شعار سال: این درحالی است که مسعود خوانساری، رییس اتاق بازرگانی تهران چند روز پیش به رسانه‌ها اعلام کرد که شرکت‌های خصوصی موفق به امضای قرارداد خرید شش میلیون دوز واکسن شدند و این واکسن‌ها برای کارگران خریداری شده است که به گفته یکی از شرکت‌های خصوصی هنوز هیچ یک از شرکت‌های دارای مجوز وزارت بهداشت موفق به خرید واکسن کرونا خارجی نشده است.

 

پیشتر ناصر ریاحی، رییس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی اتاق تهران گفته بود: «سه شرکت خصوصی تاکنون برای واردات واکسن کرونا مجوز گرفته‌اند و حجم خرید توسط این ۳ شرکت، ۶ میلیون دوز است که از شرکت‌های آسترازنکا سوئد و اسپوتنیک روسیه بوده است.»

 

او همچنین گفته بود: «قیمت هر دوز واکسن بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان است و کارفرمایان هزینه آن را می‌پردازند تا کارگران به صورت رایگان واکسینه شوند.» درصورتی که اصلا همچین ادعا‌هایی وجود خارجی ندارد.

در همین راستا دکتر نریمان صدری، عضو هیات‌مدیره انجمن شرکت‌های دانش‌بنیان درخصوص دردسر‌های تهیه واکسن به  گفت: بنده جزو اولین شرکت‌های خصوصی بودم که مجوز واردات واکسن کرونا را از وزارت بهداشت دریافت کردم و در حال حاضر نزدیک به ۴۰ شرکت ایرانی مجوز خرید واکسن خارجی گرفتند. اما متاسفانه به دلیل تعلل در این امر هنوز موفق به خرید واکسن کرونا نشده‌ایم. دو هفته‌ای است که در حال تلاش برای تهیه واکسن خارجی هستیم و با پنج شرکت سازنده واکسن هم مکاتبه داشتیم، اما هنوز خبری از واکسن نیست. از طرفی هیچ‌کدام از آن ۴۰ شرکت هم واکسن پیدا نکردند. زیرا برای تهیه واکسن خارجی خیلی دیر اقدام شده است.

وی افزود: در حالی مدیرکل سازمان غذا و دارو از پولی شدن واکسن کرونا حرف زد که کسی چنین نامه‌ای هم به ما نزده است و اصلا قرار نیست واکسن‌ها پولی باشد. تمام جنجال‌ها بر سر پولی شدن واکسن تنها برداشت غلط مردم از حرف مدیرکل سازمان غذا و دارو بود. چه بسا همان روز سخنگوی سازمان هم این موضوع را تکذیب کرد. چون اعلام شده بود بخش خصوصی در شرف خرید واکسن کرونا است، همگان تصور کردند این واکسن پولی است. در صورتی که همانند سال‌های قبل بخش خصوصی فقط تامین‌کننده واکسن و دارو بوده است، دولت موظف به توزیع رایگان آن‌ها به مردم است. بحث پولی شدن واکسن کرونا به هیچ عنوان مطرح نیست. قیمتی هم که آقای ریاحی مطرح کرد به این دلیل بود که کارفرما‌های بزرگ کشور و بازرگانانی که قصد خرید واکسن برای کارگران خود دارند آن را به قیمت ۲۵۰ هزار تومان تهیه و در بین آن‌ها به صورت رایگان توزیع کند. به طورکلی اگر ما شرکت‌های خصوصی واکسن کرونا وارد کنیم، مستقیما تحویل وزارت بهداشت می‌دهیم تا در بین عموم رایگان توزیع شود و به هیچ عنوان به داروخانه‌ها راه پیدا نمی‌کند.

مدیرعامل شرکت درمان آرا با تاکید بر اینکه قیمت واکسن متفاوت است، بیان کرد: قیمت واکسن‌های کرونا متفاوت است، به طور مثال واکسن اسپوتنیک روسی ۱۳ یورو و آسترازنکا ۵ یورو است. البته در حال حاضر هیچ واکسنی در بازار وجود ندارد که ما بخواهیم تهیه کنیم.

