شعار سال: نخستین جلسه شورای عالی قرآن سازمان بهزیستی کشور در دوره مدیریت وحید قبادی‌دانا، با حضور حبیب‌الله مسعودی‌فرید، معاون فرهنگی و اجتماعی؛ محمد نفریه، معاون امور توانبخشی؛ سیدمنتظر شبر، مشاور رئیس و سرپرست امور فرهنگی و حسین سیف‌اللهی، کارشناس امور فرهنگی و قرآنی سازمان بهزیستی برگزار شد.

در این نشست عباس سلیمی، پیشکسوت قرآنی؛ حجت‌الاسلام والمسلمین حمید محمدی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی؛ سیدعلی سرابی، قائم مقام شورای عالی قرآن؛ عباس امام‌جمعه، قاری بین‌المللی؛ علی‌اکبر حنیفی، داور بین‌المللی؛ مهدی قره‌شیخلو، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه؛ امیر آقایی، داور بین‌المللی؛ ذبیح‌الله روحی، فعال قرآنی و معصومه عباس‌نظری، داور بین‌المللی در سالن اجتماعات این سازمان حضور یافتند.

این جلسه با تلاوت امیر آقایی آغاز و سپس کلیپی از مرحوم حجت‌الاسلام سید‌مهدی سیدمحمدی، مشاور امور ایثارگران سازمان بهزیستی و رئیس پیشین این شورا که چند ماه قبل دار فانی را وداع گفت، پخش شد. در ادامه سیدمنتظر شبر، مدیریت جلسه را برعهده گرفت.

سپس سلیمی، ضمن تسلیت ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) و گرامیداشت یاد شهیدان سلیمانی و محسن فخری‌زاده، به فرمایش حضرت زهرا (س) اشاره کرد و گفت: ایشان فرمودند «حُبِّبَ إلی مِن دُنیاکُم ثَلاثٌ: تِلاوَةٌ کِتابِ‌اللهِ، وَالنَّظَرُ فی وَجهِ رَسولِ‌اللهِ، وَالإنفاقُ فی سَبیلِ‌اللهِ؛ سه چیز از دنیای شما محبوب من است: اول خواندن قرآن، دوم نگاه کردن به چهره رسول‌الله (ص) و سوم انفاق در راه خدا». جهان‌بینی توحیدی و ناب را در این جملات می‌توان دید و امید است تشکیل این جلسه موجب پویایی بیش از پیش باشد.

وی ادامه داد: با وجود همه تلاش‌های انجام شده طی این ۴۲ سال پیروزی انقلاب اسلامی و حتی سال‌های پیش از آن، هنوز درباره مفهوم سازمان بهزیستی دو مفهوم مغفول مانده است؛ اول اهمیت، معصومیت، توانمندی و پتانسیل عجیبی که در جامعه مخاطب این سازمان است، چه افرادی که پیش از انقلاب اسلامی، جزو مشاهیر و بزرگان بودند و چهره‌های ملی محسوب می‌شوند و چه افرادی که الان بودند و هستند و چه افرادی که از آن‌ها غفلت می‌شود. دوم، فطرت پاک جامعه هدف سازمان که ارتباط زلا‌ل‌تری با خداوند دارد، بستر مناسبی است که ظرفیت قرآنی آن‌ها را در تمام ابعاد به کار گیریم.

سلیمی اضافه کرد: تمام کامیابی‌ها در این ۴۲ سال اخیر در سایه‌سار قرآن بوده و همه ناکامی‌ها به دلیل فاصله از فرهنگ قرآنی بوده است. گروهی از اندیشمندان و مجاهدین فی سبیل‌الله باید بیایند و این آسیب‌ها را برطرف کنند. اما باید گفت در گذشته شبیه این جلسه با همین موضوع تشکیل شده است، اما به اهدافی که در آن روز‌ها گفته شده است، نرسیده است. بنابر این کاری کنیم که این امر دوباره اتفاق نیفتد. ضمن اینکه همه در قبال تمام این امور مسئولیم.

 

وی ادامه داد: البته کار‌های خوبی در زمینه همایش و مسابقات انجام شد و آثار و برکات خود را داشته است. اما تنها تقاضایم این است که صحبت‌هایی که در این شورا می‌شود از نظم در جلسات، مفاد اساسنامه، ابلاغ و پیگیری مصوبات و پشتیبانی معاونت فرهنگی، ارزیابی مصوبات به صورت جدی دنبال شود.

