شعار سال: تبادل زندانیان صورت گرفت، همانطور که وزیر خارجه وعده آزادی هم وطنانمان را داده بود. ماه گذشته علی ربیعی سخنگوی دولت روحانی در نشست هفتگی خود با خبرنگاران اعلام کرد که ایران آماده گفتگو بدون پیش شرط برای تبادل زندانیان با آمریکا است. ضمن اینکه محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان سال گذشته در نشست آسیایی سازمان ملل رسما اعلام کرد که ایران درباره زندانیان با آمریکا اماده مذاکره است که به گفته وزیر خارجه این پیشنهاد پاسخی از سوی مقامات آمریکایی نداشت. این در حالی است که مقامات کشورمان اینروز‌ها مذاکره را تکذیب کرده و اظهارات ضد و نقیضی از نحوه تبادل زندانیان مطرح می‌کنند.

تبادل زندانیان که مهمترین آن روز پنجشنبه شب انجام گرفت بازتاب گسترده‌ای در سطح داخلی و خارجی داشت که شاید بتوان گفت واکنش‌ها در داخل کشور با شدت بیشتری همراه بود. واکنشی از این نوع که اگر مقامات ایرانی مدعی هستند که مذاکره‌ای در کار نبوده پس این مبادله چگونه صورت گرفته؟ این سوال در فضای مجازی در حالی مطرح شده که علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در واکنش به تبادل زندانیان مایکل وایت و مجید طاهری رسما اعلام کرد که مذاکره‌ای نبوده و نخواهد بود! البته اقای شمخانی این صحبت را به ظاهر در واکنش به توئیت ترامپ گفته است و در توئیتر خود نوشت: «اوضاع ترامپ چه در تقابل‌های بین المللی، چه در افتضاح مدیریت کرونا و چه در آتش افروزی نژادپرستانه در داخل آمریکا به قدری خراب است که تیمش چاره‌ای جز تولید و نمایش موفقیت‌های ساختگی برای او ندارند. تبادل زندانیان، نتیجه مذاکره نبوده و هیچ مذاکره‌ای هم در آینده انجام نخواهد شد.» رئیس جمهور ایالات متحده با دوبار تشکر از ایران ابراز امیدواری کرده که توانسته ایران را پای مذاکره بکشاند و همچنین گفته که امریکا اماده است که بر سر مسائل دیگر به توافق برسد. ترامپ نگفته است که دقیقا کدام مسائل؟ در پاسخ ترامپ، ظریف گفت: " آقای ترامپ، ما علی‌رغم تلاش‌های «زیردستان» شما، به یک تبادل بشردوستانه دست یافتیم؛ ضمن این که ما در زمان بر سر کار آمدن شما یک توافق داشتیم. ایران و دیگر شرکای برجام، هرگز میز گفتگو را ترک نکردند. مشاوران شما که بیشتر آن‌ها را هم برکنار کرده‌اید، دست به قمار احمقانه‌ای زدند. این که چه زمانی تصمیم بگیرید، این مسأله را اصلاح کنید، به خودتان مربوط است. "

مذاکره درکار بوده است یا خیر؟

مخالفان سیاست خارجی ایران که قبل از خروج آمریکا از برجام این توافق را فرجام خوانده بودند و ظریف و تیم همراه او را خیانتکار به وطن اعلام کردند، پس از فسخ توافق اتمی از سوی ترامپ بر سر جنازه آن مرثیه سرایی کردند و مواهب برجام را برشمردند و حالا ترس آن دارند که لااقل یک قطعنامه برایشان بماند! ظاهرا ترامپ به مخالفان داخلی ارزش این توافق را بهتر از تیم دیپلماسی دولت روحانی نشان داد. حال همان مخالفان با نزدیک شدن به نشست شورای امنیت در مهرماه سال جاری بار دیگر حرف‌های گذشته را تکرار کرده و در عین روانه کردن تبریکات به زندانیان آزاد شده تاکید می‌کنند که مذاکره‌ای نیست و نبوده و نخواهد بود!

