شعار سال: همه‌چیز از سریال‌های کره‌ای شروع شد؛ سریال‌هایی که فرهنگ، نوع پوشش و حتی سبک زندگی مردمان کره جنوبی را به نمایش می‌گذاشت و داستان‌های عاشقانه آن به‌قدری رمانتیک بود که جوانان کشورمان را به سمت سبک زندگی کره‌ای علاقه‌مند کرد و بعد از مدتی ما با نوجوانانی روبه‌رو شدیم که علاقه زیادی به زندگی در کره داشتند، لباس‌هایشان را با مد روز کره هماهنگ می‌کردند و کلاس زبان کره‌ای می‌رفتند تا بتوانند بیشتر خودشان را با سبک زندگی آن‌ها آشنا کنند. از وقتی‌که پای چشم‌بادامی‌های کره‌ای با سریال‌های‌شان به جدول پخش تلویزیون باز شد بیش‌تر از ۱۵-۱۶ سال می‌گذرد، اگرچه هنوز بازپخش سریال‌های کره‌ای را می‌توانید از شبکه‌های مختلف رسانه ملی ببینید و حتی بازپخش این سریال‌ها هم طرفداران بسیاری دارد.

 

سریال‌هایی که محبوبیت آن‌ها با «یانگوم» و «جومونگ» به اوج خود رسید و بعدازآن ساعات زیادی از پخش تلویزیون را اشغال کرد تا تعدادشان حتی از سریال‌های ایرانی هم بیشتر شود. رفتار محبت‌آمیزی که تلویزیون با سریال‌های کره‌ای داشت کاملاً بی‌سابقه بود. پیش‌ازاین هیچ کشور دیگری نتوانسته بود این‌طور محصولات تولیدی‌اش را در فیلم و سریال در تلویزیون ایران ببیند. اما این فقط کشور ما نیست که درگیر محصولات کره‌ای شده است. موج سریال‌ها و محصولات کره‌ای حالا چند سالی است که نه‌تنها در کشور ما بلکه در دنیا شناخته‌شده است. موجی که این روزها ۲۰ سالگی‌اش را جشن می‌گیرد.

 

موجی که حالا مثل یک ویروس ویدئوکلیپ‌هایش، موسیقی‌های پرسروصدایش و رقص و آوازهایش بین نوجوان‌های ایرانی دست‌به‌دست می‌چرخد. روزبه‌روز به تعداد کانال‌های هواداری‌اش اضافه می‌شود و هواداران کم سن و سال‌هایش برای پربازدید شدن ویدئوهایش در یوتیوپ سرودست می‌شکنند و در کلوپ‌های هواداری برای سلبریتی‌های چشم‌بادامی محبوبشان جیغ و هورا می‌کشند. کشوری که تا دو دهه پیش تصویرش برای مردم جهان تصویر یک کشور سنتی و بسته و جنگ‌زده بود به‌یک‌باره آن‌قدر گروه‌های موسیقی و فیلم‌سازی‌اش محبوب شدند که دل نوجوان‌ها زیادی را قاپ زدند و خانواده‌هایشان را از این دلدادگی حیرت‌زده ‌کرده‌اند. این موضوع تا جایی پیش رفت که تا پیش از شیوع کرونا اگر به در سفارت کره جنوبی می‌رفتید با عده زیادی از نوجوانان و جوانان روبه‌رو می‌شدید که در رویای رفتن به سئول بودند. اما سؤال اینجاست چرا جوانان ما تا این حد به فرهنگ و سبک زندگی یک کشور دیگر علاقه‌مند هستند؟

