شعار سال: خانواده‌ها در مناطق محروم هر سال با شروع فصل مدرسه در کنار نگرانی‌هایی مانند اینکه بتوانند لوازم تحریر برای فرزندان خود خریداری کنند یا اینکه آن‌ها را با لباس‌های نو به مدرسه بدرقه کنند، گاهی از نگرانی برای تامین امنیت جان فرزندانشان هم رنج می‌برند. خانواده‌هایی که با هزار امید و آرزو عزیزان خود را به دامان مدرسه که روزی قرار بود برای آن‌ها خانه دوم باشد می‌فرستند، اما دل‌آشوبِ این هستند که مبادا خبر از آتش گرفتن یا فروریختن سقف مدرسه به آن‌ها برسد و مشکلی برای نورچشمی‌هایشان را پیش بیاید. کودکانی که با آرزوی تحصیل به مدرسه می‌روند تا بتوانند از کنار درس خواندن موقعیت اجتماعی خود را تغییر بدهند، اما گاهی برخی از مدارس آرزوی آن‌ها و والدین‌شان را نقش بر می‌کند.

چند هفته گذشته بود که رئیس نوسازی مدارس از وجود ۲۵ هزار کلاس درس بدون بخاری استاندارد خبر داد و بسیاری از رسانه‌ها به وجود خطر احتمال سوختن و آتش گرفتن کلاس‌های درس پرداختند و نوشتند که جان بچه‌ها چگونه در خطر است، اما آتش‌سوزی تنها بلایی نیست که مدارس ما و دانش آموزان ما را با تهدید مواجه می‌کند، وزیر آموزش و پرورش از سهم ۳۰ درصدی مدارسی سخن می‌گوید که نیازمند بازسازی هستند و هر لحظه فروریختن آن‌ها می‌تواند خطری برای سلامت بچه مدرسه‌ای‌ها باشد به عبارتی تحصیل زیر سقف بی‌تاب و تحمل مدارس فرسوده همانقدر خطر دارد که تحصیل در کنار بخاری غیر استاندارد خطرناک است.

صبح روز یکشنبه همین هفته فیلمی در شبکه‌های مجازی و خبرگزاری‌ها به نمایش درآمد که نشان از فروریختن بخشی از سقف یک کلاس درس بر روی سر دانش‌آموزان آن داشت. آن گونه که خبرگزاری‌ها گزارش دادند، این کلاس درس به مدرسه «پورولی» روستای راونگ میناب تعلق دارد، در همین خصوص سیدفخرالدین هاشمی مدیرکل نوسازی مدارس استان هرمزگان در اشاره به فرسوده بودن مدرسه عنوان کرد: «قدمت این مدرسه مربوط به اوایل دهه ۵۰ یعنی سال ۱۳۴۸ است، اما از سوی آموزش‌وپرورش جزو لیست مدارس اولویت‌دار برای تخریب و بازسازی به سازمان نوسازی مدارس معرفی نشده است.»

هاشمی ادامه می‌دهد: «۲۲۰ مدرسه استان هرمزگان نیازمند تخریب و بازسازی هستند و برای تخریب و بازسازی این مدرسه روستایی نیز با خیری در تهران وارد مذاکره شده‌ایم که در صورت رسیدن به نتیجه، تخریب و بازسازی این مدرسه آغاز می‌شود.».

اما این پایان ماجرا نیست، چراکه وجود مدارس فرسوده تبدیل به یک خطر همه‌گیر برای هر شهر و شهرستانی شده است و هر بار هر یک از نمایندگان مجلس و مدیران شهری در این خصوص زبان به گلایه گشوده‌اند و از تعداد و درصد مدارس فرسوده مربوط به حوزه‌ی مدیریتی خود پرده برداشته‌اند، حدود دو ماه گذشته علاالدین بروجردی نماینده مردم بروجرد و اشترینان در مجلس شورای اسلامی گفته بود: «وضعیت تحصیل دانش آموزان بروجرد به خصوص در روستا‌ها تاسف بار است چراکه از ۴۰۰مدرسه بروجرد ۶۰درصد فرسوده هستند و این در شرایطی است که بروجرد زلزله‌خیز است.»

‌علی‌اصغر مومنیان مدیر آموزش و پرورش اردستان هم با اشاره به وضعیت مشابه مدارسی که نیاز به بازسازی دارند، در خرداد امسال در گفتگو با ایسنا عنوان کرده بود: «با توجه به قدمت بالای بسیاری از مدارس اردستان، حدود ۷۰ درصد مدرسه‌ها فرسوده هستند.».

اما این تنها واکنش‌ها به وضعیت مدارس فرسوده در شهر‌ها و شهرستان‌های مختلف نبوده است، در این رابطه سیدمهدی میربد مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان اصفهان در دی ماه سال گذشته با ذکر اینکه ۳۰ درصد از مدارس استان فرسوده هستند در گفتگو با ایسنا اذعان کرده بود: «برای بهره‌برداری از ۸۱ واحد آموزشی در سال تحصیلی جاری، اعتباری معادل یک هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال صرف شده است. بیش از ۳۰ درصد مدرسه‌های مناطق ۴۱ گانه استان اصفهان، فضای تخریبی است که اعتبار‌های دولتی جوابگوی نوسازی و بازسازی آن‌ها نیست.»

