پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

سرویس ویژه نمایندگی لنز و عدسی های عینک ایتالیا در ایران با نام تجاری LTL فعال شد اینجا را ببینید  /  سرویس ویژه بانک پاسارگارد فعال شد / سرویس ویژه شورای انجمنهای علمی ایران را از اینجا ببینید       
جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 March 29
کد خبر: ۷۷۷۱۱
تاریخ انتشار : ۱۰ شهريور ۱۳۹۶ - ۰۱:۴۲
نرخ تورم اعلامی از سوی بانک مرکزی و افزایش قیمت هایی که مردم تجربه می کنند، همواره تفاوت چشمگیری داشته است و به قول منتقدان سینمایی، دو بال مجزای یک فرشته هستند. به نحوی که بعضا نرخ تورم محاسبه شده توسط بانک مرکزی نصف تورم قابل درک برای مردم جامعه است.

شعارسال: اگر انصاف را رعایت کنیم دولت یازدهم در کنترل تورم عملکرد مثبتی داشت، با این وجود همواره نرخ تورم اعلامی با افزایش قیمت سبد غذایی مردم، تفاوت هایی دارد.

افزایش قیمت یک کالای اساسی امر غیرمعمولی نیست و به دلایل متفاوتی می تواند رخ دهد از جمله افزایش قیمت های جهانی و منطقه ای، بالارفتن قیمت طلا و دلار. این در حالیست که سیاست های مدیریتی دولت و دلالان متاسفانه در کشور ما نقش عمده ای در افزایش قیمت های ناگهانی کالاها دارند.

برخی از کارشناسان دولتی معتقدند؛ مردم بهبود را زمانی حس می‌کنند که قدرت خریدشان افزایش یابد، بنابراین اگر تنها از زندگی مردم به سراغ تحلیل شاخص‌های اقتصادی برویم نمی‌توان پذیرفت که اقتصاد با کاهش تورم مواجه شده و رشد اقتصادی در زندگی روزمره نامحسوس است. بررسی وضعیت معیشت مردم نشان می‌دهد آنچه جیب مردم از رشد اقتصادی درک کرده است، رشد در قیمت‌ کالاهای اساسی بوده نه رشد اقتصادی.

از ابتدای سال 96 تاکنون علاوه بر افزایش تدریجی قیمت ها که شیب تندی را می پیماید، ماهانه چند قلم کالا به یکباره گران شدند و همواره مردم طعم افزایش ناگهانی قیمت ها را چشیدند. یک هفته مرغ گران شد و یک هفته لبنیات، هنوز این افزایش قیمت ها از تب و تاب نیفتاده بود که پیاز دو برابر افزایش قیمت داشت. یکی از دلایل اصلی گرانی بی اعتمادی به دولت است که متاسفانه اکنون شاهدش هستیم. در بیشتر کشورهای دنیا وقتی چیزی گران می شود مردم از خرید آن خودداری می کنند تا با کاهش تقاضا قیمتش کاهش یابد اما در کشورما برعکس این مسئله رایج است که بعضاً آن را به اشتباه از ضعف فرهنگی مردم تلقی می کنند و حال این که این مسئله به بی اعتمادی به دولت مربوط است.

وقتی که قیمت چیزی افزایش می یابد، اگر مردم به دولت و مدیریت و تسلط آن اعتماد داشته باشند می دانند که با فرصت کمی که به او می دهند، بازار متعادل خواهد شد اما تجربه ما نشان داده است که دولت های ما معمولاً مدت زیادی طول می کشد تا بتوانند تعادل را به بازار برگردانند و این که معمولاً بازگشت دیرهنگام تعادل نیز چندان موجب کاهش قیمت ها نمی شود، پس مردم به منظور تامین نیاز خانواده با قیمت کمتر نسبت به آینده، به بازار هجوم می برند و تا مرز احتکار خانگی پیش می روند.

برای مثال در بررسی روند افزایشی قیمت انواع گوشت از جمله گوشت قرمز می‌توان دریافت که این موضوع در کاهش قدرت توان خرید مردم، کاهش مصرف در سبد خانوار و حذف آن از سبد غذایی خانوار‌های کم درآمد و اقشار ضعیف تاثیرگذار باشد به طوری که برخی از خانواده‌ها امکان تهیه این محصول را نداشته باشند. برخی کارشناسان شرایط خوب علوفه‌ای صحراها و خودداری دامداران از عرضه دام‌هایشان به بازار را از جمله دلایل کمبود دام در بازار و گرانی گوشت عنوان می‌کنند. برخی دیگر معتقدند حضور دلالان در بازار این کالا موجب ایجاد این آشفته بازار شده با این حال مهم‌تر از دلایل گرانی گوشت، عملکرد بسیار ضعیف مسوولان دولتی در تنظیم بازار این کالا است که مردم را در خرید یکی از اصلی‌ترین مواد غذایی‌شان با مشکل روبرو ساخته و سبب شده حضور این ماده پروتئینی روز به روز در سبد مصرف خانوار کمرنگ‌تر شده و از سفره برخی از طبقات ضعیف جامعه حذف شود.

مثال دیگر در مورد قیمت تخم مرغ است. به طوری که دلایل افزایش قیمت مرغ در بازار این است که از ابتدای سال به دلیل شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در کشور، ۱۳ تا ۱۴ میلیون مرغ معدوم شد. هنوز این خلاء در تولید پر نشده و همین مساله باعث کاهش شدید تولید و ایجاد نابسامانی در بازار تخم مرغ شده است.

بررسی دلایل افزایش قیمت حبوبات نیز نشان می دهد که فرهنگ غلط افزایش قیمت بر اثر افزایش تقاضا است که با افزایش تقاضا در ماه محرم یا ماه‌های پرمصرف، علیرغم وجود کالا به اندازه کافی در بازار، قیمت‌ها افزایش می‌یابد.

