شعار سال : پس از عملیات خرابکارانه رژیم صهیونیستی علیه تأسیسات هستهای نطنز گمانه زنیهای زیادی در خصوص آینده مذاکرات وین مطرح است. برخی از کارشناسان این اتفاق را موجب کاهش قدرت چانه زنی ایران میدانند و برخی دیگر معتقدند با آغاز غنی سازی ۶۰درصدی از سوی ایران و نصب سانتریفیوژهای جدید نه تنها ضعفی در کار نیست بلکه تهران و اهرم هایش سرنوشت این سری از مذاکرات را رقم خواهند زد. در این بین آنچه که بدیهی است قابل بازگشت بودن اقدامات ایران است که میتواند با حسن نیت طرف مقابل مورد راستی آزمایی قرار گیرد تا این توافق به هدف اولیه و توازن مورد نظر خود دست یابد. علی رغم مخالفت تندروهای آمریکایی بسیاری از نخبگان این کشور نیز معتقدند که آمریکا باید هر چه سریعتر به توافق با ایران برگردد و بیش از این زمان را از دست ندهد. موضوعی که در نامههای مختلف بارها و بارها به دولت بایدن گوشزد شد. تجربه سیاست شکست خورده فشار حداکثری نیز پیش روی چشمان بایدن و تیم امنیت ملی و سیاست خارجی او قرار دارد. موضوعی که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز بدان اشاره کرد و در توئیتی گزینههای روشن بایدن و هریس را توافق اوباما ـ بایدن و یا کارزار "شکست حداکثری" ترامپ عنوان کرد که علاوه بر نبود جایگزین، زمان زیادی نیز برای آن باقی نمانده است. البته در این بین باید به وجود نیروهای مخالف نیز اشاره کرد که هیچ کوششی برای سنگ اندازی در این مسیر دریغ نمیکنند. رژیم صهیونیستی در این بین یکی از عواملی است که تاب دیدن مذاکرات وین برای احیای برجام را ندارد و از هر شیوهای برای ضربه زدن به آن استفاده میکند. کارشناسان شورای آتلانتیک در همین راستا تأثیر تروریسم هستهای این رژیم را بر مذاکرات پیش رو بررسی کرده اند که در ادامه مشروح آن را میخوانید:
ظرفیت بالقوه غنی سازی ایران بر اثر خرابکاری اسرائیل در نطنز ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرد. دولت ایران این مساله را تکذیب کرده که ممکن است تعمیر و بازسازی آسیب ناشی از این حادثه نه ماه و یا بیشتر زمان میبرد. این در حالی است که دولت بایدن با توجه به برگزاری مذاکرات هستهای در وین برای احیای برجام از این گونه مسائل فاصله گرفته است.
«کریستین فونتروز» که به عنوان مدیر ارشد خلیج فارس در شورای امنیت ملی دولت ترامپ خدمت کرده میگوید اسرائیل پشت خرابکاری نطنز برای مختل کردن فعالیتهای هستهای ایران بود. موضوعی که جای غافلگیری برای مقامات ایران و آمریکا نمیگذارد. وی افزود: اینگونه از اقدامات مطابق با الگوهای عملیات اسرائیل بود تا بتواند مانع از پیشرفت ظرفیتهای ایران برای تولید سلاح هستهای شود. اسرائیل مکررا اعلام کرده در برابر برنامه هستهای ایران اقدام خواهد کرد:
۱) اگر ایران به جدول زمانی خود برای ساخت سلاحهای هستهای سرعت بخشد
۲) و در توافق هستهای بین جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا بن بست وجود داشته باشد.
دو شرطی که وجود داشت و همچنان نیز پابرجاست.
«کریستین فونتروز» در ادامه به سفر لوید آستین وزیر دفاع ایالات متحده به اسرائیل اشاره کرد که همزمان طی آن تأسیسات نطنز هدف خرابکاری قرار گرفت. او فقط در مورد این عملیات همانطور که اتفاق افتاد مطلع شد. شاید این عملیات قصدش سیگنال دادن به آمریکا و به همان اندازه به ایران بود.