این پیشکسوت قرآنی با اشاره به اینکه تشکیل شورای عالی قرآن سازمان بهزیستی، مسئولیت سنگینی بر دبیر این جلسه و همچنین همکاری سایر اعضا دارد، گفت: هنگامی که در یکی از بند‌های اساسنامه بر تشکیل هر ماه جلسه تأکید شده است، این تقویم برگزاری جلسات منظم، حضور اعضا، جدیت، فکر پیش از تشکیل جلسه و دستور جلسات و ... را می‌خواهد.

وی ادامه داد: با توجه به ترکیب جامعه مخاطب بهزیستی، باید سهم بانوان را در این شورا به صورت مستقیم و غیر مستقیم بیشتر بدانیم. چنانکه زهرا خلیلی در سکوی مسابقات قرآن امارات به خوبی می‌درخشد و غرور ملی در بر دارد یا دکتر فاطمه حسینی‌علایی، حافظ کل قرآن روشندل، که بیش از ۶۰۰ شاگرد در منطقه شهرری تربیت کرده است و همسرش آقای فتحی که مؤسسه قرآنی دارد.

سلیمی با اشاره به تدبیر هوشمندانه برای انعقاد تفاهم‌نامه با چند سازمان اظهار کرد: این تفاهم‌نامه‌های رسمی، بین سازمان بهزیستی و دیگر مراکز و سازمان‌ها، می‌تواند در زمینه پربار کردن فعالیت‌ها باشد و این‌گونه اعضای جامعه مخاطب سازمان بهزیستی فقط سهم این سازمان نیست، بلکه هر دستگاه، سهم خود را در این زمینه دارد. مثلا در موقوفات، ردیف وقفی هست که براساس نیت واقف می‌تواند برای این عزیزان استفاده شود یا اگر در آستان عبدالعظیم (ع) مراکز علمی و فرهنگی است، با اذن تولیت می‌توان به صورت رایگان در اختیار اعضا قرار داد.

دو روی سکه سازمان بهزیستی

حجت‌الاسلام محمدی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی اظهار کرد: سازمان بهزیستی با توجه به مأموریت‌های ذاتی که دارد، یکی از حساس‌ترین سازمان‌های کشور در احیای فرهنگ قرآن و عترت است. با توجه به مخاطبان ویژه این سازمان، که نوعاً دچار پاره‌ای از آسیب‌های اجتماعی و جسمانی هستند، سازمان برای پر کردن این خلأ و این نقص که ممکن است، نزد دیگران، بزرگ باشد یا این نقص، نزد خود شخص بزرگ باشد، یکی از راه‌های جبرانش ایجاد برجستگی‌های روحی و معنوی است که می‌تواند این کاستی جسمانی را با آن برجستگی معنوی جبران کنند.

محمدی اظهار کرد: از سوی دیگر مستحضریم که حقیقت انسان به روحش است و آنچه که برای ابدیت باقی می‌ماند، روح انسان است و هر چه روح انسان بتواند، ارتباط خود را با آنچه که در عالم جاودانه است، یعنی برترین مخلوق خدا که غیر انسانی، قرآن کریم و مهمترین مخلوق انسانی، که پیامبر اکرم (ص) و اهل‌بیت (ع) است، نزدیک‌تر کند. بنابر این سازمان بهزیستی کشور می‌تواند در ایفای نقش و رسالت‌های خود نسبت به جامعه مخاطبش که به هر دلیلی کاستی و کمبود‌های جسمانی دارند، موفق‌تر عمل کند و به این بُعد توجه کند.

دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی با توجه به اینکه معتقدم سکه سازمان بهزیستی دو وجه دارد، اضافه کرد: یک روی آن رسیدگی‌های رفاهی، مواظبت از آسیب‌های جسمانی و کاستی‌ها و روی دیگر سکه نیز ارتقا‌های معنوی و توجه به ابعاد ذهنی و روحی است. این مورد نیز امر حساس و مهمی است، که معمولاً از آن غفلت می‌شود. فعالیت‌های قرآنی در سازمان بهزیستی، فعالیت‌های راهبردی است، یعنی به عنوان کاری در کنار سایر فعالیت‌ها است و حال آنکه سازمان بهزیستی باید جلودار فعالیت قرآنی در کشور باشد.

