شعارسال:  ابتدايي‌ترين خواسته هر موجود زنده‌اي براي ادامه بقا، فراهم کردن آب و غذاي کافي و سالم بوده است که تاريخ پر فراز و نشيبي را حداقل از ده هزار سال اخير پشت سر نهاده است. پس از پايان عصر شکارگري و يکجانشيني انسان ها بسته به جغرافيايي که در آن ساکن شدند تلاش کردند تا به مرور و با استفاده از دانش انباشته شده از نسل هاي قبل، به اهلي کردن گياهان و جانوران (Domesticating) مبادرت کنند. در ميان اين تمدنها، آنهايي که در قاره آسيا و اروپا حضور داشتند توانستند با انواع ارتباطات از قبيل جنگ و تجارت به منابع ژنتيکي يکديگر دست بيابند و مسير خود را در راه توليد بهره ورتر محصولات غذايي اصلاح کنند. به دليل عدم وجود موانع جغرافيايي جدي مانند اقيانوس ها که عبور از آنها نيازمند ابزارهاي تکنولوژيک بود قاره هايي مانند آمريکا شمالي و جنوبي از تمدنهاي پيشرفته اوراسيايي عقب ماندند.

برخي معتقدند علت اصلي پيشرفته تر بودن جوامع باستاني اوراسيايي، پيشرفت آنها در توليد محصولاتي مانند جو و گندم است که ويژگي هاي منحصربه فردي دارند. اين محصولات تمدن سازند يعني به دليل ويژگي‌هايي از قبيل امکان ذخيره سازي، کاشت و برداشت محصول دانه‌اي خشک و بدون رطوبت و نقل و انتقال آسان اين محصولات را به منابع مهمي از غذاي انساني و دامي تبديل کرد. با افزايش غذا به مرور مردم فرصت فکر بيشتري يافتند و براي محافظت از منابع غذايي در مقابل سرقت يا جنگ، طبقه سربازان و قواي نظامي را پديد آوردند. از طرفي هم براي اداره جامعه نوپاي خود عده‌اي عهده دار وضع قوانين شدند و به دليل وجود منابع پايدار و متنوع غذايي مانند غلات امکان اخذ ماليات و ايجاد سيستم مالياتي فراهم شد. با گذشت زمان، توسعه کشت و توليد غلات نيازمند فناوري ها و نوآوري هاي جديدتري شد. از استفاده دام ها به عنوان ابزار شخم و خاکورزي تا روش هاي جديد کشت و ذخيره سازي محصولات، مصاديق اين پيشرفت‌ها است که کشاورزي پيشران آن محسوب مي شود.

بر خلاف تصور رايج، محصولاتي که سابقاً در تمدن هايي نظير "اينکاها" و "آزتکها" در آمريکاي جنوبي مورد استفاده قرار مي گرفتند، قابليت ذخيره سازي نداشتند و مردم اين تمدنها همواره در چالش حفظ و ذخيره سازي به سر مي‌برده اند. محصولاتي نظير سيب زميني، کاساوا و مانيوک محصولات نشاسته اي که از قضا بسيار بهره‌ور نيز بوده‌اند اما به دليل ريشه‌اي بودن و مرطوب بودن امکان ذخيره سازي آنها به سختي فراهم مي شد و طبيعتاً دزدي ها نيز در اين محصولات بي داد مي کرد. با وجود محصولاتي از اين دست، شايد امکان اعمال برنامه هاي مديريتي نظير اخذ ماليات در اين سبک از کشاورزي فراهم نبود. لذا از اين جهت نيز اين جوامع نتوانستند از حدي فراتر پيشرفت کنند. چون الزاماً رفع نياز غذايي بر ساير امور ارجحيت داشت و زيربنايي براي شکل‌گيري سازوکارهاي پيچيده تر مديريت جوامع محسوب مي شد.

جرد دايمون در کتاب "اسلحه و ميکروب ها و فولاد" اينطور مي گويد: « در چين باستان به محضي که گندم در يک بازه کوتاه برداشت و تا فصل کشت بعدي ذخيره سازي شد، مامور جمع آوري ماليات مي توانست آزادانه بخشي از محصول ذخيره شده را ضبط کند.» اين يعني يکي از معروفترين ديوان سالاري ها در منطقه اوراسيا به اخذ ماليات فصلي از غله استوار بود. دانشمندان معتقدند ميان نوع محصول رواج يافته در مناطق جغرافيايي دنيا و سطح پيشرفت تمدن در آن مناطق ارتباط تنگاتنگي وجود داشته است لذا بر اساس مطالعات واکتشافات باستان شناسي نقشه اي آماده شده است. دراين نقشه تمدن هايي که از داراي سطوحي از پيچيدگي سياسي و اجتماعي بوده اند مشخص شده اند. جالب است بدانيد که در اين جوامع پيشرفته تر غالب محصولات کشت و برداشت شده غلات بوده است.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت مصاف، تاریخ انتشار:52شهریور1398 ، کدخبر: 17770: www.masaf.ir