شعار سال: جغرافیای تولید شکر از سال ۱۹۴۵، با سرعتی فزاینده دوره‌ای از تغییرات عمیق و چندگانه را سپری می‌کند. به این ترتیب، اختلال در زنجیره تامین چغندر قند و نیشکر و شوک‌های قیمتی این بازار در تقاطع چندین محرک و دینامیک اصلی قرار دارد. شکر هم از نظر سیاسی و هم از نظر تجاری در بسیاری از مناطق تولید کننده کلیدی جهان یک کالای با کیفیت است و و توسط دو بخش اصلی مواد غذایی استفاده می‌شود "تولید غذا و نوشیدنی" و "خرده فروشی"؛ تولید آن (چه از نیشکر یا چغندر) نیز به شدت سرمایه بر است و برای رقابتی بودن به نظام بهره برداری در مقیاس بزرگ نیاز دارد.

شکر در سطح بین المللی به شکل شکر خام یا سفید (تصفیه شده) از نیشکر و شکر سفید از چغندرقند معامله می‌شود. مصرف جهانی شکر در سال دو سال اخیر بیش از ۱۸۳ میلیون تن بوده است و بطور متعارف؛ رشد جمعیت، درآمد سرانه، تاثیرات عرضه و تقاضای جهانی، ارزش رئال برزیل، میزان یارانه‌های دولتی، تغییرات اقلیمی (مثل ال نینو در حال ظهور)، ملاحظات بهداشتی مصرف شکر (دیابت، نرخ چاقی، بیماری قلبی، پوسیدگی دندان و سایر بیماری‌ها مرتبط)، تقاضای اتانول، نوسانات قدرت دلار آمریکا، تنگنا‌های لجستیکی؛ رقابت با سایر شیرین کننده ها، میزان تولید جهانی نیشکر و چغندرقند عواملی اند که باعث پویایی در افزایش قیمت شکر می‌شود و قیمت‌ها بر این اساس واکنش نشان می‌دهند. معمولا مرجع قیمتی در شکر قهوه‌ای نیمه تصفیه شده به صورت بین المللی در بازار "شماره ۱۱" نیویورک و شکر "سفید" تصفیه شده در سطح بین المللی در بازار "شماره ۵" لندن معامله می‌شود.

از تقاضای جهانی، تقریباً دو سوم از طریق تولید محلی منطقه تامین می‌شود و مابقی (حدود ۶۰ میلیون تن در سال حدود ۴۰ درصد از تولید شکر) از صادرات تجارت جهانی تامین می‌شود و بخش قابل توجهی (معمولاً حدود یک سوم) از این تجارت صادراتی تحت قرارداد‌های تاریخی دوجانبه و ترجیحی صورت می‌گیرد که ۱۰ درصد آن از طریق بورس‌های کالایی تحویل داده می‌شود.

کشور‌هایی که در پالایشگاه‌های شکر سرمایه‌گذاری کرده‌اند، عمدتاً شکر خام وارد می‌کنند (اندونزی، چین، امارات متحده عربی، الجزایر)، در حالی که کشور‌های بدون ظرفیت تصفیه به واردات شکر تصفیه شده ادامه می‌دهندکه در این یادداشت سعی میکنم به برخی از آن‌ها بپردازم. البته یکی از اجزای مهم تقاضای جهانی، همبستگی بین سطح درآمد ملی و مصرف شکر است که به چرخه‌های رونق و رکود در اقتصاد‌های ملی برمیگردد. افزایش قیمت شکر تهدیدی برای تورم جهانی مواد غذایی است.

مبحث شکر در بنیان نهادن راه‌حل‌های فن‌آورانه برای مساله گرسنگی و امنیت غذایی، موضوعی که توسط نهاد‌های بین‌المللی پس از جنگ جهانی دوم مشکل‌ساز شده، محوریت دارد. حدود ۸۰ درصد از تولید جهانی شکر از نیشکر حاصل می‌شود که در آب و هوای گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد می‌کند، در حالی که ۲۰ درصد از چغندر و بیشتر در مناطق معتدل نیمکره شمالی به دست می‌آید؛ بنابراین بازار تحت سلطه شکر نیشکر است.