«کریستین فونتروز» در ادامه به مقامات ایران این توصیه را کرد که مذاکره با آمریکا و کشورهای اروپایی را با انتقام گرفتن از اسرائیل ترکیب نکند. این فقط در خدمت جناحهای اسرائیلی است که از توافق هستهای جدید پشتیبانی نمیکنند و در عوض ترجیح میدهند توجیهی داشته باشند تا همه مولفههای برنامه هستهای ایران را از ابتدا نابود کنند.
باربارا اسلاوین تحلیلگر شورای آتلانتیک نیز گفت: اسرائیل مظنون چندین عملیات خرابکاری علیه تاسیسات غنی سازی ایران است و سابقه ترور دانشمندان هستهای ایران را در پرونده دارد که مورد آخر آن ماه نوامبر میلادی بود (آذرماه) درست زمانی که آمریکا درگیر یک دیپلماسی جدی با ایران بود. اگر اسرائیل را عامل عملیات خرابکارانه نطنز بدانیم، خیلی بهتر میتوانست آن را انجام دهد زمانی که دو طرف یعنی تهران و واشنگتن دیپلماسی را از سرگرفته اند. این نشان میدهد که نخست وزیر اسرائیل یعنی بنیامین نتانیاهو برایش مهم نیست که چه بر سر گفتگوها میآید و یا به طور فعال دیپلماسی ایالات متحده آمریکا را تضعیف میکند.
اما این بدان معنا نیست که دیپلماسی مرده است. واکنش اولیه مقامات ایران نشان میدهد که این کشور گفتگو با دیگر طرفین برجام را با میانجی گران و آمریکا که احساس میکند برجام قابل احیا است ادامه میدهد.
با این حال، این عملیات پویایی مذاکرات را متزلزل خواهد کرد: این "فشار بیشتری به نمایندگان ایران وارد خواهد کرد تا حداکثر امتیازات ممکن را از دولت بایدن در زمینه رفع تحریمها دریافت کنند. هیأت نمایندگی ایالات متحده باید توضیح دهد که آیا در مورد اقدامات اسرائیل قبلاً چیزی را میدانست و چه کاری میتواند انجام دهد تا اطمینان حاصل شود که ایران با چنین حملاتی روبرو نخواهد شد؛ و این حمله میتواند پیامدهای دیپلماتیک گسترده تری داشته باشد. باربارا اسلاوین پیش بینی میکند که میتواند روابط ایالات متحده با اسرائیل را بیش از پیش متشنج کند و ممکن است مقامات بایدن را مجبور به کاهش روابط با تل آویو و یا انجام مشاورههای رایج با اسرائیل در مورد سیاست ایران کند.
هالی داگرس تحلیلگر مسائل ایران، فعال رسانهای و تحلیل گر شورای آتلانتیک امریکا نیز به بررسی پیامدهای تروریسم هستهای اسرائیل پرداخته است. وی اظهار داشت: آنچه که در زمین بازی اتفاق میافتد وجود تبعاتی برای سیاست ایران است. برای انتقام گیری برای ترور دانشمند هستهای ایران یعنی محسن فخری زاده، نمایندگان تندروی مجلس ایران که اکثریت را در اختیار دارند قانونی را تصویب کردند که طی آن برنامه هستهای ایران تسریع یابد. هر گونه حمله و تخریب علیه زیرساختهای هستهای ایران، بهانه مورد نیاز تندروها را برای حمله و سرزنش علیه حسن روحانی را به خاطر برجام فراهم میسازد. طیفی که از همان ابتدا با این توافق مخالف بودند. همچنین تندروها موجبات تلاش مضاعف برای گسترش برنامه هستهای ایران را نیز فراهم میکنند.
پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران در ماه ژوئن (خرداداماه) اردوگاه اصلاح طلب و عملگرای روحانی در نزد مردم تخریب شده است. امید آن است تا احیای توافق هستهای موجبات رفع تحریمها را فراهم سازد تا در عوض به آنها میزان حمایت مورد نیاز را ببخشد.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از خبرگزاری خبرآنلاین، تاریخ انتشار: ۲۸ فروردین ۱۴۰۰، کد خبر: ۱۵۰۴۹۹۴، www.khabaronline.ir