شعارسال: به تازگی حسین امیرعبداللهیان وزیر امورخارجه ایران با نجلاء منقوش وزیر امور خارجه لیبی دیدار و درخصوص موضوعات مورد علاقه طرفین به گفتگو و تبادل نظر پرداخته است.

در این دیدار، وزیر امور خارجه ایران ضمن ابراز خرسندی از برقراری امنیت و ثبات در کشور لیبی، آمادگی جمهوری اسلامی را برای گسترش روابط با کشور دوست، لیبی و کمک به بازسازی این کشور اعلام داشت. رئیس دستگاه دیپلماسی در ادامه با تشریح جایگاه واقعی زن در ایران، از سیاسیت‌های دوگانه غرب و بهره برداری سیاسی از موضوع حقوق زنان نیز انتقاد کرد.

همچنین، در این دیدار، طرفین در خصوص توسعه همکاری‌های دو کشور در زمینه‌های مختلف از جمله فعال سازی کمیسیون عالی مشترک، تشکیل کمیته مشورت‌های سیاسی، تقویت روابط اقتصادی و تجاری، همکاری‌های علمی و فناوری و برگزاری نمایشگاه‌های اختصاصی توافق کردند.

وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و لیبی با ابراز خرسندی از تحولات ماه‌های اخیر در روابط دو کشور از جمله ارتقای سطح نمایندگی دیپلماتیک لیبی در تهران به سطح سفیر، شروع فعالیت مجدد سفارت جمهوری اسلامی ایران در طرابلس و از سرگیری خط کشتیرانی میان دو کشور، عزم و اراده مقامات دو کشور برای گسترش روابط دوجانبه در حوزه‌های مختلف، به ویژه همکاری‌های اقتصادی و تجاری را مورد تاکید قرار دادند و بطور مشترک اقدام اهانت آمیز به قرآن کریم را مردود دانستند.

در همین راستا و با توجه به اهمیت موضوع توسعه روابط ایران با کشور‌های افریقایی، خبرنگار رسانه گفتگویی با دکتر «جعفر قنادباشی» سفیر اسبق ایران در لیبی و کارشناس ارشد مسائل آفریقا و غرب آسیا ترتیب داده که در ادامه می‌خوانیم.

* در حالی که دولت سیزدهم در حال توسعه روابط خود با کشور‌های عربی و مناطق مهم غرب آسیا است، به دنبال ارتقاء سطح مناسبات خود با قاره افریقا نیز هست. موضوعی که در دولت‌های پیشین کمتر مورد توجه قرار گرفته است. دیدگاه جنابعالی در رابطه با گسترش روابط ایران با لیبی چیست؟

در حالی که لیبی در حال حاضر در مرحله دولت سازی قرار دارد و دولت کنونی یک دولت انتقالی محسوب می‌شود، اما قابلیت‌های این کشور واقع در شمال افریقا، به اندازه‌ای است که همه کشور‌ها تمایل به توسعه روابط با این کشور افریقایی را دارند. به خصوص که لیبی یکی از کشور‌های پهناور شمال افریقا است و از نظر قرار گرفتن در جنوب دریای مدیترانه، دارای موقعیت استراتژیک مهمی است.

روندی که در حال حاضر برای دولت سازی در این کشور افریقایی آغاز شده، به سمت و سوی تشکیل یک دولت سراسری و مستقل و مقتدر در حال پیش روی است که از این نظر می‌تواند در آینده نزدیک به عنوان یک کشور نقش آفرین در کشور‌های شمال افریقا و به طور کلی کل افریقا در نظر گرفته شود

افزون بر این، لیبی یکی از کشور‌های با جمعیت بسیار کم و وسعت زیاد و منابع غنی نفت است که همین مسئله موجب شده که توجه زیادی معطوف به این کشور شود و کشور‌های مختلف در رقابت برای برقراری روابط با لیبی باشند. البته، لیبی در مجموعه کشور‌های اسلامی، کشور مهمی است و در جنبش غیرمتعدها، یکی از کشور‌های کلیدی محسوب می‌شود. قاعدتا، روندی که در حال حاضر برای دولت سازی در این کشور افریقایی آغاز شده، به سمت و سوی تشکیل یک دولت سراسری و مستقل و مقتدر در حال پیش روی است که از این نظر می‌تواند در آینده نزدیک به عنوان یک کشور نقش آفرین در کشور‌های شمال افریقا و به طور کلی کل افریقا در نظر گرفته شود.