کاش کره‌ای بودم
آوا یک نوجوان امروزی است که به‌شدت به فرهنگ کره‌ای علاقه‌مند است. موهای صاف چتری‌اش روی پیشانی‌اش ریخته و چشمانش را به سبک جوانان کره‌ای آرایش‌کرده است. او می‌گوید:« علاقه من به کره از سریال «تو زیبایی» شروع شد، بعدازآن سریال‌های «وارثان»، «آلارم عشق»، «سرنوشت»،« کیمیاگر» و عاشقان ماه را دیدم و شیفته کره‌ای‌ها شدم. همیشه دلم می‌خواست در کره زندگی کنم و حتی بار‌ها به مادرم گفته‌ام که چرا مرا در کره به دنیا نیاورده است. زندگی در کره، لباس‌هایی که می‌پوشند و حتی نوع آرایش مو و صورتشان به‌قدری زیبا است که هرکسی را مجذوب خودش می‌کند. من سال پیش دلم می‌خواست خودم را با عمل جراحی زیبایی شبیه به کره‌ای‌ها کنم اما دکتر این اجازه را به من نداد و گفت باید 18 سالت کامل شود، من الآن 17 سال دارم و باید یک سال دیگر برای این کار صبر کنم. به پدرم گفته‌ام اگر من را دوست دارد و به زندگی و آینده من علاقه‌مند است باید مرا به کره ببرد. زندگی در سئول یکی از بزرگ‌ترین آرزو‌های من است.»

او در ادامه می‌گوید:« زبان کره‌ای خیلی سخت است بااین‌حال من 2 سال است که مشغول یادگیری زبان کره‌ای هستم و الآن به‌خوبی می‌توانم صحبت کنم. کتاب‌های کره‌ای می‌خوانم و موزیک کره‌ای گوش می‌دهم. حتی دیگر سریال‌های کره‌ای را بدون زیرنویس و ترجمه می‌بینم. من عاشق سبک زندگی آن‌ها هستم و حتماً به سئول خواهم رفت. من تصمیمم را گرفته‌ام و حتماً مهاجرت خواهم کرد.»
او در خصوص آرایش مو و صورتش می‌گوید:« من موهای مجعدی دارم اما آن را دوست نداشتم چون موهای کره‌ای‌ها اکثراً صاف و لخت است، ازآنجایی‌که از اتو کشیدن موهایم خسته شده بودم به آرایشگاه رفتم و موهایم را کامل کراتینه کردم. بعد هم چتری زدم که شبیه به موهای کره‌ای‌ها شود. مدل آرایش کره‌ای‌ها الآن در فضای مجازی آموزش داده می‌شود و من به‌خوبی این نوع آرایش را یاد گرفته‌ام. حتی یک‌بار خودم را گریم کردم و کاملاً شبیه کره‌ای‌ها شده بودم. کاش من در کره به دنیا می‌آمدم.»

سریال‌های کره‌ای چه چیزی را به نمایش می‌گذارند؟
از هر یک از جوانانی که دلبسته فرهنگ کره‌ای هستند بپرسید علاقه‌شان چطور شروع‌شده است بدون شک از سریال‌های کره‌ای مختلف اسم می‌برند اما سؤالی که مطرح است این است که در سریال‌های کره‌ای چه چیزی به نمایش گذاشته می‌شود که جوانان و نوجوانان را تا این حد شیفته خود کرده است؟

در سطح آسیا و حتی جهان، سینمای کره بسیار ارزشمند است. کارگردانان جوان این کشور توانسته‌اند نام خود را در بین علاقه‌مندان به سینما مطرح کنند. از طرفی بهترین سریال‌های کره‌ای در بین ایرانیان بسیار محبوب هستند. دلیل آن شاید به پخش سریال جواهری در قصر در سال 1385 در رسانه ملی و سپس سریال افسانه جومونگ برگردد. درواقع شباهت فرهنگی بین کشور ایران و کره و همچنین تأکید بر ارزش‌های اخلاقی و انسانی در سریال‌های برتر کره‌ای باعث محبوبیت آن‎ها در بین ایرانیان شده است. این سریال‌ها بیشتر در ژانرهای درام، عاشقانه و تاریخی ساخته می‌شوند. ازآنجایی‌که سریال‌های کره‌ای عموماً فضایی خانوادگی دارند، در بین خانواده‌های ایرانی بسیار محبوب هستند.

همچنین برخی از سریال‌های کره‌ای درباره نوجوان‌ها است و ژانری تینیجری دارند. این سبک از سریال‌های کره‌ای هم می‌توانند قشر جوان‌تر هر جامعه‌ای را به خود جذب کند. تاکنون تعداد زیادی از بهترین سریال‌های کره‌ای به زبان فارسی دوبله‌شده و از شبکه‌های ایرانی پخش‌شده ‌است.
سریال «تو زیبایی» سریالی کره‌ای و محصول سال 2009 است. این سریال از تاریخ 7 نوامبر تا 26 نوامبر 2009 (16 آبان تا 5 آذر 1388) از شبکه SBS به روی آنتن رفت.