برداشت نیشکر در منطقه جنوب مرکزی برزیل - که ۹۰ درصد تولید این کشور را تشکیل می‌دهد - از آوریل تا دسامبر ادامه دارد و عملکرد آن معیاری کلیدی برای نظارت بر قیمت‌های بین المللی است، هر از گاهی نیز لجستیک کشتیرانی خارجی برزیل می‌تواند در تلاطم قیمتی مشکل ساز باشد. بزرگترین تولیدکنندگان شکر جهان به ترتیب اندازه "برزیل، هند، تایلند، چین و ایالات متحده" می‌باشند البته شکر یک محصول مهم صادراتی برای تایلند هم است که اکنون پس از خشکسالی وضعیت تولیدش بهبود یافته و سطح تولید قبلی خود را به دست آورده است. ناگفته نماند، چین اگرچه یکی از تولیدکنندگان عمده شکر است، اما صادرات آن به دلیل تعرفه‌های بالا ۳ سالی است که با مشکل مواجه شده است. بیش از ۱۱۰ کشور شکر تولید می‌کنند و اگرچه شکر در سراسر جهان تولید می‌شود، اما ده کشور بزرگ تولیدکننده حدود سه چهارم کل تولید شکر را تشکیل می‌دهند چنانکه دو کشور برزیل و هند حدود نیمی از عرضه جهانی را تولید می‌کنند.

قاره آفریقا نقش نسبتاً کمی در تعیین ذخایر جهانی شکر ایفا می‌کند و معمولا ۹.۸ میلیون تن در نزدیک به ۱.۵ میلیون هکتار در سال بطور متوسط تولید می‌نماید که یک پنجم این زمین در آفریقای جنوبی، بزرگترین تولیدکننده شکر قاره و دوازدهمین تولیدکننده بزرگ در سطح جهان است. در قاره اقیانوسیه هم استرالیا یک صادرکننده قابل توجه شکر خالص است و این صنعت برای پویایی درآمد‌های صادراتی خود به بازار جهانی وابسته است، زیرا هیچ حمایت مستقیم دولتی از این صنعت وجود ندارد. این کشور با قرار گرفتن در منطقه آسیا-اقیانوسیه با کمبود شکر و با بازار شکر غیرقانونی، سرمایه‌گذاری خارجی را در این بخش جذب کرده است و در نتیجه اکثر کارخانه‌های نیشکر آن در حال حاضر تحت مالکیت سهامداران خارجی هستند.

حمایت غیرمستقیم دولت نیز در جهت بهبود رقابت پذیری و نوآوری در بخش کشاورزی بوده است. دولت فقط در مواقع بحران اقلیمی یا شوک‌های بازاری مداخله می‌کند، اما برخلاف بسیاری از دیگرکشور‌های تولیدکننده شکر، حمایت کمی از اتانول یا صنایع جانبی مبتنی بر شکر وجود دارد. با عنایت به موارد فوق، این تمرکز وافر در "جغرافیای تولید"، شکر را به یک کالای حساس تبدیل می‌کند. فراموش نکنیم که حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد شکر تولیدی در کشور‌های مبدا مصرف می‌شود. دلیل اصلی این پدیده آن است که بسیاری از کشور‌ها به کشاورزان چغندر و نیشکرکار یارانه می‌دهند و بر واردات شکر تعرفه می‌گذارند، بنابراین میزان مشارکت آن‌ها در بازار جهانی تحت تأثیر سیاست‌های محلی و سیاست‌های اقتصادی خودشان است. به عنوان مثال، جنگ در اوکراین تولید چغندرقند این کشور را تا ۲۳ درصد در سال ۲۰۲۳ کاهش داد. در سال ۲۰۲۳ با آنکه سهم عظیم برزیل در عرضه شکر جهان به دلیل آب و هوای مطلوب به میزان یک میلیون تن افزایش یافته، اما تصمیم برزیل برای تغییر بخشی از محصول نیشکر به تولید اتانول در توان صادراتی این کشور و میزان عرضه جهانی اثر خواهد گذارد.

