شنبه ۲۹ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
«بلای بی‌تاریخی و جهان بی‌آینده»؛
دکتر رضا داوری‌اردکانی باور دارد متفکری که در رؤیای پدید‌آمدن عهد و عصری دیگر باشد، چه‌بسا با عصر و عهد خود مخالفت کند. بسیاری از متفکران تنها دغدغه‌شان خلق مفاهیمی بوده است تا از عهد و عصر خود فراتر رفته و به انکار وضع موجود دست بزنند. همان‌گونه که دلوز می‌گوید کار فلسفه خلقِ مفاهیم است.
کد خبر: ۳۹۳۸۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۶
ماجرای صدور مجوز برای کتاب شعر شفیعی کدکنی:
شایعات ممیزی مجموعه شعر استاد محمدرضا شفیعی کدکنی چنان بالا گرفته و حاشیه ساز شده که همه را به تکاپو انداخته است. بعضی ها می گویند که رستم رستم است و نیاز به آزمون ندارد. برخی دیگر برای اثبات وجود کوتوله خودشان، منم منم و قانون قانون می کنند ( بخوانید انا رجل ) و برخی دیگر هم ، معتقدند که اتفاق خاصی نیفتاده و روند بروکراتیک تعریف شده برای چاپ یک کتاب در حال طی شدن است. یاسر احمدوند معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، می گوید که در جلسه سه‌شنبه ۲۸ آذرماه و پیش از آن‌که «درباره این کتاب در جلسه شورای نظارت بر کتاب بزرگسالان تصمیم‌گیری شود» گفت، «ما اصلاً درباره کیفیت کتاب‌ها نظر نمی‌دهیم و مجوز این کتاب هم مثل سایر کتاب‌های وارده، روند قانونی‌اش را طی می‌کند.».در واکنش به این عمل وزارت ارشاد عباس عبدی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: پس از کدکنی نوبت به مولوی و حافظ و سعدی و ... هم خواهد رسید. همین الان اگر نهج‌البلاغه را بدون انتساب به امام علی برای گرفتن مجوز بدهند، بعید است که مجاز شناخته شود.
کد خبر: ۳۹۳۲۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۹
موج صادق بوقی:
صادق بنا متجدد ، مرد رقصنده در بازار رشت معروف به صادق بوقی است که رقص هایش حواشی برخورد قضایی- امنیتی تا حمایت های اجتماعی گسترده را بهمراه داشته است. برخی از رسانه ها ، فراگیر شدن رقص و آواز این مرد را «موج صادق» خوانده و گروهی دیگر از رسانه ها ، از فراگیری رقص صادق بوقی ابراز خوشحالی نموده و نوشتند که پیرمرد رشتی ساسی مانکن را ضربه فنی کرده است.فرهیختگان هم در این خصوص نوشت، آن افرادی که پیج صادق بوقی را بسته‌اند مکانیسم را نمی‌شناسند، آنها احتمالا خوشحالند که به تکلیف خود عمل کرده‌اند، چون نماینده امپریالیسم جهانی در بازار رشت را به زانو درآورده‌اند. اینکه قبض و بستن موجب بسط و نشر شهرت می‌شود خیلی پیچیدگی ندارد. اگر اینها را بدانیم از آوازخوان‌ها و مردم معمولی چریک درست نمی‌کنیم. اما صادق بوقی کیست؟
کد خبر: ۳۹۳۱۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۱
بررسی اجرای برنامه‌های توسعه در حوزه معدن؛
یکی از چالش‌های پیش‌روی توسعه حوزه صنعتی، معدنی و تجاری کشور، نبود سندی جامع در حوزه آمایش سرزمین است. تغییرات پی‌درپی در بدنه دولت، حضور غیرتخصصی افراد در سمت‌های تخصصی و نبود دیدگاه و چشم‌انداز بلندمدت سبب شد که برنامه آمایش سرزمین بسیاری از برنامه‌های دولت سیزدهم نیمه‌کاره باقی بماند، تا آنجا که به‌گفته برخی کارشناسان به‌نظر می‌رسد که اجرای برنامه آمایش سرزمین نیز همچنان در حالت رویا باقی مانده است.
کد خبر: ۳۹۰۳۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۳
تاج‌گذاری چارلز سوم؛
نگاه مردم انگلیس و اقمار زیر سلطه آن نسبت به خاندان سلطنتی و تاج‌گذاری چارلز منفی است چنانچه پیش از آغاز مراسم تاج‌گذاری «گراهام اسمیت» رهبر بزرگ‌ترین جنبش ضد سلطنت انگلیس از برنامه‌ریزی اعضای این گروه برای برپایی تظاهرات اعتراضی در مراسم تاج‌گذاری چارلز سوم و حمل پلاکارد‌هایی با شعار «تو شاه من نیستی» خبر داده بود.