داستان این سریال درباره یک گروه موسیقی خیالی به نام ای. ان. جل است. پسری به نام گو می- نام به این گروه معروف برای همکاری دعوت‌شده است. اما برای جراحی چشم باید به آمریکا برود. خواهر دوقلویش گومی- نیو خودش را به‌جای برادرش جا می‌زند تا برادرش فرصت ملحق شدن به این گروه را از دست ندهد. گو می- نیو تمام عمرش را در کلیسا گذرانده و درس راهبگی خوانده است. اما حالا باید خودش را با این گروه موسیقی معروف و شرایط زندگی‌شان وفق دهد.
در سریال تو زیبایی بازیگرانی همچون پارک شین-هه، جانگ گیون-سوک، جونگ یونگ-هوآ و لی هونگ-کی حضور دارند. سریال تو زیبایی در مراسم جایزه «بهترین ستاره جدید» را برای پارک شین-هه، لی هونگ-کی و جونگ یونگ-هوآ به ارمغان آورد. همچنین جونگ یونگ هوآ در سومین دوره مراسم Korea Drama Awards جایزه «محبوب‌ترین بازیگر» را دریافت کرد. این سریال در کشورهایی مانند ویتنام، مالزی، فیلیپین، ژاپن، چین، تایلند و ایران دوبله و پخش‌شده است.

سریال یا «وارثان» یکی دیگر از بهترین سریال‌های کره‌ای است. این سریال از تاریخ 9 اکتبر تا 12 دسامبر 2013 (17 مهر تا 21 آذر 1392) در 20 قسمت پخش شد. سریال وارثان در کره بینندگان زیادی داشت و در آسیا به شهرت زیادی رسید. داستان این سریال درباره رابطه عاشقانه کیم تان، پسر دوم رئیس گروه ثروتمند امپراتوری و دختر خدمتکاری به نام چا ایون-سانگ است. کیم تان همیشه به خاطر اینکه پسر زن دوم پدرش است تحقیرشده است. به همین دلیل او سعی دارد مادر واقعی‌اش را از دیگران مخفی کند و خودش را به‌عنوان پسر همسر رسمی پدرش معرفی کند. پدر کیم تان می‌خواهد که پسرش با دختری به نام یو رائه ازدواج کند. اما کیم تان عاشق دختر فقیری به نام چا ایون-سانگ شده است.

لی مین-هو، پارک شین-هه و کیم وو-بین بازیگران اصلی این سریال هستند. این سریال در کشورهای زیادی مانند پاکستان، چین، اندونزی، ژاپن، مالزی، هند، تایلند و ویتنام دوبله‌شده و به روی آنتن رفته است.
این سریال در بیست و یکمین مراسم SBS Drama Awards جوایز زیادی را به خود اختصاص داده است؛ جوایزی مانند بهترین بازیگر مرد، بهترین بازیگر زن، جایزه ویژه بازیگری برای بازیگر زن، 10 ستاره برتر و بهترین ستاره جدید. همچنین در دومین مراسم Asia Rainbow TV Awards سریال وارثان جوایز بهترین درام مدرن، بهترین بازیگر زن، بهترین کارگردانی و بهترین فیلم‌نامه را دریافت کرده است.

سریال «عاشقان ماه» سریالی کره‌ای است که بر اساس رمانی چینی به نام Bu Bu Jing Xi- نوشته تانگ هوآ ساخته‌شده است. این سریال از تاریخ 29 آگوست تا 1 نوامبر 2016 پخش شد. این سریال درکل 20 قسمت داشت. سریال عاشقان ماه هم به خاطر محبوبیتی که دارد، یکی دیگر از بهترین سریال‌های کره‌ای به‌حساب می‌آید. داستان سریال درباره «هه سو» دختری از قرن بیست و یکم است که به‌یک‌باره در زمان سفر می‌کند و به گذشته می‌رود. او خود را در زمان سلسله پادشاهی گوریو (سال 941 میلادی) می‌یابد. در سریال عاشقان ماه بازیگرانی چون لی جون-کی، لی جی-اون و کانگ ها-نئول ایفای نقش کرده‌اند. این سریال باقیمتی بیشتر از 400,000 دلار برای هر قسمت به یک شبکه چینی فروخته شد. به همین دلیل سریال عاشقان ماه تبدیل به یکی از گران‌ترین سریال‌های کره‌ای شد. البته چند ماه بعد این رکورد را سریال‏ Ma- to Ma- زد.