برزیل علاوه بر اینکه بزرگترین تولیدکننده شکر در جهان است، در تولید اتانول پس از ایالات متحده در رتبه دوم قرار دارد بی تردید با افزایش تولید سوخت زیستی، مازاد تولید جهانی شکر کاهش می‌یابد. از اواسط دهه ۱۹۹۰، حجم نیشکر برداشت و فرآوری شده در برزیل تقریباً سه برابر شده است. این نشان دهنده افزایش تقاضا برای اتانول نیشکر و به طور کلی سوخت‌های تجدید پذیر است. از آن زمان برزیل بدون کاهش تولید مواد غذایی، تا کنون توانایی خود را به عنوان یک نیروگاه موثر و کارآمد تولید اتانول ثابت کرده است. از آنجایی که اتانول با بنزین به عنوان منبع سوخت رقابت می‌کند، تقاضای آن اغلب معکوس با قیمت نفت و بنزین حرکت می‌کند. کاهش قیمت نفت می‌تواند تقاضای شکر برای اتانول را کاهش دهد، در حالی که افزایش قیمت نفت می‌تواند تقاضا را افزایش دهد.

برزیل مهمترین بازیگر و تعیین کننده قیمت در بازار جهانی شکر (و اتانول) است که یک پنجم تولید شکر جهانی و حدود ۴۰ درصد صادرات را به خود اختصاص می‌دهد، زیرا مجتمع صنعتی نیشکر آن در طول دهه‌ها توسط دولت ساخته شده است. برزیل ظرفیت کارخانه‌های نیشکر تولید اتانول و شکر خود را با توجه به نسبیت قیمت خود تغییر می‌دهند که با تغییرات در بازار‌های داخلی و جهانی تغییر می‌کند. از آنجایی که هر دو محصول از نیشکر به عنوان خوراک مشترک خود استفاده می‌کنند، جریانات را به کل مجموعه از طریق الزامات اجباری ترکیب اتانول و پشتیبانی از خودرو‌های انعطاف پذیر هیبریدی در سوخت و همچنین برنامه‌هایی که سرمایه گذاری را تشویق می‌کنند، همراه با مداخلات قیمت گذاری از طریق سیستم مالیاتی پشتیبانی میکند.

علاوه بر این، تولیدکنندگان نیشکر در شمال شرق برزیل، زمانی که قیمت‌های جهانی کاهش می‌یابد، حمایت مستقیم دریافت می‌کنند. هند نیز اگرچه در تولید شکر از برزیل فاصله چندانی ندارد و در واقع تا سال ۲۰۲۰ رتبه اول را به خود اختصاص داده بود، اما همچنین این کشور با مصرف داخلی ۲۹ میلیون تن در سال، اولین مصرف کننده شکر در جهان است. هند تا کنون نزدیک به ۱۵ درصد از کل تولید شکر جهان را به خود اختصاص داده است. در عین حال مصرف داخلی شکر نیز در کشور رو به تزاید است و در سال ۲۰۲۳ با ۳ درصد کاهش تولید کشور به ۳۵.۸ میلیون تن رسیده است.

اخیرا، هند صادرات خود را پس از آسیب باران به محصول نیشکر کاهش داده و این کشور شکر را به سمت تولید سوخت زیستی سوق داده است. صادرات هند از حدود ۱۱ میلیون تن در سال گذشته تقریباً به نصف کاهش یافته و به ۶ میلیون تن در سال منتهی به سپتامبر منتهی شده است. امسال افزایش مداوم مصرف جهانی و کاهش ذخایر، عرضه از هند را برای بازار جهانی حیاتی‌تر کرده است. کاهش صادرات هند به دلیل کاهش تولید و استفاده بیشتر از نیشکر برای سوخت زیستی است. باران‌های شدید باعث کاهش تولید نیشکر در "ماهاراشترا" شد که بیش از یک سوم تولید شکر این کشور را تشکیل می‌دهد. فشار بر آب به دلیل کشت نیشکر در ایالت‌هایی مانند ماهاراشترا به یک نگرانی جدی تبدیل شده است.