کد خبر: ۳۸۸۴۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
در کتاب «مسئله مدرسه» بررسی شد؛
کتاب «مسئله مدرسه» با محوریت بازاندیشی انتقادی در آموزش و پرورش ایران نوشته نعمت‌الله فاضلی، پژوهشگر انسان‌شناسی و مطالعات فرهنگی به مسائل مهم مدرسه، معلمان و دانش‌آموزان پرداخته است.
کد خبر: ۳۸۷۰۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۲۸
پایان پروژه تجدد در ایران؟
یکی از نظریه‌پردازانی که درخصوص التهابات اخیر صورت‌بندی را مبتنی‌بر ایده خود از «وضع‌شناسی جامعه ایران معاصر» ارائه داده‌اند، دکتر حسین کچویان است. در ادامه نگاهی به مباحث وی ابتدا درخصوص تصویر کلی از جامعه می‌اندازیم و سپس توضیح او از التهابات اخیر را در پرتو آن معنادار می‌سازیم. دکتر کچویان به دنبال معنادار ساختن التهابات در ذیل تجدد هستند که باید گفت، شاید درخصوص برخی حوادث چند دهه گذشته کارآمد باشد، اما درخصوص مسائلی نظیر اتفاقات سال‌های ۹۶ و ۹۸ حداقل نمی‌توان نقشی انحصاری را برای تجدد لحاظ کرد.
کد خبر: ۳۸۶۳۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۶
زندگی فضیلت مند در عصر سکولار؛
حکومت قانون تنها راه باقیمانده پیش‌روی جوامع در‌حال‌توسعه است؛ جوامعی که اشکال متفاوتی از روش‌های غیردموکراتیک را تجربه کرده و طعم شکست این راه‌های رفته را چشیده‌اند. پس دور از انتظار نیست که جوامع در‌حال‌توسعه در تکاپوی تحقق یک زندگی فضیلت‌مند برای خود و آیندگان باشند. چارلز تیلور این مطالبه منطقی را حق جوامع می‌داند که دولت‌ها باید به آن گردن نهند. در کتاب «زندگی فضیلت‌مند در عصر سکولار» مخاطبان در سه مقاله از چارلز تیلور به‌خوبی با این اندیشه آشنا می‌شوند. این مقالات را فرهنگ رجایی ترجمه و تألیف کرده و به دلیل آشنایی نزدیک فرهنگ رجایی با تیلور و آثارش، کتابی درخور به خوانندگان ارائه داده است. با او درباره این کتاب و وضعیت ایران گفتگویی انجام شده که می‌خوانید.
کد خبر: ۳۸۴۷۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۵
گفت و گو با حجت الاسلام والمسلمین قنبرپور؛
با نبوت پیامبر اکرم و بر اساس منظومه فکری اسلام، تحولات بنیادینی در موقعیت و چایگاه زنان شبه جزیره عربستان و بعدها جهان اسلام و حتی زنان پیرو سایر مذاهب اهل کتاب ، بوجود آمد. تکریم جایگاه دختران ، تعریف حقوق زن در اسلام ، تعریف پارچوب های کرامتی برای زنان ، تاکید بر برابر پنداری ها و مساوات و مواردی همانند، بخشی از منظومه فکری دین اسلام بود که با نبوت پیامبر محقق شد. بحث جایگاه زنان در اسلام در شرایط کنونی مسلما از سطح بحث تاریخ اسلام گذر کرده است. سوال اینجاست که با این حد از توجه و تاکید، چرا بحث زنان به بحث های ناموسی و غیرت ، خانه داری و بچه داری، شکاف های جنسیتی و مواردی همانند تقلیل پیدا کرده و یا با رویکرد تقابلی با آزادی های غربی در حال دنباله گیری است؟آیا ما با آسیب حفظ کرامت ، پیچیده در محدودیت مواجه هستیم؟ چرا به سه موضوع بنیادین مرتبط با زنان یعنی رجل سیاسی، مقام اجتهاد و مقام قضاوت، ورود شفاف نمی کنیم.
کد خبر: ۳۸۴۰۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۲۲
قانون منع حجاب؛
در پی اتفاقات سنوات اخیر در برخی کشور‌های اروپایی برای محدودیت و منع حجاب به ویژه در مسابقات ورزشی، معاون ارتباطات و پیگیری اجرای قانون اساسی بیانیه‌ای منتشر کرد.
