شعار سال: پارک جنگلی و پایگاه باغ جهانی "عباس آباد" در بهشهر مازندران، باز هم در معرض تصرف و ساخت وساز غیرمجاز انجام گرفت. پس از ساخت آلاچیق های متعدد و فروشگاه ها و ساختمان های جورواجور توسط دستگاه های اجرایی متولی جنگل و نیز دیگر دستگاه های دولتی و همچنین شهرک سازی بخش خصوصی در منطقه که با اعتراض و کنش به موقع فعالان محیط زیست و رسانه ها و ورود "ستاد اجرایی فرمان صد امام" متوقف شد، حالا بار دیگر این جنگل تاریخی و باغ جهانی ثبت یونسکو، توسط نیروی انتظامی، درگیر تغییر وتحولات خلاف ضابطه شده است.

این در حالی است که مقام معظم رهبری بارها نسبت به هر گونه ساخت وساز در جنگل هشدار داده و تاکید کرده اند که نه تنها به عنوان جذب گردشگر که حتی برای ساخت حوزه علمیه نیز نباید به جنگل دست درازی شود.

خبرها حاکی است در سال گذشته، مدیر وقت منابع طبیعی بهشهر با اختیار خودش، در حدود 3 هزارمتر از اراضی را در اختیار نیروی انتظامی قرار داده و پس از آن، دور آن، فنس کشی شده است. چند روزی است که آهن آلات و مصالح به محل آورده و در حال جوشکاری آلاچیق های پیش ساخته هستند و به تذکرات "پایگاه جهانی باغ عباس آباد" نیز توجهی نکرده اند.

از سوی دیگر بر اساس بند اول ضوابط باغ جهانی عباس آباد، هر گونه ساخت وساز در عرصه این باغ ممنوع است. این قاعده علاوه بر باغ جهانی عباس آباد بر تمام دیگر آثار تاریخی که تحت مدیریت میراث فرهنگی قرار دارند نیز حاکم است و در عرصه محوطه ها و بناهای تاریخی هر گونه ساخت وساز و دخل وتصرف مغایر قانون است.

ساخت وساز در قلب جنگل

در همین حال از آنجا که منطقه فوق در قلب جنگل های هیرکانی واقع شده و اراضی ملی به حساب می آید هر گونه دخل و تصرف در آن ممنوع بوده و با ضوابط "سازمان جنگل هامنابع طبیعی و آبخیزداری نیز در تعارض است.

موسوی تاکامی مدیرکل منابع طبیعی مازندران –ساری در اینباره به اسکان گفت: « این عملیات غیرقانونی بوده و آنرا متوقف کردیم.»

او افزود:« بنده برای بازدید از پارک جنگلی عباس آباد و به طور تصادفی همراه دادستان در منطقه حضور یافتیم. در آنجا مشاهده کردم که نیروی انتظامی در حال ساخت آلاچیق های پیش ساخته است؛ ظاهرا می خواستند کار اقتصادی-گردشگری انجام دهند. 1ونیم هکتار را مدیر پیشین منابع طبیعی بهشهر به آنها واگذار کرده است.

موسوی تاکامی گفت:« من تعجب می کنم چگونه در یک منطقه جنگلی که باغ تاریخی که ثبت جهانی یونسکو هم هست این تخلف ها انجام شده است؟»

مدیرکل منابع طبیعی مازندران هشدار داد:« آنجا هفتِ بیجار شده و هر گوشه آن دست یک عده است. ما داریم تلاش می کنیم که جبوی خسارت ها و تخلف ها را بگیریم و میزان آنرا کاهش دهیم؛ وگرنه جلوی آنها را نمی توانیم بگیریم. چرا که برخی تصرف ها در زمان های بسیار دور اتفاق افتاده و از دست ما خارج است.»

موسوی تاکامی در ادامه با تاکید بر اینکه عملیات متوقف شده و تمام آلاچیق های برپاشده توسط نیروی انتظامی باید جمع شود گفت:« الان مقرر شد یک محدوده 200-300 متری را برای آنها تعریف کنند تا صرفا برای انجام وظیفه نگهبانی در اختیار آنها باشد و بقیه اراضی رفع تصرف شود. همچنین مقرر شد دادستان و رییس دادگستری نیز برخورد قانونی با مساله داشته باشد.»

ساخت سکویی مغایر ضوابط جهانی

عبدالمطلب شریفی معاون میراث فرهنگی-گردشگری و صنایع دستی مازندران درباره حادثه پیش آمده به اسکان می گوید:« نیروی انتظامی درخواستی داد مبنی بر اینکه در آن جا چند کیوسک پیش ساخته متحرک جاگذاری شود. وقتی در محل حضور یافتم با سکویی مواجه شدم که مغایر با ضوابط ثبت جهانی باغ ایرانی در آنجا ساخته شده بود. همانجا تاکید کردم که ابتدا باید این سکو برداشته شود و بعد درباره درخواست نیروی انتظامی و حل موضوع، صورتجلسه ای تنظیم کردیم.»

او در ادامه افزود:« نخستین بند صورتجلسه این است که باید احراز مالکیت نیروی انتظامی برای ما قطعی شود؛ چرا که آنها گفته اند زمین را "اداره منابع طبیعی بهشهر" به آنها بخشیده است. در صورتجلسه آمده چون منابع طبیعی مالک هست این ها باید سند بدهند که قطعا چنین چیزی وجود ندارد.»