محمدی با اشاره به وجود مجملات، متشابهات و منسوخات در قرآن، اظهار کرد: بهترین فرد برای مبین کردن مجمل و ارجاع دادن متشابه به محکم و مشخص کردن تکلیف منسوخات، قرآن، ناطق است که این حقایق ناب را برای ما تبیین می‌کنند. وجود عینی قرآن، عترت است و تجسم یافته آن‌ها در قالب اهل بیت (ع) هستند و نهج‌البلاغه قله مجموعه کلام مولا در این زمینه است. مجموعه سیره، کلامات و ... که از اهل بیت (ع) ضلع دوم این مثلث نور هستند که در مقام تبیین است. بنابر این دو وحی داریم یکی تنزیلی (همان قرآن نازل)، و دیگری تبیینی (همان قرآن ناطق) است.

وی با اشاره به ضلع سوم مثلث در مقام صعود الی الله از پایین به بالا و قرآن ساعد، بیان کرد: مجموعه ۱۴ جلد نورانی از صحیفه علویه، فاطمیه، حسینیه تا صحیفه مهدویه دست ما را گرفته و باب گفت‌وگوی انسان با خدا را برای ما باز می‌کنند و مسیر قرب الی الله را برای ما باز می‌کنند و هنگامی که در سازمان بهزیستی از قرآن صحبت می‌شود، مراد قرآن در سه معنای قرآن نازل، ناطق و ساعد است.

محمدی با اشاره به تصریح شورای قرآن در کنار عترت گفت: با این رویکرد، نماد این سه ضلع که نماد ضلع اول قرآن کریم، ضلع دوم نهج‌البلاغه و ضلع سوم صحیفه سجادیه است، باید به همه این‌ها توجه شود. چنانکه مقام معظم رهبری فرموده‌اند «بهترین تفسیر قرآن، نهج‌البلاغه است». نهج‌البلاغه، جامعه را نسبت به مقاصد خود تعیین و جامعه را مطالبه‌گر می‌کند و مدیر را در اجرایی‌سازی دچار بحران می‌کند.

دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی با تأکید بر اینکه مدیران ارشد و مدیران میانه باید با نهج‌البلاغه آشنا باشند، اضافه کرد: آنچه که زیست را به می‌کند و سازمان بهزیستی را مفهوم می‌بخشد، حرکت به سمت ابدیت و جاودانگی است.

 

محمدی با اشاره به اینکه فردی کامیاب است که به سمت بهشت می‌رود و ناکام فردی است که اهل جهنم است، بیان کرد: بنابر این فردی که بهره‌مند از ضعف‌ها و ناکامی‌های جسمانی است، اما روحی بهره‌مند از معارف ناب قرآنی دارد و در مسیر سیر الی‌الله است، او حتما کامیاب است ولو اینکه در فقر و ضعف باشد.

وی ادامه داد: به هر دلیلی مخاطبان سازمان بهزیستی، دچار کاستی‌هایی در بهره‌مندی از جسم سالم و مال کافی و آنچه که به عنوان مظهر کامیابی ظاهری است، هستند، راه جبران این کاستی‌های ظاهری بهره‌مند کردن آن‌ها از برتری‌های روحی و معنوی است. افرادی که از لحاظ سطح روحی و معنوی رشد پیدا می‌کنند، نقص جسمانی خود را نمی‌بییند لذا برای التیام آلام جامعه مخاطب بهزیستی، باید در ارتقای سطح روحی و معنوی آن‌ها تلاش شود.

افزایش تاب آوری افراد آسیب دیده

سپس حبیب‌الله مسعودی‌فرید، معاون فرهنگی و اجتماعی به بیان نکاتی پرداخت و بر روی اعتقادات دینی، مناسک دینی و رفتار دینی جامعه مخاطب خود توجه می‌کنیم، اظهار کرد: در مهد‌های کودک، برنامه‌های متعددی مورد تأیید دستگاه‌های مختلف اجرا شد. همچنین برای خانواده‌های زن‌سرپرست با حضور دوستان حوزوی و روحانیون در مراکز شبه‌خانواده، حال و هوای قرآنی منتقل شد.

