شعارسال: جلال رشیدی کوچی، نماینده سابق استان فارس در مجلس شورای اسلامی روز گذشته در یک برنامه زنده اینستاگرامی در پاسخ به سوال یکی از کاربران مبنی بر اینکه با آزاد سازی واردات خودرو قیمت خودرو‌های داخلی به کدام سمت خواهد رفت، بیان داشت: حتما قیمت خودروی داخلی کاهش پیدا خواهد کرد و اگر قرار بود خود من امروز خودرو بخرم، یکم صبر خواهم کرد.

چند روز گذشته ابلاغ آیین نامه واردات خودرو‌های کارکرده موج خبری گسترده‌ای را ایجاد نمود، از بررسی موشکافانه این آیین نامه تا نفسیر‌های سیاسی از ابلاغ آن در واپسین روز‌های فعالیت دولت سیزدهم؛ در گزارشی تحلیلی شرح حواشی این آیین نامه را خواهید خواند:

موضوع واردات خودرو یکی از چالشی‌ترین اخبار چند سال اخیر بوده است و بی راه نیست اگر استیضاح وزیر سابق صمت را نتیجه مستقیم این موضوع بدانیم. در چند روز گذشته و بعد از اعلام سخنگوی دولت بار دیگر موضوع واردات خودرو‌های کارکرده به سر تیتر اخبار بدل شد.

واردات خودرو برای همه ایرانیان آزاد شد

همه چیز از حیاط هیات دولت آغاز شد، جایی که علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت در پایان جلسه هیات دولت درباره آئین نامه خودرو‌های وارداتی گفت: مصوبه مهم جلسات اخیر هیات دولت آخرین گام در مقابله با انحصار خودروسازی بود که آخرین گام در امتداد برنامه‌ای است که از پیش در دولت تدوین شده بود و مرحله به مرحله پیش می‌رفت. امروز آخرین گام برای واردات خودروی دست دوم برداشته شد و به شرط مدل ۲۰۱۹ به بالا بود برای همه ایرانیان آزاد شد که آیین نامه آن در دولت تصویب شد.

واردات خودروی کارکرده از چه زمانی کلید خورد؟

دولت سیزدهم ششم اردیبهشت ماه سال گذشته، لایحه الحاق موادی به قانون ساماندهی صنعت خودرو را به مجلس ارسال کرد و مدتی بعد نیز نمایندگان مجلس در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی گزارش کمیسیون صنایع و معادن درباره لایحه الحاق موادی به قانون ساماندهی صنعت خودرو را تصویب کردند. طبق این مصوبه، متونی به عنوان مواد (۱۱) تا (۱۳) به قانون ساماندهی صنعت خودرو – مصوب سال ۱۴۰۰ و اصلاحات بعدی آن الحاق شد.

۲۴ تیرماه نیز طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان در حساب توییتری خود نوشت: لایحه الحاق موادی به قانون ساماندهی صنعت خودرو درباره واردات خودرو‌های کارکرده در جلسه شورای نگهبان، بررسی و مغایر با موازین شرع و قانون اساسی شناخته نشد.

سرانجام ۲۸ تیرماه رییس مجلس شورای اسلامی قانون الحاق موادی به قانون ساماندهی صنعت خودرو مربوط به واردات خودرو‌های کارکرده را برای اجرا ابلاغ کرد.

دولت سیزدهم نیز چند روز بعد یعنی در تاریخ دوم مردادماه، قانون الحاق موادی به قانون ساماندهی صنعت خودرو را را جهت اجرای واردات خودرو‌های کارکرده با عمر حداکثر پنج سال را به وزارت صمت و همچنین وزارت کشور ابلاغ کرد.

در این میان، با توجه به تبصره ۲- از ماده -۱۱ که بیان داشت: «آیین‌نامه اجرایی این ماده مشتمل بر مواردی از جمله نحوه تامین ارز مورد نیاز و حمایت از تولید داخل ضوابط فنی این خودروها، (عمر کمتر از ۵ سال در زمان ورود به گمرک) و نحوه احراز آن‌ها و شرایط واردات توسط اشخاص حقیقی و حقوقی به پیشنهاد وزارت، صنعت معدن و تجارت با همکاری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، گمرک جمهوری اسلامی ایران، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان ملی استاندارد ایران ظرف یک ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون، تهیه می‌شود و به تصویب هیات وزیران می‌رسد.» مدت زمان یک ماهه‌ای که از سوی وزارت صمت رعایت شد و این وزارتخانه آیین‌نامه پیشنهادی در خصوص واردات خودرو‌های کارکرده را به هیات وزیران ارسال کرد.

