این روزها روزهای پرکاری برای کشاورزان لرستانی است، ایامی که باید حاصل دسترنج خود را دریافت کنند، اما دریغ که حاصل دسترنج آنها نه تنها خستگی را از جانشان به در نمیکند بلکه در جیب سود جویان و دلالان جا خوش میکند.
با توجه به شرایط جغرافیایی لرستان، در نقاط مختلف استان محصولات کشاورزی مختلفی کاشته میشود اما کاشت غلات، حبوبات و میوههایی مانند انجیر، انگور، زردآلو و گردو طرفداران زیادی دارد، کشاورزانی یک سال تمام برای برداشت خوب محصول تلاش میکنند اما متاسفانه دلال و کاسبان در کمتر از یک روز چند برابر کشاورز سود میکنند.
رواج پدیده دلالی و وجود واسطههای فراوان در روند تولید و البته در مقیاس بیشتر در زمینه فروش محصولات کشاورزی، مدتهای طولانی است که موجب نابسامانی بازار محصولات کشاورزی و یکه تازی دلالان در جذب سودهای کلان در این آشفته بازار شده است.
با توجه به مشکلات فراوان کشاورز در زمینه فروش محصولات اقدام به نوشتن گزارش زیر کردهایم؛ در این مطلب ابتدا نحوه عرضه محصولات کشاورزی به بازار را شرح میدهیم سپس با چند تن از مسؤولان در این زمینه صحبت میکنیم.
دلال در کمتر از چند ساعت چند برابر کشاورز سود میکند
صمد خسروی یکی از کشاورزان لرستانی که سالهای زیادی است که به کشت غلات، حبوبات و باغداری مشغول بوده در مورد این موضوع بیان کرد: قیمت یک محصول در زمین کشاورزی با قیمت آن در میادین میوه و تره بار و در نهایت در مغازه ها تفاوت محسوس و زیادی دارد به گونهای که این تفاوت قیمت باعث شده کشاورز ضرر و زیان زیادی ببیند.
وی با بیان اینکه کشاورز پس از برداشت محصولش به میدان میوه و تره بار شهر مربوطه مراجعه میکند، افزود: حضور در بارفروشی برای کشاورزان یکی از سختترین کارهای ممکن است زیرا آنها باید محصولی که بیش از یک سال برای آن زحمت کشیدهاند را با قیمتی مناسب به دلال بفروشند.
این کشاورز لرستانی اظهار کرد: در میدان میوه و ترهبار دلال از خریدار حمایت میکند و با چرب زبانی به سر محصول میکوبد و کشاورز نیز با علم به این موضوع که در صورت نفروختن، محصولش خراب میشود مجبور شده که با قیمت پایین محصول را به فروش برساند و دلال در کمتر از چند ساعت از کشاورز بیشتر سود میکند.
خسروی تصریح کرد: دلال در طول سال معاملههای زیادی را با مغازه داران انجام می دهد این در حالی است که تنها یک بار با کشاورز داد وستد میکند، به همین علت در بارفروشی از خریداران حمایت میکند.
این کشاورز لرستانی تاکیدکرد: برای بهتر شدن وضع کشاورز باید بازار از دست دلال گرفته شود و محیطی مناسب برای کشاورز ایجاد شود که او مجبور نباشد بعد از چیدن محصول حتما آن را از طریق دلال به فروش برساند.
عرضه در قالب نظام صنفی و استفاده از سردخانه تنها راهکار حل این موضوع
حمید ساکی یکی از جوانان لرستانی است که امسال اقدام به کاشت سیر کرده است؛ او در رابطه با این موضوع گفت: بعد از چند ماه تلاش شبانه روزی امروز دلالها هر کیلو گرم سیر را با مبلغی بین 700 تا هزار تومان از ما خریداری میکنند و این قیمت یعنی چند ماه کار ما منفعتی نداشته است.
وی خاطرنشان کرد: دلال پس از خریداری سیر با این قیمت پایین تنها چند ماه بعد همان محصول را با قیمت چهار تا پنج هزار تومان به کشاورز برای کاشت میفروشد؛ البته این موضوع فقط مختص به سیر نبوده و در محصولاتی مانند گندم، جو و حبوبات نیز شاهد این عمل هستیم.
