شعار سال: حافظه‌ی قوی، کمی تخیل، فن بیان، حرف‌های غیرواقعی به تعداد زیاد و ممارست در تکرار آن‌ها؛ اگر می‌خواهید دروغگوی خوبی باشید این‌ها می‌توانند به‌کارتان بیایند. هرچند ترس و اضطراب همراهان همیشگی شخص دروغگو خواهند بود.

هزاران سال است که فریب و پنهانکاری، ادعا‌های نادرست، قلب وقایع و تحریف رویداد‌ها در میان ما رایج شده است؛ آنچنان که گاهی گفتار درست می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری در پی داشته و شالوده‌ی جوامع را، از یک خانواده گرفته تا یک ملت، متلاشی نماید. اگر محتوای دروغ در باور افراد بنشیند و تبدیل به یک تلقی عمومی و شاید اعتقاد شود، دیگر نمی‌توان به‌سادگی با آن و تمام آثار مخربی که بر ذهن افراد جامعه باقی می‌گذارد مبارزه کرد. مبارزه با دروغ غیر ممکن نه، ولی طاقت‌فرساست، کما اینکه دروغ اگر دروغِ خوبی باشد، تا مدت‌ها همچون تابلویی زیبا و ارزشمند در کنج اندیشه‌ی شنونده جا خوش می‌کند، اما مانند یک کرم تمام وجودش را در می‌نوردد. وقتی با سخنان نادرست بمباران می‌شویم، مغزمان چنان درگیر می‌شود که دیگر توان تشخیص درست از نادرست را از دست می‌دهیم و در صورت محدودیت منابع شناختی، این درگیری ضمن تشدید، موجب بروز شک شده و به مرور زمان ظرفیت ذهنیِ قابل ملاحظه‌ای را از ما اشغال می‌کند.

 

بالاخره روزی خواهد رسید که این تردید و کنجکاوی جای خود را به بی‌اعتنایی، خمودگی و بی‌خبری می‌دهند. حال بیایید تصور کنید این بمباران دروغ در مقیاسی بزرگ و با مخاطبین متعدد انجام شود، آنچنان که شده و کم و بیش رسانه از بدو پیدایش خط بدان کمر بسته است. بدین ترتیب با جامعه‌ای روبرو هستیم متشکل از اکثریتی بی‌اعتنا در مقابل اقلیتی هراسان و مضطرب. با این حجم از نادرستی و دروغ که با آن مواجهیم، اکثریت قریب به اتفاق به‌خوابی عمیق دچار شده‌ایم، شاید هم نوعی نشئگیِ اجتماعی همراه با چاشنیِ کرختیِ فردی. امروز دیالوگِ میرزا باقر (با نقش‌آفرینی مرحوم جهانگیر فروهر)، مأمور تأمینات در فیلم هزاردستان (ساخته مرحوم علی حاتمی) را بهتر می‌فهمم؛ آنجا که رو به مردم خواب‌آلودِ نشئه‌ی از همه‌جا بی‌خبر، وقتی از پاسخ‌های بی سر و ته‌شان مستأصل شده، می‌گوید: جماعت خواب، اجتماع خواب‌زده، جامعه‌ی چُرتی!


شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از برخط بوک، تاریخ انتشار: ۸ بهمن ۱۴۰۰، کد خبر: barkhatbook.com، ۱۳۴