شعارسال: جمعیت یکی از مهمترین مولفه‌های قدرت هر کشور است، نیرو‌های تازه نفس نقش مهمی در اقتصاد و سایر بخش‌ها دارند و این مهم بر هیچ کسی پوشیده نیست، اما طی سال‌های اخیر رشد جمعیت نه تنها در کشور افزایش نداشته بلکه روند کاهشی پیدا کرده و زنگ خطر کاهش جمعیت را از مدت‌ها پیش نواخته است.

در دهه ۵۰ و ۶۰ خانواده‌های ایرانی معمولا دارای چهار تا شش فرزند و گاهی هم بیشتر از این بودند، هیاهو و لذت زندگی را می‌شد در چهره آن‌ها مشاهده کرد اگرچه امکانات در آن برهه از زمان مانند امروز کافی نبود، اما کمبود امکانات مانعی برای کاهش تعداد فرزندان هم نمی‌شد.

طی همان سال‌ها خبری از سخت گیری برای ازدواج، طلاق‌هایی با نام‌های مختلف، تجرد گرایی و تک فرزندی نبود و همه خانواده‌ها ساده و بی آلایش زندگی‌هایی به رنگ امید داشتند، اما در دهه ۷۰ رفته رفته تلاش عده‌ای برای تحمیل سبک زندگی غربی از جمله کاهش جمعیت نمایان شد.

دشمنان با تحمیل و تبلیغ سبک زندگی غربی از جمله کاهش جمعیت تلاش کردند تا بر مهمترین مولفه قدرت دست گذاشته و از این راه بتوانند به اهداف خود برسند و متاسفانه عده‌ای در داخل کشور همنوا با همین سیاست‌های غلط غربی، تبلیغات گسترده‌ای را برای کاهش فرزند آوری آغاز کردند.







تبلیغات کاهش فرزند آوری آنچنان گسترده شده بود که بر در و دیوار شهر دیده می‌شد و مهمترین پیام این تبلیغات این بود که زندگی بهتر در گرو فرزند کمتر است و این تبلیغات بدون کار کارشناسی در میان خانواده‌ها رواج یافت.

این روز‌ها تجردگرایی افزایش یافته، بالا رفتن سن ازدواج و تاخیر در فرزند آوری بین زوج‌های جوان سبب شده تا مشکل کاهش جمعیت و نرخ باروری به یکی از مهمترین چالش‌های اصلی در کشور تبدیل شود، روند نزولی باروری و رواج تک فرزندی متاسفانه امروز بسیار زیاد در بین خانواده‌ها رسوخ کرده که نیاز به اقدامات گسترده‌ای برای رفع این بحران دارد.

اگرچه بسیاری از زوجین عدم تمایل به فرزند آوری را مشکلات اقتصادی عنوان می‌کنند، اما کم نیستند خانواده‌هایی مرفه که تک فرزندی را بر داشتن چند فرزند ترجیح می‌دهند و این دقیقا همان سبک زندگی غربی است که در این میان برخی از خانواده‌ها نفوذ کرده و با تقلید کورکورانه از این سبک زندگی، بدون توجه به عاقبت کاهش جمعیت، فرزند آوری را ضروری نمی‌دانند.

این در حالیست که چند سال است زنگ خطر بحران کاهش جمیعت و کاهش نرخ موالید نواخته شده، اما با شیوع کرونا ترس بانوان از این بیماری سبب شده تا بارداری و تولد فرزند را به بعد از آرام شدن شرایط کرونا موکول نمایند و این خود مزید بر علت شده تا نرخ باوری نیز باز هم کمتر شود.

نرخ رشد جمعیت به کمتر از یک درصد کاهش یافت

علی اکبر محزون مدیرکل دفتر جمعیت مرکز آمار ایران اردیبهشت امسال اعلام کرد که هم اکنون جمعیت کشور ۸۴ میلیون و ۵۱۶ هزار نفر است که نرخ رشد جمعیت در سال گذشته به کمتر از یک درصد کاهش یافته است.

وی افزود: در بین همه استان‌های کشور فقط هشت استان دارای نرخ باروری بالاتری از سطح جانشینی بوده و مابقی نرخ باروری پایین تری دارند.

مدیرکل دفتر جمعیت مرکز آمار ایران با اشاره به میزان موالید طی سال‌های اخیر در کشور گفت: در سال ۹۸ میزان موالید با ۱۷۰ هزار کاهش تولد به یک میلیون و ۱۹۷ هزار نفر رسیده و در سال ۹۹ نیز حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار نوزاد متولد شده است.

