شعار سال: «شعیب بهمن» کارشناس مسائل روسیه با اشاره به استقرار هزار و ۲۰۰ نفر از نیروهای ناتو در مرز لیتوانی برای پاسخ به تحرکات روسیه عنوان کرد: قبل از هر چیز در بررسی روابط روسیه و ناتو باید به این موضوع توجه شود که روابط مسکو و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تا حدودی مطرح بود و حتی شاهد بودیم که شورای روسیه و ناتو تشکیل و به یکدیگر نزدیک شده بودند اما وضعیت اروپای شرقی موجب شد تا میان این دو تنش به وجود آید و قبل از بحران اوکراین شاهد رویارویی و مقابله ناتو و روسیه بودیم. به بیان دیگر باید بگوییم بحران اوکراین موجب شد تا تنش میان روسیه و ناتو که در سال‌های قبل آغاز شده بود، سیر صعودی به خود بگیرد و پس از آن افزایش پیدا کند.

وی ادامه داد: در مورد تجمع نیروهای ناتو و روسیه در اروپای شرقی باید بگوییم زمانی که روس‌ها اقدام به صف‌بندی در نقاطی مانند اوستیای جنوبی، کالینگراد و حتی مرزهای لهستان می‌کنند، شاهد هستیم که ناتو اقدام به لشکرکشی در نواحی مورد نظر خود می‌کند و در مقابل زمانی که روسیه تحرکات نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی را رصد می‌کند، در مقابل ناتو دست به استقرار سامانه‌های موشک‌ها و حتی پیاده کردن نیروهای خود می‌زند. به نوعی باید این تجمع نیروهای ناتو و روسیه را تقابل و به رخ کشیدن قدرت نظامی در مقابل یکدیگر قلمداد کنیم.

در سال گذشته میلادی شاهد بزرگ‌ترین مانور ناتو در لهستان بودیم و حتی اجلاسی در ورشو برگزار شد که از جهات مختلف برای روس‌ها حائز اهمیت بود. چراکه رفت و آمد نیروهای ناتو و همچنین تشکیل جلسه دیپلماتیک در ورشو نوعی تهدید علیه مسکو قلمداد شد و روسیه در آنجا راهبرد خود نسبت به ناتو و کشورهای عضو را خشن‌تر و تندتر جلوه داد. اما در حال حاضر باید به یک متغیر جدی و مهم اشاره کرد که آن هم تصمیم‌های آینده دونالد ترامپ در مورد سیاست‌های اتخاذی ایالت متحده در مقابل ناتو است؛ چراکه اعضای اروپایی ناتو از نزدیک شدن ترامپ و پوتین به یکدیگر هراس دارند و از این جهت درصدد هستند تا به نوعی با کنشگری مثبت اوضاع را به نفع خود رقم بزنند.

بهمن با بیان این‌که روابط روسیه و اروپا تابع سیاست‌های مسکو است، گفت: روابط روس‌ها و اروپایی‌ها باید در ابعاد مختلف مورد بحث‌وبررسی قرار گیرد. چراکه اروپایی‌ها از تحرکات روسیه هراس دارند. به گونه‌ای که پرونده اوکراین تا به این لحظه نشان داده است که کشورهای اروپایی و گروه نرماندی نتوانسته اقدام‌های مسکو در خصوص الحاق شبه‌جزیره کریمه به خاک روسیه را جهت‌دهی کرده و آن را به نفع خود تمام کنند و تنها با وضع تحریم‌های گوناگون علیه کرملین توانسته‌اند تا حدودی روسیه را تحت فشار بگذارند. از این نظر اروپایی‌ها می‌دانند که احتمال دارد روسیه در مورد کشورهای حوزه بالتیک رفتاری همانند اوکراین و کریمه را از خود نشان دهد که در آنجا معادله کاملاً پیچیده خواهد شد.

وی افزود: این وضعیت نشان می‌دهد که کشورهای اروپایی عملاً توان مقابله با روسیه به صورت انفرادی را ندارند. از این جهت دولت‌های قاره سبز، تجمیع و اجتماع نیروهای اروپایی در قالب ناتو با حمایت آمریکا را برگزیدند تا از این طریق بتوانند با مسکو مقابله کنند. در مقابل، روس‌ها با ایجاد شکاف میان کشورهای اروپایی، به صورت انفرادی با آنها وارد مذاکره و گفتمان شدند. به صورتی که روسیه در سیاست‌های خود کشورهای اروپایی را به هم‌سو و غیر همسو تقسیم می‌کند؛ سپس با آن دسته از دولت‌هایی که تا حدود زیادی با مسکو موافق هستند به صورت دوجانبه وارد گفت‌وگو و برقراری مناسبات می‌شوند.

این تحلیلگر مسائل روسیه در پایان یادآور شد: مساله دیگر که باعث شده تا ناتو مجبور به اتحاد میان کشورهای اروپایی شود این است که هم اکنون و خصوصاً پس از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، بین اعضای ناتو اختلاف‌ نظرهای جدی به وجود آمده که به صورت کلی باید بگوییم این اختلاف و شکاف نظری در خصوص کشورهای اروپایی بسیار بیشتر است. به گونه‌ای که برخی از آنها خواهان اعمال فشار بیشتر بر روسیه بوده و عده‌ای دیگر مخالف این راهبرد هستند. حتی اختلاف نظر میان آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها در این بین وجود دارد که این وضعیت تا حدودی اوضاع را گنگ و نامفهوم جلوه داده و معادلات را نامشخص رقم می‌زند

با اندكي تلخيص و اضافات برگرفته از خبرگزاري ایلنا، تاریخ انتشار: 9 بهمن 1395، کد مطلب: 452580 :www. ilna.ir