سریال عاشقان ماه جوایز زیادی گرفته است. به‌عنوان‌مثال در مراسم ‏SBS Drama Awards این سریال جوایز بهترین بازیگر مرد، بهترین زوج، 10 ستاره برتر و ستاره جدید را دریافت کرد. این سریال در کشورهای مختلفی مانند چین، ژاپن، تایلند، فیلیپین، ترکیه و ایران پخش‌شده است.
همه این‌ها نشان می‌دهد سینمای کره علاقه جوانان و نوجوانان را شناخته و با پویایی و زیرکی در حال شناساندن فرهنگ خودش به تمام دنیا است. موضوعی که دست‌اندرکاران در کشور ما از آن غافل مانده‌اند!

پسرانی که علاقه دارند کره‌ای شوند
جالب است بدانید این نوع علاقه تنها در دختران رواج ندارد و حالا ما پسران زیادی را می‌بینیم که از مد کره‌ای تبعیت می‌کنند. موهایشان را بلند کرده‌اند و به‌صورت سامورایی بالای سرشان بسته‌اند و یا آن را بلند کرده‌اند و درحالی‌که هایلایت روشن در موهایشان درآورده‌اند طره‌ای از آن را روی پیشانی رها کرده‌اند. اکثراً ابرهایشان را تمیز می‌کنند و به سبک کره‌ای‌ها صاف برمی‌دارند. صورتشان اکثراً سه‌تیغه است و موزیک‌های کره‌ای گوش می‌دهند. روی بدنشان به زبان کره‌ای چیزی تتو می‌کنند و لباس پوشیدنشان کاملاً منطبق با مد روز کره است. این افراد اکثراً دوستداران هنرمندان کره‌ای هستند و به دنبال راهی‌اند تا بتوانند سئول و مردمان کره را از نزدیک ببینند!

تب علاقه به کره در بین جوانان کشور ما تا جایی پیش رفته است که چند سال پیش یک جوان یاسوجی به خاطر علاقه به «سوسانو» هنرپیشه زن سریال جومونگ و مخالفت پدرش برای ازدواج با این زن، اقدام به خودکشی کرد. این جوان که پس از تماشای سریال جومونگ به‌شدت به سوسانو علاقه‌مند شده بود و قصد ازدواج با او را داشت، خودکشی به خاطر عشق به «سوسانو»!هنگامی اتفاق افتاد که خانواده‌اش را از این تصمیم مطلع کرد، با مخالفت آن‌ها روبه‌رو شد.

جوان یاسوجی از پدرش خواست تا با فروش گوسفندانش هزینه سفر وی به کشور کره و یافتن سوسانو را تأمین کند و زمانی که متوجه شد خانواده‌اش حاضر به فروش گوسفندان نیستند، با خوردن قرص اقدام به خودکشی کرد. به دنبال این ماجرا، والدین جوان عاشق‌پیشه او را به بیمارستان منتقل کردند و با تلاش پزشکان، او از مرگ حتمی نجات یافت. پدر این جوان در ارتباط با این موضوع گفته بود: «پسرم تصور می‌کرد به‌راحتی می‌تواند به کشور کره سفر و با هنرپیشه زن این سریال ازدواج کند و زمانی که به وی گفتم مبلغ فروش کل گوسفندان که تمام دارایی من است آن‌قدری نیست که بتوانی به سئول بروی، او در اقدامی عجیب دست به خودکشی زد و اگر کمی دیر به بیمارستان می‌رسید،‌ به‌طور حتم جان خود را از دست می‌داد.»

