شعارسال: با یک سناریو سازی شروع می‌کنیم.   ماه نوامبرِ سال ۲۰۲۰ میلادی است و درست چند روز تا آغاز رأی‌گیری انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا فاصله داریم. مردم، خود را برای شرکت در انتخابات آماده می‌کنند که به‌ناگهان ویدئو‌یی عجیب و بهت‌آور در سراسر اینترنت منتشر می‌شود. همه درنهایت بهت و حیرت، نامزد پرسرو‌صدا و احتمالاً محبوب شان را مشاهده می‌کنند که از تشخیص سرطان بدخیم توسط پزشکانش خبر می‌دهد؛ «من برای رهبری بیش‌از‌اندازه ناتوان و بیمار هستم؛ لطفاً به من رأی ندهید.» هیچ‌کس نمی‌داند که چه بلایی بر سرِ آینده کشور خواهد آمد. در‌حالی‌که گمانه‌زنی‌ها درباره بیماری آقای رئیس‌جمهورِ احتمالی شروع شده، خبری دیگر در رسانه‌های اجتماعی مثل بمب صدا می‌کند که به‌مراتب از خبر پیشین شوکه‌کننده‌تر است. این طور که به‌نظر می‌رسد، یک ملت بازیچه‌ی دستِ یک‌سری افرادِ ناشناس شده‌اند؛ بله درست حدس زده‌اید، هیچ سرطانی در کار نبوده و تمامِ اتفاقاتِ ویدئو مورد بحث، به‌صورت مصنوعی و توسط هوش مصنوعی درست شده است. عده‌ای همچنان در شوک قرار دارند و نمی‌توانند اتفاقاتِ روز‌های گذشته را هضم کنند؛ در‌حالی‌که گروهی دیگر از مردم، چنین خبری را تغییر نظر سریع آقا یا خانم نامزد به‌حساب می‌آورند. سناریو‌ی بالا اگرچه در ظاهر تخیلی به‌نظر می‌رسد، اما باوجود پدیده‌ای جدید به‌نام دیپ‌فیک، می‌توان به‌وقوع‌پوستنِ این تخیل را در دنیای واقعی متصور شد.

در دهه ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ میلادی، شرکتی با نام Memorex در حوزه‌  تولید نوار‌های کاست فعالیت می‌کرد. در تمام کمپین‌های تبلیغاتی این شرکت، همواره یک جمله‌  خاص تکرار می‌شد: «آیا این صدای واقعی است یا Memorex چنین کیفیتی دارد؟» با گذشت حدود ۴۰ سال از آن زمان، اکنون باری دیگر در موقعیتی مشابه قرار گرفته‌ایم؛ با‌این‌تفاوت که اکنون موضوع بحث دیگر به‌اندازه‌ی کیفیت نوار کاست و زنده‌بودن صدای منتشر‌شده از آن، پیش‌پاافتاده نیست؛ بلکه حالا باید مرز حقیقت و دروغ را از یکدیگر تشخیص دهیم.

 طی روز‌ها یا حتی ماه‌های گذشته، ممکن است بار‌ها به ویدئو‌های دیپ‌فیک برخورده باشید؛ ویدئو‌هایی که اساساً هیچ‌گونه انطباقی با حقیقت ندارند، اما به‌سبب واقع‌گرایانه‌بودنشان، نمی‌توان متوجه جعلی بودن آن‌ها شد. از سیاست‌مداران معروف تا هنرمندان مشهور و حتی مدیران مطرح دنیای فناوری، همگی در ماه‌های گذشته به‌نوعی با این پدیده نوظهور دست‌و‌پنجه نرم کرده‌اند. از عکس‌های غیراخلاقی و ساختگی هنرمندان مشهور بگیرید تا سخنرانی‌های جعلی سیاست‌مداران و اظهار‌نظر‌های طنز‌گونه مدیران فناوری درباره موضوعاتی نظیر حفظ حریم خصوصی، همگی نمونه‌هایی کوچک از عملکرد تخریب‌گرایانه دیپ‌فیک و اثر منفی آن‌ها روی جامعه هستند.

در واقع این فناوری نیز برای ایجاد محتوای صوتی و تصویری متقاعد‌کننده و در‌عین‌حال غیرواقعی ساخته شده و همانند برنامه‌های ویرایش تصویر نظیر فتوشاپ، سال‌ها کاری مشابه را از طریق جعل‌کردن تصاویر انجام می‌دهند. با پیشرفت خیره‌کننده هوش‌مصنوعی طی سال‌های اخیر، بسیاری از کار‌هایی که در گذشته سخت و ناممکن به نظر می‌رسیدند، ممکن شده‌اند. پیش‌تر، کمتر کسی فکر می‌کرد که روزی بتوان محتوای یک ویدئو را به‌طور کلی و بدون دخالت مستقیم انسان تغییر داد؛ اما اکنون دیپ‌فیک ثابت کرده که چنین باوری در دنیای امروز جایی ندارد و به‌راحتی می‌توان ویدئو‌هایی تولید کرد که به‌سبب واقع‌گرایانه‌بودن، بتوان میان حقیقت و دروغ آن‌ها تمایزی قائل شد.

دیپ فیک مبتنی بر روش یادگیری عمیق است و از شبکه‌های مولد تخاصمی که به اختصار به آن‌ها شبکه‌های GAN گفته می‌شود، استفاده می‌کند. الگوریتم‌های GAN از دو مدل هوش مصنوعی تشکیل می‌شوند. در این سیستم وظیفه یکی از مدل‌ها تولید محتوا (تولید تصاویر افراد) و وظیفه مدل رقیب، تشخیص واقعی بودن و یا جعلی بودن عکس تولید شده است. گفتنی است در ابتدای کار مدل هوش مصنوعی رقیب قادر است به راحتی عکس جعلی را از عکس واقعی تشخیص دهد، اما با گذشت زمان دقت و عملکرد مدل هوش مصنوعی تولید کننده به قدری افزایش می‌یابد که تشخیص جعلی بودن محتوای تولید شده برای مدل رقیب بسیار سخت می‌شود.

در ادامه بحث، شما را دعوت به مشاهده ترانه ایران من همایون شجریان می‌کنیم. ترانه‌ای که توسط چمران، ملک الشهرای بهار، ستارخان، مصدق و ...، بشکل همزمان در قالب دیپ فیک، خوانده می‌شود.

یکی از جدیدترین و زیباترین کلیپ‌های ملی میهنی تاریخ ایران که شک ندارم هر ایرانی از دیدنش خیلی ذوق زده شود! این ویدیو برای نخستین بار در ایران توسط هوش مصنوعی و بر اساس مدل دیپ فیک ساخته شده است! بزرگترین شخصیت‌های ملی ایران آهنگ ایران من همایون شجریان را بازخوانی می‌کنند! بشنوید و ببینید که ارزش شنیدن و دیدن دارد!

برگرفته از منابع مختلف، اختصاصی شده توسط پایگاه تحلیلی خبری شعار سال