شعار سال:مسئله انتقال پایتخت ایران از جمله مسائل مهمی است که برخلاف تمام پیگیری‌ها در زمان‌های مختلف همچنان مسئله حل نشده باقی مانده است. برای اولین بار موضوع انتقال پایتخت در دوره ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی و شهرداری کرباسچی (سال ۱۳۶۸) مطرح شد و این موضوع به سمت ساماندهی تهران سوق داده شد. موضوع انتقال پایتخت برای بار دوم در دوره دولت دهم مطرح شد.
 
در این دوره، برخی از سازمان‌ها مثل سازمان میراث فرهنگی از تهران خارج شدند و سپس دوباره به تهران بازگشتند. حال اخیرا، به گفته یک نماینده مجلس،قرارگاه خاتم الانبیاء (ص)در نامه‌ای رسمی به رئیس جمهور، اعلام کرده است بدون دریافت پولی می‌تواند انتقال پایتخت را انجام دهد.
 
تجربه کشورهای دیگر!

تمام کشورهایی که اخیرا تجربه انتقال پایتخت را از سر گذرانده‌اند، شهری را به منظور انتقال این مراکز و براساس طرح جامع از پیش نوشته شده ساخته‌اند. کشورهایی که مراکز اداری و سیاسی خود را منتقل کرده‌اند دارای تجارب مشترکی هستند. برای مثال بخش اعظم یا تمام هزینه مورد نیاز برای انتقال مرکز سیاسی و اداری و ساخت آن، از محل سرمایه‌گذاری بخش خصوصی تامین شده است.
 
شبه انتقال از پایتخت

اواسط زمستان ۹۱ بود که طرحی تحت عنوان «انتقال پایتخت اداری- سیاسی» با هدف مواجهه با چالش‌های کلان‌شهر تهران توسط ۵۲ نماینده نوشته شد و طی آن چند مصوبه دولتی که با اعمال آن‌ها قرار بود «شبه‌انتقال» از پایتخت اتفاق بیفتد نیز به اجرا درآمد، در قالب این مصوبات، مقرر شده بود کارکنان یکسری از دستگاه‌ها، نهاد‌ها و سازمان‌های دولتی مستقر در تهران به شهرهای دیگر منتقل شوند و برای این مهاجرت معکوس، مشوق واگذاری زمین و مسکن و افزایش حقوق در نظر گرفته شد اما بعد از مدتی، اجرای آن‌ها با شکست مواجه شد.
 
در سومین روز از دی ‌ماه ۱۳۹۲ نمایندگان مجلس شورای اسلامی، با به تصویب رساندن طرح انتقال پایتخت سیاسی از تهران، مجدد دولت را موظف به انجام این کار کردند. هدف از ارائه این طرح «تشکیل شورای عالی انتقال پایتخت» به ‌منظور بررسی، جمع‌بندی مطالعات انجام شده درخصوص تراکم‌زدایی از شهر تهران و انتقال پایتخت سیاسی و اداری و تهیه برنامه‌های اجرایی لازم، بررسی و جانمایی مکان مناسب برای انتقال پایتخت سیاسی و اداری، ساماندهی پایتخت جدید در افق‌های زمانی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت عنوان شده است اما بازهم اجرایی نشد.
 
پایتخت را به اطراف ساوه انتقال دهید!

مرتضی طلایی، نایب رئیس سابق شورای اسلامی شهر تهران در گفتگو با برنا گفت: به نظر من بهترین راه حل این است که پایتخت سیاسی و اداری را اگر می‌خواهیم منتقل کنیم به اطراف ساوه انتقال دهیم یعنی شهرک سیاسی بسازیم تا تمام دستگاه‌های اداری، وزارتخانه‌ها و... به آنجا منتقل شوندزیرا تمام شهرهای بزرگ مانند شیراز، اصفهان، اهواز و... دچار معضلاتی هستند و نمی‌توان پایتخت را به آن استان‌ها انتقال داد چون دچار مشکلات عدیده می‌شوند. به نظر من در شرایط اقتصادی موجود، انتقال پایتخت اصلا به نفع کشور نیست و مجلس شورای اسلامی، دولت و... باید تمام توان خود را برای حل مشکلات اقتصادی و معشیتی مردم به کار گیرند.
 
هزینه انتقال پایتخت!
 
سوالی که اکنون مطرح است این موضوع می‌باشد که علیرغم نامه سپاه، انتقال پایتخت چقدر هزینه دارد؟ در دهه 70 جهت انتقال پایتخت ۳۰ هزار میلیارد تومان برآورد شد، اما حسینعلی امیری سخنگوی وقت وزارت کشور در ابتدای کار دولت یازدهم هزینه انتقال پایتخت را ۱۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد کرد.
 
شهر‌های جایگزین تهران:
 
در طی ادوار مختلف برخی شهرها به عنوان پایتخت سیاسی مطرح شده‌اند که برخی از آنها بدین شرح است:
 
خمین: وضعیت آب این منطقه نسبت به سایر نقاط دیگر شهرداری بهتر است. البته انتقال یک شهر ۱۰میلیون نفری به ‌آن نیازمند احداث چندین سد است.
 
