پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

بعد از سخنرانی هانری کربن در حدود سال ۱۳۵۵ و به کاربردن واژه مکتب فلسفی اصفهان، کسانی، چون ایزوتسور، همایی، سیدحسین نصر و جلال آشتیانی و ... دنبال عنوان و تیتر برای محتوا‌های مشترک خود بودند لذا از این واژه استفاده کردند. پیشینه مکتب فلسفی اصفهان به سده‌های چهارم و پنجم هجری بازگشت دارد، ولی استفاده از تعبیر فلسفه اصفهان در قرن دهم و یازدهم در دروه صفویه رواج داشته است. وجوه برجسته مکتب فلسفه در اصفهان پاسخ به تعارضات اجتماعی فرهنگی دوره صفویه بود و کسی مانند ابن‌رشد نتوانست دین و فلسفه و فقه و حکمت را در وجود خودش یکی کند، ولی در مکتب اصفهان این واقعیت رخ داد و فلسفه رویکرد جامعی پیدا کرد که با روایات، عرفان و فقه همراه شد. وقتی واژه مکتب اصفهان به کار می‌رود در دل آن حدود ۵ یا ۶ مدرسه فکری وجود دارد که از جمله مدرسه ایمانیه شیخ بهایی است؛ او به معنای فنی کلمه حتی یک رساله در فلسفه ندارد، ولی معنویت، حکمت و عرفان در تمامی آثار او موج می‌زند. شیخ بهایی حکمت و عرفان و فقه و حدیث را در وجود خودش یکی کرد و از ویژگی‌های مکتب اصفهان که او را از دیگران جدا می‌کند همین مسئله است.

استاد دانشگاه جرج‌ واشنگتن با بیان اینکه رابطه علم و دین در مسیحیت مطرح شده است زیرا علم مدرن در عالم مسیحیت رشد کرده است، گفت: فروکاستن رابطه علم و دین به رابطه مسیحیت و علم، خطای بزرگی است که خیلی اوقات صورت می‌گیرد و ما مجاز نیستیم وقتی رابطه علم و دین را مطرح می‌کنیم صرفا به رابطه مسیحیت و علم مدرن بپردازیم.