 

صدری درخصوص واکسن قاچاق به ایران اظهار کرد: به تازگی شرکت فایزر اعلام کرد هیچگونه محصولی را غیر از کانال‌های رسمی و نماینده‌هاش خرید و فروش نکرده است. اگر واکسنی به نام فایزر یا دیگر واکسن‌ها در بازار آزاد وجود دارد، تقلبی است. چه بسا همیشه هم داروی تقلبی در این کشور وجود داشته است. دارو تقلبی هم فرقی ندارد که به چه قیمت خریداری شده باشد. تمام واکسن‌های کرونا اعم از چینی و روسی نیاز به حمل و نقل مخصوص و زنجیره سرد دارد؛ بنابراین از منظر خرید دارو در ناصرخسرو هر دارویی می‌تواند تقلبی باشد. چگونه می‌توانید اطمینان کنید که دارو‌های موجود در ناصرخسرو تقلبی نیست؟! بنابراین قیمت‌هایی که از سوی آقای ریاحی مطرح شده، قیمت‌های بی‌معنی است. چه‌بسا واکسن‌های دیگری هم که وارد می‌شود، مردم توجهی به قیمت آن‌ها ندارند. به طور مثال واکسن مننژیت ۶ یورو است، ولی این دارو به صورت رایگان در بین مردم توزیع می‌شود. واکسن کرونا هم همانند دیگر واکسن‌های ضروری در بین مردم رایگان توزیع می‌شود.

وی افزود: امروزه ما شبانه‌روز در حال تلاش برای تهیه واکسن از خارج هستیم، ولی از اینکه قرار است واکسن روسی در ایران به تولید برسد بسیار خوشحالیم، چه بسا امیدواریم تا اواسط تابستان این واکسن به بهره‌برداری برسد. اولویت با تهیه واکسن خارجی است، اما به شرطی که پیدا شود. ایران در خصوص واکسیناسیون، خرید و تولید واکسن از دیگر کشور‌هاعقب افتاده است.

این عضو هیات‌مدیره انجمن شرکت‌های دانش‌بنیان درخصوص ریسک تزریق واکسن آسترازنکا گفت: عارضه واکسن آسترازنکا در حدی نیست که بخواهیم از واردات آن چشم‌پوشی کنیم. چه بسا بنده به عنوان پزشک دوز اول این واکسن را توسط سازمان نظام پزشکی تزریق کردم. وقتی خودم این واکسن را تزریق کردم یعنی اگر بتوانم حتما این واکسن را وارد هم می‌کنم. مقدار عوارض این واکسن نسبت به مرگ ومیر بیماری کرونا بسیار اندک است و در هر یک میلیون تنها چهار کشته داده است؛ بنابراین با یک حساب سرانگشتی متوجه می‌شوید که آمار کشته‌های کرونا در ایران بسیار بیشتر از عوارض واکسن آن است. ۸۴ میلیون نفر جمعیت داریم با توجه به اینکه افراد زیر ۱۶ سال واکسینه نمی‌شوند، یعنی هر ۴۰ میلیون نفر تنها ۱۲۰ نفر کشته خواهد داشت در حالی که آمار کشته‌های کرونا در کشور روزانه ۴ برابر این آمار است.

وی افزود: امکان داشت بنده هم بعد از تزریق واکسن آسترازنکا فوت کنم، اما چاره‌ای نیست. زیرا عارضه لخته خون بعد از تزریق واکسن آسترازنکا قابل پیش‌بینی نیست و انجام آن کاملا ریسک است. من به شخصه به دلیل تماس‌های بیش از اندازه‌ای که با بیماران کرونایی و پلاسما درمانی که در بیمارستان انجام می‌دهم، بیشتر از مابقی افراد در معرض خطر قرار دارم؛ بنابراین هر آن امکان دارد به ویروس کرونا مبتلا شوم و آن را به خانواده منتقل کنم. با این حساب ۴ در یک میلیون بسیار مقرون به صرفه‌تر است تا آمار مرگ و میر کرونا در سطح جهان. البته بعد از تزریق واکسن آسترازنکا درمان‌هایی می‌شود انجام داد، اما قبل از تزریق هیچ کاری نمی‌شود کرد. به هر حال عارضه لخته خون واکسن آسترازنکا را هیچ کاری نمی‌شود کرد. چاره‌ای نداریم، هر واکسنی که به دستمان رسید باید تزریق کنیم. زیرا ریسک عارضه واکسن بسیار کمتر از مرگ و میر بر اثر کروناویروس است.