در میان کشور‌های مختلف، جمهوری اسلامی ایران و لیبی به دلیل سوابق خوب در روابط دوجانبه و همکاری در زمینه مقابله با استعمار و رژیم صهیونیستی با توجه به قابلیت‌های فرهنگی موجود در لیبی و نزدیکی و قرابت دیدگاه‌های مذهبی و عقیدتی دو کشور، می‌توانند کشور‌های مهمی برای یکدیگر در نظر گرفته شوند و عرصه‌های همکاری برای توسعه فعالیت‌های تجاری به خصوص برای شرکت‌های عمرانی ایران و صادرات خدمات فنی_مهندسی گشوده شود که درآمد قابل ملاحظه‌ای برای ایران فراهم خواهد شد؛ ضمن اینکه لیبی هم می‌تواند برای بازسازی و نوسازی خود از همکاری با ایران منتفع شود.

* جمهوری اسلامی ایران از ابتدای پیروزی انقلاب تلاش کرده که با کشور لیبی روابط خوبی داشته باشد، زیرا مردم این کشور مسلمان هستند و نسبت به مسائل جهان اسلام از حساسیت خاصی برخوردار هستند. ایران در حال حاضر چه اقداماتی را در جهت توسعه روابط با این کشور قرار داده است؟

دولت سیزدهم به دلیل اتخاذ یک راهبرد صحیح برای روابط با همه کشور‌های جهان و متوازن سازی سیاست خارجی و همچنین اولویت بندی برای برقراری رابطه با کشور‌ها و محوریت قرار دادن مسائل اقتصادی در دیپلماسی کشور، توانسته است گام‌های مهمی را در جهت رابطه با کشور‌های افریقایی بردارد. البته، سوابق خوب روابط ایران با افریقا به دلیل همکاری در نهضت آزادی بخش جنوب افریقا و همچنین به دلیل همکاری‌ها و همسویی‌های ما با سیاست‌های نژادپرستانه‌ای که در امریکا اعمال می‌شود، به خصوص به خاطر مواضع ضد صهیونیستی ایران، دولت کنونی تلاش خود را در استفاده از این ظرفیت‌ها به کار گرفته و بر همین اساس، می‌توان همکاری‌های درخشانی را فراهم کرد.

در همین راستا، دولت سیزدهم گام‌های اولیه را برای احیای روابط ایران با این قاره که مدتی مورد بی توجهی قرار گرفته بود، برداشته که این گام‌ها در کوتاه مدت هم می‌تواند نتیجه خوبی را در برداشته باشد؛ در حالی که هدف گذاری و طرح‌های دولت برنامه‌هایی است که در میان و بلند مدت جواب خواهد داد. این مسئله متکی بر روند و برنامه ریزی‌های ایران است؛ در حالی که جمهوری اسلامی در حال تلاش برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی با کشور‌های افریقایی است.

با توجه به امتیازات ایران نسبت به سایر کشور‌ها و مقبولیت و محبوبیت جمهوری اسلامی در میان ملت‌ها و نخبگان افریقایی، همکاری اقتصادی خوب ایران با این قاره می‌تواند نمود خوبی پیدا کند

حال، با توجه به امتیازات ایران نسبت به سایر کشور‌ها و مقبولیت و محبوبیت جمهوری اسلامی در میان ملت‌ها و نخبگان افریقایی، این مسئله می‌تواند زمینه ساز همکاری اقتصادی خوب ایران با این قاره باشد؛ به خصوص که دولت سیزدهم در صدد است تا کشت فراسزمینی را به عنوان مهمترین و اولین تلاش خود معرفی و راه اندازی کند که به طور کلی هم به نفع ایران و هم کشور‌های افریقایی است.

* مواضع ملت لیبی تا چه اندازه در توسعه مناسبات دوجانبه موثر است؟

مواضع کنونی دولت لیبی که یک دولت انتقالی است به همراه مواضع دولت آینده این کشور، قاعدتا باید تابع گرایشات مردمی آن باشد. در لیبی، گرایشات افراطی به گونه‌ای که برخی از کشور‌ها شاهد هستند، وجود ندارد. همچنین؛ گرایش‌های متکی به غرب و اندیشه‌های وارداتی غرب در لیبی در سطح حداقلی قابل مشاهده است.

