شعار سال: زینب باقری در خصوص این پروژه گفت: در این پروژه که مورد حمایت ستاد فوتونیک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قرار گرفته توانستیم رنگ‌های فلورسانس با طیف‌های مختلف نور و طول موج بالا تولید کنیم.  باقری با اشاره به اینکه در این طیف نوری از سبز تا قرمز وجود دارد افزود: این رنگ‌ها کاربرد‌های وسیع از جمله بیولوژیکی دارند و حتی برای ساخت ال‌ای دی‌ها نیز استفاده می‌شوند.

عضو هیات علمی دانشکده علوم و فناوری‌های زیستی دانشگاه شهید بهشتی بیان کرد: ویژگی بارز پروژه تمرکز بر سنتز رنگ‌هایی بود که برای کاربرد‌های بیولوژیک بتوانیم اختصاصی استفاده کنیم و بر همین اساس رنگ‌هایی که تولید می‌شدند باید میزان سمی بودن پایین و ماندگاری بالا داشته باشند، در آب به راحتی حل شوند. باقری افزود: ویژگی منحصر به فرد پروژه این است که سعی شد به طول موج فلورسانسی رنگ قرمز دست یابیم، این رنگ‌ها به ما کمک می‌کنند تصویربرداری در عمق‌های بالاتری از بافت را انجام دهیم.

این محقق افزود: از طرفی این امکان را می‌دهد که طول موج‌های مختلف را به بافت بتابانیم و از طرف دیگر به دلیل میزان پایین سمی بودن رنگ می‌توانیم عکس برداری از بافت زنده انجام دهیم.

باقری ادامه داد: در حال حاضر این محصول در مرحله نمونه آزمایشگاهی است، در داخل ایران هنوز رنگ‌های فلورسانس تولید نشده و نمونه تجاری این رنگ‌ها در ایران وجود ندارند، رنگ‌های فلورسانس قیمت‌های بالایی دارند و به خصوص اگر کاربرد‌های اختصاصی داشته باشند جز مواد پیشرفته محسوب می‌شوند.

 

رنگ‌ها با طول موج بالا تولید نشده است

وی با بیان اینکه هدف گذاری این تحقیق ایجاد کاربرد‌های بیولوژیک و پزشکی است افزود: تصویربرداری از سلول و بافت‌های زیستی، استفاده در مهندسی بافت، تصویربرداری سه بعدی و کاربرد‌های زیست حسگری از جمله کاربرد‌های این طرح است، همچنین به تازگی از این رنگ‌ها در صنعت تولید ال‌ای دل نیز استفاده شده است، علاوه بر اینکه طیف رنگ‌های مرئی را تولید کردیم توانستیم رنگ سفید نیز که شامل ترکیب این رنگ‌ها می‌شود را تولید کنیم.

وی با اشاره به اینکه در این پروژه تا کنون ۱۵ رنگ که شامل رنگ‌های اصلی و طیف‌های بین آن‌ها می‌شود را تولید کرده اند، مدعی شد: تا کنون در کشور رنگ‌ها با طول موج بالا تولید نشده واگرهم بوده در حد ارائه مقاله بوده است. باقری افزود: خیلی از نمونه‌هایی که از مقالات سنتز شده اند پایداری کمی دارند و بعد از دو یا سه ماه خصوصیات فلورسانس رنگ از بین می‌رود، اما ما توانستیم در این پروژه این رنگ‌ها را پایدار کنیم.

وی بیان کرد: توسعه تکنولوژی‌های مختلف تصویربرداری و تشخیصی همواره به استفاده از این گونه رنگ‌ها وابسته است، بعد از رنگ‌هایی با ماهیت کوانتوم دات‌ها فلزی و رنگ‌های فلورسانس آلی، کربن دات‌ها معرفی شده اند، این مواد علاوه بر دارا بودن خواص نوری منحصر فرد از نظر زیست، سازگاری، لالین بالا در آب و مقرون به صرفه بودن نیز برجسته هستند، نکته قابل توجه این است که اکثر نقاط کربنی که تا کنون تولید شده اند در طول موج‌های کوتاه تحریک می‌شوند که این محدودیتی برای کاربرد‌های زیستی آن‌ها به حساب می‌آید.

باقری ادامه داد: به همین دلیل برای استفاده از مزیت‌های منحصر به فرد این ترکیبات جدید لازم است با مهندسی روش‌های سنتز و انتخاب هوشمندانه مواد اولیه، نقاط کربنیی تولید کرد که طول موج تحریک و نشر آن‌ها در محدوده‌های بالاتری قرار بگیرد.


شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از ایرنا، تاریخ انتشار: ۲۹دی ۱۳۹۹، کد خبر: ۸۴۱۸۷۷۱۹، irna.ir