کد خبر: ۳۷۲۴۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۰
اتوپیای جهانِ پسامدرنیته؛
آدمی در جهان امروزین بشدت تنهاست. این حقیقت تلخی است که ما را گذری از آن نیست و نخواهد بود. عبور از عرصه جماعت گرایی به فردگرایی، نویدبخش هیچ آزادی رهایی بخشی برای انسان زمینی نبوده؛ بلکه تنها ما را به داخل قفس‌های تنگ و کوچِ درونمان رهسپار نموده است. آنگاه که از پیوند‌های جامعه سنتی خود عزم نیل به جهان مُتجدد را در سر پرواندیم هیچ گاه تصور آن را نمی‌نمودیم که دچار گسستی چُنین دلهره آور و دهشتناک گردیم.
کد خبر: ۳۶۹۴۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۴
از ادبیات تا توسعه؛
ادبیات کهن ما انتزاعی و آن‌جهانی است و به موضوعات زمینی و این‌جهانی کمتر می‌پردازد. اساسا ذهنیت‌گرایی در ادبیات فارسی بین ادراک و تجربه حسی و واقعیت بیرونی فاصله انداخته است. آن‌طورکه نیما می‌گوید: شعر قدیم ما سوبژکتیو است یعنی با باطن و حالات باطنی سروکار دارد. در آن مناظر ظاهری نمونه فعل و انفعالی است که در باطن گوینده صورت گرفته، نمی‌خواهد چندان متوجه آن چیز‌هایی باشد که در خارج وجود دارد. قرن پنجم و ششم پر است از این نوع مضمون‌آفرینی‌ها که فارغ از وضوح شی و جزییات پیرامونی زندگی است.
کد خبر: ۳۶۹۰۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۰
در گفتگو با صادق حقیقت؛
تفاوت روشنفکری دینی و نواندیشی دینی در این است که روشنفکران دینی، چون عقل متجدد انه را حجت می‌دانند نیازی به اجتهاد به شکل حوزوی ندارند، اما نواندیشان دینی در گفتمان اصولگرایی معتقدند که اجتهاد ابزار فهم است بنابراین اگر من می‌گویم که جهاد ابتدایی در اسلام وجود ندارد طبق صناعت فقه باید استدلال کند که چرا وجود ندارد.
کد خبر: ۳۶۷۰۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۵
مهم‌ترین کتاب‌های خلیل کدامند؟
خلیل درباره نواندیشان و تجددخواهانی همچون سیدجمال الدین اسدآبادی، محمد عبده، حسن العطار و رفاعه طهطاوی معتقد بود که گرچه تلاش‌های این افراد ستودنی است، اما رویکردشان به متون مقدس چندان تفاوتی با سلفی‌های سنتی ندارد. تجددخواهی آنان سطحی، کم مایه و بدون مراجعه انتقادی به متون مقدس بود و برای اثبات مدعای خودشان یا گزینشی عمل می‌کردند و یا متن مقدس را با زحمت به نفع خود تأویل می‌نمودند در حالی که تأویل و تفسیرشان منطبق بر دانش زبانی دقیقی نبود. مانند تفسیر محمد عبده از جن و ملائک که با دانش زبانی همخوانی نداشت. خلیل، اما رویکرد خودش را مبتنی بر مراجعه انتقادی به نص مقدس و شکستن هیمنه متن مقدس و سیطره شخصیت‌های شبه اسطوره‌ای بر عقل و خرد می‌داند.
