ضد سرفه و مفید برای رفع گرفتگی صدا است. ۲- بهتر است پس از صاف کردن دم کرده، گل را کمی فشار داد تا تمام موسیلاژ استخراج شده و تفاله را دور بریزیم. ۳- هنگام تهیهی فرآورده، نباید بیش از ۵ دقیقه آن را بجوشانیم، چون باعث هیدرولیز موسیلاژ و کم اثر شدن محصول میشود. ۴- در منابع جدید مصرف گیاه را برای درمان کم خونی، مفید گزارش نموده اند. مهمترین اثرات گزارش شده گل پنیرک: ضد درد، ضد التهاب، ضد عفونی کننده، قابض، ملین، ادرار آور، خلط آور و مقوی رحم. ب: برگ پنیرک ترکیبات مهم برگ حاوی حدود ۸ درصد موسیلاژ میباشد که پس از هیدرولیز، تولید قندهای آرابینوز، گلوکز، رامنوز، گالاکتوز و اسید گالاکتورونیک اسید میکند. هم چنین حاوی مقدار تانن و فلاونوئید است. طریقه و مقدار مصرف بر روی ۵ گرم برگ، یک لیوان آب سرد ریخته مدت حدود ۵ دقیقه میجوشانیم و یا بر روی همین مقدار برگ، یک لیوان آب در حال جوشیدن میریزیم و بهتر است درب آن را بپوشانیم؛ آن گاه پس از ۱۵ دقیقه صاف میکنیم. البته بهتر است محلولهای سرد آن را، قبل از مصرف، کمی گرم کنیم. در صورتی که با هر بار مصرف، یک قاشق عسل به آن بیفزاییم، اثر آن قویتر میشود. این میزان مصرف را میتوان روزی سه تا چهار بار تکرار کرد. اثرات مهم اثرات مهم برگ پنیرک مشابه با گلهای آن است؛ به ویژه جهت درمان تورم قسمتهای بالای راههای تنفسی و گلو، تورمهای رودهای – معدی، مناسب است. داروهای گیاهی برگ پنیرک به عنوان یکی از گیاهان مؤثر در عوارض سرماخوردگی به ویژه سرفه، در تعداد زیادی از فرمولاسیونهای سرماخوردگی، مخلوط با گیاهان دیگر وجود دارد. پنیرک عوارض جانبی تاکنون عوارضی از مصرف گل و یا برگ پنیرک گزارش نشده است. نکات قابل توجه ۱- گیاه پنیرک موجود در ایران (Malva neglecta)، از نظر خواص دارویی مشابه با پنیرک موجود در نقاط دیگر دنیا است. این دو گونه گیاه از یک جنسی هستند که شرح آن داده شده است. ۲- خواص گل و برگ پنیرک، نزدیک به هم است؛ ولی اثرات گل به دلیل داشتن آنتوسیانین و لکوآنتوسیانین ها، کامل ترمی باشد. ۳- برای استفاده از خواص کامل پنیرک، میتوان مخلوطی از گل و برگ آن را مورد استفاده قرار داد. ۴-، چون اثرات پنیرک با گل ختمی هم جهت است، میتوان از مخلوط گل پنیرک و گل ختمی جهت تهیهی موسیلاژ مربوطه، به ویژه در سرماخوردگی، تسکین سرفه به عنوان خلط آور و رفع گرفتگی صدا استفاده کرد. ۵- برای جمع آوری گل ها، بهتر است در زمان باز شدن گلها که اکثرا در تابستان است، این کار صورت گیرد، جمع آوری برگها در فصل بهار باید صورت گیرد. ۶- در بازار ایران، فقط گل پنیرک به صورت خشک شده (بنفش رنگ) وجود دارد که میتوان طبق روش ذکر شده، از آن استفاده کرد. پنیرک پنیرک در طب سنتی از نظر طب سنتی گیاه پنیرک را معتدل میدانند، اخلاط غلیظ را رقیق و اخلاط خیلی رقیق را معتدل میکند. ساییدگی برگ آن برای شکستگی اعضاء مفید است، ترکیب آن با روغن زیتون برای سوختگی و عقرب گزیدگی مفید است، دم کردهی ساقه و برگ آن با شکر، گرفتگی صدا را برطرف میسازد. در درمان التهابهای تنفسی و جوشهای پوستی کاربرد دارد، دارای ویتامین A و B و C است و در درمان بیماریهای کلیه و مثانه بسیار مؤثر است، ضدسرفه و مرهم سینه است. برگ و ریشه پنیرک اگر به شکل ضماد درآید و روی دمل