شعار سال: استان بوشهر یکی از قطب‌های تولید و پرورش میگو است که بخش قابل‌توجهی از میگوی کشور در این استان تولید می‌شود و در سال‌های اخیر شاهد روند افزایشی تولید بوده‌ایم. یکی از بیماری‌های مهم میگو بیماری لکه‌سفید است که این روزها وارد سایت‌های پرورش میگوی استان بوشهر شده. شیوع بیماری یکی از خطرات اصلی برای سایت‌های پرورش میگو است که متأسفانه امسال در مناطق میگو پرور کشور، ازجمله در سایت‌های پرورش میگوی استان بوشهر بیماری لکه‌سفید شیوع پیدا کرده و انتشار آن نیز بسیار سریع است. به‌طورکلی منشأ ویروس لکه‌سفید میگو سه مقوله مهم و اصلی می‌تواند باشد؛ 1) باقیمانده در رسوبات آلوده سال‌های قبل، 2) منابع وحشی آلوده که همراه آب ورودی به استخر پرورش میگو منتقل می‌شوند و 3) از طریق بچه میگو آلوده که سهم بچه میگو آلوده برای انتقال این بیماری از بقیه موارد بیش‌تر است.

رد بیماری در ۴۰ درصد سایت‌ها

معاون آبزی‌پروری شیلات استان بوشهر به مهراظهارداشت: براساس گزارش اداره کل دامپزشکی از ۱۰ سایت فعال در چهار سایت پرورش میگو ویروس بیماری لکه‌سفید ردیابی شده و در حدود ۱۰ استخر تلفات سنگینی داشتند؛ ولی در بقیه استخرها تلفات سنگینی مشاهده نشده‌است.

صغری اشرف افزود: کاهش دما، منابع وحشی، پایین بودن کیفیت بچه میگو، عدم رعایت تراکم ذخیره‌سازی بچه میگو در استخرها، عدم استفاده از هوادهی و عدم مدیریت غذادهی ازجمله علل بروز این بیماری است.

وی با بیان این‌که برای جلوگیری از خسارت باید پرورش‌دهندگان نسبت به برداشت میگو اقدام کنند، افزود: در سایت‌های بندر ریگ و بویرات بیش از ۶۰ درصد میگو برداشت شده‌است.

معاون آبزی‌پروری شیلات استان بوشهر گفت: برای قطعیت در عوامل بروز بیماری باید مطالعات دقیق و جامع توسط مؤسسات تحقیقاتی و پژوهشی صورت پذیرد.

اشرف بیان‌کرد: بایستی برای جلوگیری از شیوع بیماری اصول بهداشتی در مزارع فعال کردن قرنطینه‌های سایت و ضدعفونی خودروهای حمل میگو در دستورکار قرار گیرد و از ترددهای بی‌مورد در سایت‌ها جلوگیری شود.

احتمال ورود آلودگی با بچه‌ میگوها

رئیس پژوهشکده میگوی کشور اظهارداشت: برای این‌که بتوانیم میزان ریسک درخصوص بچه میگو آلوده را کم کنیم، فعلاً با نظارت دامپزشکی در مراکز تکثیر بچه میگوها تست می‌شوند.

عقیل دشتیان‌نسب افزود: در بهترین شرایط این تست‌ها حداکثر ۹۸ درصد اطمینان دارد و دو تا پنج درصد همیشه امکان عدم‌تشخیص آلودگی وجود دارد.

وی تصریح کرد: با توجه به این‌که در سال قبل ویروس در رسوبات استخرها و منابع وحشی استان بوشهر تشخیص داده نشد، حدس و گمان نسبت به آلودگی بچه میگو بیش‌تر می‌شود.

دشتیان‌نسب افزود: در شرایط فعلی پست لاروها یک‌بار هنگامی که پنج یا شش روزه هستند، در مراکز تکثیر مورد بررسی قرار می‌گیرند و برای این‌که دقت بیش‌تر و ریسک آلودگی کم‌تر شود، پیشنهاد ما این است که بیش از یک‌بار تست PCR انجام شود که این مورد می‌تواند توسط خود پرورش‌دهنده یا توسط ناظر بهداشتی (دامپزشکی) انجام شود.

رئیس پژوهشکده میگوی کشور گفت: متأسفانه یکی از نگرانی‌ها درمورد بررسی‌های مجدد آزمایش‌های PCR قیمت آن‌هاست، با توجه به این‌که کیت‌های تشخیصی فعلاً وارداتی هستند و پس از افزایش نرخ ارز، بسیار گران شد‌ه‌اند، پژوهشکده میگوی کشور که در بوشهر مستقر است، درحال‌حاضر تولید کیتی را در دست اجرا دارد که می‌تواند هزینه هر تست را تا ۸۰ درصد کاهش دهد.

حمایتی صورت نمی‌گیرد

دشتیان‌نسب بیان‌کرد: برای این‌که تولید این کیت به سرانجام برسد، نیازمند به حمایت مالی است؛ اگر این حمایت انجام شود کیت مذکور تا پایان سال می‌تواند به مرحله پایلوت برسد، متأسفانه منابع پژوهشی ما بسیار محدود است و طی سالیان اخیر استان از ما در امر پژوهش حمایت نکرده.

