شعار سال: رضوی مهر اگرچه چشم انداز روشن و امید بخشی را برای حوزه علمیه متصور است، اما عنوان کرد که هرگز مدعی این نیستیم که باید به همین مقدار امروز بسنده کنیم و بگوییم به همه نقطه‌های اوج رسیدیم بلکه همانطور که زمان در حال حرکت است و همانطور که اقتضائات جامعه از ما می‌خواهد باید پاسخگوی مسایل روز باشیم؛ البته حوزه‌های علمیه این قابلیت را دارند و کسی نمی‌تواند این امر را انکار کند؛ محصولات و فرآورده‌های علمی خصوصاً در دهه اخیر حقیقت این گفتمان را اثبات می‌کند.

حوزه‌های علمیه از لحاظ علمی، پیشوایی و تعاملات بالای علمی در سطح مطلوبی به سر می‌برند

حجت الاسلام و المسلمین سیدجلال رضوی مهر درباره وضعیت کرسی‌های درس خارج از نظر کیفی، موضوعی و موضوع شناسی اظهار کرد: امروز به برکت فرایند انقلاب اسلامی حوزه‌های علمیه از لحاظ علمی، پیشوایی و تعاملات بالای علمی در سطح مطلوبی به سر می‌برند. امروز تعدد موضوعات مباحث فقهی، اصولی، کلامی، تفسیری و همچنین معرفتی در حدی است که جهان اسلام به فاخر بودن موضوعات و مباحث خود می‌بالد و اقرار می‌کند. آزادی انتخاب درس و آزادی انتخاب موضوع بحث، رکن این بالندگی است و می‌توان گفت رابطه‌ای عمیق میان درس، استاد و شاگرد را رقم زده است.

رضوی مهر ادامه داد: مباحث جدیدی که امروز از آن به عنوان مسایل جدید یا مستحدثه یاد می‌کنیم و سیره عقلا با تأکید و امضای شرع مطرح می‌شود، از سلسله مباحثی است که موضوعات جدیدی را در روند تکاملی مباحث قرار داده و با فونداسیون فقه جواهری و رویکرد مسایل جدید شاهد حضور فق‌های جوان در عرصه تدریس و تحصیل هستیم.

حوزویان با شناخت عنصر مکان و زمان، توانسته اند نیاز‌های جامعه را پاسخگو باشند

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم درباره به کارگیری عنصر زمان و مکان در اجتهاد، گفت: همانگونه که حضرت امام (ره) فرمودند؛ فقه ما، فقه جواهری است البته این به آن معنا نیست که ما از پدیده‌های نوین غافل بمانیم یا پاسخگو به مسایل جدید نباشیم. امروز مباحث و موضوعات فراوانی درباره فقه اقتدار، سیاست، حکومت، قضا، خانواده، جوان، مدیریت و مسایل جهانی را شاهد هستیم و اساتید، شاگردان مبرّزی را پرورش دادند که آنان با شناخت عنصر مکان و زمان، توانسته اند نیاز‌های جامعه را پاسخگو باشند و امروز به عنوان مثال در فقه اقتصاد و مباحث کلان بانک، شورای فق‌ها یا در مباحث تربیتی، فقه تربیت پاسخگو است.

شاهد یک روند تکاملی در حوزه‌های علمیه هستیم

وی افزود: از محصولات درس خارج می‌توان موضوعات فراوانی را نام برد که تدوین شده و راهگشای مسیر پژوهشگران و نخبگان گردیده و به واسطه آن می‌توان از مباحث جدید، نوین و پویای دیگر مثل فقه و اخلاق، فقه و سیاست، فقه و حکومت و فقه و قضا استفاده بُرد. امروز شاهد هستیم که حوزه علمیه قم در اوج علمیت و پیشوایی سایر حوزه‌های علمیه، زبانزد خاص و عام است و کیفاً و کماً شاهد یک روند تکاملی در حوزه‌های علمیه هستیم.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در پاسخ به این پرسش که آیا مجتهدینی که امروز پرورش می‌یابند، مجتهدینی آگاه به زمان، موضوع شناس و توانمند در اجتهادی پخته و جامع هستند؟ بیان کرد: قطعاً ما در مرحله خوبی قرار گرفتیم، اما باید نقشه‌های راه و گام‌هایی را برای رسیدن به آن مطلوب تمدن اسلامی، برای آن امت واحده قرآنی تدبیر کنیم. امروز شاهد حضور داوطلبانی از حوزه‌های علمیه نجف، پاکستان، افغانستان و خلیج از یک سو و از کشور‌های اروپایی، آمریکایی و کشور‌های مختلف آسیا از سوی دیگر هستیم. پویایی موضوعات، تعدد دروس و ذائقه‌های گوناگون مباحث این لزوم را ایجاد کرده تا آن‌ها راهی حوزه علمیه ایران شوند و از این اقیانوس علمی چه در محور فقه، چه در محور اصول، تفسیر، کلام و اعتقادات بهره‌مند شوند. البته باید فونداسیون جدیدی که در فضای مجازی ایجاد شده را هم بی اثر نبینیم. امروز شاهد مبانی مکتب‌های فقهی مختلف هستیم که هرکدام آزادانه، داوطلبان خود را دارد و اساتید با مطالبه این مبانی و بازخوانی نظرات در هماهنگی و تعامل یک سویه قرار دارند.

