شعار سال: در یادداشت حاضر، به سه مورد از نمونه‌های موفق جهانی گردآوری نظام‌مند داده‌های اجتماعی اشاره می‌کنیم. در ادامه، توضیحات اجمالی درباره مرکز تحقیقاتی پیو، مؤسسه گالوپ و پروژۀ GSS ارائه خواهد شد.

۱- مرکز تحقیقات پیو (Pew)

پیو یک مؤسسۀ پژوهشی است که با شعار «اعداد، اطلاعات و روندها جهان شما را می‎سازند» در حوزۀ گردآوری داده‎های اجتماعی فعالیت می‌کند. این مؤسسه در واشنگتن مستقر است و به ارائۀ اطلاعات دربارۀ نگرش‌های مردم و روندهای تأثیرگذار بر ایالات متحدۀ آمریکا و جهان می‌پردازد. این مرکز بودجۀ خود را از مجموعۀ خیریه‌های پیو دریافت می‌کند. پروژ‌ۀ نگرش‌های جهانی پیو،سلسله نظرسنجی‌ها و گزارش‌های افکار عمومی در سراسر دنیاست که هدف آن فهم نگرش‌های جهانی دربارۀ موضوع‌های مختلف است. مؤسسۀ مزبور در حوزه‌های زیر، به صورت مستمر، مشغول جمع‌آوری و تحلیل داده است:

– سیاست و سیاست‌گذاری در ایالات متحدۀ آمریکا

– مطبوعات و رسانه‌ها

– اینترنت، علم و فناوری

– دین و زندگی روزانه

– نگرش‌ها و روندهای جهانی

– روندهای اجتماعی و جمعیت‌شناختی

برای مثال موضوعات کلیدی که در ذیل عنوان «سیاست و سیاست‌گذاری در ایالات متحده آمریکا» دنبال می‌شوند، عبارت‌اند از:

– ارزش‌های سیاسی، حزب‌گرایی و قطبی شدن

– انتخابات، کمپین‌ها و مشارکت سیاسی

– دیدگاه‌های حکومت، سران منتخب و احزاب

– اقتصاد ایالات متحدۀ آمریکا

– مسائل سیاسی داخلی ایالات متحدۀ آمریکا

– سیاست خارجی ایالات متحدۀ آمریکا

– دانش و علایق سیاسی

آن‌چه پیو را در محافل دانشگاهی و سیاسی جهان مشهور ساخته، تحلیل‌های جالب و پیش‌بینی‌های دقیق از انواع تغییرات و روندهای کلان اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است که آن را محل رجوع بسیاری از پژوهشگران و سران کشورها نموده است.ریاست پیو بر عهدۀ مایکل دیموک است و بالغ بر ۱۳۰ کارمند در این مجموعه فعالیت می‌کنند. متخصصان پیو قادرند مهارت‌های مشاهده‌ای و روایتگری روزنامه‌نگاران را با دقت تحلیلی زیاد محققان اجتماعی ترکیب کنند.

۲- گالوپ (Gallup)

شرکت گالوپ (Gallup Inc.) که در ایران بیش‌تر با نام مؤسسۀ گالوپ شناخته می‌شود، یک شرکت مشاورۀ مدیریتی است که به مؤسسۀ نظرسنجی گالوپ (Gallup poll) شهرت یافته است. مؤسسۀ گالوپ از معتبرترین مؤسسات برگزاری پیمایش در جهان است که روش‌شناسی بسیار پیشرفته‌ای را برای انجام نظرسنجی‌های خود به کار می‌برد. جورج هاوس گالوپ یکی از متخصصین کاربرد روش‌های آماری در مطالعۀ افکار و عقاید عمومی، در سال ۱۹۳۵ مؤسسه‌ای را بنیان نهاد که به نام خود وی گالوپ نامیده شد. مخارج این مؤسسه از حق اشتراک مؤسسات تبلیغاتی و تولیدی در ایالات متحدۀ آمریکا تأمین می‌شود. بسیاری از سران کشورهای جهان، در زمینه‌های گوناگون، جهت اطلاع یافتن از افکار عمومی، به این مؤسسه مراجعه می‌کنند. گالوپ به عنوان بزرگ‌ترین و معتبرترین مرکز آمارگیری جهان دربارۀ افکار عمومی، با تمام قوا در خدمت اهداف و منافع سیاسی و اقتصادی دولت آمریکا گام برمی‌دارد.

