شعار سال:مفهوم حقوق شهروندی،  شامل مجموعه حقوق یا امتیازاتیست که یک شهروند فارغ از  مذهب، نژاد و حتی ملیتش در یک جامعه باید از آن برخوردار باشد.

پیش از ظهور مفهوم حق شهروندی؛ مفهوم ترکیبی حق - تکلیف در علوم اجتماعی و مفاهیم دینی شکل گرفته بود.

امام سجاد (ع) مجموعه بیاناتی دارند که در آن به روشنی حقوق و تکالیف نقشها و  نهادهای اجتماعی مانند معلم،مادر، پدر، قضات، نظامیان و ... را بیان کرده اند.

این بیانات در کتابی با نام رساله ی  حقوق جمع آوری شده است.

در مقابل حقوق ؛ افراد یا نهادها  وظایفی دارند که عمل به آن وظایف، منجر به احقاق حقوق دیگران می شود.
اولین انحرافی که ممکن است در ذهن‌ها بوجود آید آن است که شهروندان از آنجا که ساکنان شهرهای دنیای مدرن اند، حقوقشان صرفاً در تقابل با حاکمیت معنا شود و نه در قبال سایر شهروندان.

چنین تلقی از حقوق شهروندی، تقلیل دادن آن به بخشی از ارتباط انسانی است که همانا ارتباط مردم با حاکمیت است و غفلت از بخش عمده ای از روابط اجتماعی که همان روابط بین فردیست.

در چنین رویکردی نقض حقوق شهروندی مردم ( مانند حق احترام، اعتراض، اظهار نظر و ...) اگر از جانب حاکمان باشد معنا می یابد، مهم و برجسته میشود و دو گانه حاکم ظالم و شهروند مظلوم سریعا شکل می‌گیرد ؛اما اگر این نقض حقوق از جانب سایر مردم ( شهروندان )  نسبت به یکدیگرباشد، کما اینکه روزانه صدها مورد از آن اتفاق میفتد،هرگز به این میزان اهمیت و برجستگی نمی یابد

دومین نکته مهم و اغلب مغفول مانده در تبیین مفهوم حقوق شهروندی آن است که شهروندان حتی زمانی که خطا می‌کنند یا مرتکب جرمی می‌شوند به عنوان یک خطا کار یا مجرم نیز حقوقی دارند که #قانون و عرف باید از آن صیانت کند.

در جریان رخ دادن خطاها یا جرایمی که عواطف عمومی را جریحه دار می‌کنند، برخورد افکار عمومی با مجرم، گاهی به گونه ایست که انگار فقط او در معرض خطا و نقض حق دیگران است و دیگران در تمام عمربر مدار حق چرخیده اند.

در تحلیل رخداد توهین نماینده مجلس به سرباز نیز رعایت حق شهروندی هر دو طرف ضروریست.

تا زمان نوشتن این یادداشت،  هزاران پیام در فضای مجازی در تقبیح رفتار نماینده مجلس منتشر شده و دیگر آبرویی برای او و احیانا اطرافیانش باقی نمانده است .

 این در حالیست  که چون متهم جزیی از بدنه حاکمیت است ، منتقدان با نیات و سو گیری های گوناگونی به او تاخته اند،از طرفی هنوز تحقیقات ادامه دارد و اصل موضوع اثبات نشده ومتهم فرصت دفاع از خود  پیدا نکرده است.

فراموش نکنیم  که الزام به رعایت حق شهروندی دیگران، به معنای الزام به رعایت همه حقوق همه افراد جامعه است. در هر طبقه اقتصادی و با هر منزلت .

پایگاه تحلیلی- خبری شعار سال، برگرفته از صفحه رسمی جمعیت پیشرفت و عدالت اصفهان