رضوی مهر برای رسیدن به وضعیت مطلوب در پاسخگویی کرسی‌های دروس خارج به مباحث روز، تغییر برخی رویه‌ها و موضوعات را ضروری دانست و عنوان کرد: هرگز مدعی این نیستیم که باید به همین مقدار امروز بسنده کنیم و بگوییم به همه نقطه‌های اوج رسیدیم بلکه همانطور که زمان در حال حرکت است و همانطور که اقتضائات جامعه از ما می‌خواهد باید آنلاین و پاسخگوی مسایل روز باشیم. حوزه‌های علمیه ما این قابلیت را دارد و کسی نمی‌تواند این امر را انکار کند، در ضمن این همه محصولات و فرآورده‌های علمی خصوصاً در دهه اخیر نشان حقیقت این گفتمان را اثبات می‌کند. فق‌های جوانی که هرکدام از آن‌ها می‌توانند پشتوانه علمی، فکری و اندیشه خیل بزرگ اجتماع باشند. دوست و دشمن امروز به پیشرفت علمی و به سخت افزار و نرم افزاری که مانند دو بال در حوزه‌های علمیه در حرکت هستند و با عظمت علمی نقش آفرینی می‌کنند، اقرار می‌کند. ما شاهد تألیفات فراوانی در زمینه علوم انسانی هستیم. ما شاهد نوآوری‌های بزرگی هستیم و در کاربردی کردن دروس نیز باید بکوشیم راهبرد این مسیر را با مطالعه، تحلیل و حضور اندیشمندان و اساتید سترگ مشخص کنیم و علاوه بر این بتوانیم نتیجه مطلوبی که پویایی ما را حفظ می‌کند که قطعاً استمرار حیات علمی هم به همین پویایی است را به دست آوریم.

وی ادامه داد: امروز در مباحث فلسفی گفتمان تمدنی و اساتیدی داریم که صاحب کرسی در مباحث کلان فلسفی هستند و در دانشگاه‌های بزرگ جهانی شناخته شده اند و این از برکت حوزه علمیه است. در مباحث فقه و تفسیر هم همینطور، استفاده‌ها و نوآوری‌ها در فقه، تفسیر و اصول حاصل زحمات و تلاش پژوهشگرانی است که محصول علمی آنها، امروز در این قالب به عنوان یک گنج عمیق و اصیل اسلامی قابل عرضه برای افکار جهانیان است.

یأس و نا امیدی را در توده طلاب، فضلا و اساتید خود ندیده و نمی‌بینیم

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در پاسخ به این پرسش که آیا حوزه‌های علمیه در دهه‌های آینده نیز همپای نیاز‌های دین و پاسخگوی جامعه خواهند بود؟ گفت: شاهد هستیم طلاب و فضلای عزیز ما که البته از لحاظ وضع معیشتی در شدت اکتفا به اقلیات هستند و نقل ضیق مسایل معیشتی آنان برای خودِ من و اهل انصاف درد آور است و در این زمان به طور مفصل به آن اشاره نمی‌کنم، اما به هر ترتیب با وجود اینکه این محرومیت‌های مادی و اقتصادی برای اکثریت محصلان علمی مشهود است، اما ما هرگز یأس و نا امیدی را در توده طلاب، فضلا و اساتید خود ندیده و نمی‌بینیم.

چشم انداز روشن و امید بخشی را برای حوزه علمیه متصور هستم

رضوی مهر بیان کرد: رشته‌های متعدد و مختلف، تنوع موضوعات و برقراری درس‌ها حتی در اوج کرونا حکایت از استقبال و آغوش سخاوتمندانه پذیرش این مطالب علمی از ناحیه طلاب و فضلا دارد، اما من روند را روند امید بخش و با کیفیت می‌بینم. روندی که یک اسلوب و اصول بسیار تأثیرگذار را در سریع الهضم بودن و سریع الوصول شدن مسایل است و همچنین عزیزانی را که شاهد هستیم با به روز کردن مطالعات و تحقیقات خود، از یک دانش هوشمند فردی، اجتماعی و حوزوی برخوردار هستند. اکثر طلاب به زبان‌های زنده دنیا آشنا هستند و آمد و شد آن‌ها با جهان اسلام و غیر اسلام موجب این شده است که به شناخت موضوع و راهبرد محتوا‌های غنی و فاخر برای عرضه جهانی مباحث علمی بیانجامد. همه این‌ها روزنه‌هایی است که امید را همراه با نوید فائق آمدن و پیروزی‌های علمی برای ما طنین انداز می‌کند.


شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از شفقنا ، تاریخ انتشار:۲۸ آبان۱۴۰۰، کد خبر: fa.shafaqna.com/۱۲۶۴۸۰۲