 

این اتفاقات در شرایطی رخ می‌دهد که دولت تا امروز فقط توانسته ۲ میلیون دوز واکسن وارد کند و تنها ۵۰۰ هزار نفر را واکسینه کند. دیروز هم حسن روحانی در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا گفته است: «برای واردات واکسن به ۵/۱ میلیارد دلار نیاز داریم!» اگر چه سیل انتقادات به دولت و وزارت بهداشت برای تعلل در خرید واکسن، واکنش روحانی، رییس‌جمهوری را در پی داشت.

 

او چند روز پیش اعلام کرد: «ظاهرا حافظه برخی ضعیف شده است و زمانی که به دنبال خرید واکسن از روسیه و چین بودیم، کسانی پشت تریبون اعلام کردند اگر از روسیه و یا چین واکسن بیاورید، این واکسن را نمی‌زنیم!» و به این ترتیب توپ تعلل در خرید واکسن را به زمین منتقدان واکسن روسی و چینی انداخت. این در حالی است که از همان ابتدای ثبت سفارش واکسن در جهان، عبدالناصر همتی، رییس بانک مرکزی گفته بود که تحریم و مشکلات نقل و انتقال پول مانع خرید واکسن شده است و ایران حتی برای خرید واکسن روسی، چینی و هندی هم مشکل دارد.

علاوه بر او سیماسادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت هم از مشکلات نقل و انتقال پول و تحریم برای خرید سهمیه کواکس خبر داده و گفته بود فعلا باید روی واکسن داخلی متمرکز باشیم.

حالا، اما روال خرید واکسن از سمت دولت بسیار کند پیش می‌رود و به دلیل مصونیت کوتاه مدت واکسن کرونا، کارشناسان معتقدند که اگر واکسیناسیون به سرعت و در حجم بالا انجام نشود افراد واکسینه‌شده هم دوباره به چرخه افراد واکسینه نشده برمی‌گردند و امکان مهار بیماری از دست می‌رود.

گذشته از روال کند خرید واکسن کرونا از سمت دولت، با وجود وعده‌های قبلی هیچ خبری از واکسن داخلی نیست و حالا تصاویری منتشر شده است که تولیدکنندگان واکسن تازه الان در حال خاکبرداری و احداث کارخانه هستند!

 

حواشی واردات و تولید واکسن باعث شد که اتاق بازرگانی نشستی مجازی در کلاب‌هاوس برگزار کند و به این مسائل پاسخگو باشد. مسعود خوانساری رییس اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه روند واردات واکسن بسیار کند است، اعلام کرد که تاکنون و بعد از چند ماه دولت فقط دو میلیون واکسن وارد کرده است که اگر این روند در حالت خوش‌بینانه به واردات ماهانه دو میلیون واکسن برسد یعنی در عرض یک سال فقط می‌توانیم ۲۴ میلیون دوز واکسن وارد کنیم.

 

او ادامه داد: «در حال حاضر در جهان به افراد بالای ۱۶ سال واکسن کرونا تزریق می‌شود و با توجه به تزریق دو دوز واکسن برای هر فرد، نیاز ایران در این زمینه ۱۲۰ میلیون دوز واکسن است که حساب کنید با این روال، واردات واکسن ایران چند سال طول می‌کشد؟»

خوانساری با این مقدمه گفت که حضور بخش خصوصی برای واردات واکسن کرونا را باید به فال نیک گرفت چرا که آن‌ها به سریع‌تر شدن پروسه واکسیناسیون کمک می‌کنند و این به نفع همه ماست.