همچنین به نقل از روابط عمومی فرمانداری بویراحمد، شاهرخ کناری با اشاره به وضعیت فرسوده بودن مدارس و با تاکید بر فضای فیزیکی نامناسب مدارس این شهرستان به ایسنا گفته بود: «این شهرستان با ۶۰۰ مدرسه و افزون بر ۲۰۰۰ کلاس درس بیش از ۶۵ هزار دانش‌آموز را در خود جای داده است که ۱۱۵ مدرسه در شهرستان عمر بالای ۴۰ سال دارند، همچنین ۱۲۴ مدرسه در شهرستان بویراحمد توان پذیرش دانش آموزان را ندارد و این آمار نگران کننده است».

اما این آمار‌ها از وجود مدارس فرسوده که هر لحظه ممکن است بر اثر زلزله یا به دلایل دیگر فرو بریزد، تنها مربوط به شهرستان‌ها نبوده و شهر تهران هم از وجود این مدارس با عمر بالا در امان نیست؛ چیزی که وزیر آموزش و پرورش هم به آن اذعان دارد، محسن حاجی میرزایی در همایش «ملی بانوان و خانواده خیرین مدرسه‌ساز کشور» که در آبان همین امسال برگزار شده بود در خصوص وضعیت نامناسب مدرسه‌های تهران و کمبود فضای آموزشی در تهران بیان کرد: «اگر بخواهیم تهران را به لحاظ فضای آموزشی در یک رتبه‌بندی قرار بدهیم می‌توان گفت که بدترین فضای آموزشی در سیستان‌و‌بلوچستان و استان تهران است، البته برخی کلان‌شهر‌ها نیز به علت مهاجرپذیری و توسعه حواشی شهر‌ها به شدت کمبود فضای آموزشی دارند. در حال حاضر متوسط سرانه فضای آموزشی در کشور ۵.۲ مترمربع است در حالی که استاندارد آن ۸.۲ مترمربع است. اما سرانه تهران کمتر از ۵.۲ مترمربع است و باید این فاصله پر شود.»

حاجی میرزایی ادامه داد: «در مجموع حدود ۳۰ درصد مدارس ما نیازمند توجه ویژه برای مقاوم سازی و بازسازی هستند به طوریکه از این تعداد ۱۲ درصد مدارس تخریبی و ۱۸درصد مدارس نیازمند مقاوم‌سازی و بازسازی هستند. این بار بزرگ جز با کمک همه مردم برداشته نمی‌شود.»

در همین خصوص علی شهری مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان تهران از وجود ۲۳ هزار کلاس درس فرسوده در استان تهران خبر داد که نیازمند تخریب، نوسازی و بازسازی هستند.

وی عنوان کرده بود: «تعدادی مدرسه با عمر بالای ۶۰ سال نیز در شهر تهران وجود دارد که نیازمند تخریب و بازسازی و یا مقاوم سازی هستند. در شهر تهران ۷۱۰۴ کلاس درس و در شهرستان‌های تهران ۱۳۹۰ کلاس درس نیاز تخریب و بازسازی دارند؛ همچنین ۸۷۰۸ کلاس در شهر تهران و ۵۴۶۲ کلاس درس در شهرستان‌های تهران نیز نیازمند مقاوم سازی هستند.»

حال برای نوسازی و بازسای همه این ۳۰ درصد مدرسه که وزیر آموزش‌و‌پرورش به آن اشاره می‌کند بی تردید سازمان نوسازی مدارس نیاز به بودجه‌ای دارد که از پس این کار سنگین با موفقیت بیرون بیاید، مهراله رخشانی‌مهر رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور، در این رابطه هفته گذشته با اشاره به وضعیت اعتبارات نوسازی مدارس طی سال‌های ۹۶ تا ۹۹ به خبرگزاری‌ها گفته بود: «در بودجه سال ۹۶، اعتبار سازمان نوسازی مدارس ۵۴۰ میلیارد تومان و در سال ۹۷ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان بود که این رقم در بودجه سال ۹۸ به ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان افزایش یافت. همچنین در سال ۹۹ نیز بیش از ۵۶۰۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده است که نشان از جهش محسوس طی دو سال اخیر دارد.».

اما آقای بطحایی وزیر سابق آموزش‌و‌پرورش قبل از ترک صندلی وزارت با اعلام اینکه یک‌سوم مدارس کشور دارای بافت فرسوده است عنوان کرده بود: «برای بازسازی آن‌ها به ۹۰ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است.» در حالی که با نگاه به بودجه سال‌های گذشته و امسال برای نوسازی مدارس با عدد گفته شده فاصله زیادی وجود دارد.

به نظر می‌رسد با توجه به سهم ۳۰ درصدی مدارسِ نیازمند به بازسازی و نوسازی و بودجه مورد نیاز برای انجام چنین کاری و از طرفی تخصیص بودجه انجام شده طی این سال‌ها به تعبیر بسیاری از کارشناسان همچنان باید شاهد وجود این مدارس و البته خطر آن‌ها برای دانش‌آموزان آن باشیم. البته همانطور که خود وزیر آموزش‌و‌پرورش هم به آن اشاره می‌کند در کنار بودجه، نیاز به خیرین مدرسه سازی است که بیایند و روند تکمیل نوسازی را تسهیل کنند.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه همدلی، تاریخ انتشار: 16 دی 1398، کدخبر: 69422 ، www.hamdelidaily.ir