یکی از شعارهای گالوپ این است که ما به مدیران و سازمان‌ها کمک می‌کنیم بغرنج‌ترین مشکلات‌شان را حل کنند. گالوپ افراد را توانمند می‌سازد به‌طوری‌که، با استفاده از قدرت داده‌ها، تحولات واقعی در سازمان‌شان ایجاد کنند. خدمات علمی و مشاوره‌ای گالوپ در راستای شناسایی و به کارگیری تمام پتانسیل افراد، تیم‌ها و سازمان‌هاست. این شرکت بزرگ، به منظور حل هر مسئلۀ سازمانی در سراسر دنیا، یک نقشۀ راه برای مدیران ترسیم می‌کند.

پیمایش اجتماعی عمومی یا GSS(که مقر اصلی آن دانشگاه شیکاگو است) یک پیمایش ملی برای گردآوری داده‌های اجتماعی دربارۀ نگرش‌ها، علایق و رفتارهای ساکنین ایالات متحدۀ آمریکاست. این پروژه از سال ۱۹۷۲ در حال برگزاری است و تغییرات اجتماعی جامعۀ آمریکا را رصد و ثبت می‌کند. پیمایش اجتماعی عمومی یکی از مهم‌ترین تحقیقات کلان در حوزۀ علوم اجتماعی به شمار می‌رود و بسیاری از نشریات سرشناس کشور آمریکا مانند نیویورک تایمز و وال استریت جورنال بدان ارجاع می‌دهند.

در زیر به چند مورد از شواهدی که اهمیت بسیار زیاد GSSرا نشان می‌دهند، اشاره می‌شود:

– بالغ بر ۲۵۰۰۰ نشریه علمی از داده‌های GSSاستفاده می‌کنند.

– پیمایش اجتماعی عمومی GSS بعد از سرشماری ایالات متحده، دومین منبع داده رایج در زمینۀ علوم اجتماعی به شمار می‌رود.

– سالانه بالغ بر ۴۰۰ هزار دانشجو در کلاس‌های درس‌شان از داده های GSS، برای یادگیری ملموس‌تر جامعه شناسی، استفاده می‌کنند.

– بخش‌های دولتی که از GSS استفاده می‌کنند عبارت‌اند از: کتابخانۀ کنگرۀ ایالات متحده، وزارت بازرگانی، وزارت دفاع، وزارت آموزش‌و‌پرورش، وزارت دادگستری، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری، کاخ سفید و غیره.

– روزنامه‌ها، مجلات و رسانه‌های جمعی در قارۀ آمریکا، اروپا و آسیا غالباً به GSS ارجاع می‌دهند.

جی‌اس‌اس، از سال ۱۹۷۲ تا کنون، به سیاستمداران، سیاست‌گذاران و پژوهشگران، تصویر شفاف و بدون سوگیری از افکار و احساسات ساکنین آمریکا، پیرامون اولویت‌های مخارج ملی، جرم و مجازات، روابط بین گروهی، اعتماد به نهادها و سازمان‌ها و الی آخر ارائه کرده است.

جی‌اس‌اس، در سال‌های گذشته، موفق شده است از مراکز زیر جایزه‌هایی دریافت کند:

– انجمن تحقیقات افکار عمومی آمریکا

– انجمن بین‌المللی جامعه شناسی

– انجمن جامعه شناسی شرقی

– انجمن جهانی تحقیقات افکار عمومی

– مجلات جمعیت شناختی و علمی آمریکا

در فوق به سه نمونۀ موفق جهانی در حوزۀ گردآوری داده‌های اجتماعی اشاره شد. در یادداشت سوم، به معرفی طرح پایش خواهیم پرداخت. شناخت مراکز و مؤسسات بزرگ داده‌های اجتماعی در جهان، زمینه را برای ورود به بحث گردآوری نظام‌مند داده‌های اجتماعی در ایران مهیا می‌کند. پایش قصد دارد بخشی از خلاء موجود در این حوزه را پر سازد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت بردار، تاریخ انتشار 1 آبان 97، کد مطلب: -،www.bordar-ensani.ir