موج گرما، بارندگی‌های نابهنگام و کاهش سطح آب به طور مستقیم بر تولید نیشکر تأثیر می‌گذارد که منجر به اختلال در چرخه تقاضا و عرضه می‌شود. همچنین سیاست نخست وزیر "نارندرا مودی" نیز برنامه افزایش سوخت زیستی را دنبال می‌کند که شاهد انحراف بیشتر نیشکر برای تولید اتانول است. دولت او می‌گوید که مزایای آن کاهش آلودگی هوا، کاهش قبوض واردات نفت، استفاده از مازاد تولید محلی و افزایش درآمد کشاورزان است. در این برنامه، دولت قصد دارد ۵ میلیون تن شکر را به سمت تولید اتانول سوق دهد که این رقم در سال گذشته ۳.۶ میلیون تن بود. هدف نهایی این است که تا سال ۲۰۲۵ سالانه ۶ میلیون تن به سمت تولید سوخت هدایت شود. از این روی، قیمت شکر تصفیه شده از اوایل سه ماه قبل به بالاترین حد در ۱۲ سال گذشته رسید و در میان باران شدید خارج از فصل در هند، شکر در بازار‌های دومین تولیدکننده بزرگ شکر در جهان، تقریباً به ۷۰۰ دلار در هر تن رسید. به نظرم هند دیگر اجازه صادرات اضافی را نخواهد داد و توقف مورد انتظار هند عمدتاً به دلیل کاهش تولید نیشکر به دلیل بارندگی‌های نابهنگام و حرکت به سمت اجرای تعهدات خود در کاهش کربن یعنی برنامه مخلوط اتانول است. هند به عنوان بخشی از تعهدات خود در کاهش کربن، برنامه بنزین مخلوط با اتانول (EBP) را برای مخلوط کردن این سوخت زیستی با بنزین برای کاهش مصرف سوخت فسیلی راه اندازی کرده است. پیش از این دولت از دستیابی به (هدف E۱۰) خبر داده بود، یعنی بنزین مصرفی در کشور باید ۱۰ درصد اتانول داشته باشد.

چشم انداز هند در معرض عدم قطعیت‌های بالایی است. در بازار شکر، تغییرات جزئی در الگو‌های آب و هوایی می‌تواند کاتالیزوری برای اختلال در عرضه و افزایش قیمت‌ها باشد چنانکه خطر ال نینو در چشم انداز تولید آسیا توانست در میان مدت قیمت‌ها را بسیار بالاتر ببرد. بطور متعارف، بسته به بارش باران‌های موسمی آسیا، بازار شکر به طور بالقوه می‌تواند «بسیار بی ثبات» شود. اما تایلند به آرامی در حال بازگشت از خشکسالی است که به شدت به تولید آن در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ لطمه زده و تولید کشور در سال ۲۰۲۳ به ۱۰.۵ میلیون تن رسید که نسبت به سال قبل افزایش اندکی داشته است. تایلند بیشتر تولید شکر خود را صادر می‌کند و در واقع رتبه دوم را در جهان (پس از برزیل) به عنوان صادرکننده دارد. طرفه اینکه امسال برخی از کشاورزان تایلندی احتمالاً "کاساوای" بیشتری کاشته اند و مصرف داخلی شکر نیز در حال افزایش است و تغییر الگوی کشت باعث کاهش بیشتر درآمد صادراتی این کشور از شکر در آینده خواهد شد. در تایلند، اتانول بسیار کمی مستقیماً از نیشکر تولید می‌شود (کمتر از ۲ ٪). به جای آن از "ملاس یا کاساوا" استفاده می‌شود.