 

او همچنین درباره انتخاب قشر کارگر برای واکسن‌های بخش خصوصی گفته بود: «کارگران جزو معدود اقشاری بودند که بدون محدودیت‌های کرونایی ناچار به حضور در محل کار بوده‌اند و البته جزو قشر محروم و طبقات پایین جامعه هستند؛ بنابراین دلیلی برای انتقاد به واکسیناسیون کارگران وجود ندارد.»

همچنین کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو چندی پیش مدعی شده بود که دولت واکسن بخش خصوصی را می‌خرد و رایگان در اختیار مردم می‌گذارد، اما مسعود خوانساری رییس اتاق بازرگانی تهران در پاسخ به طرح این مساله گفت: «دولت چنین قراری با بخش خصوصی نگذاشته است و رییس‌جمهوری اعلام کرده که بخش خصوصی با ارز نیمایی واکسن وارد و توزیع کند.» این اتفاق در شرایطی رخ می‌دهد که بانک مرکزی دی ماه سال گذشته اعلام کرده بود که ۲۰۰ میلیون یورو ارز برای واردات واکسن کرونا اختصاص پیدا کرده است، اما حالا خوانساری می‌گوید که ۲۰۰ میلیون یورو را خود دولت خرج می‌کند و قرار نیست پولی از آن به بخش خصوصی بدهند.

از سوی مدتی پیش عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی در یادداشتی در حساب اینستاگرامی خود نوشته است: «ضرورت تامین واکسن کرونا و انجام واکسیناسیون علیه ویروس کرونا قطعا باید مهم‌ترین دغدغه کشور باشد. به گفته وی، بانک مرکزی، از همان ابتدا با وجود همه محدودیت‌های نقل و انتقال مالی ناشی از تحریم، تمام تلاش خود را برای تامین فوری ارز موردنیاز واردات واکسن بر اساس سفارش وزارت بهداشت و درمان به عمل آورده است. برمبنای قرارداد کوواکس، ۱۷۸ میلیون دلار برای ۸/۱۶ میلیون دوز واکسن تخصیص و قسط اول آن نیز پرداخت و واردات آن آغاز شده است. هرگونه درخواست و اعلام وزارت بهداشت جهت پرداخت ارز بابت واردات واکسن تامین می‌شود. تاکنون نیز بر اساس میزان تقاضا و درخواست برای خرید واکسن از کشور‌های روسیه و چین، ارز لازم تامین و واردات انجام شده است.»

 

همتی تاکید کرد: «در حال حاضر نیز تخصیص ارز برای واردات با ارز نیمایی، براساس دستور رییس‌جمهوری در اولویت تامین است و بنگاه‌های بزرگ توانمند می‌توانند در انجام مسوولیت‌های اجتماعی خود با هماهنگی وزارت بهداشت نقش‌آفرینی کنند. به گفته وی، امروز نیز بانک مرکزی حداقل ۱۰۰میلیون دلار دیگر با نرخ ارز ترجیحی برای این منظور تخصیص داد تا با اعلام وزارت بهداشت پرداخت کند. این روند تامین ارز برمبنای درخواست‌ها تداوم خواهد داشت.»

درباره تولید واکسن داخلی هم وعده‌های فراوانی داده شده که هنوز هیچ‌کدام به سرانجام نرسیده است. حسین سلاح‌ورزی رییس اتاق بازرگانی ایران مجموع ظرفیت برای تولید واکسن داخلی را حدود ۳۵ میلیون دوز واکسن می‌داند و حامد حسینی رییس پروژه کارآزمایی بالینی واکسن کووبرکت و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران گفته است: «که واکسن کوو برکت هنوز به مرحله فاز سوم آزمایش بالینی نرسیده است و اگر در این فاز موفق نشود ممکن است تولید آن لغو شود.»

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از جهان صنعت، تاریخ انتشار ۵ اردیبهشت ۱۴۰۰، کد خبر: ۱۷۴۴۹۳، jahanesanat.ir.