اما ۲۲ شهریورماه منطقی، معاون صنایع حمل‌ونقل وزارت صنعت، معدن و تجارت در نامه‌ای خطاب به مهدی قاسمی علی‌آبادی (دبیر کمیسیون زیربنایی، صنعت و محیط‌زیست دفتر هیات دولت)، پیش‌نویس اصلاحیه آیین‌نامه اجرایی تبصره (۲) ماده (۱۱) قانون الحاق موادی به قانون ساماندهی صنعت خودرو را ارسال و ابلاغ کرد. در نهایت آیین‌نامه اصلاح شده پیشنهادی وزارت صمت به هیات وزیران ارسال شد.

در ادامه نیز عباس علی آبادی وزیر صمت در آخرین روز مهرماه پارسال خبر از به تصویب رسیدن آیین‌نامه واردات خودرو‌های دست دوم خارجی در هیأت وزیران داد و تاکید کرد که «دفتر دولت باید به زودی این آیین‌نامه را ابلاغ کند تا مردم نیز به خواسته خود برسند.»

با این حال بهادری جهرمی آبان سال گذشته در این مورد اعلام کرد که درباره واردات خودرو‌های کارکرده دو موضوع مطرح است؛ اول اینکه نیاز‌های بازار خودرو تامین شود و مساله دوم اینکه ارز مصرفی در این خصوص مدنظر قرار گیرد. در جلسه دولت در ذیل هر دو این مباحث نکاتی از سوی بانک مرکزی و وزارتخانه‌های مربوطه مطرح شد. در نهایت قرار شد این آیین‌نامه به کارگروهی ارجاع شود تا ضمن جمع‌بندی تمامی نکات و نقطه‌نظرها، امکان واردات خودرو بدون ایجاد رانت و فساد برای مردم فراهم شود و هم‌زمان اثر منفی در بازار ارز نداشته باشد که مجدد موجب افزایش قیمت خودرو‌های داخلی و خارجی و ایجاد تورم شود.

بر همین مبنا نیز به دلیل ایرادات کارشناسی که به این آیین‌نامه وارد بود، هیات دولت مجدد شروع به بررسی آیین نامه کرد تا اینکه هفتعه گذشته سخنگوی دولت خبر از تصویب این آیین‌نامه داد.

اعلام شرایط واردات خودرو‌های کارکرده

اما این آیین نامه چه بند‌ها و شرایطی دارد؟  در تصویر منتشر شده از مصوبه این آیین نامه، سن خودرو‌ها باید بین ۳ تا ۵ سال باشد و خودرو بدون ثبت سفارش اجازه ورود به گمرکات کشور را ندارد و در صورت وارد شدن مرجوع می‌شود. همچنین ترخیص خودرو منوط به ارائه گواهی اسقاط است و واردات خودرو با حجم موتور بالاتر از ۲۵۰۰ سی‌سی ممنوع است.

خودرو‌های وارداتی باید ژاپنی، کره‌جنوبی یا ساخت کشور‌هایی اروپایی باشند و اشخاص حقیقی صرفاً به منظور استفاده شخصی و مشروط به عدم امکان واگذاری خودروی وارداتی تا ۵ سال می‌توانند از طریق ثبت آماری و با رعایت سایر ضوابط مقرر نسبت به واردات خودرو اقدام کنند.

یک پوست موز زیر پای دولت پزشکیان؟

سعید مشکات، کارشناس اقتصادی در فضای مجازی نوشت: من جای پزشکیان باشم، همان روز اول شروع به کار دولت جدید، تمام طرح‌ها و مصوبات بعد از روز انتخابات که توسط مدیران قبلی ابلاغ شده را لغو می‌کنم.