وی تصریح کرد: از دیگر کارهای مورد نیاز برای توسعه پایدار صنعت میگوی پرورشی کشور تولید میگوهای عاری از بیماری و کار برای اصلاح نژاد میگو است که پژوهشکده کار در هر دو مورد را آغاز کرده؛ ولی همکاری همه متولیان صنعت میگو و به‌ویژه بخش خصوصی نیاز است تا این پژوهش‌ها کاربردی شوند.

دشتیان‌نسب بیان‌کرد: بودجه پژوهشی صنعت میگو بسیار اندک است و متأسفانه تفکر غالب استان تاکنون به‌سمت کارهای پژوهشی زیربنایی نبوده و اگر هم گاهی این کمک‌ها می‌رسد بیش‌تر به‌صورت صدقه بوده و مبالغ آن‌قدر اندک که حتی برای تأمین مواد اولیه آزمایش‌ها هم ناکافی بوده‌است و به‌همین خاطر پژوهش‌های عمیق و تأثیرگذار در کشور به‌ندرت انجام می‌شود؛ برای مثال بودجه پژوهشی پژوهشکده در سال قبل صفر بوده است، صنعتی مثل صنعت میگو که درآمدزایی و اشتغال‌زایی بالا دارد و در کشور نوپاست و نیازمند پژوهش برای روشن کردن راه است.

لزوم توسعه آموزش و پیشگیری از بیماری

رئیس پژوهشکده میگوی کشور گفت: از راه‌های دیگر که برای پیشگیری و کنترل بیماری مؤثر است و به‌عنوان وظیفه می‌دانیم، بحث آموزش است. آموزش بهره‌برداران که بتوانند اقدامات پیشگیرانه انجام دهند پژوهشکده میگو سالانه برنامه آموزش و ترویج خود را تنظیم و بسیاری اوقات این کار را با مشورت اتحادیه‌های تکثیر و پرورش میگو انجام می‌دهد.

وی بیان‌کرد: ما هرساله بیش از هزاران نفر ساعت آموزش‌های متفاوت برای بهره‌برداران از طریق شیلات، دامپزشکی، پژوهشکده و از طریق بخش خصوصی اجرا می‌کنیم، طی این چند روز و پس از بروز بیماری اخیر نیز پژوهشکده درخصوص نحوه مدیریت بحران به وجود آمده و اجرای ایمنی زیستی برای کاهش انتشار بیماری برای سایت‌های پرورش میگو اجرا کرده‌است.

دشتیان‌نسب بیان‌کرد: برای توسعه پایدار صنعت میگو و پیشگیری از تکرار این وضعیت نیاز است که برخی زیرساخت‌ها تغییر پیدا کند، آموزش بهره‌برداران همچنان ادامه دارد و بودجه پژوهشی برای کارهای جدید از ضروریات پویایی صنعت است.

رئیس پژوهشکده میگوی کشور اظهارداشت: متأسفانه هم‌اکنون چهار سایت از ۱۰ سایت استان بوشهر درگیر بیماری لکه‌سفید هستند که تمام تلاش ما این است که آلودگی‌ها و تلفات افزایش پیدا نکند، لذا توصیه ما دقت در نحوه برداشت و اجرای اصول ایمنی زیستی است که مانع از انتشار آلودگی به سایر استخرها و دیگر مزارع در یک سایت شود و همچنین این‌که با سهل‌انگاری موجب ایجاد بیماری در سایت‌های دیگر استان نشویم.

وی با بیان این‌که میزان تولید با توجه به پیش‌بینی‌های ۲۷ هزار تن بوده که با وجود این بیماری احتمالاً حداقل ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش داشته باشیم، افزود: چهار سایت آلوده شامل حله، بویرات، بندر ریگ و شیف است.

مقابله جدی با بیماری میگوها

استاندار بوشهر نیز تأکید کرد: دستگاه‌های اجرایی براساس نیاز اداره کل شیلات استان بوشهر برای حل مشکل بیماری لکه‌سفید در مزارع پرورش میگو کمک و همراهی کنند.

عبدالکریم گراوند خاطرنشان‌کرد: همه دستگاه‌های اجرایی برای حل این مشکل با شیلات و دامپزشکی و سایر ادارات متولی امر همکاری داشته باشند.

مرتضی بحرانی، مدیرکل دامپزشکی استان بوشهر، نیز گفت: بیماری لکه‌سفید میگو در سایت‌های پرورشی بویرات دیلم، حله گناوه، بندرریگ و شیف بوشهر مشاهده شده و برای جلوگیری از وارد شدن خسارت به میگوهای تولیدی و پیشگیری از گسترش آن برداشت میگو از سایت‌های پرورشی استان بوشهر آغاز شده‌است.

به گفته حسین زارعی، مدیر انجمن آبزیان استان بوشهر، دو هفته پیش هشدارهای لازم به مسئولان ذی‌ربط در زمینه شیوع بیماری لکه‌سفید در سایت‌های پرورشی ارائه شده‌است. برای جلوگیری از شیوع بیماری باید در اسرع وقت برداشت میگو انجام شود.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار 3 مهر 98، شماره: 75546