شعار سال: سال هاست که بحث کم آبی بر کشاورزی کشور سایه انداخته و تولیدات این بخش را با فراز و فرودهایی مواجه کرده و همه برنامههای کشت را تحت تأثیر قرار داده، تا جایی که تولید بیشتر محصولات منوط به تأمین حداقل آب شده و دولت برای رسیدن به تولید ثابت در بسیاری از زیربخشهای کشاورزی با چالش مواجه شده است. خشکسالیهای سالیان اخیر، مسئولان و حتی خود کشاورزان را به این باور رسانده که دیگر وقت آن است که کمبود آب را بهعنوان یک واقعیت بپذیریم و برنامههای کشت را بر این اساس پایهریزی کنیم. در اصل کشاورزان باید با توجه به میزان منابع در اختیار، نسبت به انتخاب نوع و زمان کشت محصول اقدام کنند. بسیاری از کارشناسان درباره راهکارهای برون رفت از این چالش پیشنهادهایی را ارائه دادهاند. یکی از این طرحها، توسعه کشت چغندرقند پاییزه به جای کشت بهاره به منظور تغییر الگوی کشت، استفاده مناسب از آب و...است. بر همین اساس وزارت جهاد کشاورزی با ارائه خدمات حمایتی مانند تأمین بخشی از هزینه ادوات تخصصی چغندرقند به صورت یارانه و پرداخت 50 درصد بهای بذر، زمینه را برای توسعه کشت پاییزه این محصول فراهم آورده است. با وجود آنکه این طرح در بسیاری از استانها در حال اجراست، اما توسعه کشت این محصول در خوزستان با توجه به سازگاری چغندرقند با شرایط اقلیمی و از سوی دیگر کمبود شدید منابع آبی استان مورد توجه قرار دارد. چغندرقند در این استان بهعنوان یک گیاه کاملاً استراتژیک محسوب میشود. تراکم بوتههای آن باعث میشود براحتی بتوان از سایر نهادهها استفاده کرد. از سوی دیگر همزمانی دوره رشد چغندرقند پاییزه در مناطق شمالی استان با ماههای سرد و مرطوب زمستان باعث سهولت کار کشاورزان و حفظ منابع آبی میشود و همچنین توجیه بالایی از نظر اقتصادی دارد. کمبود آب خوزستان باعث شده تا در چند سال اخیر کشت بهاره چغندرقند حذف و زمان کشت آن در شمال این استان به پاییزه منتقل شود.
حفظ آب برای کشت تابستانه
«محمد قاسمی نژاد» معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان در گفتوگو با «ایران» اظهار داشت: کشت چغندرقند در مناطق شمالی استان که اغلب با کم آبی مواجه است مقرون به صرفه بوده و میتوان آن را بهترین گزینه برای کشت دانست. کشت پاییزه این محصول از اوایل پاییز شروع شده و تا بهار سال آینده که دوره بارشهای فصلی است ادامه خواهد داشت از اینرو در شرایط کم آبی کنونی زیانی به ذخیره آب کشت تابستانه وارد نمیکند و محصولات کمتر دچار خسارت میشود.
وی با اشاره به اینکه مهمترین مزیت کشت پاییزه چغندرقند نسبت به کشت بهاره، پایینتر بودن آب مصرفی در طول رشد آن است، گفت: دیگر مزایای کشت چغندر قند از جمله تأثیر مثبت روی کشتهای بعدی و تناوب تولید، کاهش ظهور آفات، کاهش رشد علفهای هرز مقاوم، کاهش چشمگیر مصرف آب، کمک به افزایش حاصلخیزی خاک و.... توانسته کشاورزان را به کشت این محصول راغب کند.
صرفهجویی در مصرف آب
وی با بیان اینکه امسال عملکرد تولید کشت پاییزه چغندرقند در استان بالای 71 تن بود، افزود: از زمانی که کشت این محصول آغاز شده توانستهایم 50 درصد که در مجموع 4تا 5 هزار متر مکعب است در مصرف آب کشاورزی صرفهجویی کنیم. در دهه 80 به ازای هر مترمکعب آب 250 گرم شکر در کشور تولید میشد اما امروز با افزایش بهرهوری، این میزان به 500 گرم شکر رسیده است. در خوزستان بهدلیل کشت پاییزه چغندرقند و پایین بودن تبخیر در این فصل به ازای هر مترمکعب آب، یک هزار و 250 گرم شکر تولید میشود و این بازدهی علاوه بر مزایای دیگر این محصول یک امتیاز مضاعف به شمار میآید.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان بیشترین مشکلات را در حوزه هندیجان، مارون و کرخه عنوان کرد و یادآور شد: در حوزه مارون کشت تابستانه بشدت محدود و تنها برخی حبوبات و کنجد به صورت کم، کشت شد. برنج، ذرت، حبوبات، سبزی و صیفی، دانههای روغنی چون کنجد و آفتابگردان کشت تابستانه را تشکیل میدهند.
سطح زیرکشت بهاره چغندر قند ثابت میماند
این مقام مسئول گفت: در برنامه ششم توسعه، سطح زیرکشت بهاره چغندرقند ثابت میماند و با استفاده از روشهای نوین آبیاری و همچنین کشاورزی حفاظتی در فصلهای خارج از کشت میتوانیم در 3 تا 4 سال آینده میزان بازده کشت پاییزه این محصول را به 3 میلیون و 800 هزار
تا 4میلیون تن افزایش دهیم.
محدودیت کشت تابستانه بهدنبال کمبود منابع آب
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان: در سال زراعی جاری به علت کمبود بارشها و محدودیت توزیع آب، سطح زیر کشت محصولات تابستانه کاهش داشته به طوری که تنها 66 درصد اراضی موجود استان به زیر کشت محصول رفت. در این شرایط کشت محصولات کم آب بر مانند چغندرقند در فصل پاییز مقرون به صرفه است. در سال زراعی جاری 11 هزار و 200 هکتار از زمینهای استان زیر کشت چغندرقند رفته اما پیشبینی ما برای سال آینده کشت در 15 هزار هکتار است.
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازسایت خبری روزنامه
ایران ، تاریخ انتشار -----، کدمطلب:243452، www.iran-newspaper.com