اگر مذاکره‌ای نبوده پس چه طور دو زندانی آزاد شده اند؟ این جنجال از جایی آغاز شد که بیل ریچاردسون فرماندار پیشین ایالات متحده، روز گذشته در توییتی نوشت: خوشحالم که «مایکل وایت» در حال بازگشت از ایران به آمریکا است. من یک سال از طرف مادر مایکل و جاناتان فرانکز برای اطمینان از آزادی وی تلاش کردم. من با مقامات ارشد ایرانی از جمله محمدجواد ظریف و مجیدتخت روانچی دیدار‌هایی داشتم.

موسوی سخنگوی وزارت خارجه درباره این توئیت گفت: «این دیدار‌ها مربوط به ماه‌ها قبل بوده است. ما به تلاش‌های انسان دوستانه که منجر به " آزادی گروگان‌های ایرانی در آمریکا و خارج از آن" شود همواره پاسخ مثبت داده و استقبال کرده ایم.»

موسوی به تاریخ دقیق این دیدار‌ها و مکان آن اشاره‌ای نکرده است، ولی این سوال مطرح می‌شود که چرا مقامات کشور از وزارت خارجه تا شورای امنیت ملی اذعان دارند که مذاکره‌ای در کار نبوده است؟

سوالی که پاسخی برای آن تاکنون نداریم مگر آنکه متولیان این مساله شفاف درباره آن توضیح دهند و ملاحظات مربوط به ان را نیز اعلام کنند.

پیشنهاد ترامپ برای مذاکره خوب یا بد؟

درحالی که ما می‌گوییم مذاکره‌ای نبوده و شما هم بگویید نیست! ترامپ می‌گوید امیدواراست که با ایران به توافقات بهتری دست یابد! رئیس جمهور ایالات متحده با چه پیش زمینه‌ای امیدوار به مذاکره است؟ با اینکه برخی معتقدند که اگر خواسته او درتمدید تحریم تسلیحاتی ایران درنشست مهرماه شورای امنیت سازمان ملل به سرانجام برسد او دیگر نیاز ندارد به دنبال مذاکره با ایران باشد؟ ایا مساله همان قطعنامه ۲۲۳۱ است؟ آیا پشت پرده رایزنی‌هایی برای زنده نگه داشتن این قطعنامه صورت گرفته است؟ چرا ترامپ با وجود تکذیب مقامات ایران انقدر مطمئن از باقی توافقات و مذاکره سخن می‌گوید؟ در حالی که براورد‌های ناظران حاکی از آن است که احتمال موفقیت امریکا در شورای امنیت بالا است. برخی نیز شک دارند که روسیه و چین به نفع ایران رای دهند!

فرض اگر بر این باشد که پشت پرده مذاکره و رایزنی‌ها چه برای زندانیان چه برای زنده نگه داشتن قطعنامه باشد، به نظر مبارک است! چرا که اگر آمریکا در شورای امنیت پیروز شود ایران بار دیگر به قبل از مذاکرات هسته‌ای سال ۹۲ باز می‌گردد و مذاکره به نفع مردم و کشور است. عده‌ای چشم امید به دو کشور روسیه و چین دوخته اند، اما چشم واقع بین خود را بر بازی سیاسی روسیه بسته اند. روسیه با واکنش هاییی تند‌تر از ایران درباره نشست شورای امنیت موضع گیری می‌کند و از واشنگتن امتیاز بییشتری طلب می‌کند.

از سوی دیگر روس‌ها چین را هم در مقابل امریکا به گروگان گرفته اند تا مانع از ابرقدرتی چین در شرق اسیا شود. همان روس‌هایی که این روز‌ها مشغول رایزنی با امریکا و اسرائیل بر سر خروج ایران از سوریه هستند! یا باز هم به روس‌ها در شورای امنیت امید داریم؟ آیا واقعا دو کشور چین و روسیه قطعنامه آمریکا را وتو خواهند کرد؟ که فرضی محال است!