در مورد چین نیز، اگرچه چین یکی از بزرگترین تولیدکنندگان شکر در جهان با بیش از ۱۰ میلیون تن است، اما واردکننده مهم شکر نیز هست و تقاضای داخلی برای شکر در چند دهه گذشته رشد قابل توجهی داشته است. از لحاظ تاریخی، همواره شکاف زیادی بین قیمت‌های داخلی، که توسط دولت چین برای حمایت از کشاورزانش بالا نگه داشته شده، و قیمت‌های بین‌المللی شکر، وجود داشته است. تولید داخلی شکر چین در رقابت بین المللی همیشه با مشکل روبرو بوده است. این کشور هزینه تولید شکر بالاتری نسبت به برخی از رقبای خارجی خود دارد. از یک سو، قند "ژنگ ژو" ضعیف است، از سوی دیگر، تضعیف دلار آمریکا ناشی از تغییر سیاست FED ممکن است فضای کلی کالا‌ها را مثبت‌تر کند و محدوده تخمین زده شده بین ۵۰۰۰ تا ۵۵۰۰ یوان در تن باشد. چین به دلیل توافق با سازمان تجارت جهانی اجازه واردات فقط ۱.۹۵ میلیون تن شکر در سال را با تعرفه ۱۵ درصدی می‌دهد. واردات بیش از این مقدار مشمول تعرفه‌های بالاتر ۵۰ درصدی است و نیاز به مجوز‌های اضافی دارد. ذکر این واقعیت مهم است که صنعت شکر جهان در استفاده از یارانه‌ها و تعرفه‌های دولتی برای حمایت از تولیدکنندگان شکر محلی سابقه طولانی دارد. یارانه‌ها و تعرفه‌ها با ایجاد عرضه مصنوعی بالا و کاهش قیمت ها، بازار را مخدوش می‌کند. اما اگر بزرگترین کشور‌های تولیدکننده شکر از پرداخت یارانه به کشاورزان دست بردارند، تولید کاهش می‌یابد و قیمت‌ها افزایش می‌یابد. تقریباً همه کشور‌های تولیدکننده شکر نوعی مداخله دولت در زنجیره ارزش شکر اعمال می‌نمایند. به عنوان مثال، در برزیل، یارانه‌ها عبارتند از پرداخت مستقیم از طریق طرح‌های حمایت از درآمد و قیمت، کاهش مالیات بازنشستگی برای تولیدکنندگان شکر، اجبار استفاده به ویژه در بازار‌های سوخت اتانول، نرخ‌های مالیاتی پایین تر، نرخ‌های بهره ویژه وام‌های دولتی، و بدهی‌های مالیاتی که متوسط این یارانه‌ها سالانه حدود ۲.۵ میلیارد دلار است. در نهایت، ایالات متحده در حال حاضر پنجمین تولیدکننده بزرگ شکر در جهان است و انتظار می‌رود تولید ناخالص آن در فصل ۲۰۲۳ به ۸.۲ میلیون تن برسد. بر خلاف بسیاری از کشورها، ایالات متحده توامان تولید کننده عمده نیشکر و چغندر قند است که نیشکر حدود ۴۵ درصد و چغندر حدود ۵۵ درصد از تولید ملی است.

با این حال، شیرین‌ترین محصول نقدی در آمریکا در واقع از گیاه دیگری بنام ذرت بدست میآید. ایالات متحده ۷.۹ میلیون تن شربت ذرت با فروکتوز بالا در سال ۲۰۲۱ تولید کرد. جایگزین‌های شکر مانند "آسپارتام و استویا" می‌توانند تقاضای بازار را از شکر دور کنند. این شیرین کننده‌ها اغلب به عنوان جایگزین شکر در صنایع نوشیدنی، لبنیات و غذا‌های فرآوری شده استفاده می‌شوند. نقش ایالات متحده آمریکا در بازار شکر منحصر به فرد است، زیرا بازار شکر آن تقریباً به روی واردات از سایر نقاط جهان بسته است (به غیر از صادرات مجدد)، زیرا واردات از مکزیک برای اطمینان از تامین نیاز‌های وارداتی ایالات متحده تنظیم شده است که به سازمان تجارت جهانی آمریکا اجازه می‌دهد.