جوانان خلأهای فرهنگی‌شان را پر می‌کنند
بااین‌حال سؤالی که دراین‌بین مطرح می‌شود این است که چه چیزی سبب شده تا جوانان تا این حد علاقه‌مند به کره و فرهنگ آن بشوند؟ شادان کریمی جامعه‌شناس و آسیب‌شناس اجتماعی در این خصوص به آفتاب یزد گفت:« سریال‌های کره‌ای یک عامل تأثیرگذار در شکل‌گیری این فرآیند هستند. البته این مسئله و تحت‌تأثیر‌بودن مختص ایران نیست. زمانی برخی جوانان از چینی‌ها پیروی می‌کردند و مدل ابروی خود را به شکل آن‌ها درمی‌آوردند. این مسئله می‌تواند نوعی اعتراض به وضع موجود هم باشد. البته نوع خانواده، پایبندی به ارزش‌ها و هنجارهای ملی و میهنی و نحوه تربیت نیز در این مسئله بسیار مؤثر است.

وقتی جامعه ما خالی از فرهنگ ایرانی شده و جوانان و نوجوانان کمترین آشنایی با اسفندیار و رستم و تهمینه را دارند معلوم است که به فرهنگ دیگری رو می‌آورند که بتواند خلأهای فرهنگی آن‌ها را پرکند. اگر کمی به سریال‌های کره‌ای که در رسانه ملی بار‌ها و بارها بازپخش‌شده است توجه کنیم متوجه خواهیم شد ازنظر تاریخی تأکید کره بر فرهنگ به ۱۹۵۰ و شخصیتی به نام «کیم‌جو» بازمی‌گردد؛ شخصیتی که رهبر جنبش استقلال کره و رئیس دولتِ در تبعید این کشور است و در کتاب خود می‌نویسد: «من می‌خواهم ملتم زیباترین ملت باشد؛ منظورم از زیباترین، قدرتمندترین نیست، زیرا حس کرده‌ام که موردحمله قرار گرفتن چه دردی دارد… آن چیزی که درنهایت می‌خواهم، قدرت لایزال فرهنگ ناب است.» تأکیدی در این جملات است نقطه شروعی برای فرهنگ آن‌هاست، اما این موج کره‌ای به شکل امروزی که «هالی‌یو» نامیده می‌شود و ماهیتی اقتصادی-فرهنگی دارد، دقیقاً از سال ۱۹۹۹ با آثاری مثل فیلم «شیری» شروع شد و به این طریق کره جنوبی توانست موجی که بزرگ‌ترین اتفاق فرهنگی آسیا در ۲۰ سال گذشته است را رقم بزند. حالا در سرتاسر آسیا جوانانی که با کمبود المان‌های فرهنگی در کشور خودشان روبه‌رو هستند به المان‌های فرهنگی رو می‌آورند که کشور‌هایی مثل کره با صنعت سینما به خوردشان می‌دهند. نمی‌توانیم این موضوع را انکار کنیم که سواد بصری و تأثیری که یک فیلم و سریال بر جوانان می‌گذارد غیرقابل‌تصور است.

همان‌طور که جوانان ما با دیدن سریال‌های ترکیه‌ای به‌نوعی از سبک زندگی روی می‌آورند که هیچ ربطی به کشور ما ندارد مسلماً با دیدن سریال‌هایی کره‌ای هم سبک دیگری از زندگی را انتخاب می‌کنند که شباهتی به زندگی ما ندارد و ازآنجایی‌که صنعت سینمای ما خوراکی برای جوانان و نوجوانان ندارد خیلی واضح است که آن‌ها به فیلم‌ها و سریال‌های کشور‌های دیگر علاقه‌مند می‌شوند. اما موضوع حائز اهمیت این است که قدرت تخریب سریال‌های کره‌ای کم از تخریب سریال‌های ترکیه‌ای ندارد اما مسئولین همچنان تخریب سریال‌های ترکیه‌ای را بیشتر و مضرتر می‌دانند و به‌جای اینکه با تولید محتوای درست در پی برطرف ساختن این موارد باشند جوانان و نوجوانان را از دیدن این سریال‌ها منع می‌کنند درحالی‌که این موضوع تنها پاک کردن صورت‌مسئله است.»

