پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

سرویس ویژه نمایندگی لنز و عدسی های عینک ایتالیا در ایران با نام تجاری LTL فعال شد اینجا را ببینید  /  سرویس ویژه بانک پاسارگارد فعال شد / سرویس ویژه شورای انجمنهای علمی ایران را از اینجا ببینید       
کد خبر: ۶۷۱۱۷
تاریخ انتشار : ۲۹ خرداد ۱۳۹۶ - ۱۱:۱۴
در صورت فوت بازنشستگان و مستمری‌ بگیران تحت پوشش صندوق‌های بیمه‌ای، بازماندگان آنها می‌توانند از حقوق مستمری متوفی بهره‌مند شوند . قوانین مختلف کشور، از جمله قانون تامین اجتماعی، قانون استخدام کشوری، آیین‌نامه بیمه سردفتران و دفتریاران اسناد رسمی و سایر قوانین مشابه، قواعد و مقرراتی را برای حمایت از بازماندگان متوفی که دارای رابطه استخدامی یا بازنشستگی با نهاد مذکور بوده است، پیش‌بینی کرده‌اند. بدین ترتیب، می‌توان گفت حمایت از بازماندگان به عنوان یک اصل اساسی در همه قوانین بیمه‌ای دیده شده و قانونگذار از آن حمایت کرده است.

شعار سال: در صورت فوت بازنشستگان و مستمری‌ بگیران تحت پوشش صندوق‌های بیمه‌ای، بازماندگان آنها می‌توانند از حقوق مستمری متوفی بهره‌مند شوند . قوانین مختلف کشور، از جمله قانون تامین اجتماعی، قانون استخدام کشوری، آیین‌نامه بیمه سردفتران و دفتریاران اسناد رسمی و سایر قوانین مشابه، قواعد و مقرراتی را برای حمایت از بازماندگان متوفی که دارای رابطه استخدامی یا بازنشستگی با نهاد مذکور بوده است، پیش‌بینی کرده‌اند. بدین ترتیب، می‌توان گفت حمایت از بازماندگان به عنوان یک اصل اساسی در همه قوانین بیمه‌ای دیده شده و قانونگذار از آن حمایت کرده است.

*کدام بازماندگان؟

بر اساس ماده ۸۱ قانون تامین اجتماعی «بازماندگان واجد شرایط متوفی مرد که استحقاق دریافت مستمری را خواهند داشت عبارت‌اند از: اول،‌ عیال دائم بیمه ‌شده متوفی مادام که شوهر اختیار نکرده است؛ دوم، فرزندان متوفی در صورتی که سن آنان کمتر از ۱۸ سال‌ تمام باشد و یا منحصراً به تحصیل اشتغال داشته باشند یا به علت بیماری یا نقص عضو طبق گواهی کمیسیون پزشکی موضوع ماده ۹۱ این قانون قادر به کار نباشند؛ سوم،‌ پدر و مادر متوفی در صورتی که اولاً تحت تکفل او بوده، ‌ثانیاً سن پدر از ۶۰ سال و سن مادر از ۵۵ سال تجاوز کرده باشد و یا آنکه به تشخیص کمیسیون پزشکی موضوع ماده ۹۱ این قانون از کار افتاده باشند و در هر حال مستمری از سازمان دریافت نمی‌کنند.