وی ادامه داد: هنگامی که فردی در شرایط سخت قرار می‌گیرد برای او دو حالت پیش می‌آید؛ یکی اینکه آن شرایط موجب فروپاشی فرد می‌شود یا اینکه آن شرایط موجب بالندگی و تاب‌آوری فرد می‌شود که مصداق آن پیامبر اکرم (ص) است که در شرایط زندگی آن زمان و با سختی‌هایی که برای ایشان اعمال شد، اما رسالت‌شان را انجام دادند.

فرید با اشاره به اینکه ۱۰ هزار فرزند در مراکز شبانه‌روزی بهزیستی است، افزود: ۸۷ درصد دارای سرپرست غیرمؤثر هستند یعنی در شرایط سختی قرار دارند و باید هنرمان این باشد که آن‌ها را بدون پدر و مادر در شرایط با قوتی بزرگ کنیم تا به آن بالندگی برسند. در بچه‌های سازمان افرادی داریم که از لحاظ علمی، هنری و قرآنی نخبه و بالنده هستند و از آن‌ها به عنوان مشاوره استفاده شده است. این روند رو به رشد را نشان می‌دهد، اما از آن هنوز راضی نیستیم.

وی با اشاره به بحث مناسک نیز اظهار کرد: بسیاری از این فرزندان و همچنین زنان سرپرست را به منظور ارتقای سطح اعتقادات و مناسک و رفتار دینی آن‌ها به مشهد مقدس اعزام کردیم که این امر با همکاری آستان قدس رضوی انجام شد که بسیاری از آن‌ها مشهد اولی بودند. اما در این راه باز نیازمند راهنمایی‌های شما دوستان هستیم.

عباس امام جمعه، قاری و مدرس قرآن بر فرمانبر بودن از سایر پیشکسوتان قرآنی و اعضای این شورا تأکید کرد.

ذبیح‌الله روحی، فعال قرآنی نیز بر خدمات قرآنی سازمان بهزیستی و تشکیل دوره چهارم این شورا اشاره کرد و گفت: افتخار برگزاری مسابقات بین‌المللی نابینایان جهان که در دنیا به اسم سازمان بهزیستی تثبیت شد، مدال افتخاری برای این سازمان است.

تقویت هسته کارشناسی در بهزیستی

در ادامه مهدی قره‌شیخلو، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه با اشاره به تأکید سازمان بهزیستی بر تشکیل شورای عالی قرآن، اظهار کرد: این امر نیکویی است که باید از این ظرفیت استفاده کرد. اما با توجه به مخاطبان سازمان که بخشی از آن‌ها دچار آسیب‌های جسمی و بخشی دچار آسیب‌های روحی هستند و بخشی نیز هر دو آسیب را دارند، می‌طلبد که به موضوع کار قرآنی به صورت ویژه توجه و سرمایه‌گذاری شود.

وی با اشاره به اینکه یکی از آفت‌های این شورا، تشریفاتی بودن آن است، گفت: هسته کارشناسی در سازمان بهزیستی باید تقویت شود تا مطالعه و کار کنند و برنامه‌هایی را متناسب با نیاز سازمان آماده کنند تا در این شورا بررسی و نهایی شود و برای اجرا برود. اگر قرار است در این شورا تمام این اتفاقات رقم بخورد، سابقه نشان می‌دهد عملیاتی نیست. هر چه حوزه کارشناسی قوی‌تر عمل کند، می‌توان مؤثرتر برخورد کند. درباره تقویت هسته کارشناسی سازمان بهزیستی دستور اکید داده شود تا از این ظرفیت به خوبی استفاده شود. همچنین مطالعات در فواصل جلسات شورا به منظور تأمین خوراک، انجام شود.

سخنران دیگر این جلسه علی‌اکبر حنیفی، پیشکسوت قرآنی کشورمان بود. وی با تأکید بر اینکه باید قرآن را آسان به مردم عرضه کنیم، اظهار کرد: اگر بخواهیم همه چیز را تخصصی کنیم، شاید بسیاری از افراد از قرآن گریزان شوند. قرآن را باید آسان و قابل فهم و جذب برای سایرین و جذاب ارائه کنیم. قرآن شفا است و هر فردی به آن نزدیک شود، بالاخره هدایت پیدا می‌کند.

وی با اشاره به جامعه هدف سازمان بهزیستی و مشکلاتی که دارند، اضافه کرد: بنابر این عرضه قرآن برای این جامعه، باید هیجان‌انگیز باشد و کار‌های قرآنی را به گونه‌ای طراحی و ارائه کنیم دیده شود و قابل استفاده باشد.