کد خبر: ۳۶۶۶۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۰
تمدن اسلامی
ما در بخش «تاریخ در ترازو» هم به معرفت تاریخ به معنای عام نظر داریم و هم به تاریخ به مثابه یک رشته (discipline) دانشگاهی در جهان و به طور خاص در ایران توجه داریم. شما یکی از استادان و متفکرانی هستید که درباره رشته خودتان یعنی فلسفه و معرفت در ایران کنونی و در تاریخ گذشته در جهان اسلام، نگاه انتقادی یا به تعبیر رایج امروز، نگاه آسیب شناختی (pathologist) داشته‌اید و از بحران در فلسفه سخن گفته‌اید و از مقام فلسفه در تمدن اسلامی پرسش کرده‌اید و در ربط با زوال و انحطاط تمدن مسلمانان از نقش زوال فلسفه سخن گفته‌اید و اشاره کرده‌اید که در تمدن ایرانی-اسلامی به جای این که فیلسوفان متفکران قوم باشند، گروه‌های دیگری سررشته دار اندیشه شده‌اند. اکنون خدمت شما رسیدیم تا ملاحظات خودتان را اولا راجع به معرفت تاریخ و ثانیا درباره رشته تاریخ به طور خاص در ایران، بفرمایید. نکته مهم دیگر این که خیلی از مسائلی را که اهل تاریخ با آنها درگیرند، فلاسفه مطرح کرده‌اند. یعنی فلاسفه هستند که خیلی از پرسش‌های معرفت شناختی را پیش روی اهل علم گذاشته‌اند و معمولا خود اهل تاریخ کمتر از نظر روش شناختی و معرفت شناختی به این مباحث پرداخته‌اند. قدیم‌ترین پرسشی که راجع به تاریخ داریم، مربوط به فیلسوف بزرگ یونانی ارسطو در کتاب «فن شعر» است. از آن زمان تا‌کنون، همواره کفه ترازوی مباحث فلسفی و معرفتی راجع به تاریخ به نفع فلاسفه سنگینی می‌کند و خود اهل تاریخ بیشتر در این مسائل از فلاسفه پیروی کرده‌اند یا به آنها بی‌اعتنایی کرده اند یا حتی صورت مساله را حذف کرده‌اند و گفته‌اند که این مباحث به ما مربوط نیست. اگر ممکن است در مورد این مباحث نیز نظر خود را بفرمایید.
کد خبر: ۳۶۰۲۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۳۱
مقاله نظام بهرامی کمیل؛
خودبنیادی یا خودمختاری Autonomy به معنای توانایی برای تصمیم‌گیری و هدایت خود است. خودبنیادی را باید به صورت طیفی دید که سر دیگر آن دگربنیادی Heteronomy است. فرد، جامعه یا سیستمی خودبنیادتر است که خودش به آنچه فکر یا عمل می‌کند باور داشته باشد و در برابر تلاطم‌های بیرونی با ثبات‌تر باشد.
کد خبر: ۳۵۹۶۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۶
سالگرد اشغال ایران و سقوط رضاخان؛
مظفر شاهدی با مطرح کردن این پرسش که چرا رضاشاه ترجیح می‌داد مخالفان و حتی رجالی وفادار صاحب‌نام و شناخته‌شدهِ خود را با ترور و اقسامی از دیگر روش‌های مخفی سبعانه و غیرانسانی به‌قتل برساند؟ و در پاسخ گفت: تا جایی که تحقیقات ما نشان می‌دهد، دلیل آن فقدان مشروعیت و مقبولیت حکومت رضاشاه در میان اقشار گوناگون جامعه ایرانی بود.
کد خبر: ۳۵۹۳۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۴
دکتر فردین علیخواه:
کافه در ایران عموماً جایی است که جوانان در آن احساس آزادی بیشتری دارند و مانند سفارت‌خانه‌ای است که تابع قوانین کشور میزبان خود نیست. نهادهای رسمی در کافه‌ها دقایقی جوانان را به حال خود رها می‌کنند. عبور از خطوط قرمز نهادهای رسمی و سنتی جامعه در خصوص معاشرت اجتماعی، یکی از ویژگی‌های بارز رفتار جوانان در کافه است.
کد خبر: ۳۵۸۸۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۱
غلامرضاکاشی، استاد علوم سیاسی:
محمدجواد غلامرضا کاشی استاد علوم سیاسی گفت: نام‌هایی همچون فرایند دموکراتیک‌شدن و دموکراتیزاسیون، چندان نمی‌تواند وضعیت ایران را توجیه کند. اتفاقا به نظرم این نام‌ها ما را منحرف می‌کند و فکر می‌کنیم که گویی واقعا گروه‌هایی حامل دموکراسی متشکل از متجدد ان و تحصیل‌کردگان شهری حضور دارند که باعث تقویت دموکراسی در ایران می‌شوند. حتی فاشیسم، دیکتاتوری و… نیز که در جامعه غرب است، باز حاصل قدرت عظیمی است که مردم خلق می‌کنند. این است که به نظرم این نام‌ها هیچکدام وضعیت ما را توضیح نمی‌دهند.
کد خبر: ۳۵۸۱۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۶
مقصودی دریادداشتی نوشت:
حال نوبت این کوهنوردان مدعی است که پاسخگو باشند، همان‌هایی که امروز تلاش دارند رضا رسولی را از تصمیمی که گرفته است، پشیمان کنند؛ بهتر است بگویند ۲۰ مرداد ۱۳۹۸ دقیقا کجا بودند و چه کاری مهمتر از نجات یک انسان داشتند؟
کد خبر: ۳۵۷۴۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۱