محزون با بیان این که تاخیر در فرزند آوری از دیگر عوامل کاهش موالید است، تصریح کرد: ۴۵ درصد ولادت‌ها مربوط به خانم‌ها بالای ۳۰ سال است، همچنین حدود ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر جوان در سن ازدواج هستند که بالا رفتن میانگین سن ازدواج از طرفی باعث شده است سن باروری افزایش پیدا کند.







ضرورت فرهنگ سازی در افزایش فرزند آوری

 

اما با مروری به مقوله جمعیت به خوبی مشخص می‌شود که فقط مسئله اقتصاد در کاهش نرخ باروری موثر نیست بلکه عوامل دیگری از جمله مسائل فرهنگی هم دخیل هستند و ترویج و گسترش فرزند آوری به عنوان یکی از مسائل مهم کشور باید در اولویت قرار گیرد.

از سوی دیگر هزینه‌های بالای درمان ناباروری سبب شده تا خود نیز در نرخ کاهش باروری موثر باشد به طوری که بسیاری از هزینه‌ها و درمان‌های زوج‌های نابارور تحت پوشش بیمه نبوده و زوج‌های زیادی هستند که توانایی مالی کافی برای تامین این هزینه‌ها را ندارند در حالی که با اقدامات لازم برای کمک به این زوجین می‌توان گامی اساسی برای افزایش نرخ جمیعت داشت.

نقش تغییر سبک زندگی بر کاهش جمعیت

اعظم همتی جامعه شناس در گفتگو با خبرنگار سفیرافلاک اظهار داشت: با نگاهی کلی می‌توان گفت که تغییر سبک زندگی سبب کاهش اعضای خانواده شده است به طوری که در گذشته در هر خانواده تعدادی فرزند در کنار هم پرورش می‌یافتند و زندگی‌ها بر محوریت جمع گرایی بود، اما به مرور زمان فرد گرایی که نشات گرفته از تغییر سبک زندگی است، ترویج یافت.

وی با اشاره به رواج تک فرزندی گفت: مهارت‌های اجتماعی فرزندانی که در خانواده چند فرزندی بزرگ می‌شوند به مراتب بیشتر از تک فرزندان است و این افراد در مهارت گفتاری، اجتماعی حتی مهارت شغلی آینده بسیار موفق‌تر هستند.

جامعه شناس تصریح کرد: مشکلات رفتاری در فرزندان خانواده پرجمعیت بسیار کمتر است، اما تک فرزندان خانواده‌ها اغلب با افسردگی و مشکلات رفتاری مواجه هستند البته از دیگر مشکلات تک فرزندی این است که والدین آن‌ها کمتر تلاش برای مسئولیت پذیری فرزندان دارند چرا که سعی دارند تا این فرزندان در نهایت رفاه و امکانات پرورش یابد در حالی که این فرزندان در آینده برای مسئولیت پذیری با مشکل همراه می‌شوند.

همتی با تاکید بر فرهنگ سازی در این راستا خاطر نشان کرد: مسئله جمعیت و افزایش فرزند آوری یکی از مهمترین مسائل مهم در کشور است و لازم است از طریق رسانه‌ها و صدا وسیما تبلیغات و فرهنگ سازی صورت گیرد.

وی بیان کرد: البته نباید نادیده گرفت که سبک زندگی غربی با گسترش تکنولوژی بسیار ترویج یافته و عده‌ای الگوی زندگی خود را براساس فرهنگ غرب برنامه ریزی می‌کنند تا جایی که نگهداری حیوانات در منزل برای رهایی از تنهایی نمونه‌ای از فرهنگ غرب است و متاسفانه عده‌ای کهه مبادرت به نگهداری حیوانات در منزل می‌کنند در واقع با خلاء عاطفی مواجه هستند و این کمبود را می‌خواهند از این طریق جبران کنند.

جامعه شناس خاطرنشان کرد: یکی دیگر از مواردی که باید مد نظر قرار گیرد این است که در خانواده‌های چند فرزندی، کودکان بیشتر اوقات فراغت در کنار هم هستند، اما در کودکان تک فرزند، بیشتر اوقات فراغت در تنهایی سپری می‌شود.










طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده، راهکاری برای افزایش جمعیت

 

مهرداد ویسکرمی نماینده مردم خرم آباد در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار سفیرافلاک، بیان کرد: در مجلس شورای اسلامی طرح «جوانی جمعیت و تعالی خانواده» با هدف افزایش جمعیت در دستور کار قرار گرفت که هم اکنون نیز این طرح در حال بررسی است و بیش از ۷۰ ماده در این طرح وجود دارد که می‌توان با اجرای آن مشکلات در این حوزه را کاهش داد.

وی افزود: در دهه‌های گذشته برخی از سیاست‌های اشتباه سبب شد تا تعداد فرزندان در یک خانواده کاهش یابد و همین سبب شده تا طی این سال‌ها نرخ جمعیت کمتر و کمتر شود، ولی امیدواریم با تصویب و اجرای این طرح، از کاهش جمعیت جلوگیری شود.

نماینده مردم خرم آباد در مجلس شورای اسلامی با اشاره به مشوق‌های ازدواج جوانان گفت: مشوق‌های کافی برای ترغیب جوانان به ازدواج بخشی از این طرح است البته برای خانواده‌های دارای دو فرزند به بالا نیز مشوق‌هایی در نظر گرفته شده است.

ویسکرمی عنوان کرد: متاسفانه سالانه ۴۵۰ هزار سقط جنین صورت می‌گیرد که باید این مورد هم فکری شود چرا که این خود می‌تواند در کاهش جمعیت هم موثر باشد.

وی خاطر نشان کرد: در راستای اجرای این طرح تلاش شده تا تسهیلات رفاهی، تسهیلات ازدواج و سایر موارد برای زوجین در نظر گرفته شود البته همه مشکلات فقط مشکلات اقتصادی نیست و برخی از مشکلات کاهش جمعیت ریشه در مسائل فرهنگی دارد.

نماینده مردم خرم آباد در مجلس شورای اسلامی گفت: در طرح مذکور، بسته‌های فرهنگی و تبلیغاتی نیز در نظر گرفته شده تا بتواند در جلوگیری از شیب کاهش جمعیت موثر واقع شود.








کاهش مسئولیت تک فرزندی

یاسمین عسگری روانشاس به خبرنگار سفیرافلاک گفت: سبک زندگی بر تمایل زوجین برای فرزند آوری بسیار موثر است، امروزه به دلیل دغدغه‌هایی از جمله تحصیلات، شغل و تامین رفاهیات، زوجین ترجیح می‌دهند ابتدا همه شرایط و امکانات فراهم شود سپس برای فرزند آوری اقدام کنند که این سبب بالا رفتن سن فرزند آوری می‌شود و در نهایت زوجین به یک فرزند اکتفا می‌کنند.

وی افزود: نباید منکر مشکلات اقتصادی و هزینه‌های لازم برای فرزندآوری بود و این مشکل را می‌توان با مشوق‌هایی برای زوجین تا حدی برطرف کرد، ولی آنچه لازم است اینکه فرهنگ سازی شود و این که چند فرزند بودن، نه تنها در سلامتی روح و روان فرزندان اثر گذار است بلکه در سلامت روانی والدین هم موثر می‌باشد.

روانشناس عنوان کرد: برخی از زوجین هم از ترس اینکه مبادا شغل خود را از دست دهند یا نتوانند هزینه‌ها را تامین کنند و یا در تربیت کودک ناتوان باشند، فرزند آوری را در اولویت‌های بعدی زندگی قرار می‌دهند.

عسگری خاطر نشان کرد: معمولا افرادی تمایل به فرزند آوری ندارند که مسئولیت پذیر نیستند، این دسته از افراد مدام نگرانی این که مسئولیت نگهداری یک بچه بسیار سخت است سبب می‌شود تا لذت بچه دار شدن را از خود دور کنند.

وی بیان کرد: افراد تک فرزند به دلیل این که مهارت‌های لازم و مسئولیت پذیری لازم را خودشان به خوبی ندارند در آینده با مشکلاتی مواجه می‌شوند.

به هر حال ضروری است تا مجلس در کنار دولت جدید بتواند برای جلوگیری از شیب تند کاهش جمعیت اقدامات لازم را انجام دهد تا این روند متوقف و شاهد افزایش موالید در بین خانواده‌ها باشیم.


شعارسال، بااندکی تلخیص و اضافات برگرفته از شبکه اطلاع‌رسانی دانا، تاریخ انتشار: ۱۰ شهریور ۱۴۰۰، کدخبر: ۱۷۶۴۴۶۶، dana.ir