و یا کورک قرار گیرد باعث میشود تا بسیار سریع سر باز کنند. جوشاندهی آن برای عفونتهای مثانه، اسهال خونی و سرفههای شدید موثر و مفید است، دم کردهی آن برای کسانی که دچار یبوست و دارای معده و رودههای تنبلی هستند، توصیه میشود. در درمان برونشیت و استفراغ نیز استفاده میشود، به صورت غرغره در رفع تحریکات مخاط دهان و درد گلو اثر مفیدی دارد و همچنین برای رفع سوزش مجرای ادرار مفید است. برای رفع جوشهای صورت نیز میتوان از پنیرک استفاده کرد ضمن این که درد و ناراحتیهای محل جوش را تسکین میدهد و به صورت کمپرس یا لوسیون در درمان سوختگیها موثر است. در هندوستان از گیاه پنیرک به عنوان داروی لعابدار نرم کننده و خنک کننده استفاده میشود، ۳۰۰ گرم برگ خشک پنیرک را در یک لیتر آب میجوشانند و به عنوان مسکن میخورند. استعمال جوشانده آن به صورت کمپرس گرم و حمام، در رفع ناراحتیهای بواسیر، بعضی تومورها، ورم پلک چشم و ... بین مردم معمول است. از جوشاندن گل و برگ آن در نیم لیتر آب، محلولی به دست میآید که اثر نرم کننده در پوست بدن دارد و به صورت لوسیون مالیدن بر روی پوست، آرامش و نرمی خاصی به افرادی که دارای پوست حساس و لطیف هستند میبخشد. برای تسکین ناراحتیهای ناشی از تابش گرمای خورشید و آفتاب زدگی، جوشانده ۵۰۰ گرم گل یا ریشه گیاه را در یک لیتر آب تهیه کرده و پس از صاف کردن به ملایمت در محل سوختگی میمالند. برای رفع سردردهای یک طرفه شدید، دل پیچه، ورم لوزهها، درد گلو و آنژین اثر مفید دارد. طرز تهیه خوراک توله در استان کهگیلویه و بویر احمد: طرز تهیه غدای محلی “توله” یا پنیرک: اول برگهای “توُله” را جدا کرده و شسته و درشت خرد میکنیم و به همراه سیر خرد شده و مقداری آب میپزیم. سپس آن را آبکش کرده و با پیاز داغی که قبلاً آماده کردیم اضافه میکنیم و پس از آن نمک، زردچوبه، فلفل و رب انار را اضافه و مقداری تفت میدهیم و در آخر آب نارنج را به آن اضافه میکنیم. برخی دیگر از خواص گیاه توله پا پنیرک: استعمال جوشانده آن به صورت کمپرس گرم و حمام، در رفع ناراحتیهای بواسیر، بعضی تومورها، ورم پلک چشم و ... بین مردم معمول است. از جوشاندن گل و برگ آن در نیم لیتر آب، محلولی به دست میآید که اثر نرم کننده در پوست بدن دارد و به صورت لوسیون مالیدن بر روی پوست، آرامش و نرمی خاصی به افرادی که دارای پوست حساس و لطیف هستند میبخشد. برای تسکین ناراحتیهای ناشی از تابش گرمای خورشید و آفتاب زدگی، جوشانده ۵۰۰ گرم گل یا ریشه گیاه را در یک لیتر آب تهیه کرده و پس از صاف کردن به ملایمت در محل سوختگی میمالند. برای رفع سردردهای یک طرفه شدید، دل پیچه، ورم لوزهها، درد گلو و آنژین اثر مفید دارد. طرز تهیه بورانی توله بعد از اینکه این گیاه را چندین بار با مواد شوینده مخصوص سبزیجات شستیم خرد کرده و با مقدار کمی اب میپیزیم. بعد پیاز را سرخ کرده به همراه چند حبه سیر زرچوبه میزنیم با فلفل مزه دار میکنیم و تخم مرغ را (تعدادش بستگی به ذائقه شخص دارد) میشکنیم و به توله پخته شده اضافه کرده و پنج دقیقه درب ظرف ر میبنیدم که با هم طعم دار شوند. این غذار ا به همراه ماست میل بفرمایید.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت دکتر سلام، تاریخ 8 فروردین 99، کد مطلب: 60208: www.hidoctor.ir