او افزود:« گروه دوستان هم نقش قابل‌ملاحظه‌ای در خصوص گرایش جوانان و نوجوانان به سریال‌های کره‌ای دارند. وقتی یک پدیده شیوع پیدا می‌کند، بحث اشاعه گری مطرح است، یعنی اینکه فرهنگ‌ها از یکدیگر تأثیر می‌پذیرند. برخی مکتب‌ها معتقدند که فرهنگ تمدن بشر از مصر، یونان و ایران به سراسر جهان رفته است.
بااین‌حال امروزه جوانان تحت تأثیر هنرپیشه‌های سریال‌ها و کارتون‌های شرق دور قرارگرفته‌اند، جوانان این سریال‌ها را می‌بینند و خودشان را به شکل هنرپیشه‌ها درمی‌آورند. یکی از ویژگی‌های فرهنگ شرقی آستین‌بلند و پاهای کوچک است. درواقع زنان در ژاپن و چین پاهای خود را کوچک می‌کنند، در آمریکا کمر خود را باریک، در فیلیپین دندان‌های نیش را تیز و در اقیانوسیه گردن را بلند می‌کنند و این فرهنگ‌ها قابل‌انتقال به یکدیگر است. وقتی ما چیزی نداریم که به جوانان خود بدهیم و آن‌ها را ازلحاظ فرهنگی رها کرده‌ایم و فقط بایدونبایدها را به آن‌ها گفته‌ایم مسلم است که آن‌ها به دنبال فرهنگ دیگری می‌روند.

واقعیت این است که در اکثر این موارد یک نوع سرکشی اتفاق افتاده است. درواقع جامعه دچار نوعی بیماری فرهنگی شده است، یعنی برخی هنجارها، ارزش‌ها و باورها فروریخته‌اند و به‌نوعی جوانان تحت تأثیر فرهنگ‌های دیگر قرارگرفته‌اند چراکه طبیعت جامعه و جوان است که نوجو، نوخواه، نوپدید و نوگرا باشد.»
کریمی افزود:« این در حالی است که وقتی جوانان را محدود می‌کنیم با اعتراض آن‌ها مواجه می‌شویم. درواقع جوانان با پوشش خود فریاد می‌زنند. وقتی خودباختگی افزایش پیدا می‌کند؛ عناصر، اجزا و بافت فرهنگی هم‌تغییر می‌کند و جوانان سعی می‌کنند از طریق خودسری نیاز خود را تأمین کنند. البته تغییر، لازمه جامعه است و نباید ما درگذشته بمانیم اما تغییر به این معنی نیست که از فرهنگ خودمان تهی شویم و فرهنگ دیگر کشور‌ها را جایگزین آن کنیم.

ازنظر جامعه‌شناسی تغییر نگرش پدیده خوبی است و حتی موجب شده که جوانان افکار سالمندان را تغییر دهند. برای مثال درگذشته نباید دختر درس می‌خواند یا در اجتماع حضور پیدا می‌کرد، ولی به‌تدریج در وضعیت دختران تغییر ایجاد شد و این تغییر همچنان ادامه دارد. ما اگر می‌خواهیم جوانانمان به سمت فرهنگ و المان‌های فرهنگی کشور‌های دیگر گرایش پیدا نکنند باید المان‌های فرهنگی خودمان را برای آن‌ها پررنگ کنیم. اگر می‌خواهیم سریال‌های کره‌ای، ترکیه‌ای و یا هر کشور دیگر را نبینند باید خودمان تولید محتوای درست برای آن‌ها انجام دهیم و با المان‌های فرهنگی خودمان سریال‌ها و فیلم‌های باب طبعشان را بسازیم. تنها به این صورت می‌توان از رهاشدگی فرهنگی جوانان کشورمان جلوگیری کنیم. البته این اتفاق باید قبل از اینکه تهی از فرهنگ شویم اتفاق بیفتد.»

تب کره‌ای شدن روزبه‌روز در حال افزایش است و این موضوع را می‌توان در نوع آرایش نوجوانان و عمل‌های جراحی زیبایی که انجام می‌دهند به‌خوبی دید. اما مسئولان همچنان این موضوع را نادیده گرفته و از آن
چشم‌پوشی می‌کنند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه آفتاب یزد، تاریخ انتشار: 29 مرداد 1399، کد خبر: 167871، www. aftabeyazd.ir