با این حساب اگر ایران پشت پرده برای زنده نگه داشتن قطعنامه، راضی به تبادل زندانیان شده است حال چه در راه دریا، چه از راه سوئیس و چه از نمایندگان کشورمان در سازمان ملل یا روی عرشه نفتکش ها، بهترین راهبرد دیپلماسی را در این شرایط حساس کنونی اتخاذ کرده است.

از سوی دیگر ایران با اعزام نفتکش‌ها به ونزوئلا به آمریکا پیام نظامی و سیاسی خود را رساند. فاینشال تایمز در اینباره نوشت: «ایران با ارسال این محموله قصد ارسال پیامی روشن را داشت و آن اینکه مصمم است سرسختانه‌تر از قبل سیاست‌های آمریکا را به چالش بکشد.» یک مقام ایرانی به روزنامه مزبورگفت: «سیاست ما در برابر آمریکا از دفاع به حمله تغییر کرده است. آمریکا از طریق دو قدرت منطقه‌ای برای ما پیام ارسال کردکه "اگر به ارسال این محموله‌ها ادامه بدهید نفتکش‌هایتان را می‌زنیم. " پاسخ ما روشن بود: اگر به ما حمله کنید متقابلاً حمله می‌کنیم. آن‌ها می‌دانستند که بدون ثانیه‌ای تردید این کار را انجام می‌دادیم.»

به گزارش خبرآنلاین، پاسخ ایران روشن است. چه در خلیج فارس چه در کارائیب. چه در عراق و چه در سوریه! تاکید می‌کنیم مذاکره‌ای نیست و تبادل زندانیان ظاهرا در آب‌های خلیج فارس و کارائیب صورت گرفته! و مخالفان برجام و مذاکره، همچنان به امید کرونا، انتخابات و تظاهرات خیابانی آمریکا نشسته‌اند! همان‌هایی که پس از رفتن اوباما افسوس خوردند که از شرایط نرمال کاخ سفید بهره نبردند همان‌ها نیز چشم امید به بایدن بسته اند!

رضا نصری کارشناس سیاست خارجی در اینباره می‌گوید به ترامپ به جای مخالفت اینگونه پاسخ دهیم:

در پاسخ به ترامپ ایران فهرستی از مطالبات خود را منتشر کند؛ از رفع همه تحریم‌های اولیه و ثانویه تا خروج نیرو‌های آمریکایی از منطقه، توقف فروش سلاح به رژیم‌های متخاصم، تلاش جهت خلع سلاح و نظارت بر برنامه هسته‌ای اسرائیل، اجرای کامل NPT...... و پیوستن آمریکا به کنوانسیون‌های کنترل سلاح و عدم اشاعه؛ معرفی یک تیم ویژه مذاکراتی جدید متشکل از عناصر خوش‌سابقه‌تر، غیر سیاسی‌تر و خوش‌نیت‌تر از تیم سیاست خارجه ایران‌ستیز کنونی... آزادسازی دارایی‌های مسدود شده ایران، برقراری مصونیت قضایی دولت ایران در محاکم داخلی آمریکا، جبران خسارت‌های مالی ناشی از نقض برجام، خروج اتباع و نهاد‌های ایرانی از فهرست سازمان‌های تروریستی. توقف برنامه‌ها، طرح‌های جنگ روانی و ضد امنیتی و پروپاگاندای ایران‌هراسانه با حمایت و بودجه دولتی با الهام از معاهدات «ضد پروپاگاند» مشابه در گذشته:

لغو پرونده‌های قضایی و رفع خسارت از اتباع ایرانی متهم به نقض تحریم‌های یکجانبه و غیرقانونی آمریکا، حمایت از طرح ایران جهت ایجاد یک نظام امنیت جمعی در خلیج فارس و تنگه هرمز.

توپ را در زمین ترامپ بیندازیم.

شعار سال،  با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته  از خبرگزاری تحلیلی خبرآنلاین، تاریخ انتشار 17 خرداد    99، کد خبر:    1396064، www.khabaronline.ir