شعار سال:‌ حالا اما سخنان اخیر بن سلمان با شبکه خبری العربیه حکایت از تغییر رویکرد جدی ریاض در تعاملات خود با تهران دارد، ولیعهد عربستان با بیان این که این کشور در 90 درصد مسائل با آمریکا هم‌نظر است و ایالات متحده شریک راهبردی ریاض به شمار می‌رود، خواستار روابط با ایران شد و اظهار کرد: «خواستار روابط خوب با ایران هستیم. مشکل ما رفتار منفی ایران است و ما در حال کار با کشورهای منطقه و جهان برای یافتن راه حل هستیم. » البته بن‌سلمان در ادامه گزافه‌گویی‌های خود گفته مشکل ما رویکرد منفی ایران است و ما با کشورهای منطقه و دنیا برای ایجاد راه‌حل همکاری می‌کنیم.

بن سلمان همچنین با ادبیات بی سابقه‌ای درباره جنبش انصارا... یمن موضع گرفت و گفت که «حوثی‌ها» خلق و منش عربی و یمنی دارند. او بار دیگر بر طرح دولت سعودی برای پایان درگیری‌ها تأکید کرد و از جنبش انصارا... یمن خواست تا رو در روی تمامی گروه ها و جریانات یمنی پشت میز مذاکره بنشیند تا به گفته وی حقوق تمامی یمنی‌ها و منافع منطقه حاصل شود.

 

دولت صنعا تأکید کرده است تا زمان لغو محاصره همه جانبه و جدا سازی مسائل انسانی و بشردوستانه با پرونده‌های نظامی و سیاسی تن به مذاکره نخواهد داد.

 

ولیعهد سعودی با ادبیاتی که تاکنون سابقه نداشت تلاش کرد از راه دیپلماسی وارد شود و گفت که «حوثی‌ها» خوی و منش یمنی و عربی دارند و امیدوار است تا پیش از اولویت قرار دادن هر چیزی، منافع خود و منافع یمن را مد نظر قرار دهند.این ادبیات بن سلمان به رغم این که درون خود اتهام‌زنی همیشگی علیه جنبش انصارا...را دارد، اما با لحن شش سال گذشته وی متفاوت است، به طوری که وی همواره انصارا...را «شبه‌نظامیان وابسته به ایران» خطاب می‌کرد.

 

او سپس مدعی شد که نگرانی عربستان سعودی از قدرت‌یابی انصارا... یمن امری طبیعی است و افزود: «هیچ کشوری نمی‌پذیرد که در مرزهایش شبه‌نظامیان یا یک سازمان مسلح فعالیت داشته باشند.»

 

محمد بن سلمان سپس گفت که طرح دولت سعودی برای آتش‌بس و ارائه کمک‌های اقتصادی، مشروط به حضور «حوثی‌ها» در میز مذاکره است. او اشاره‌ای به چیستی و ماهیت کمک‌های اقتصادی نکرد.عربستان سعودی دو ماه پیش و در اواخر ششمین سال تجاوز نظامی به یمن، ابتکار عملی را پیشنهاد کرد که به ادعای ریاض به دنبال تحقق صلح در یمن است.با این حال، دولت نجات ملی یمن که انصارا... نیز جزئی از این دولت است، این طرح را غیرواقع‌بینانه و تکرار زیاده‌‌خواهی‌های متجاوزان دانسته و بر توقف حملات زمینی و هوایی و لغو محاصره شش ساله یمن به عنوان اولین گام به سوی آتش‌بس در این کشور تأکید کرده است.

یکی از مهم ترین دلایلی که باعث تغییر رویکرد سعودی در برابر تهران شده شکست های متعدد آن ها در پرونده های منطقه بوده است و باید گفت که محقق نشدن اهداف ادعایی ائتلاف متجاوز به یمن در این سال از یک طرف و رسوایی سران سعودی به دلیل این جنگ که بزرگ ترین فاجعه را رقم زده، ریاض را مجبور کرده است که از در صلح سخن بگوید.