وی یاد آور شد: اگر کشاورزان بتوانند برداشت محصول خود از مزارع را ساماندهی کرده و محصول خود را بتدریج و در قالب نظام صنفی و تعاونیهای که در شهرستان وجود دارد به بازار عرضه کنند و یا در سردخانهها نگهداری کنند تا در ایام دیگر که بازار نیازمند این محصول است عرضه شود، بسیاری از مشکلات پیش آمده رفع خواهد شد.
تماسهایی که درآمدشان از یک سال کار کشاورز بیشتر است
جواد پاپی یکی از گندمکاران لرستانی نیز در این رابطه اظهار داشت: دولت گندم کشاورزان را با قیمت یک هزار و هفتصد تومان خریداری میکند اما آنها در مهر ماه همین گندم را با نرخی حدود دو هزار تومان به فروش میرسانند و متاسفانه به علت کمبود بذر دولتی، کشاورز مجبور است به دلال مراجعه کند و دلال نیز با نرخ دو هزار و 500 تومان اقدام به فروش میکند.
وی در ارتباط با فعالیت دلالان در بازار محصولات کشاورزی بیان کرد: گروهی با عنوان دلال، میلیاردها تومان به جیب میزنند و صدای هیچ کس هم در نمیآید؛ پولی که نه در جیب کشاورز و باغدار میرود، نه در جیب کاسب میدان و میوهفروش سر کوچه، پولی که البته از جیب مردم خارج میشود اما در جیب عدهای دلال میرود که عملا جز چند تماس تلفنی کاری نمیکنند و تنها ثمره آن هم گرانی بی حد و اندازه میوههای فصل میشود.
در ادامه این گزارش برای اطلاع از قیمت محصولات کشاورزی به مغازههای سطح شهر مراجعه کردیم
دلال از هر کیلو میوه دو هزارتومان سود میبرد
مجتبی دکاموند یکی از مغازه داران لرستانی در ارتباط با وضعیت بازار میوه اظهار کرد: بارفروشان بر این باورند که دلالان از همکارانشان هستند و میتوانند روی هر کیلوگرم میوه 500 تومان سود ببرند، این در حالی است که این گروه سودهایی بیش از 1500 و 2000 تومان روی هر کیلوگرم میوه به جیب میزنند به طوری که در میدان اصلی توزیع میوه و ترهبار احتمال دارد یک نوع میوه با چند قیمت متفاوت عرضه شود.
وی افزود: هر روز حضور دلالان و واسطهها در این صنف پررنگتر می شود؛ در واقع دلالان در ازای سود بالایی که به جیب میزنند، مالیاتی هم به دولت نمیپردازند و تمام درآمدشان سود خالص است، حال اگر این گروه به صنف بارفروشان بپیوندند، علاوه بر افزایش درآمد مالیاتی دولت، نرخ میوه نیز برای مصرفکنندگان کاهش مییابد.
این مغازهدار در بخش پایانی صحبتهای خود تصریح کرد: مغازه دار سود زیادی از فروش میوه به دست نمیآورد زیرا محصول خریداری شده از بارفروشی بیش از چند روز در مغازه باقی میماند و به طور معمول 25 تا 35 درصد آن خراب میشود اما سود اصلی در این بازار نصیب دلال میشود.
غرفههای بارفروشی به مرکزی برای افراد سودجو و دلال تبدیل شدهاند
حضور دلالان در بازار آنچنان محسوس شده که وزیر جهاد کشاورزی در یکی از سخنرانیهای خود در سال 97 به این موضوع اشاره کرد و گفت: اکنون تلاش ما در راستای کوتاه کردن مسیر و حذف دلالان است، به نحوی که تولیدکننده و تشکلها محصولات خود را به صورت مستقیم عرضه کنند.
محمود حجتی در واکنش به برخی اظهارات مبنی بر کنترل بازار محصولات کشاورزی از سوی چهار هزار دلال گفت: قیمت محصولات در بازار میوه و ترهبار بر اساس عرضه و تقاضا مشخص میشود. البته شکی نیست که دلال و واسطه هم در این بازار نقش ایفا کرده و گاهی باعث افزایش قیمتها میشود.
