به لحاظ حساسیت های زیادی که در نحوه برخورد با کودکان وجود دارد، این دوره از زندگی مهم ترین دوره برای هر فرد است؛ چرا که نوع تربیت پدر و مادر و شرایط محیطی و خانوادگی در تربیت کودک نقش بسزا و کلیدی دارند.

کودک در این سن و سال، همه مفاهیم را بر اساس آنچه می بیند و می شنود در ذهن و روح خود تعبیر می کند و زمانی که وارد مدرسه می شود نیز نوع برخوردها و خاطرات اولیه برای او درونی و او را به مدرسه، علم و دانش جذب و یا دفع می کند.

امروزه برعکس دوران اجداد و گذشتگان ما، مدیران مدارس، معلمان و مربیان با نوع و نحوه برخورد با دانش آموزان آگاهی داشته و کمتر از تنبیه بدنی و رفتارهای آزاردهنده استفاده می کنند.

اما متاسفانه هرازگاهی از گوشه و کنار خبرهایی از تنبیه های شدید بدنی دانش آموزان توسط معلمان باخبر می شویم که باعث ناراحتی و تاسف همه ما می شود، این مسئله از موضوعاتی است که هنوز در برخی مدارس شهرستان برخوار قابل مشاهده است.

باخبر شدیم کارکنان یکی از مدارس ابتدایی شهر حبیب آباد به بهانه ننوشتن تکالیف، اقدام به تنبیه بدنی دانش آموزان با شلنگ (لوله پلیکا) کرده که منجر به کبودی دستان دانش آموزان شده است.

آنچه مشخص است این است که این اتفاق علاوه بر آسیب هایی که هم اکنون برای کودکان مانند ترس از مدرسه، احساس ناامیدی، ایجاد روحیه خشونت و انتقام گیری در آنان و… به وجود آورده، می تواند آینده یک نسل را به خطر بیندازد؛ چراکه باعث نابود کردن انگیزه دانش آموزان برای رفتن به مدرسه و یا ادامه تحصیل به صورت اجباری و ترک تحصیل در مقاطع بالاتر می شود.

والدین این دانش آموزان ضمن ابراز نارضایتی فراوان، خواستار رسیدگی سریع مسئولان ذی ربط و برخورد با مدیر خاطی شده اند. یکی از این دانش آموزان این مدرسه نیز در پاسخ به این اقدام ناپسند مدیر نامه ای آماده کرده و در متن آن آورده است:

لازم به تذکر است ماده ۷۶ موارد تنبیهی را که معلمان و مسئولان مدرسه مجاز هستند در صورت تخلف دانش‌آموزان آن هم به شرطی که راهنمایی‌ها و چاره‌جویی‌های تربیتی در آنها مفید و مؤثر واقع نشده است اعمال کنند. احصاء کرده است. این موارد عبارتند از :۱- تذکر و اخطار شفاهی به طور خصوصی۲- تذکر و اخطار شفاهی در حضور دانش‌آموزان کلاس مربوطه ۳- تغییر کلاس در صورت وجود کلاس‌های متعدد در پایه، با اطلاع اولیای دانش‌آموز ۴- اخطار کتبی و اطلاع به ولی دانش‌آموز ۵- اخراج موقت از مدرسه با اطلاع قبلی ولی دانش‌آموز حداکثر برای سه روز ۶- انتقال به مدرسه دیگر.

ماده ۷۷ همین آیین‌نامه تأکید می‌کند «هر گونه تنبیه دیگر از قبیل اهانت، تنبیه بدنی و تعیین تکلیف درس به منظور تنبیه، ممنوع است».

قانونگذار قبل از این که به بیان و تشریح موارد تنبیهی بپردازد در ماده ۷۵ متذکر این نکته شده است که تنبیه باید دانش‌آموز را به اشتباه خود متوجه و زمینه مناسب را برای ایجاد رفتار مطلوب در وی فراهم کند، بنابراین اعمال تنبیه باید متکی بر یافته‌های علمی و استفاده از الگوی مناسب تغییر رفتار باشد.

بنابراین اگر معلم یا هر یک از مسئولان مدرسه به تنبیه بدنی دانش‌آموزان و یا سایر تنبیهاتی که طبق ماده ۷۷ آئین‌نامه، ممنوع شده، مبادرت کنند مرتکب تخلف اداری شده است و والدین دانش‌آموزان می توانند مراتب را با طرح شکایت به هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان، مستقر در هر وزارتخانه اعلام و پیگیری کنند.