تعهدات تجاری ترجیحی این سیستم به این کنترل شدید نیاز دارد تا وزارت کشاورزی ایالات متحده بتواند اطمینان حاصل کند که واردات از قیمت‌های بازار داخلی ایالات متحده کمتر نمی‌شود و می‌تواند الزام کنگره را برآورده کند که حمایت از شکر ایالات متحده باید بدون هزینه خالص برای بودجه فدرال عمل کند. ذکر یک نکته نیز ضرورت دارد که اگر اتحادیه اروپا یک کشور واحد بود، پس از هند و برزیل، سومین تولیدکننده بزرگ شکر در جهان بود. چنانکه در سال ۲۰۲۳ اتحادیه اروپاحدود ۱۶.۳ میلیون تن شکر تولید کردکه بخاطر یخبندان گذشته و سرمای دیر رس نسبت به سال‌های گذشته روند کاهشی داشته و این میزان حدود ۲۵۰۰۰۰ تن کاهش یافته است، زیرا کشاورزان اروپایی بواسطه تغییرات اقلیمی از چغندرقند به محصولات سودآورتری روی آورده اند. کاهش تولید شکر در اروپا یک عامل حمایتی برای قیمت شکر است. اتحادیه اروپا در واقع بزرگترین تولیدکننده قند چغندر در جهان است که ۲۰ درصد کل تولید شکر در جهان را تشکیل داده و عمدتاً در شمال اروپا از جمله شمال فرانسه، بلژیک، هلند، آلمان و لهستان تولید می‌شود. کمبود نزدیک به یک میلیون تنی در تولید شکر از اتحادیه اروپا، بزرگترین تامین کننده شکر چغندر، به فشار عرضه فعلی جهانی اضافه شد. زمستان معتدل و به دنبال آن شرایط تابستانی بسیار گرم و خشک، محیط پرتنشی را برای محصول آن ایجاد کرد. اما این وضعیت با شیوع ویروس زرد چغندر که احتمالاً با ممنوعیت اخیر اتحادیه اروپا در مورد حشره‌کش‌های نئونیکوتینوئیدی مرتبط است، تشدید شد که عامل کشتن زنبور‌ها عنوان شده است. (در اتحادیه اروپا، استفاده از نئونیکوتینوئید‌ها در سال ۲۰۱۸ با توجه به اثرات مضر مشکوک آن‌ها بر زنبورها، برای کشاورزی ممنوع شد. این ممنوعیت منجر به ایجاد برخی بیماری‌ها (ویروس زرد) مضر برای گیاه چغندر در سال ۲۰۲۰ شد که با زیان بیش از ۱۲ درصدی در تولید شکر همراه بود).

تاثیر پدیده دیگر بر چشم انداز جهانی شکر، حمله باج افزار اواخر ژانویه به پلتفرم معاملات دیجیتال مشتقات پاکسازی شده (ION) مستقر در دوبلین بود که در حالی رخ داد که معاملات آتی شکر خام جهانی شماره ۱۱ نیویورک به بالاترین سطح هفت ساله خود رسیده بود. حال؛ بد نیست درباب مصرف کنندگان نیز توضیحی ارایه کنم. در خصوص مصرف شکر نیز باید عنوان کرد که هند با ۲۹ میلیون تن بزرگترین مصرف کننده شکر در سال ۲۰۲۲ بود و پس از آن اتحادیه اروپا (۱۷ میلیون تن)، چین (۱۵.۵ میلیون تن) و ایالات متحده (۱۱.۳ میلیون تن) قرار دارند با این حال، بر اساس سرانه، یک آمریکایی به طور متوسط ۱۲۶ گرم شکر در روز مصرف می‌کند و پس از آن آلمان و هلند هر کدام با ۱۰۲ گرم شکر در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

از آنجایی که شکر به عنوان یک کالای لوکس بیشتر از یک ضرورت غذایی هم تلقی می‌شود، اقتصاد‌های ثروتمندتر معمولاً مصرف بیشتری نسبت به اقتصاد‌های فقیر دارند. اقتصاد‌های نوظهور در آسیا و آمریکای جنوبی با رشد طبقه متوسط سریع‌ترین مصرف‌کنندگان شکر هستند، بنابراین تداوم قدرت در این اقتصاد‌ها برای قیمت‌ها مثبت است، در حالی که رکود بازار‌های نوظهور می‌تواند قیمت‌ها را کاهش دهد. ارزش "رئال واحد پول برزیل" که میزان زیادی از محصول شکر سالانه را تولید و صادر می‌کند و نوسانات واحد پول آن، می‌تواند تأثیر زیادی بر قیمت شکر در جهان داشته باشد. شکر نیز مانند سایر کالا‌های اساسی به دلار آمریکا عرضه می‌شود. در زمانی که واحد پول ایالات متحده قوی است، فروشندگان شکر دلار‌های کمتری را برای محصول خود دریافت می‌کنند و در صورت ضعیف بودن ارز، دلار بیشتری دریافت می‌کنند؛ بنابراین قوی شدن دلار آمریکا قیمت شکر را کاهش می‌دهد، در حالی که ضعیف شدن دلار قیمت‌ها را افزایش می‌دهد.