 

حنیفی با اشاره به اینکه حتی روش‌های ارائه این طرح‌ها نیز متناسب با جامعه مخاطب مهم است، افزود: فعالیت‌های قرآنی در حال حاضر به شیوه کلاسیک است و امکان این فعالیت‌ها آنگونه که باید باشد فراهم نشده است و امیدوارم با عزم راسخ سازمان بهزیستی در زمینه امور قرآنی و اهل‌بیتی برای جامعه مخاطب خود، بتواند در این زمینه گام‌های مثمرثمری بردارد.

سپس معصومه عباس‌نظری، داور بین‌المللی نیز با تأکید بر مخاطبان سازمان بهزیستی در بخش بانوان گفت: می‌طلبد تا تعداد شرکت‌کنندگان بانوان در شورای عالی قرآن سازمان بهزیستی بیشتر باشد. همچنین می‌طلبد تا پیش از برگزاری هر مسابقه به آموزش الفبای قرآنی یا ظاهر قرآنی توجه کنیم و در کنار آن به آموزش باطن قرآن و شیوه آموزش زندگی اهتمام داشته باشیم.

امیر آقایی از دیگر حاضران این جلسه بودند، وی پیشنهاد داد تا در شورای عالی قرآنی سازمان بهزیستی از نخبگان قرآنی جامعه مخاطب استفاده شود، چرا که شاید مواردی مد نظر آن‌ها باشد که ما به عنوان اعضا آن را لمس نکرده باشیم و به آن توجه نکنیم. بنابر این بهتر است طی جلساتی از برخی از افراد نخبه جامعه مخاطب، در قسمت‌های کارشناسی دعوت شود تا از مطالبی بهره‌مند شویم که کمک‌کننده باشد.

سیدعلی سرابی، قائم مقام شورای عالی قرآن با اشاره به غنیمت شمردن این فرصت‌ها تصریح کرد: معتقدم از ۱۳ نفری که در اساسنامه به عنوان اساتید، نخبگان و ... در نظر گرفته شده است از میان افراد ارزشمند جامعه مخاطب سازمان بهزیستی استفاده شود تا در جلسه حضور داشته باشند، زیرا به هر حال مسائل جامعه خود را بهتر لمس می‌کنند و می‌توانند در تصمیم‌گیری‌ها مؤثر باشند.

وی ادامه داد: جامعه مخاطبان این سازمان به دلیل محرومیت‌هایی که داشته‌اند، فرصت بروز استعدادهایشان کمتر پیش می‌آید یا در معرض آسیب‌های اجتماعی بودند یا این آسیب‌ها بیش از افراد عادی آن‌ها را تهدید می‌کند. بنابر این مهمترین وظیفه در اختیار گذاشتن این فرصت‌ها است که موجب شکوفایی استعداد‌هایی بعضا اعجاب‌انگیز است، چرا که شاهد هستیم نخبگان قرآنی در جامعه مخاطب بهزیستی که چند برابر افراد عادی و معمول به فعالیت مشغول هستند.

سرابی به ضرورت برگزاری مسابقه حفظ و قرائت قرآن تأکید کرد و گفت: برگزاری مسابقات قرآن در سطح بین‌المللی با هماهنگی ستاد عالی مسابقات لازم است، چرا که این مسابقات فرصتی برای معمولان ایجاد می‌شود تا خودشان را در عرصه جهانی نشان دهند که مزیت و فرصت بی‌بدیل و تحرک عجیب در جامعه مخاطبان ایجاد می‌کند.

سپس وحید قبادی‌دانا، رئیس سازمان بهزیستی کشور به بیان نقطه نظرات و بررسی پیشنهادات پیشکسوتان و اعضای حاضر در جلسه پرداخت و سپس عباس سلیمی به عنوان رئیس شورای عالی قرآن سازمان بهزیستی و سیدمنتظر شبر، مشاور رئیس و سرپرست امور فرهنگی سازمان بهزیستی به عنوان نایب‌رئیس و ذبیح‌الله روحی به عنوان دبیر شورای عالی قرآن بهزیستی مشخص شدند و سپس احکام آن‌ها همراه با اهدای هدایایی انجام گرفت.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از ایکنا، تاریخ انتشار: ۱۰ دی ۱۳۹۹، کد خبر:۳۹۴۴۵۰۵، www.iqna.ir