فرشاد مومنی، اقتصاددان و رئیس موسسه دین و اقتصاد در نشست دانایی و توسعه و رونمایی از کتاب اندیشه بی‌خانمان می‌گوید که در واقع همه چیز در جامعه ما دفرمه و از ریخت افتاده است. حال سوال این است که چرا چنین اتفاقی رخ داده است. پاسخ مشخص است، زیرا این امر در کادر نظام حیات جمعی دیده نشده یا نخواسته که دیده بشود. در چنین شرایطی سیاستگذاری اقتصادی ما شبیه انتخابات برگزار کردن ما می‌شود. به همبن دلیل رضاقلی دغدغه دارد که چرا این علوم کارکرد ندارند. این به این معنا نیست که اصحاب علم درک ندارند که چه اتفاقی رخ داده است بلکه آنچنان هویت جمعی پیدا نمی‌کند که اثربخشی داشته باشد. اگر حکومت بخواهد رابطه خود با مردم را در استاندارد ۲۷۰ سال پیش نگه دارد نمی‌توان دانش‌بنیان شد، این را رضاقلی در کتاب سراب گرایی صنعتی در جامعه قبایلی ایران و ضرورت در مرکزیت قرار گرفتن علم و فناوری در توسعه، بیان کرده بود. دوستانی که به نسل من می‌گویند که تو هم آن زمان انقلاب بودی پس باید عذرخواهی کنید به آن‌ها توصیه می‌کنم که کتاب تاریخ بی خردی خانم باربارا تاکمن را بخوانند. در این کتاب، پنج نفطه عطف تاریخ بشر را بررسی کرده و تصریح دارد که عادی‌ترین انسان‌های تاریخ، واقعیت را درک می‌کردند، اما در ساختار قدرت حاکمان موضوعات دم دستی ساده را درک نکرده بودند. فردی عذرخواهی بکند با نکند بیشتر سطح فهم خود را از پدیده انقلاب اجتماعی منعکس می‌کند. ضمن اینکه گره‌ای هم با عذرخواهی من باز نمی‌شود. شبیه موضوعی که در مورد انقلاب مطرح می‌شود در مورد توسعه هم مطرح می‌شود. همچنانکه برخی به صراحت اعلام می‌کنند که میلی به توسعه ندارند. حیاتی‌ترین مسائل هم تا زمانی که هویت جمعی در کشور پیدا نکنند نمی‌توانند در مسیر اعتلا قرار گیرند. مساله توسعه یک مساله اجتناب‌ناپذیر است و اگر به صورت فعال و خلاق با توسعه روبرو نشویم در نتیجه سیلی خواهیم خورد. از ربع پایانی قرن بیستم کشور‌ها وارد یک مدار جدید به نام عصر دانایی شدند و انقلاب دانایی و اقتصاد مبتنی بر دانایی به مثابه یک شیوه تولید و همزمان به مثابه یک نظام حیات جمعی باید مورد توجه قرار بگیرد. کشور‌های در حال توسعه در موج اول انقلاب صنعتی فکر می‌کردند که صنعتی شدن یک امر انتزاعی بوده و صرفا با جابجایی ماشین‌آلات محقق می‌شود برای همین بر این باور بودند که دیگران ماشین‌آلات صنعتی تولید کردند و ما خریداری کرده و صنعتی می‌شویم. این در حالی است که صنعتی شدن باید در کادر نظام حیات جمعی دیده شود و تغییرات اجباری متناسب در ساخت سیاسی و اجتماعی و نظام آموزشی و ... لحاظ شود، اما، چون این نکات لحاظ نشد، جوامع به ابن روز افتادند به ترتیبی که الان حسرت دوران پیشاصنعتی را می‌خورند. یعنی گرفتاری‌ها چندین برابر شده و توانمندی پیشین را از دست دادند. این نوع طرز تفکر بود که باعث شد در بیست سال تورم کشور، سه هزار و نود درصد و نقدینگی ده هزار و دویست و پنجاه درصد رشد کند. وقتی ماجرای توسعه گره خورد باید روی دو جا متمرکز شد یکی اعتبار علمی جهت‌گیری‌های سیاستی و فرایند‌های تصمیم‌گیری و تخصیص منابع و دیگری نظام توزیع منافع. دقیق توضیح دهم که چطور به جای علم در فرایند سیاست‌گذاری و تخصیص منابع از شبه علم استفاده می‌کنند و گنجشک را رنگ می‌کنند و جای چیز دیگری قالب می‌کنند. این چه جور علمی است که یک بسته سیاستی معین در طی بالغ بر سه دهه گذشته در دستور کار نظام تصمیم‌گیری کشور قرار داشته است، اما به هیچ کدام از اهداف اعلام کرده نرسیده است و هزاران تخریب و فساد و به هم ریختگی و وابستگی ذلت‌بار و نابرابری ناهنجار را پدید آورده آما همچنان در دستور کار است و با بزک کردن جلو می‌رود. در دستکاری واقعیت و جا زدن شبه علم و دروغ و کلک و پنهان کاری واویلایی درست کردند. شما حساب کنید که در این کشور سه چهار سال است که سالنامه آماری را منتشر نمی‌کنند. نزدیک سی سال است که روند تحولات سهم مربوط به ارزش آفرینی واسطه‌گریی مالی را حذف کردند تا سلطه ربا را پنهان کنند در حالیکه ده متغیر کنترلی دیگر وجود دارد که با آن می‌توان موضوع را متوجه شد.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه امروز کشورگشایی از طریق علم و فناوری در حال وقوع است؛ گفت: جالب است که کشورگشایی از طریق علم و فناوری پسندیده و مشروع هم است. اگر می‌خواهیم قدرت نرم نظام را ارتقا دهیم و اگر دنبال صدور انقلاب اسلامی و گسترش تمدن خود هستیم، تنها راه آن سرمایه‌گذاری در زمینه علم است.

هیبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان انتقاد عالمان دین از خودش در رسانه‌ها را «خلاف شریعت» خوانده و گفته است که این انتقادات تأثیر منفی بر رژیم این گروه دارد.