یکی دیگر از عوامل افزایش قیمت شکر، تصمیم غافلگیرکننده اخیر اوپک برای کاهش تولید نفت حدود ۱.۱۶ میلیون بشکه در روز است. این امر باعث انحراف نیشکر به سمت تولید اتانول و بی میلی نسبت به افزایش ذخایر شکر شده است. بنظر می‌رسد فشار به سمت افزایش اجباری سوخت زیستی و تصمیم اوپک و افزایش قیمت نفت احتمالاً قیمت‌ها را بالا نگه می‌دارد. طرفه اینکه با احتمال موج گرمای شدید در تابستان امسال، تقاضا برای شکر افزایش خواهد یافت، به ویژه انتظار می‌رود تولیدکنندگان نوشیدنی‌های غیرالکلی و بستنی امسال شکر بیشتری مصرف کنند، اما عرضه به دلیل کاهش تولید محدود است.

از اواخر آوریل سال جاری ذخایر شکر اتحادیه اروپا به طور مداوم در حال کاهش بود و بر اساس داده‌های منتشر شده کمیسیون اتحادیه اروپا، قیمت شکر سفید در اتحادیه اروپا به بالاترین حد خود رسیده و بیش از ۸۰ درصد در ۱۲ ماه گذشته افزایش یافته است و همچنان در حال افزایش است که نشانه دیگری از کمیابی عرضه است.

در حال حاضر مصرف کنندگان شکر برای انتقال تورم قیمت به مشتریان خود در بخش خرده فروشی مواد غذایی مشکل دارند، اما قیمت‌ها نیز به عنوان محرک اصلی تورم مواد غذایی عمل می‌کنند و هر جا که این تورم قیمت اتفاق می‌افتد، بر بودجه مصرف کنندگان و صنایع وابسته فشار وارد می‌کند. علاوه بر این، محصولات حاوی شکر با ارزش افزوده بالا در حال از دست دادن بازار‌های صادراتی هستند، زیرا قادر به رقابت در بازار جهانی نیستند. از سوی دیگر تنگنای عرضه دارای یک اثر تورمی بالقوه است که مبارزه دولت‌ها را با تورم پیچیده می‌کند از آنجایی که تورم جهانی پس از رسیدن به اوج در سال گذشته، در حال حاضر اندکی کاهش یافته است، سرمایه گذاران بازار شکر به طور فزاینده‌ای انتظار داشتند که فدرال رزرو و سایر بانک‌های مرکزی اروپایی و آسیایی به زودی افزایش نرخ بهره را که سال گذشته آغاز کردند، متوقف کنند. با این حال، افزایش قیمت مواد غذایی می‌تواند همه این انتظارات را به خطر بیندازد. غذا‌ها و نوشیدنی‌ها ۱۴.۴ درصد از محاسبه ماهانه شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) را تشکیل می‌دهند. در سطح جهانی، شاخص غذای ماهانه سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد از زمان اوج خود برای ۱۲ ماه متوالی کاهش یافته است.

با این حال، بجز قند و شکر این شاخص برای دو ماه متوالی افزایش یافته و به بالاترین میزان خود از اکتبر ۲۰۱۶ رسیده است. بازار آتی شکر دربورس کالای نیویورک (NYMEX)، که بخشی از بورس کالای شیکاگو (CME) است و بورس بین قاره‌ای در پلت فرم معاملات الکترونیکی CME Globex (ICE) چشم انداز جهانی شان برای معاملات شکر ضعیف‌تر است و احتمالاً اگر برخی از سناریو‌های بدبینانه‌تر اتفاق بیفتد، لذا می‌توانیم شاهد کسری عرضه بیشتری نسبت به تقاضا در ادامه سال ۲۰۲۳ باشیم. در مورد ایران نیز از حدود سه ماه گذشته بطور مداوم هشدار‌های لازم برای افزایش حجم بافر‌های شکر، میزان حجم معاملات در بازار‌های اصلی و رصد دقیق آن‌ها و لزوم خرید‌های بهنگام، حتی دقایق و ظرایف بازار شکر در خاورمیانه توضیحات فراوانی داده شد... افزایش قیمت شکر در بازار بین المللی همچنان ادامه دارد...

حسین شیرزاد - تحلیل گر و دکترای توسعه کشاورزی

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری اقتصاد غذا، تاریخ انتشار:۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲، کدخبر: 53907، www.foodpress.ir