افزایش قیمت دلار هم عامل مؤثر دیگر بر افزایش قیمت حبوبات است با توجه به اینکه بخشی از حبوبات مصرفی از طریق واردات تأمین می‌شود، بنابراین افزایش قیمت دلار روی این موضوع اثر گذار بوده است. کارشناسان افزایش قیمت برنج در بازار را نیز نتیجه ی واردات نامتعارف در اوج برداشت برنج و تنظیم نبودن بازار می دانند.

در این بین کالاهایی هم هستند که به یکباره افزایش قیمت شدیدی را تجربه می کنند که در این بخش دلالان نقش عمده ای دارند که با برهم زدن تنظیم بازار، قصد سودجویی کلان از بازار آشفته را دارند.

در جدول زیر امکان مقایسه قیمت چند نمونه از کالاهای اساسی در ابتدای سال 96 و ابتدای شهریور ماه را می توانید مشاهده کنید.

توضیح اینکه دلیل قرار نگرفتن میوه و سیفی جات در این جدول به علت تعدد آن است که البته نسبت به فروردین ماه اکثر میوه ها و سیفی جات کاهش قیمت را تجربه کرده اند. با نگاهی به جدول و مشاهده افزایش برخی قیمت های که گاهی افزایش 60 درصدی را هم تجربه کرده این سوال به ذهن خطور می کند که بانک مرکزی برای محاسبه تورم، قیمت چه کالاهایی را مدنظر قرار می دهد.

در همین رابطه جهانبخش محبی نیا نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس می گوید: آنچه در قاموس نظام اقتصادی ایران قابل پیش بینی است، این است که متاسفانه تورم در سال 96 دو رقمی خواهد شد.

او افزود: بانک مرکزی باید دقت بیشتری در محاسبه ی تورم داشته و هیچ تعصبی هم نسبت به انعکاس واقعیت های جامعه در حوزه های مختلف به خرج ندهد.

محبی نیا ادامه می دهد: بیشتر از نیم قرن است که ساختار اقتصاد ایران تورم زا است و شاکله ی اقتصاد به تورم عادت کرده است. البته بخش اعظمی از کنترل تورم در این مدت مربوط به کندی سرعت گردش پول بوده وگرنه دولت با مکانیزم های کاملا اقتصادی نتوانست افسار تورم را بدست بگیرد.

به گفته نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه، وضعیت به گونه ای است که از یک سوی میوه‌ها تماما روی دست کشاورز می ماند و هدر می رود و محصولات به قیمت نازل خریداری می شود؛ به طوری که حتی کفاف هزینه های موجود را نمی دهد.

اما از سوی دیگر این دلال ها هستند که آزادانه در اقتصاد ایران واسطه‌گری کرده و به راحتی سبب افزایش آنی قیمت ها می شوند چون هر چقدر بخواهند یک کالا را انبار و یا عرضه می کنند که نتیجه آن را در افزایش شوک آور قیمت ها می توان مشاهده کرد.

حمیدرضا حاجی بابایی نیز در این باره می گوید: متأسفانه روند رکود در کشور هم چنان جریان دارد و از طرفی سیستم پولی، مالی و بانکی کشور در مسیر درستی حرکت نمی کند و قسمت عمده ای از اشتغال و تولید کشور رشد منفی را تجربه می کند.

به گفته نماینده ی مردم همدان در مجلس شورای اسلامی از سال 96 تورم ما دو رقمی شده است و این دو رقمی شدن رو به رشد است پس تا بحال رکود را داشتیم و تورم هم به آن اضافه شده است و این رکود تورمی بدترین نوع وضعیت اقتصادی در یک کشور می تواند باشد.

در دیدار هیأت دولت با مقام معظم رهبری نیز حضرت آیت الله خامنه ای فرمودند: آمارهای ارائه‌شده در بخش اقتصاد بر اساس مبانی علمی مطرح می‌شود، اما این آمارها به‌طور کامل و در همه‌جا، نشان‌دهنده‌ی وضع واقعی کشور و زندگی مردم نیست، بنابراین در این میان مشکلی وجود دارد که باید آن را شناخت و حل کرد.

ایشان گفتند: بر اساس این آمارها، تورم از چند ده درصد به زیر ده درصد رسیده، اما آیا قدرت خرید مردم و ارزش پول ملی نیز در همین مقیاس، بالا رفته است؟

در خصوص کاهش و کنترل نرخ تورم نیز به نوعی این واقعیت ملموس جاری است و کم نیستند افراد و گروه هایی که کاهش نرخ تورم را قابل احساس در سفره خویش نمی دانند و این موضوع نشان می دهد اثرات کاهش نرخ تورم، به میزانی ملموس و هویدا نبوده که بتوان بازتاب آن را در ارتقای کیفی معیشتی مردم درک نمود. کاهش نرخ تورم، زمانی قابل فهم می شود که مهار تورم در گروه کالاها و خدمات اساسی منظور شود در غیر اینصورت امکان لمس آن در سفره مردم میسر نخواهد شد.

به گفته ی اکثر کارشناسان اقتصادی شاخص تورم در کنار بیکاری شاخص هایی هستند که مردم نرخ آن ها را تعیین و داوری می کنند و بهتر است مردم در مورد، مقایسه ی نرخ تورم اعلامی و نرخ تورم واقعی نظر بدهند.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت ایسکانیوز، تاریخ انتشار: 9شهریور1396، کدخبر: 830653: www.iscanews.ir


اخبار مرتبط
خواندنیها و دانستنیها
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار
پربازدیدترین
پربحث ترین
پرطرفدارترین