شعار سال: در سال‌های نه‌چندان دور، می‌شد وقتی خسته از کار روزانه به خانه برمی‌گشت با چند فشار دکمه روی کنترل تلویزیون یک برنامه سرگرم‌کننده پیدا کرد تا چند دقیقه‌ای از زندگی روزمره فاصله بگیریم. گرچه هنوز هم ساخت برنامه‌های سرگرمی‌محور در صدا و سیما ادامه دارد، اما دیگر چندان خبری از برنامه‌ای تازه و خلاقانه با گروهی تازه نیست. هنوز خندوانه و دورهمی ادامه دارند در حالی که شاید دیگر چندان هم جذاب نباشند و مخاطبانشان نسبت به فصل‌های نخست کاهش داشته باشد.

یکی از بخش‌های رسانه‌های صوتی و تصویری عمومی برنامه‌های حوزه سرگرمی است؛ برنامه‌هایی که بتوانند مخاطب را پای تلویزیون بنشانند و کمی آن‌ها را از تنش‌های روزمره دور کنند. این روز‌ها گرچه گهگاه شاهد ساخت و پخش برنامه‌های طنز در صدا و سیما هستیم، اما نسبت اینگونه محتوا‌های تولیدی به سایر برنامه‌ها بسیار اندک است.

 

زمانی ساعت خوش، جنگ ۷۷، پاورچین، نقطه چین، زیر آسمان شهر، متهم گریخت، خانه به دوش و... به صورت سریال‌های ۹۰ شبی پشت سر هم اجرا می‌شد، اما حالا دیگر پس از ماه‌ها تنها سریال‌هایی با قسمت‌هایی محدود در حیطه برنامه‌های طنز روی آنتن می‌رود. البته برنامه‌های سرگرم‌کننده تنها به ساخت سریال محدود نمی‌شود. برنامه‌های جُنگ‌محور هم از جمله این برنامه‌ها هستند که از قضا بسیار هم مورد اقبال مخاطبان قرار می‌گیرند. البته در این بخش‌ها گویا برنامه‌سازان از دستورالعمل یا الگو‌هایی که پیش از این امتحان خودشان را پس داده‌اند، کمک می‌گیرند. البته با گذشت چندین فصل از ساخت برنامه‌های موفق در این سبک، الگو‌ها تکراری شده‌اند و دیگر انگار برنامه‌سازی هم در انحصار چند گروه خاص قرار گرفته است.

 

 

 

«بازی‌های تکراری با آدم‌های تکراری»؛ این خلاصه برنامه خندوانه در فصل جدیدش است. آقای رامبد جوان چرا باید فکر کند هر وقت کم آورد، می‌تواند اطرافیانش را برای بار هزارم دعوت کند؟ اتاق فکر خندوانه دقیقا مشغول چه کاری است؟ آن‌ها فکر می‌کنند همین که چهار نفر را دور هم جمع کنند و مشغول یک بازی شوند، رسالت‌شان را انجام داده و آنتن را به هر طریقی که شده پر کرده‌اند.

این تکراری بودن‌ها صدای مخاطبان را نیز درآورد. یکی از کاربران دراین‌باره گفته است: «به نظرم «خندوانه» نسبت به فصل‌های اول و در مقایسه با خودش خیلی افت کرده است، شوخی‌ها، شخصیت‌ها و مسابقه‌هایش همش تکراری است، راجع به نوآوری برنامه هم یک چیز‌هایی در ذهنش وجود دارد، ولی نتوانسته خوب آن‌ها را اجرا کند که رضایت‌بخش باشد. انگار برای پر کردن یک ساعتی از شبکه نسیم فصل‌های جدید می‌سازد و گرنه کیفیتش خیلی پایین آمده نقطه قوتش فقط جناب خان هست که نقش پررنگی ندارد. در مقایسه با کلیت «خندوانه» من فقط از دکور این سری خوشم آمد همین.» کاربر دیگری نوشت: «هزینه ساخت برنامه از بیت‌المال است و پولش را از جیب مردم برمی‌دارند، من حقم را حلال نمی‌کنم با ساختن این جور برنامه‌های لوس و ...»

یکی از مخاطبان دیگر هم گفته است: «احساس می‌کنم اگر «خندوانه» را نگاه کنم، به شعور خودم توهین کرده‌ام. انگار از من استفاده ابزاری می‌شود.»

«دورهمی» فصل پنجم هم گرچه تغییرات بسیاری نسبت به فصل‌های پیش از خود داشت توانتس جام کپی‌ترین برنامه تلویزیون را از‌آن خودش کند. مدیری هم بدون هیچ ابایی به آن اعتراف کرد. او در واکنش به برخی شائبه‌ها در همین خصوص اعلام کرده بود که جزء به جزء این مسابقه کپی شده از یک برنامه خارجی است. او گفته بود: سری چهارم برنامه تمام شد و مدتی از شما دور بودیم و خدا را شکر سری جدید برنامه با شکلی جذاب آغاز شد. هر برنامه‌ای مثل تاک شو، مثل مسابقه و… یک نمونه اصلی دارد، بقیه کپی‌اند. یعنی یک کشوری یک اصل می‌سازد، بقیه کشور‌ها از آن کپی می‌کنند. این برنامه هم کپی است. جزء به جزء آن کپی است. مدیری در توضیح بیشتر درباره ساختار کپی مسابقه تاکید کرد: سعی کردیم خیلی خوب کپی کنیم، کپی درجه یک داشته باشیم، این مهم است و کپی هم باید درجه یک باشد!

البته ساخت فصل‌های متمادی از یک برنامه سرگرمی‌محور، اتفاق عجیبی در برنامه‌سازی جهانی نیست، اما بدون شک فرمول‌ها و روش‌های خاصی توسط این برنامه‌ها دنبال می‌شود که می‌توانند پس از سال‌ها همچنان پرمخاطب باشند، اما به نظر می‌رسد برنامه‌سازان ما تنها با اتکا به همان ایده اولیه می‌خواهند سال‌ها پیش بیایند و نوآوری چندان جایی در اتاق فکرشان ندارد. حال این پرسش مطرح می‌شود که آیا زمان آن نرسیده تا نیرو‌های تازه‌نفس به میدان بیایند تا شاید بتوانند جانی تازه در برنامه‌های سرگرمی‌محور آن هم دقیقا در زمانی که جامعه بیش از هر زمانی نیاز به نشاط و روحیه دارد، بدمند؟

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از ابتکارنیوز، تاریخ انتشار: ۲ شهریور ۱۴۰۰، کدخبر: ۱۸۰۴۵۳، ebtekarnews.com