شعار سال: کتاب یک کالای فرهنگی است. ناشران هم براساس میزان عرضه و تقاضا کتاب هایشان را منتشرمی کنند. چندسالی است که مشکلات صنعت نشر از جمله گرانی کاغذ و سایر ملزومات انتشار کتاب در کنار میزان سرانه مطالعه کشور دست به دست هم دادند تا میزان عناوین منتشرشده در سال از شهریور ماه ۹۶ روبه کاهش باشد. این روند کاهشی با شیوع کرونا ادامه داشت. در این زمان به جای اینکه میزان سرانه مطالعه کشور افزایش یابد، مانند سابق بود، بلکه روند کاهشی هم داشت. این را می‌توان از میزان خرید کتاب فهمید. درحالی که در کشور‌های غربی در دوران کرونا میزان مطالعه مردم افزایش یافت و صنعت نشر آن با ضرر و زیان مواجه نشد. در نهایت مردم بیشتر از سال‌های قبل از کتاب استقبال کردند.

 

نمایشگاه بین المللی کتاب تهران مانند نمایشگاه‌های بین المللی کتاب تهران که قرار بود در روز‌های پایانی فروردین ماه برگزار شود مانند نمایشگاه‌های بین المللی کتاب در کشور‌های دیگر از جمله ایتالیا، آلمان و چین به صورت فیزیکی برگزار نشد. کشور‌های دیگر نمایشگاه‌های بین المللی شان را در فضای مجازی برگزار کردند. چون این نمایشگاه‌ها بیشتر حالت معرفی و نشان دادن آثار را دارند و مرکز خرید و فروش رایت کتاب‌ها هستند به راحتی در فضای مجازی برگزار نمی‌شدند اما، چون نمایشگاه بین المللی کتاب تهران جنبه فروشگاهی هم دارد، برگزاری آن در قالب مجازی سخت‌تر نبود. از این رو این نمایشگاه در کشورمان برگزار نشد.

 

برای جبران خسارت‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا به ناشران به آن‌ها وام‌هایی اعطاء شد. وام‌هایی که برخی از آن‌ها می‌گفتند در پیچ و خم کار‌های بانکی مانده و به دست ناشران نرسیده است. همچنین صندوق اعتباری هنر مولفان را هم از پرداخت حق بیمه شان در سه ماهه نخست سال معاف کرد.

 

برای حمایت از کتابفروشان طرح‌های فصلی موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد. در مجموع ۵۰ میلیارد تومان کتاب در این طرح‌ها فروخته شد. برای حمایت از ناشران هم نمایشگاه مجازی کتاب کرمان و تهران برگزار شد. مخاطبان کتاب در سراسر کشور می‌توانستند از نمایشگاه مجازی کتاب تهران بازدید کنند. تنها تفاوت نمایشگاه مجازی کتاب تهران با نمایشگاه‌های مجازی در کشور‌های دیگر این بود که این نمایشگاه جنبه فروشگاهی هم داشت. مسئله‌ای که در نمایشگاه‌های مجازی کتاب کشور‌های دیگر دیده نمی‌شد. از این رو این نمایشگاه، نخستین، نمایشگاه مجازی کتابی بود که امکان خرید کتاب در آن دیده می‌شد. مخاطبان کتاب ۴۶ میلیارد تومان کتاب از این رویداد فرهنگی تهیه کردند.

تفاوت میان عرضه و تقاضای کتاب در ایران و کشور‌های دیگر باعث شد شاهد رونق بازار کتاب در روز‌های شیوع کرونا و ایام قرنطینه نباشیم. علاوه بر آن برخلاف کشور‌های دیگر ناشران ما دست به عصاتر از سال‌های قبل در این دوران فعالیت کردند. شاهد بودیم ناشران هر کتابی منتشر نکردند این وضعیت تاحدی ادامه پیدا کرد آن‌ها تنها آثار مولفان خودشان و کتاب‌هایی منتشر کردند که از فروش آن اطمینان دارند.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ انتشار: ۹ اردیبهشت ۱۴۰۰، کدخبر: ۷۷۳۹۹۸۷، www.yjc.news