سمنان: فاصله سمنان تا تهران ۲۱۶ کیلومتر است و به راه آهن سراسری تهران - مشهد متصل است. همچنین دارای دو فرودگاه است که یکی از آن‌ها نظامی است.

اصفهان: برخی معتقدند این شهر دارای زیرساخت‌های لازم جهت پایتخت شدن است و همچنین برخی معضل ترافیک و آلودگی هوا در این شهر را تکرار داستان شهر تهران می‌دانند.
 
همدان: معاون سیاسی امنیتی استاندار همدان اظهار کرد: «در استان همدان پتانسیل‌های بی‌نظیری برای پایتخت سیاسی وجود دارد و ما از این طرح استقبال می‌کنیم. استان همدان پایتخت تاریخ و تمدن کشور محسوب می‌شود و گزینه مناسبی برای پایتخت سیاسی کشور است.» پردیس و پرند: دو شهر جدید و تازه تاسیس شرق و غرب تهران نیز برای پایتخت شدن نامزد شدند. اما از میان این دو شهر انتقال پایتخت سیاسی به شهر «پرند» جدی‌تر دنبال شد.
 
طرح انتقال بدون هزینه ناممکن است!
 
در همین خصوص روزنامه آفتاب یزد با زهرا نژاد بهرام عضو شورای شهر تهران به گفتگو نشست: « موضوع انتقال پایتخت، چندین و چند بار چه در شورای شهر چه در کمیسیون‌های فرهنگی مطرح شده است ولی هردفعه به دلایل متعدد کارشناسی شده که از سوی شهرساز‌ها و متخصصین امر مطرح شده، با عدم پذیرش رو به رو شده است. »
 
او در ادامه تصریح کرد: « گروهی با تراز مالی صفر این مسئله را مطرح کرده و به رئیس جمهور نامه نوشته بودند و همچنین چندین بار به کمیسیون‌های تخصصی شورای عالی دعوت شدند که بعد از بررسی کارشناسان، طرح آن‌ها مورد پذیرش واقع نشد. ما باید در این مسئله با دقت بسیار عمل کنیم با توجه به اینکه در شهر تهران تمام ظرفیت‌هایی که وجود دارد به کار گرفته می‌شود. در واقع تهران هزینه‌های پایتخت بودنش را می‌پردازد. خطای استراتژیک این است که به جای ساماندهی مناسب به پاک کردن صورت مسئله بپردازیم. طبیعی است که برای شهر تهران مشکلاتی وجود دارد
 
از جمله مشکلات ایمنی، آلودگی هوا و محیط زیستی. ما باید به حل این مشکلات بپردازیم نه اینکه پایتخت را عوض کنیم زیرا در سمت دیگر هم هیچ تضمینی وجود ندارد انتقال پایتخت موجب انتقال مشکلات به شهر دیگر نشود. از ظرفیت‌های شهر تهران طی سالیان سال استفاده شده است و این شهر خدمات زیادی در اختیار پایتخت گذاشته است و حال که تاریخ مصرف تهران گذشته است، دور از عدالت است که این شهر را به حال خود رها کرده و پایتخت را جا به جا کنیم.
 
این کار حتی نقض اصل 48 قانون اساسی است. در سوی دیگر انتقال ظرفیت‌هایی که در طی حداقل 50 سال برای تهران ایجاد شده است به شهر دیگر هزینه‌های زیادی را بر ما تحمیل می‌کند. موضوع انتقال پایتخت نه تنها حل مسئله نیست، بلکه ایجاد مسئله جدید است. دولت باید به شهر تهران کمک کند تا این ابر شهر بتواند بسیاری از مسائل خود از جمله مسائل اقتصادی را حل کند. زیرا خود شهر تهران هیچ مسئله زیست محیطی ندارد و مسائل زیست محیطی مختلفی که مطرح می‌شوند برای حاشیه شهر تهران هستند.»
 
وی بر اساس نظرات کارشناسان عملی شدن طرح انتقال، بدون هزینه را ناممکن دانست و بهترین راهکار برای حل مسئله را استفاده از ظرفیت مدیریت هماهنگ شهری دانست زیرا در این زمینه‌ها چندین مطالعه انجام شده است.
 
وی درآخر بیان کرد: « شورای عالی شهرداری صراحتا مطرح کرده است انتقال پایتخت به صلاح کشور، شهر و جامعه ایرانی نیست. »
 
در آخر بر اساس شواهد، انتقال پایتخت با مشکلات بسیاری رو به روست، از این مشکلات می‌توان به نبود زیر ساخت‌های مناسب اشاره کرد. تهران امروز شهری بی‌دفاع در برابر حوادثی مانند زلزله است.
 
 
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از  سایت خبری اسکان نیوز، تاریخ انتشار: 7 مهر  1399  ، کدخبر:    30434،www.eskannews.com