شعار سال: اینکه روز به روز بر شمار سگ‌های ولگرد از حواشی شهر گرفته تا دل پایتخت افزوده می‌شود و امنیت جانی شهروندان را بیشتر و بیشتر به خطر می‌اندازد، یک طرف و اینکه مردم دچار گاز گرفتگی سگ می‌شوند و به واکسن هاری دسترسی ندارند یک طرف دیگر! بله متاسفانه از واقعیتی صحبت می‌کنیم که مردم در روز‌های تعطیل با آن مواجه هستند و درصورتیکه در این ایام دچار سگ گزیدگی شوند، به علت تعطیلی خانه‌های بهداشت محلات، به واکسن دسترسی ندارند و قاعدتا باید تا اولین روز کاری بعد از تعطیلات منتظر بمانند، اما اگر چند روز تعطیلی پشت سرهم باشد، چه اتفاقی در انتظار فردی که دچار سگ گزیدگی شده، خواهد بود؟ آیا هاری تعطیلات سرش می‌شود و مرگ منتظر می‌ماند تا واکسن هاری از راه برسد؟

شاید متولیان این امر بلافاصله پس از خواندن این گزارش، ما را مورد هجمه قرار داده و راه‌های مختلفی را برای دسترسی به واکسن در ایام تعطیل معرفی کنند که اگر در واقعیت هم قابل دسترس باشد، بسیار قابل تقدیر است، اما به هرحال این گزارش حاصل یک تجربه نگاری مستند از چند مصدوم گرفتار سگ گزیدگی است که نشان می‌دهد متاسفانه این افراد به رغم پیگیری‌های متعدد از اورژانس، مراکز درمانی و چندین بیمارستان خصوصی و دولتی، تحت هیچ شرایطی به واکسن هاری دسترسی نداشته و برای تزریق واکسن مجبور به انتظاری چند روزه شده اند! البته این گزارش صرفا برمبنای اظهارات شهروندان تنظیم نشده و پرس و جویی میدانی از مراکز واکسیناسیون نیز صحت این اظهارات را تایید می‌کند.

سگ گزیدگی در ایام تعطیل مساوی است با چندروز انتظار تا دسترسی به واکسن هاری

3 روز انتظار برای دریافت واکسن هاری!

علی پسری ۲۳ساله از اهالی غرب تهران است که چندی پیش وقتی پلیس ماشین او را به محل پارکینگ منتقل می‌کند، در همان مکان و در مقابل چشمان بچه‌های کوچکی که همراه خود داشته، دچار سگ گزیدگی توسط سگ نگهبان پارکینگ می‌شود. اینکه چرا سگ نگهبان پارکینگ در روز روشن آزادانه در محیط می‌چرخیده و اصلا چرا فرد مراجعه کننده را گاز گرفته، خودش جای بحث دارد و گزارش مجزایی می‌طلبد، اما اینکه این پسر جوان تحت هیچ شرایطی نتوانسته واکسن هاری دریافت کند، موضوع اصلی گزارش ماست. او می‌گوید: «عصر روز چهارشنبه دچار سگ گزیدگی شدم و بعد از این اتفاق به چند مرکز درمانی که اتفاقا دولتی بودند مراجعه کردم، اما همه آن‌ها گفتند واکسن هاری فقط در مراکز بهداشت تزریق می‌شود و از آنجایی که ساعت کاری تمام شده و دو روز تعطیلی در پیش بود، عملا دریافت واکسن از طریق مراکز بهداشت امکان نداشت، بنابراین برای کسب تکلیف، چند بار با اورژانس تماس گرفتیم که کارشناسان اورژانس، شرح حال مرا کامل پرسیدند و بعد از ارائه توصیه‌های لازم و به علت بسته بودن مراکز بهداشت، دو بیمارستان دولتی معروف و مرکز انستیتو پاستور را برای دریافت واکسن معرفی کردند، اما نه مراکز پیشنهادی اورژانس، نه هیچ کدام از بیمارستان‌های دولتی و خصوصی و نه هیچ داروخانه ای، واکسن هاری نداشتند!»

او ادامه می‌دهد: «وقتی دستمان از همه جا کوتاه شد، پدرم برای مشاوره از پزشک خانوادگی‌مان کمک خواستند که ایشان گفتند حداقل کار، دریافت واکسن کزاز است، اما آن هم داستان خودش را داشت؛ من برای خرید یک واکسن کزاز بدون دفترچه بیمه، حدود ۹۰۰ هزارتومان هزینه کردم که انصافا رقم بسیار بالایی بود و اگر توان مالی نداشتم قطعا باید دور واکسن را خط می‌کشیدم!»

با افزایش شمار سگ‌های ولگرد و افزایش احتمال گازگرفتگی، دسترسی ۲۴ ساعته به واکسن هاری ضرورت دارد.