اولین همایش سالانه «مسئولیت اجتماعی علم و نقش انجمن‌های علمی» دوشنبه ۹ بهمن ماه در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. گزارش زیر، بیان خلاصه وار مهمترین مسائلی است که در این همایش مورد توجه صاحب نظران بوده است.

اثربخشي اجتماعي علم در گرو فهم جامعه از فلسفه، مفهوم و آموزه مسووليت اجتماعي علم، راه‌هاي تحقق اين مسووليت و توجه به ضرورت‌ها و اقتضائات آن، از جمله استقلال نسبي دانشگاه‌ها و آزادي‌هاي آكادميك است. اين موضوعات همواره چالش‌برانگيز و مجادله‌آميز بوده‌اند. نظر به اهميت نظري و كاربردي اين موضوعات، اتحاديه انجمن‌هاي علوم اجتماعي ايران، به مناسبت روز علوم اجتماعي، نخستين همايش سالانه خود را با موضوع «مسووليت اجتماعي علم و نقش انجمن‌هاي علمي» با همكاري شماري از انجمن‌هاي عضو اتحاديه برگزار كرد.

غرب هیچ‌گاه از گذشتۀ خود غافل نبوده و به خصوص سیر علوم غربی کاملاً پیوسته است. سنت‌های علمی غرب حتی در سیاه‌ترین اعصار تاریخ حفظ شده و استمرار یافته است. فلسفۀ غرب از تالس تا هایدگر تداوم داشته و همین موجب غنای آن شده است. اما آیا بزرگ‌ترین اتفاقات تاریخی ایران معاصر انعکاسی در آثار علامه یا دیگران داشته است؟ آیا آثار ایشان قبل و بعد از کودتای ۲۸ مرداد یا انقلاب اسلامی تفاوت محسوسی دارد؟

روش صحیح برای بررسی کیفیت و ارزش قانون بانک مرکزی این است که آن را با استاندارد‌های قانون‌گذاری بانکداری مرکزی مقایسه کنیم. برای انجام این کار، چند پرسش وجود دارد که باید با بررسی متن جدید به آن‌ها پاسخ داده شود. در ادامه به اختصار به این پرسش‌ها پرداخته می‌شود.

عضو هیأت رئیسه مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینکه در قانون اساسی فعلی ما مرجعیت شرط رهبری نیست، گفت: مواردی مانند فقاهت، عدالت و توانایی رهبری از شروط لازم است، اصولا مرجعیت با صلاحیت مرجعیت دو مقوله متفاوت است به همین دلیل مرجعیت شرطی برای انتخاب رهبر نیست. محسن اراکی با اشاره امکان حضور بانوان در مجلس خبرگان رهبری گفت: منع قانونی وجود ندارد که خانم‌ها عضو خبرگان شوند اما یا خانم‌هایی که واجد شرایط هستند جلو نمی‌آیند و یا برخی نتوانستند شرایط حضور را محقق کنند.

قاتل سریالی، می‌تواند از هر ملیت، با هر مذهب و ساکن در هر نقطه از کره خاکی باشد. روانپزشکان هنوز درباره تاثیرات اقلیمی، محرومیت‌ها و نارضایتی‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بر ارتکاب قتل‌های سریالی به توافق نرسیده‌اند و جز در مواردی که ابتلای قاتل به بیماری روانی در زمان ارتکاب قتل اثبات شده، قاتل سریالی را در فهرست بیماران روانی قرار نمی‌دهند ولو اینکه ممکن است قاتل به یکی از انواع اختلالات روانی دچار باشد. گزارش زیر به بررسی ابعاد بیشتر این موضوع در آستانه دومین سالگرد مرگ اکبر خرمدین پرداخته است.

اولین نشست مشترک شورای انجمن های علمی ایران(تحت نظارت وزارت عتف) با مجمع انجمن های علمی ایران ( تحت نظارت وزارت بهداشت،درمان و اموزش پزشکی) در محل سازمان نظام پزشکی کشور با حضور اعضای هیات مدیره دو نهاد مورد اشاره و رئیس سازمان نظام پزشکی کشور، برگزار گردید. طرفین در این جلسه، ضمن ارایه گزارش عملکرد نهاد تخصصی خود،اقدام به تبادل نظر در خصوص اقدامات آتی مشترک و هم افزا نمودن برنامه ها در راستای تقویت انجمن های علمی و ارتقا اثرگذاری ها و نقش آفرینی ها در سیاستگذاری های ملی ، نمودند.

