شعار سال: سازمان جهانی مالکیت فکری (وایپو) از سال ۲۰۱۷ به صورت سالانه ظرفیت‌های نوآوری شهر‌ها و مناطق جغرافیایی جهان را بررسی و به عنوان بخشی از گزارش سالانه شاخص جهانی نوآوری آن‌ها را رتبه‌بندی می‌کند.

خوشه‌های علم و فناوری نقش مهمی در ارتقاء عملکرد نوآوری کشور‌ها دارند و با گردهم آوردن دانش، کسب‌وکار‌ها و کارآفرینان زیست‌بومی ایجاد می‌کنند که ایده‌های علمی امکان عملیاتی شدن داشته باشند. خوشه‌های علم و فناوری بر اساس تعداد درخواست‌های ثبت اختراع بین‌المللی (ذیل معاهده PCT) و مقالات علمی نمایه شده در WOS در مناطق جغرافیایی ارزیابی می‌شوند.

تهران با ۳۷ درخواست ثبت اختراع و ۹۳۲۰ مقاله علمی به ازای هر یک میلیون نفر در جایگاه ۳۴ ام دنیا و بالاتر از شهر‌هایی نظیر ملبورن (۴۲)، مادرید (۴۸)، زوریخ (۴۹)، میلان (۵۰)، تورنتو (۵۲) و استانبول (۵۹) می‌باشد.

دانشگاه تهران با ۱۲ درصد، دانشگاه آزاد اسلامی با ۹ درصد و دانشگاه امیرکبیر با ۸ درصد بیشترین سهم را در انتشار مقالات در شهر تهران داشته‌اند. بر اساس ارزیابی وایپو، در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲، ۶۳ هزار و ۱۱۳ مقاله در تهران منتشر شده که ۲۵ درصد آن مربوط به حوزه فنی و مهندسی است.

بر اساس گزارش سازمان جهانی مالکیت فکری، برترین خوشه‌های علم و فناوری دنیا در جنوب شرق آسیا در کشور‌های ژاپن، چین و کره جنوبی قرار دارند. مناطق یوکوهاما در ژاپن، گوآنژو در چین و سئول در کره جنوبی به ترتیب رتبه اول تا سوم را به خود اختصاص داده‌اند. اولین شهر غیرآسیایی، منطقه سانفرانسیسکو در آمریکا است که رتبه ششم را به دست آورده است.  

توضیحات تکمیلی برای بهره برداری بیشتر از خبر:

خوشه‌های فناوری ترکیب منسجمی از متخصصین، سرمایه‌های مخاطره پذیر، شرکت‌های با فناوری‌های برتر و زیر ساخت‌های فیزیکی مناسب است که در مجاورت دانشگاه ها، پارک‌های علم و فناوری و مراکز تحقیقاتی و در یک محدوده جغرافیایی مشخص با یک مدیریت بازار محور، محصولات و خدمات دانش محور را تولید می‌کنند. امروزه خوشه‌ها بعنوان مدلی برای توسعه اقتصادی مبتنی بر دانش مورد توجه قرار گرفته است. از این رو اقتصاددانان، خوشه‌ها و شبکه‌ها را بعنوان مزیت رقابتی جهانی و دارای نقش ویژه و کلیدی در بهره وری سریع از دستاورد‌های نوآوری می‌دانند. در تعریف خوشه بر عواملی همچون؛ تمرکز جغرافیایی و تشابه حوزه فعالیت، تخصص و تقسیم وظایف که منجر به ارتباط درون گروهی و وابستگی‌های درونی نهاد‌ها شرکت‌های فناور می‌شود، تاکید می‌نماید. نکته مهم در خصوص توسعه اقتصادی جوامعی که شرایط ایجاد خوشه‌ها را مهیا نموده اند به مزایا و نتایج حاصل از شکل گیری خوشه بر می‌گردد. عمده‌ترین مزایا شامل؛ افزایش فرصت‌های کار و فعالیت، تبادلات دانش و در نتیجه هم افزایی دانش بین شرکت ها، افزایش سطوح تخصصی، تقویت روابط اجتماعی نام برد. اصل بنیادی این است که خوشه‌های منطقه‌ای این توانایی را دارند که اگر ایجاد شبکه‌های قوی اجتماعی کسب و کار تشویق گردد و نوآوری‌های موفق و مزیت‌های رقابتی ترویج می‌یابند. به همین خاطر بسیاری از کشور‌ها در تدوین سیاست‌های خود روی ترویج نوآوری و شکل گیری خوشه‌های صنایع فناوری مرتبط در مناطق مختلف در جهت ایجاد رقابت و رشد اقتصادی تمرکز نموده اند.

تفاوت خوشه و شبکه هم در این است که، خوشه مجموعه‌ای از واحد‌های کسب و کار است که در مورد آن‌ها ۴ مشخصه تمرکز جغرافیایی ، گرایش صنعتی مشترک ، روابط همکاری و چالش ها و فرصت‌های مشترک وجود داشته باشد. اما شبکه( Network) به گروهی از واحدها اطالق می شود که برای تولید یک کالا یا انجام یک پروژه خاص با هم در ارتباط بوده، همدیگر را تکمیل کنند و برای مواجهه با مسأله ای واحد، تخصص یابند و تقاضایی را با تکیه بر توانایی‌های خود پوشش دهند.

شاخص جهانی نوآوری از هفت شاخص تشکیل شده است که در دو دسته ورودی و خروجی دسته‌بندی شده‌اند. در دسته ورودی‌ها که نشان دهنده توانایی اقتصاد یک کشور به منظور انجام فعالیت‌های نوآورانه است، ارکان نهادی، سرمایه انسانی و تحقیقات، زیرساخت‌ها، پیچیدگی بازار و پیچیدگی کسب و کار قرار دارند. در گروه خروجی‌ها که ماحصل تلاش‌های فعالیت‌های نوآورانه کشورها را به نمایش می‌گذارد، خروجی‌های دانشی و فناورانه و خروجی خلاقانه مورد توجه قرار می‌گیرند. در سال 1399 جایگاه ایران در هر یک از شاخص های جهانی نوآوری ( در بین 131 کشور) بشرخ تصویر زیر بوده است. 

اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال،برگرفته از منابع گوناگون