براساس ماده ۸۲ آیین‌نامه اجرایی مدارس، مدیر مدرسه موظف است همکارانش را نسبت به موارد انضباطی آگاه کند و ممنوعیت تنبیه بدنی را تذکر دهد و در صورت مشاهده تخلف نیز مراتب را به منظور اطلاع و اقدام لازم به اداره آموزش و پرورش منطقه گزارش دهد. در ضمن براساس ماده ۸۵ همان آیین‌نامه مدیر مدرسه موظف است وظایف دانش‌آموزان و چگونگی تشویق‌ها و تنبیه‌های پیش‌بینی شده را به صورت اجمالی و متناسب با سن و فهم دانش‌آموزان به آنان آموزش دهد.»

بی‌تردید محیط مدرسه یا کلاس درس به عنوان یک اجتماع، نیازمند نظم و انضباط است تا با برخورداری از امنیت و آرامش به مکانی تبدیل شود که دانش‌آموزان و اولیای مدرسه، بتوانند بهره لازم و مطلوب را کسب کنند و حقوقی از یکدیگر ضایع نکنند. اما گاهی شاهد حضور شاگردانی در کلاس درس هستیم که با بروز رفتارهای هنجارشکن خود باعث بر هم زدن نظم مدرسه و کلاس درس می‌شوند.

برهم خوردن آرامش کلاس، عامل بسیار مهمی درایجاد اختلال یادگیری دانش‌آموزان است. برای کنترل و بر قراری نظم در مدرسه و کلاس، تنبیه شاگردان قانون گریز و گستاخ اجتناب‌ناپذیر است ولی نباید به بهانه اجتناب از تنبیه بدنی، معلمان و مسئولان مدرسه را نیز به سمت بی تفاوتی به دانش‌آموزان سوق دهیم.

متأسفانه گاهی دانش‌آموزانی نه تنها نسبت به تذکرات اولیای مدرسه اطاعت‌پذیری ندارند بلکه ممکن است با اهانت و توهین به معلم یا سایر اولیای مدرسه و با رفتار گستاخانه خود باعث از بین رفتن ارزش وجودی معلم نزد سایر همکلاسی‌ها شوند.

اما گاهی برخی پدران و مادران نیز، رفتار فرزندشان را تقبیح نکرده و حتی در مواردی والدین نیز درحمایت از فرزند متخلف خود با اولیای مدرسه رفتار توهین‌آمیز دارند.

در نظامات حقوقی هر جا صحبت از تکلیف باشد در مقابل، حقوقی نیز تعریف شده است، همانگونه که قانونگذار تنبیه بدنی دانش‌آموزان را ممنوع کرده است حقوقی را نیز برای معلمان و سایر مسئولان مدارس پیش‌بینی کرده است و البته تکالیفی را نیز برای دانش‌آموزان مقرر داشته است.

در بند ۱ از فصل ششم آیین‌نامه اجرایی، به حقوق معلمان و مسئولان مدرسه اشاره شده است. به طور کلی توهین به هر شخصی دارای وصف کیفری است و درصورت اثبات جرم، مجرم متحمل مجازات ذکر شده در ماده ۶۰۶ قانون مجازات اسلامی خواهد شد. به طور خاص درخصوص اهانت به کارمندان دولت در حال انجام وظیفه یا به سبب آن مجازات حبس یا شلاق یا جزای نقدی در نظر گرفته شده است.

بنابراین اگر کسی به هر نحوی چه با به کار بردن الفاظ رکیک یا حرکات دست مانند هل دادن، هریک از مسئولان مدرسه یا معلمان را مورد اهانت قرار دهد به اتهام توهین به اعضای دولت می‌تواند تحت تعقیب قرار گیرد و شاکی می‌تواند از طریق نیروی انتظامی و مراجع قضایی موضوع را پس از طرح شکایت پیگیری کند.

در پایان لازم است آموزش و پرورش رسیدگی به این موضوع را در اولویت قرار داده و ضمن برخورد با افراد خاطی، تذکرات لازم را به آن ها بدهد.

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی چشم برخوردار، تاریخ انتشار: 1 دی 1395، کدخبر: 117944، www.cheshmeborkhar.ir