در هر نقطه از شهر قم از پاساژ تا زیرزمین یک خانه ، می‌توانید قبر بیابید و اتفاق شگفت انگیز اینکه در ابتدای خیابان کیوانفر قم تعدادی قبر در پیاده رو واقع شده‌اند. گویا برای ایجاد پیاده رو و توسعه معابر شهری ، قبرستان مجبور به عقب نشینی شده و فضا در اختیار معابر عمومی قرار گرفته است. بر این قاعده، زمین قبرستان در این بخش ، نمی تواند وقفی بوده باشد. ویدئویی از این قبرها را در ادامه می‌بینید.

علی ربیعی در اعتماد نسبت به پیامد‌های سنگین اخراج اساتید از دانشگاه‌ها واکنش نشان داد. ربیعی نوشت: پیش از این، در تحلیلی از یک فرد تصمیم‌ساز شنیدم که برخی اساتید دانشگاه و معلمان ناهماهنگ در آموزش و پرورش، عامل اصلی ناآرامی‌های اخیر هستند. در ابتدا با خود اندیشیدم که این امر، شاید یک تحلیل فردی باشد، اما شواهد نشان می‌دهد که این شیوه تفکر به تحلیل و دیدگاه غالب تصمیم‌گیران تبدیل شده است. براساس چنین تحلیلی، آموزه‌های فراگرفته شده دانشجویان از دانشگاه‌ها، سبب بروز حالت‌های اعتراضی شده که منجر به حضور در خیابان‌ها و شکل‌گیری کنش‌های اعتراضی شده است.

ما دیپلماسی را توان نشان دادن قدرت به حریف ، بدون آنکه او احساس خطر کند، تعریف می کنیم که به دو شاخه دیپلماسی رسمی و غیر رسمی( ورزش ، علمی، هنر، صنفی و نهادی و نظایر آنها)، تقسیم بندی می شود. خبر می رسد که سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران عصر یکشنبه ۵ شهریور ماه در همایش رؤسا و مسئولان بین‌الملل دانشگاه‌ها با عنوان «دیپلماسی علمی در سیاست خارجی؛ ظرفیت‌ها و رویکردها» که در وزارت امور خارجه برگزار شد،بحث دیپلماسی علمی یکپارچه با همکاری ۱۴ دانشگاه را به میان کشیده است. از نامبرده باید پرسید که وقتی آموزش عالی کشور در موج دوم تحولات( دانشگاه پژوهش محور) در جا می زند و توان رسیدن به موج سوم(دانشگاه کارآفرین) را ندارد، وقتی افول نظام آموزش عالی کشور بدلیل انواع سهمیه های دانشجویی و هیات علمی قابل پیش بینی است، وقتی دیپلماسی رسمی کشور از مجرای وزارت امور خارجه، انسجام لازم را ندارد، شما از اجرای کدام دیپلماسی عمومی( شاخه دیپلماسی علمی)برای تحقق کدامین اهداف ، حرف می زنید؟ قصد صحبت گل درشت و پر کردن وقت جلسه را داری یا قصد دارید برای تامین منافع ملی کشورت کاری انجام دهی؟ آقای مقیمی عزیز، شاید این حرف ها دهن خیلی ها را باز نگاه دارد، اما ورای حدیث نفس( ان شاالله) ، در جیب کوچک شلوار ما هم جای ندارد اخوی.پرداختن به اولویت ها در انجام وظایف یادت نرود. مخاطرات منجر به افول توانمندی علمی کشور،جدی است . مردانه پای این کار قرار بگیر و با این چالش دست و پنجه نرم کن تا ان شاالله کم رنگ و بی رنگ شود.