بر اساس تبصره همین ماده، همسر فرد متوفی در صورتی که دوباره ازدواج کند، از دریافت حقوق مستمری همسر متوفی محروم می‌شود، اما در صورتی که شوهر دوم نیز فوت کند، می‌توانند دوباره از حقوق همسر متوفی اول برخوردار شود. حال اگر بیمه ‌شده اصلی زن باشد و فوت کند، مطابق ماده ۸۲ قانون تامین اجتماعی «شوهر وی مشروط بر اینکه اولاً تحت تکفل زن بوده، ثانیاً سن ‌او از ۶۰ سال متجاوز باشد یا طبق نظر کمیسیون پزشکی موضوع ماده ۹۱ این قانون از کارافتاده بوده و در هر حال از سازمان تامین اجتماعی حقوق دریافت نکند، می‌تواند از مستمری بیمه ‌شده متوفی برخوردار شود.» همچنین فرزندان زن، در صورتی که «اولاً پدر آنها در قید حیات نبوده یا واجد شرایط مذکور در بند اول این ماده باشد و از مستمری دیگری استفاده نکند و ثانیاً سن آنها کمتر از ۱۸ سال تمام باشد و یا منحصراً به تحصیل اشتغال داشته باشند، تا پایان تحصیل و یا به علت بیماری‌ یا نقص عضو طبق گواهی کمیسیون پزشکی موضوع ماده ۹۱ این‌ قانون قادر به کار نباشند» نیز می‌توانند از حقوق مستمری مادرشان که متوفی شده است، بهره‌مند شوند.

بر اساس ماده ۸۳ قانون تامین اجتماعی «میزان مستمری همسر بیمه‌ ‌شده متوفی معادل ۵۰ درصد مستمری استحقاقی بیمه ‌شده است و در صورتی که بیمه ‌شده مرد دارای چند همسر دائم باشد، مستمری به تساوی بین آنان تقسیم خواهد شد.

پدر و مادر زن نیز در صورتی که «اولاً تحت تکفل او بوده، ثانیاً سن پدر از ۶۰ سال و سن مادر از ۵۵ سال تجاوزکرده باشد و یا آنکه به تشخیص کمیسیون پزشکی موضوع ماده ۹۱ این قانون از کارافتاده باشند و در هر حال مستمری از سازمان دریافت نکنند» می‌توانند از حقوق مستمری دخترشان استفاده کنند. بهره‌مندی همسر، فرزندان و پدر و مادر متوفی وظیفه‌بگیر یا مستمری‌بگیر در قوانین مشابه دیگر نیز همانند قانون تامین اجتماعی ذکر شده و آمده است. برای مثال، بر اساس قانون اصلاح تبصره ۲ ماده واحده «قانون مربوط به اجازه پرداخت وظیفه و مستمری درباره وراث عده‌ای از کارمندان دولت» مصوب ۱۳۶۳ و آیین‌نامه اجرایی تبصره ۲ این قانون مصوب ۱۳۶۴ وراث کارمندان دولت و فرزندان و نوادگان وظیفه ‌بگیران را در شمول حمایت‌های قانون قرار داده است.

*سهم بازماندگان

بر اساس ماده ۸۳ قانون تامین اجتماعی «میزان مستمری همسر بیمه‌ ‌شده متوفی معادل ۵۰ درصد مستمری استحقاقی بیمه ‌شده است و در صورتی که بیمه ‌شده مرد دارای چند همسر دائم باشد، مستمری به تساوی بین آنان تقسیم خواهد شد.

البته بر اساس اصلاح صورت‌ گرفته در ماده ۸۳ قانون، میزان مستمری همسر به میزان ۱۰۰ درصد از سوی سازمان تامین اجتماعی پرداخت می‌شود. همچنین «میزان مستمری هر فرزند بیمه‌ ‌شده متوفی معادل ۲۵ درصد مستمری استحقاقی بیمه ‌شده می‌باشد و در صورتی که پدر و مادر را از دست داده باشند، مستمری او ۲ برابر میزان مذکور خواهد بود.» میزان مستمری هر یک از پدر و مادر بیمه ‌شده متوفی نیز معادل ‌۲۰ درصد مستمری استحقاقی بیمه ‌شده است. البته بر اساس تصریح قانون، مجموع مستمری‌ بازماندگان بیمه‌ شده متوفی نباید از میزان مستمری استحقاقی متوفی تجاوز کند، هر گاه مجموع مستمری از این میزان تجاوز کند، سهم هر یک از مستمری‌بگیران به نسبت تقلیل داده می‌شود و در این صورت، اگر یکی از مستمری‌بگیران فوت شود یا فاقد شرایط استحقاقی دریافت مستمری شود، سهم بقیه آنان با توجه ‌به تقسیم‌بندی مذکور افزایش خواهد یافت و در هر حال، بازماندگان بیمه‌شده از ۱۰۰ در صد مستمری بازماندگان متوفی استفاده خواهند کرد.