 

 

در همین زمینه و در توضیح دلایل تغییر رویکرد ریاض در برابر تهران، مرکز مطالعات سیاسی و راهبردی «الموسوعة» الجزایر در بخشی از گزارشی می نویسد: « شاید نخستین دلیل این موضوع، حمله های فزاینده و موفقیت آمیز جنبش انصارا...یمن به تاسیسات صنعت نفت و گاز عربستان و زیرساخت های این کشور در بنادر، فرودگاه ها، مراکز تامین سوخت و ... است. این موضوع خشم مردمی را در عربستان به دنبال داشته و آن ها خواستار انتقال فوری به سوی ابزارهای دیپلماتیک هستند.

 

دومین دلیل هم این است که نهاد سیاسی سعودی به خوبی این موضوع را درک می کند که تکیه بر موضوع «ایران هراسی» دیگر اهمیت خود را در میان کشورهای عربی از دست داده است. این موضوع را پیش از هر چیزی در تغییر گفتمان اتحادیه عرب درباره ایران می توان مشاهده کرد که بسیار انعطاف پذیرتر شده است.»

 

الموسوعه همچنین یاد آور می شود: « یکی دیگر از دلایل این است که از زمان ریاست جمهوری بایدن در آمریکا او درباره مسائل منطقه ای با حساسیت برخورد می کند. در دوره بایدن ائتلاف حمله به یمن به سردمداری عربستان ضعیف تر و قراردادهای صادرات سلاح به عربستان تعلیق و دولت او خواستار فاش سازی گزارش های سری مربوط به قتل خاشقچی شده است. رویکرد کلی واشنگتن در قبال سعودی ها تغییر کرده است.»

 

از سوی دیگر برخی دیگر از تحلیل گران معتقدند که گفت و گوی ایران و عربستان، فضای مناسبی را برای حل بسیاری از مسائل منطقه‌ای فراهم می کند و در سایه معادله خروج آمریکا از افغانستان و عراق فضا برای مذاکرات فراهم تر می شود و در نتیجه آن، تفاهم هایی درباره منطقه حاصل خواهد شد.

 

در همین زمینه رای الیوم در گزارشی می نویسد: «اظهارات مقامات ایران و عربستان درباره آمادگی برای گفت و گو تاکتیک سیاسی نیست. این اظهارات نشان می دهد بسیاری از اختلافات آن ها درباره مسائل منطقه و بحران ها در حال پایان یافتن است. نزدیک است بحران در یمن و سوریه پایان یابد. در پرونده لبنان هر دو طرف ایرانی و سعودی این موضوع را درک می کنند که انفجار اوضاع به سود هیچ طرفی نیست و باید برای جلوگیری از پیامدهای آن گفت و گو کنند.

 

تحول مهمی که سبب می شود ایران و عربستان به گفت و گو و همکاری فراگیر منطقه ای روی آورند کاهش توجه آمریکا به منطقه است. درباره این متغیر دو طرف به این نتیجه رسیده اند که دخالت مستقیم آمریکا در مشرق عربی و به ویژه منطقه خلیج فارس در دوره های مختلف به دوری ایران و عربستان منجر شده و عکس این موضوع هم درست است و کاهش نفوذ آمریکا سبب نزدیکی تهران و ریاض می شود.» در این بین اما نباید از اهمیت مذاکرات وین غافل شد. بی شک سعودی در تعاملات خود با تهران کاملا همگام با واشنگتن حرکت می کند و حالا سعودی با نیم نگاهی که به وین دارد این احتمال توافق ایران و آمریکا را جدی تلقی کرده است و بنا دارد رویه خود را از سال 2016 تغییر دهد و با همسایه شمالی خود رابطه بهتری برقرار کند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه خراسان، تاریخ انتشار ۹ اردیبهشت ۱۴۰۰، کد خبر: 724351، www.khorasannews.com.