شهرداریها بازاری به نام بازار میوه و ترهبار در نقاط اصلی کلانشهرها با هدف عرضه مستقیم محصولات کشاورزی به مصرفکنندگان در نظر گرفتند تا غرفهداران که از تولیدکنندگان بخش کشاورزی هستند، بتوانند تولیدات خود را به صورت مستقیم عرضه کنند.
وی با بیان اینکه علیرغم اهداف ترسیمشده برای این میادین شاهد آن هستیم که این غرفهها در اختیار تولیدکنندگان بخش کشاورزی قرار نگرفت، ادامه داد: این غرفهها به مرکزی برای افراد سودجو و دلال تبدیل شده و سازمان میوه و ترهبار که سازمان عریض و طویلی و تحت نظر شهرداری است این میادین را به خوبی ساماندهی نکرده است.
نبود خرید تضمینی برای بسیاری از محصولات کشاورزی، بحث خرده مالکی و اقتصاد ضعیف قشر عامل اصلی دلالی
در همین راستا معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی لرستان در گفتوگو با خبرنگار فارس بیان کرد: دلال در تمام زمینههای خدماتی و تولیدی کشور وجود دارد و این موضوع مختص به محصولات کشاورزی نیست؛ متاسفانه در سیستم اداری کشور دلال را خوب تعریف نکردهایم و به جای استفاده از ظرفیت این افراد آنها را دشمن نظام اداری کردهایم.
چنگیز ابراهیمی با اشاره به اینکه وضعیت اقتصادی جامعه سبب رشد دلالی شده است، خاطرنشان کرد: نبود خرید تضمینی برای بسیاری از محصولات کشاورزی، بحث خرده مالکی و اقتصاد ضعیف قشر کشاورز سبب شده دلالان در این حوزه تاثیر زیادی داشته باشند.
وی گفت: برای مقابله با این آفات باید بحث صادرات به معنای واقعی در کشور ایجاد شود زیرا با صدور مقدار اضافه محصولات کشاورزی به خارج از کشور شاهد ضرر کشاورزان نخواهیم بود؛ مجموعه کشت و صنعت لرستان نمونه موفق این موضوع است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی لرستان صحبتهای خود اظهار داشت: برای حل این مشکل باید مسئولان کلان دولتی تصمیم گیری کنند زیرا این موضوع بحثی ملی بوده و سازمانها و تعاونیهای استانی ظرفیت بازاریابی و مالی حل این مشکل را دارا نیستند.
فعالیت127 واحد فرآوری محصولات کشاورزی و دامی در استان
مدیرصنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی نیز در این رابطه در گفتوگو با خبرنگار فارس بیان کرد: لرستان در تولید محصولات باغبانی یکی از استان ها با استعداد در کشور است به طوریکه سالانه یکهزار و 500 هکتار به سطح اراضی باغی استان اضافه می شود.
صیداحمد مرادی بیرانوند با اشاره به اینکه 127 واحد بستهبندی محصولات دامی و کشاورزی در لرستان فعال است، افزود: خوشبختانه در محصولاتی مانند گندم، دانههایروغنی و چغندر قند که خرید تضمینی صورت میگیرد نقش دلالان بسیار اندک بوده اما دلالان در قیمت بعضی از محصولات مانند زردآلو، انگور و ...که باید در زمان برداشت مصرف بشوند نقش عمدهای دارند.
وی اظهار کرد: در زمینه سردخانه و سیلو در استان کمبودی وجود ندارد به طوریکه که در ایام عید بیش از 700 تن میوه در مراکز سردخانهای استان نگهداری میشود اما در حوزه بستهبندی حبوبات با وجود فعالیتهای صورت گرفته میتوان اقدامات بیشتری انجام داد.
در پایان به نظر میرسد رفع اساسی مشکل جولان دلالان در بازار محضولات کشاورزی نیازمند سیاستگذاری در بخش کلان کشور است و لذا ضرورت دارد مسوولان استانی و مجمع نمایندگان پیگیر لازم را در این راستا انجم دهند و در کنار آن با استفاده از اختیاراتی که دارند در بهبود وضعیت موجود نیز اقدام کنند تا کشاورزان متضرر نشوند.
شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری فارس ،تاریخ انتشار:22 تیر1398،کدخبر: www.farsnews.com،13980419000045