وی افزود: چرا؟ چون برخی از این مصوبات، پوست موز زیر پای دولت جدید است. برای مثال، همین طرح واردات خودرو دو سال پیش تصویب شد، چون ارز کافی برای واردات نبود، دولت سیزدهم آن را ابلاغ نمی‌کرد، اما یک‌باره در آخرین روز‌های دولت سیزدهم این طرح ابلاغ شد.

این تحلیلگر اقتصادی در ادامه متذکر شد: چرا؟ چون پزشکیان به دلیل نبود ارز کافی آن را اجرا نمی‌کند که باعث نارضایتی می‌شود، یا اگر اجرا کند، دلار آزاد جهش می‌کند. در هر دو حالت، پوست موز زیر پای دولت جدید انداخته شده است.

رشیدی کوچی:شیرینی تصویب این قانون را با طرح موضوعات سیاسی از بین نبریم

رشیدی کوچی نماینده سابق مجلس از مهم‌ترین حامیان تصویب این آیین نامه بود و روز گذشته در صفحه شخصی خود در اینستاگرام به شرح این مصوبه پرداخت و با اشاره به اینکه بعد از کش و قوس‌های بسیار زیاد، آیین نامه خودرو‌های کارکرده ابلاغ شد؛ گفت: آن را به فال نیک میگیریم و امیدواریم به نفع مردم اجرا شود.

نماینده سابق مجلس گفت: بنده هم انتظار نداشتم در روز‌های آخر دولت سیزدهم، به یکباره سخنگوی دولت بیاید و بگوید آیین نامه واردات خودرو‌های کارکرده تصویب شد. من بعد مثبت قضیه را نگاه می‌کنم و سعی میکنم خیلی به ابعاد سیاسی آن نپردازم. خیلی‌ها معتقد بودند که این آیین نامه را دولت سیزدهم به عنوان یک اهرم برای رای آوری در دوره بعد نگه داشته بوده است، اما با توجه به اتفاقات خاصی که افتاد و درگذشت رئیس جمهور محترم آقای رئیسی، دولت در روز‌های انتهایی کار خودش به خاطر اینکه به نام خودش تمام کند این آیین نامه رو تصویب کرده است.

این یک نگاه است که وجود دارد، نگاه دیگری که وجود دارد این است که دولت سیزدهم با این موضوع می‌خواهد توپ را به زمین دولت پزشکیان بیاندازد، اگر کار انجام شد، بگوید دولت قبل تصویب کرد و اگر انجام نشود بگوید دولت بعد نتوانست انجام دهد. نگاه دیگر هم آن است که در مملکت ارز وجود ندارد و این مصوبه یک پوست موز زیر پای دولت چهاردهم است. به نظر من این نگاه‌ها درست نیست.

وی افزود: واقعیت آن است که مجلس قانون را تصویب کرده است و این قانون لازم الاجرا است و فرق نمیکند کدام دولت بر سر کار باشد و این ابلاغ را به فال نیک میگیریم.

رشیدی همچنین گفت: طرفداران آقای پزشکیان نگران نباشند که این یک پوست موز زیر پای دولت چهاردهم است؛ زیرا ما در هنگام تصویب این قانون همه موارد را بررسی کرده ایم. شیرینی تصویب این قانون را با طرح موضوعات سیاسی از بین نبریم.

او ادامه داد: حتما در نظر بگیرید که این قانون مصوب مجلس بود و تاخیر در ابلاغ مورد انتقاد ما بود و به همین خاطر بنده دی ماه سال گذشته در مجلس از وزیر صمت سوال کردم. نکته دیگر این است که از نظر من هم ایراداتی به آیین نامه وارد است، اما این آیین نامه قانون ثابت و غیر قابل تغییری نیست و دولت می‌تواند متناسب با شرایط آیین نامه را تغییر دهد.

رشیدی کوچی در ادامه در پاسخ به سوال یکی از کاربران مبنی بر اینکه با آزاد سازی واردات خودرو قیمت خودرو‌های داخلی به کدام سمت خواهد رفت، بیان داشت: حتما قیمت خودروی داخلی کاهش پیدا خواهد کرد و اگر قرار بود خود من امروز خودرو بخرم، یکم صبر خواهم کرد.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از اترک، تاریخ انتشار: 29تیر1403، کدخبر: 38347، www.atrakdaily.ir