چندی پیش جلسه گفت‌وگویی بین دو جامعه‌شناس دین با موضوع دینداری در ایران برگزار شد. در این گفتگو دکتر حسن محدثی گیلوایی گزارش‌هایی مبنی بر کاهش و افول دینداری در ایران ارائه داد و در نقطه مقابل دکتر علی‌رضا شجاعی‌زند ضمن نقد پیمایش‌های انجام‌شده معتقد بود آنچه در ایران رخ داده تحول دینداری است نه تنزل. به نظر می‌رسد برای اینکه بتوانیم با هر یک از این جامعه‌شناسان دین همراهی یا مخالفت کنیم نخست باید پاسخی به چند پرسش بیابیم و سپس به ارزیابی سخنان جامعه‌شناسان دین برسیم و بین تحول و تنزل داوری کنیم. به این منظور نخست گزارشی گذرا از مناظره این دو استاد جامعه‌شناسی دین را مرور می‌کنم و سپس به پرسش‌های بایسته این بحث می‌پردازم.

فساد وقتی برایش قانون سازی شود و یا کسی معترض نباشد و خارج از محدوده فردی باشد و حتی از فعالیت در یک صنف و یک مجموعه پا فراتر گذارد، یعنی؛ فساد شبکه‌ای نباشد، “فسادسیستمی” است. این شکل فساد تا هرکجا که انسان حضور یابد و دستاویزی بنام قانون‌های ساختگی داشته باشد چه در خشکی، چه در بیانان و صحرا چه در آسمان و .. سیطره خواهد داشت و “بیانان خواری”، دریاخواری”، صحرا خواری” و حتی؛ “آسمان خواری” میوه تلخ این فساد است!

روحانیت، در مسند چونان پیامبرى قرار دارد و نیابت از چنان شخصیتى را عهده دار است؛ و اینک در برابر امواج خرافه هاى سنتى و مدرن، کهن و نوپیدا، دینى و قومى و… این پرسش اساسى مطرح است که آیا حوزه و روحانیت، به مسؤولیت اساسى خویش در این زمینه آگاه است؟ و آیا در برابر این طوفان سهمگین، مواجهه اى درخور و شایسته را از خود نشان داده است؟این جُستار، به علل و زمینه‌ها و بسترهایى اشاره مى دارد که حضور روحانیت را در این جهاد فکرى، کم رنگ کرده و در عمل زمینه هاى بروز و فعالیت جبهه خرافه سازان را فراهم‌تر ساخته است. قبل از پرداخت به این پرسشهاى اساسى، از باب مقدمه، اشاره اى به جایگاه و اهمیت موضوع خواهیم داشت.روحانیت، در مبارزه با خرافات، شناخت کافى در موضوعات ندارد. این نقیصه، موجب مى شود که فتاوى کلى و یا پیامهاى چندپهلو صادر شود و خرافه سازان در ترویج مرام و رفتار، در امنیت به سر برند. این نکته، در مقولاتى چونان (قمه زنى) , قفل بر بدن زدن و… به روشنى خود را مى نمایاند.

علم از مقوله هستی و دین از مقوله بایستی است. هستی و بایستی دو مقوله متفاوت هستند. تکنولوژی در حال حاضر به چنان شتابی رسیده است که نمی‌شود جلوی این شتاب را گرفت اما دانش الهیات به‌رغم سابقه چندین قرنه، هنوز اندر خم یک کوچه است و هنوز سوال‌هایی که پیش از میلاد مسیح در یونان باستان برای سقراط و افلاطون و ارسطو مطرح بوده، حل نشده است. مسائلی مانند جبر و اختیار، اراده بشر، رابطه مغز و ذهن و ...

احمد بخارایی، مدیر گروه جامعه‌شناسی سیاسی در انجمن جامعه‌شناسی ایران درباره گسترش مدارس مذهبی غیر انتفاعی به سایت دیده بان ایران گفت: توزیع نابرابر قدرت و ثروت در بین گروه‌های خودی عامل مهم و اصلی تبعیض‌ها به شمار می‌رود به طوری‌که این گروه‌ها تمایل دارند فرزندان‌شان در مدارس خاص آموزش ببینند. این افراد در مناصب سیاسی کشور و در سمت‌های قانون‌گذاری تصمیماتی به نفع گروه‌های خودی گرفته‌اند و حلقه‌های این زنجیره در هر زمینه‌ای همدیگر را حمایت می‌کنند