بر همین اساس، اگر مواضع و نگاه دولت آینده لیبی همسو با افکار مردم باشد، طبیعتا می‌تواند در عرصه‌های فرهنگی یکی از کشور‌های نزدیک به جمهوری اسلامی در مقابله با تهاجم فرهنگی غرب باشد، ضمن اینکه این زمینه‌های فرهنگی می‌توانند تلاش‌های تازه‌ای را در جهت نزدیک شدن جهان اسلام به وحدت نشان دهند، چرا که در لیبی، آن اختلافات مذهبی و گرایش‌های افراط گرایانه وجود ندارد. بر همین اساس، دولت آینده لیبی در راستای افکار عمومی باید حرکت کرده و سمت و سوی حرکت خود را برای همکاری با ایران متناسب با آنچه که مردم در اندیشه خود دارند، به اجرا در بیاورد.

لذا، موضع لیبی نسبت به جهان اسلام موضع خوبی است؛ در حالی که اگر این کشور متکی به آراء عمومی و انتخابات درست ریاست جمهوری و مجلس در آینده باشد، قاعدتا مجموعه هیئت حاکمه آن به سمت و سوی رابطه نزدیک با ایران و کشور‌های اسلامی گام بر خواهند داشت.

* چه زمینه‌هایی در جهت توسعه تجارت به لحاظ صادرات و واردات میان ایران و لیبی وجود دارد؟

توسعه تجارت ایران با لیبی به تلاش‌های بخش خصوصی ایران بستگی دارد. با توجه به اینکه وسعت این کشور نسبت به ایران ۱۰۰ کیلومتر مربع بیشتر است، اما با توجه به اینکه لیبی حدود ۱۲ سال درگیر جنگ‌های داخلی بوده، طرح‌های نوسازی و بازسازی این کشور به تعویق افتاده است.

در همین راستا، دو کشور می‌توانند در زمینه طرح‌های سد سازی، جاده سازی و احداث انتقال خطوط برق، تلفن و گاز و ساخت سیلو‌ها و پالایشگاه‌ها در جهت توسعه و رونق تجارت دوجانبه به همکاری بپردازند؛ در حالی که خدمات فنی و مهندسی ایران به این کشور با توجه به درآمد‌های قابل ملاحظه لیبی صادر شود. این موضوع در حالی مطرح است که شرکت‌های ایرانی در گذشته در لیبی حضور داشته اند و دارای تجارب خوبی در زمینه اقدامات عمرانی هستند که این مسئله می‌تواند برای بخش خصوصی ایران درآمدزایی داشته باشد.

با توجه به اینکه لیبی دارای ساحل طولانی در دریای مدیترانه است، ایران می‌تواند در حوزه گردشگری همکاری‌های قابل ملاحظه‌ای با این کشور در زمینه اقدامات عمرانی به منظور فراهم آوردن امکانات برای پذیرش گردشگر بیشتر با در نظر داشتن قابلیت‌های خوب ایران در این حوزه داشته باشد

با توجه به اینکه لیبی دارای ساحل طولانی در دریای مدیترانه است، ایران می‌تواند در حوزه گردشگری همکاری‌های قابل ملاحظه‌ای با این کشور در زمینه اقدامات عمرانی به منظور فراهم آوردن امکانات برای پذیرش گردشگر بیشتر با در نظر داشتن قابلیت‌های خوب ایران در این حوزه داشته باشد.

البته کالای مصرفی هم به دلیل قیمت پایین و هم مرغوبیت می‌تواند مشتریان زیادی داشته باشد ضمن اینکه لیبی به برخی از کالا‌های ایرانی از جمله کالا‌های ساختمانی و برخی از محصولات کشاورزی که جمهوری اسلامی دارای بیش از نیاز خود است، نیاز دارد و همین موضوع می‌تواند زمینه توسعه روابط تجاری را فراهم سازد. افزون بر این، ماهیگیری، دریانوری و کشتیرانی می‌تواند زمینه‌های دیگر همکاری دوجانبه باشد.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت تحلیل بازار، تاریخ انتشار: 10مرداد1402، کدخبر: 234356، www.tahlilbazaar.com