*قطع و برقراری دوباره مستمری

بر اساس قوانین تامین اجتماعی، استخدامی کشوری و بیمه همگانی، در صورتی که فرزندان ذکور متوفی تا ۲۰ سالگی و در صورت ادامه تحصیل تا ۲۵ سالگی می‌توانند از حقوق مستمری یا وظیفه پدر یا مادر خود بهره‌مند شوند. فرزندان اناث متوفی نیز مادامی که شوهر اختیار نکرده‌اند یا به شغلی اشتغال ندارند، می‌تواند از حقوق مستمری یا وظیفه متوفی بهره‌مند شوند. با توجه به مقررات قانون، با اتمام ۲۰ سال برای فرزندان پسر (۲۵ سال در صورت ادامه تحصیل) یا ازدواج و اشتغال به کار برای فرزندان دختر حقوق مستمری این فرزندان قطع خواهد شد. همسر متوفی نیز در صورتی که ازدواج مجدد کند، از دریافت حقوق مربوط به مستمری یا وظیفه همسر خود محروم می‌شود و تحت تکفل همسر دوم قرار می‌گیرد.

همسر فرد متوفی در صورتی که دوباره ازدواج کند، از دریافت حقوق مستمری همسر متوفی محروم می‌شود، اما در صورتی که شوهر دوم نیز فوت کند، می‌توانند دوباره از حقوق همسر متوفی اول برخوردار شود

بر اساس قوانین تامین اجتماعی، همسر بیمه‌ شده متوفی در صورتی که پس از ازدواج دوم، از همسر دوم جدا شود، امکان رجوع به حقوق مستمری همسر اول را ندارد، اما اگر همسر دوم نیز فوت شده باشد، امکان رجوع به مستمری همسر اول و برقراری دوباره آن مطابق قانون برای وی مهیا است. البته این مقررات در قوانین مشابه ممکن است متفاوت باشد. مثلاً در «آیین‌نامه مربوط به بازنشستگی سردفتران و دفتریاران اسناد رسمی» مصوب ۱۳۸۱ در صورت طلاق یا فوت شوهر دوم همسر متوفی یا شوهر فرزندان دختر متوفی، امکان برقراری دوباره مستمری برای آنان فراهم است.

در تبصره ۴ ماده ۹ این آیین‌نامه آمده است: «هرگاه فرزندان یا نوادگان اناث سردفتر و یا دفترکار که شوهر اختیار کرده‌اند، بعد از فوت سردفتر و یا دفتریار مطلقه شوند یا اختیار شوهر بعد از فوت سردفتر یا دفتریار بوده باشد، پس از مطلقه شدن، به شرط موافقت سایر مستمری‌بگیران، می‌توانند به تساوی از سهم مستمری موافقان استفاده نمایند.

بنابراین، بر اساس این بند قانونی، برقراری مجدد مستمری چنین افرادی، منوط به موافقت سایر مستمری‌ بگیران تحت تکفل متوفی است، زیرا بر اساس مقررات، مجموع پرداخت‌ها به بازماندگان نباید از ۱۰۰ درصد حقوق قانونی متوفی بیشتر باشد و در نتیجه، اضافه شدن سهم جدید منوط به کاهش سهم دیگران است و از این رو، منوط به موافقت دیگران است

سیاوش حیدری

کارشناس امور حقوقی

با اندكي تلخيص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی ارحا، تاریخ انتشار: 4 مهر 1394، کد مطلب: 42771:www. arjanews.ir


اخبار مرتبط
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار
پربازدیدترین
پربحث ترین