شعار سال: لئون میناسیان سال ۱۲۹۹ خورشیدی در روستای ارمنی نشین «خویگان علیا» در شهرستان فریدن استان اصفهان متولد شد. تحصیلات ابتدای را در فریدن به پایان برد و بقیه تحصیلات تا سیکل اول نظام قدیم را در مدرسه ملی ارامنه جلفا و دبیرستان ادب گذراند سپس به فریدن بازگشت، ازدواج کرد و به کسب و کار مشغول شد.

در آن زمان روستاهای سنگباران، خویگان، زرنه و نماگرد مدرسه داشت؛ لئون ضمن تدریس در روستای خویگان، ده سال مدیر سیار مدارس ارامنه فریدن نیز بود که در سال ۱۳۲۴ یک کتابخانه در خویگان تاسیس کرد.

سال ۱۳۳۱ به اصفهان رفت و در مدارس ارامنه جلفا استخدام رسمی شد و ۵ سال بعد به عضویت هیات کار گزاران کلیسای وانک در آمد و در سال ۱۳۵۱ از سوی عالی جناب کاتولیگوس خورن اولین پیشوای کل ارامنه ارمنستان نشان سنت مسروپ ماشتوتس دریافت کرد.

وی مسئولیت چاپخانه کلیسا و موزه را نیز عهده دار بود، میناسیان در سال ۱۳۶۰ باز نشسته شد، میناسیان در دوران جوانی نوازنده زبردست ویولن بود و دستی نیز در نقاشی داشت، اما سال‌های میانسالی و کهنسالی او بیشتر صرف تحقیق و نوشتن شد.

او سال‌های زیادی از عمر خود را به گردآوری و تدوین آثاری متعدد درباره فرهنگ و ادبیات ارامنه اختصاص داد که حدود ۹۰ کتاب درباره ارامنه و جلفا به زبان ارمنی و ۲۰ کتاب به زبان فارسی نوشت.

امروزه برای اطلاع از تاریخ چاپ ارامنه در ایران، آثار او از معتبرترین منابع است؛ او با علاقه باورنکردنی به تاریخ نگاری صنعت چاپ ارامنه در ایران پرداخت و بیشتر دستگاه‌ها، ابزار و کلیشه‌های قدیمی چاپ را در طول این سال‌ها جمع آوری و نگهداری کرد.

شاخص‌ترین اثر میناسیان در زمینه تاریخ نگاری، کتاب ” تاریخ سیصد و پنجاه ساله ارامنه فریدن ” است که در سال ۱۳۶۲ از طرف انجمن ادبی گروگ ملید در بیروت به چاپ رسید، او در این کتاب که نگارش آن ده سال به طول انجامید، موفق شد اسناد و مدارک بایگانی شده سیصد و پنجاه ساله کلیسای وانک را گردآوری و تنظیم کند.

از دیگر تالیف ها و ترجمه‌های میناسیان می‌توان به زرگری جلفا چاپ ۱۹۸۳ میلادی، چاپخانه مدرن و فهرست کتب چاپ شده ۱۹۸۴، هنر خطاطی در جلفا، مطبوعات ارامنه ایران ۱۹۸۵، خود آموز ارمنی ۱۳۶۴، تاریخچه مدارس ملی ارامنه ۱۹۸۵، مطبوعات ارامنه ایران ۱۳۷۳، نیکوکاران ارامنه جلفا ۱۳۷۶، کتاب شناسی فارسی از ادبیات ارامنه، سرایندگان و نوازندگان ارامنه فریدن، صومعه‏‌های ارامنه ایران، تاریخ ارمنیان جلفای اصفهان در یکصد و چهل سال اخیر (۱۹۹۶- ۱۸۵۶)، نظر مختصری به آیین مذهبی ارامنه ارتدوکس، ارمنیان ایران، فهرست کتاب‌های خطی موزه ارامنه جلفا و چندین کتاب دیگر اشاره کرد.

بیش از هزار مقاله و رساله از او در نیم قرن گذشته در نشریات و مجلات مختلف به چاپ رسیده است و در ایران، ارمنستان و آمریکا به پاس خدمات فرهنگی و علمی او بزرگداشت‌های مختلفی در طول این سال ها برگزار شده است.

او در سال های ۱۹۹۷ و ۱۹۹۸ از سوی مرکزبیوگرافی بین‌المللی کمبریج انگلستان و مرکز بیوگرافی کارولینای جنوبی آمریکا به عنوان مرد سال شناخته شد. همچنین دو مدال سورپ مسروپ و یک مدال سلطنتی از کاتولیکس خانه سیلیسی لبنان در سال ۲۰۰۰ دریافت کرده است.

از آثار دیگر میناسیان می‌توان به «دو فرمان از حضرت رسول و حضرت امیرالمؤمنین»، «نظر مختصری به آیین مذهبی ارامنه ارتدوکس»، «ارمنیان ایران» و «سفری به بیت‏المقدس» اشاره کرد.

میناسیان تا آخرین روزهای زندگی خود نیز دست از تحقیق و نگارش بر نداشت و در موزه- خانه خود در محله جلفای اصفهان با ماشین تایپ قدیمی‌اش که تنها همدم و همراهش بود، روزگار گذراند.

لئون میناسیان بامداد ۱۲ دی ماه ۱۳۹۱،اول ژانویه ۲۰۱۳،درسن نود و دو سالگی در اصفهان درگذشت.

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه تحلیلی خبری دیار اقوام، تاریخ 11 دی 95، کد مطلب: 56669: www.diareaghvam.ir