شریفی در ادامه گفت:« دومین بند اینکه اگر هم مالک باشند و سازه ای بسازند باید طرحی بدهند که این طرح نیز باید به تصویب میراث فرهنگی برسد. سازه نیز فقط می تواند پیش ساخته متحرک باشد تا هر زمان که به آنها گفته شد جمع کنند. الان نه طرحی آمده و نه چیزی دیگر. سومین بند هم این است که طرحی که می دهند باید به گونه ای باشد که سازه به هیچ عنوان نما ومنظر را خدشه دار کند و یا مداخله ای در آن انجام شود.»

معاون میراث فرهنگی مازندران افزود:« اقدام مهم تری که انجام دادیم این بود که قرار شد سازه بتونی را که در گذشته در آنجا احداث شده بود با هماهنگی دادستانی تا آخرین روز آذرماه( یعنی چند روز دیگر) جمع آوری شده و به حالت اولیه بازگردد.»

او در ادامه با اشاره به اینکه در انتهای صورتجلسه نیز گفته ایم نیروی انتظامی باید هر زمان که میراث فرهنگی مازندران اراده کرد حتی سازه های متحرک و پیش ساخته را که سازه سبک محسوب می شود جمع آوری کند گفت:« هیچیک از این ها دال بر این نیست که اجازه بدهیم خلاف ضوابط کار انجام بدهد و ما هیچ مجوزی نداده ایم و فقط در صورتی با این کار موافق هستیم که منطبق با ضوابط میراث باشد.»

صورت جلسه غیرقانونی است

پرویز سعادتی مدیر پایگاه باغ های ثبت جهانی ایران سازمان میراث فرهنگی کشور اما روایت دیگری از رویداد فوق دارد.

سعادتی که از وضعیت "پایگاه باغ جهانی عباس آباد" بهشهر در حیرت است تاکید می کند که در هیچیک از دیگر پایگاه های جهانی باغ های ایرانی، این همه تخلف و تصرف و ساخت وساز رخ نمی دهد و "پایگاه عباس آباد" بهشهر در این راه یکه تاز است.

سعادتی از اساس، صورتجلسه تهیه شده توسط میراث فرهنگی را باطل می داند و می گوید:« از نظر اداره پایگاه باغ ها این صورتجلسه غیرقانونی بوده و تخلف است. ما واگذاری به هیچ فرد یا سازمانی را نداشته و حق نداریم و ضوابط ما اجازه نمی دهد سازه سبک یا سنگین در عرصه باغ جهانی ساخته شود.»

او تاکید می کند که عملیات ساخت آلاچیق ها متوقف است و به هیچ عنوان اجازه ندارند چنین کاری را در آنجا انجام دهند.

سعادتی می افزاید:« ما از اساس با درخواست نیروی انتظامی برای برپایی آلاچیق ها به دلیل مغایرت های قانونی مخالفت کرده ایم و گفته ایم که امکان ندارد این کار عملی شود؛ چرا که بر اساس قوانین داخلی کشور و همچنین قوانین یونسکو نمی توانیم در عرصه یک اثر تاریخی اجازه ساخت وساز بدهیم.»

او می گوید:« حالا ماجرا به دادستانی و فرمانداری کشیده شده و جلسه ای داشته اند و همه با این ساخت وساز جدید مخالفت کرده اند. مدیر پایگاه نیز مخالفت خود را اعلام کرده است. اما علیرغم مخالفت مدیرپایگاه جهانی عباس آباد با این ساخت وساز، برخی مسوولان به محل رفته و صورتجلسه ای را می نویسند و در آن مطالبی را مطرح می کنند که وجاهت قانونی ندارد.»

سعادتی تاکید کرد:« این صورتجلسه کاملا باطل و غیرقانونی است. بر اساس قانون، معاونت میراث فرهنگی در پایگاه های جهانی نمی تواند دخالت داشته باشد؛ چرا که این پایگاه ها زیرمجموعه پایگاه باغ ها هستند که زیرنظر اداره کل ثبت جهانی اداره می شوند و اگر قرار باشد چنین اتفاقی بیفتد ما هیات راهبردی داریم که باید تقاضای نیروی انتظامی در آن مطرح شود. در این صورت جلسه چیزی که مشخص نیست موضوع اصلی است که هیچ اشاره ای بدان نشده است.»

آنچه که مسلم است اینکه "باغ جهانی عباس آباد بهشهر" نیاز به طرح مدیریتی جامع دارد که سازمان ها و ارگان های متولی با یکپارچگی و برنامه ای جامع بتوانند مقابل زیاده خواهی دیگر دستگاه ها و نیز متقاضیان بخش خصوصی که هر یک به دنبال تصرف بخشی از زمین های باغ جهانی بوده بایستند و پارک را از تصرف و تخریب حفظ کنند.

مجموعه تاریخی باغ‌های عباس‌آباد به مساحت 500 هکتار در 9 کیلومتری شهرستان بهشهر و در دامنه رشته کوه‌های البرز یکی از 9 باغ ایرانی است که در قالب پرونده‌ زنجیره‌ ای باغ‌های ایرانی در سال 1390 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. باغ تاریخی عباس آباد دارای 134 هکتار عرصه و یک هزار و 570 هکتار حریم است که در قلب جنگل های هیرکانی عباس آباد بهشهر قرار گرفته و شامل سد عباس‌آباد، مخزن و دریاچه سد، گل‌باغ، کاخ، حمام، آسیاب آبی و 2 برج آجری است که به دستور شاه عباس اول صفوی در سال‌های 1020 و 1021 هجری قمری در محلی که پیشتر "خرگوران" نام داشته ساخته شده و اکنون مهم ترین باغ غیرکویری ایران است.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته سایت خبری اسکان نیوز تاریخ انتشار 28آذر 97، کدخبر: 16397، www.eskannews.com