افزایش احتمال مرگ فقط با یک اهمال کاری‌

عدم دسترسی به واکسن هاری در روز‌های تعطیل صرفا محدود به این پسر جوان نمی‌شود و خیلی از مردم این اتفاق را تجربه کرده اند. شنیدن صحبت‌های خانم عباسی بانویی ۶۲ساله از اهالی بومهن نیز قابل تامل است. او می‌گوید: «متاسفانه تعداد سگ‌های ولگرد این منطقه بسیار زیاد است و هر لحظه احتمال دارد یکی از مردم دچار گازگرفتگی شوند که با این شرایط باید واکسن هاری همیشه در همه درمانگاه‌ها و بیمارستان‌های منطقه فراهم باشد، اما روزی که خود من دچار سگ گزیدگی شدم، هیچ کدام از مراکز بهداشت باز نبودند. از آنجایی که این شهر، اصلا بیمارستان دولتی ندارد، به چند درمانگاه مراجعه کردیم که آن‌ها هم واکسن نداشتند. خدا را شکر میزان گازگرفتگی سطحی بود و آن سگ هم گوشواره مخصوص داشت که همین موضوع، تا حدی به ما آرامش می‌داد. به هرحال وقتی تعطیلات تمام شد و به خانه بهداشت مراجعه کردیم، ۷۲ ساعت از سگ گزیدگی گذشته بود، واکسن را تزریق کردند، اما خود آن‌ها گفتند تزریق واکسن بعد از چندروز خیلی اثری ندارد! بازهم خدا را شکر خطر از بیخ گوشمان گذشت، اما ممکن بود همین‌عدم دسترسی به واکسن به قیمت جانم تمام شود.»

تعطیلی مراکز واکسیناسیون و سگ‌هایی که ساعت کاری نمی‌شناسند

باتوجه به اظهارات این شهروندان، جهت بررسی صحت و سقم اطلاعات آن‌ها با مرکز انستیتو پاستور تهران تماس گرفتیم و متوجه شدیم که این مرکز از صبح تا ظهر خدمات واکسن هاری ارائه می‌دهد و در روز‌های پنج شنبه و جمعه نیز تعطیل است! درست مثل مراکز بهداشت که صرفا از صبح تا ظهر فعالیت دارند و در تعطیلات رسمی نیز تعطیل هستند. اما نکته عجیب اینکه وقتی در تماس با انستیتو پاستور از فرد پاسخ دهنده در مورد چاره کار در صورت سگ گزیدگی در ایام تعطیل سوال کردیم، او مرکز بهداشت را برای تزریق معرفی کرد و وقتی مجددا نسبت به تعطیل بودن این مراکز و تماس تلفنی خودمان با این مراکز در روز‌های تعطیل تاکید کردیم با پاسخی عجیب‌تر مواجه شدیم. او گفت: «نباید تلفنی تماس بگیرید. باید حضوری بروید. آن‌ها ۲۴ساعته هستند، اما از خدایشان است که واکسن نزنند!» باتوجه به چنین پاسخ مبهمی از سوی کارمند انستیتو پاستور، از طرفی تعطیلی خانه‌های بهداشت در ایام تعطیلات و البته اظهارات شهروندان مبنی برعدم دسترسی به واکسن در ایام تعطیل، ابهاماتی در این بین وجود دارد که قطعا مسئولان مربوطه باید شفاف‌سازی لازم را انجام داده و مردم را از بلاتکلیفی درآورند، اما آنچه مسلم است اینکه تجربه مردم نشان ازعدم دسترسی به واکسن هاری در ایام تعطیلات دارد و این نیز با لزوم تزریق واکسن در ساعات طلایی درتناقض است.

فایل صوتی تماس با انستیتو پاستور جهت اطلاع از ساعت کاری واکسیناسیون هاری

شوخی با ویروسی که خطر مرگ ۱۰۰ درصدی دارد

به واقع نکته قابل تامل این است که زمان طلایی برای دریافت واکسن هاری، ۲۴ و نهایتا ۴۸ ساعت بعد از سگ گزیدگی است و گرچه برخی‌ها زمانی تا ۷۲ ساعت درصورت دریافت دو برابری دوز واکسن را نیز مجاز می‌دانند، اما اینکه بخواهیم روزه شک دار بگیریم و به اثربخشی واکسن بعد از یک تایم طولانی دلخوش کنیم، اصلا منطقی به نظر نمی‌رسد، چراکه احتمال ابتلا به هاری شوخی بردار نیست و خطر ۱۰۰ درصدی مرگ به همراه دارد؟!

تزریق واکسن هاری باید بلافاصله بعد از سگ گزیدگی و نهایتا تا ۲۴ ساعت بعد انجام شود.

اما و اگر ندارد، تنها چاره واکسن است.

اما سوال پیش می‌آید که اگر فرد سگ گزیده به هر علتی به واکسن هاری دسترسی نداشت، چه اقدامی باید انجام دهد. دکتر تشکری پزشک عمومی یکی از درمانگاه‌های دولتی در پاسخ به این سوال می‌گوید: «اولین کاری که پس از سگ گزیدگی باید انجام شود، شستن محل گازگرفتگی با آب و صابون است، زیرا این کار تا حدی از بار ویروس هاری کم می‌کند، اما واکسن نیز باید بلافاصله و نهایتا تا ۲۴ ساعت بعد تزریق شود و تنها راه پیشگیری از ابتلا نیز همین واکسن هاری است و هیچ جایگزین دیگری برایش وجود ندارد. اینکه برخی می‌گویند می‌توان از واکسن کزاز به عنوان جایگزین استفاده کرد، تجویز درستی نیست و کزاز کلا آلودگی دیگری را پوشش می‌دهد.» دکتر تشکری در رابطه با اینکه برخی می‌گویند برای دریافت واکسن هاری تا ۷۲ ساعت بعد هم فرصت هست، توضیح می‌دهد: «تزریق واکسن با این فاصله زمانی اثربخشی ندارد، زیرا این ویروس روی اعصاب اثر گذاشته و تاخیر طولانی در دریافت واکسن ممکن است خطر مرگ به همراه داشته باشد.»

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری فارس، تاریخ انتشار:۲۱ مرداد ۱۴۰۲، کدخبر:۱۴۰۲۰۵۲۰۰۰۰۰۰۶، www.farsnews.ir