شعار سال:جامعه صیادی کشور در حال حاضر در شرایط بسیار بدی به‌سر می‌برد و فعالان این حوزه به‌ویژه در شمال کشور از نداشتن امنیت شغلی، کاهش میزان صید، گرانی سوخت و ادوات و عدم اجرای مصوبه دولت مبنی بر سخت و زیان‌آور بودن شغل صیادی رنج می‌برند. شغل صیادی در استان مازندران به دلیل همجواری با دریای خزر دارای یک سابقه طولانی است، ولی با وجود این سابقه طولانی و پیشرفت امکانات و تجهیزات صید در دریا،‌ این قشر همچنان با مشکلات بسیاری مواجه است.

دست کم چهار هزار و ۲۰۰ صیاد در قالب ۵۴ شرکت تعاونی پره صیادی در مازندران فعالیت دارند و همه ساله فصل صید در آب‌های ساحلی خزر از بیستم مهرماه شروع می‌شود و به مدت شش ماه ادامه دارد.

صید و ماهی‌گیری در سواحل دریای خزر به روش «پره» است و در این شیوه تورهایی با ارتفاع هفت تا ۱۰ متر و به طول یک‌هزار و ۲۰۰ متر به کمک یک قایق به صورت نیم دایره در فاصله مشخصی از ساحل دریا (۱۴ متری عمق دریا) ریخته و پس از انباشته‌شدن از ماهیان استخوانی شامل گونه‌های کفال، سفید و کپور، به وسیله تراکتور به ساحل کشیده می‎شود.

به اعتقاد صیادان، گرانی سوخت و ادوات صید، پرداختی سهم بالای حق بیمه، نداشتن امنیت شغلی، کاهش میزان صید ناشی از آلودگی رودخانه‌های منتهی به دریا و در پی آن پایین‌آمدن میزان درآمد، محرومیت از حمایت‌های مالی، کهولت سن و ابتلا به انواع بیماری‌ها ناشی از فعالیت در شرایط سخت کاری از دغدغه‌ها و مشکلاتی است که آنان در این سال‌ها با آن مواجه هستند.

پرداخت بیمه برای نیمی از سال

یکی از صیادان منطقه نمک آبرود چالوس در این باره به ایرنا گفت: چالش‌های پیش روی این حرفه که قدمت چندین ساله در کشور دارد، موضوع تازه‌ای نیست که مسئولان دست‌اندرکار از آن بی اطلاع باشند. بارها این مشکلات به اطلاع مسئولان اتحادیه ماهی‌گیران پره مرکز استان رسانده شد، ولی به آن شکل اثربخش نبوده است.

هاشم مجلج با اشاره به آن‌که نزدیک به چهار دهه در شرکت تعاونی پره شهید قاسمی نمک آبرود فعالیت دارد، افزود: صیادان طبق قانون فقط حدود شش ماه از سال در این حرفه فعالیت دارند و بقیه سال یعنی شش ماه نخست هر سال باید از جیب بخورند و هیچ تضمینی هم ندارند که بتوانند در دیگر ماه‌های سال فعالیتی داشته باشند.

وی ادامه داد: در شش ماه بیکاری فعالان این حرفه متأسفانه حق بیمه آن‌ها نیز پرداخت نمی‌شود و در نتیجه امروز دیده می‌شود که برخی از صیادان با گذشت حدود ۴۰ سال فعالیت و رسیدن به سن کهولت همچنان باید در این شرایط بسیار سخت و طاقت‌فرسا تلاش کنند به امید آن‌که روزی بازنشسته شوند.

مجلج سهم پرداختی حق بیمه تأمین اجتماعی هر صیاد را حدود ۲۷ درصد اعلام کرد و گفت: برای سازمان بیمه تأمین اجتماعی فرقی نمی‌کند که صیاد در مدت زمان مواج بودن دریا صیدی داشته باشد یا نداشته باشد و حق سهم بیمه‌اش را دریافت می‌کند.

این صیاد منطقه نمک آبرود چالوس افزود: هم‌اکنون گاهی اوقات پیش می‌آید که یک صیاد هفته‌ای ۲۰۰ هزار تومان هم درآمد نداشته باشد، ولی در هر صورت ناگزیر است سهم بیمه‌اش را بپردازد که واقعاً برای او بسیار دشوار و سخت است.

وی اظهارداشت: در سال‌های پیش دولت مصوبه‌ای مبنی بر سخت و زیان‌آور بودن حرفه صیادی و کاهش سهم بیمه از ۲۷ به ۱۷درصد داشت و این مصوبه موجی از شادمانی در دل صیادان این استان ایجاد کرد، ولی متأسفانه با گذشت سال‌ها هنوز این مصوبه اجرایی نشده و مسکوت باقی مانده است.

کاهش نرخ بیمه حق سهم صیادان از ۲۷ به ۱۷درصد از مصوبات دولت است که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی باید آن را عملیاتی کند. این وزارتخانه به دلیل مشکلات مالی مصوبه هیئت دولت مبنی بر کاهش ۱۰ درصد حق سهم بیمه صیادان را تاکنون اعمال نکرده و این درحالی است که مسئولان شیلات ایران پیگیری و حل این مصوبه را برای صیادان شمالی از اولویت برنامه‌های امسال خود اعلام کرده‌اند.

این صیاد چالوسی گفت: سوخت سه فروند قایق موتوری این شرکت تعاونی هر روز به‌طور میانگین ۱۰۰ لیتر است و با گذشت نزدیک به دو ماه از اجرای طرح ملی سهمیه‌بندی بنزین هنوز سوخت یارانه‌ای برای این شرکت اختصاص داده نشده و همچنان بنزین را با لیتری حدود سه هزار تومان خریداری می‌کنیم.

مجلج ابتلای عده‌ای از صیادان به انواع بیماری‌های مفصلی را از دیگر دغدغه‌های این قشر در این منطقه معرفی کرد و گفت: متأسفانه عده‌ای از صیادان به علت کهولت سن و سردی آب دریا به انواع بیماری‌های استخوانی مانند روماتیسم مبتلا شده‌اند و به سبب درد ناشی از این بیماری نمی‌توانند همواره در فصل صید فعالیت کنند.

افزایش چند برابری لوازم و تجهیزات صیادی

مدیرعامل شرکت تعاونی پره خرم در شهرستان محمودآباد نیز گفت: این شرکت از سال ۱۳۴۴ فعالیتش را در این منطقه ساحلی آغاز کرده و دست‌کم ۹۰ صیاد در این شرکت فعالیت دارند، اما با گذر زمان نه تنها از مشکلات و دغدغه‌های معیشتی فعالان این حرفه پرمخاطره کاسته نمی‌شود، بلکه به آن افزوده شده است.

حبیب‌الله موسی‌پور افزود: در سال‌های پیش وجهی که بابت یک کیلو تور ماهی‌گیری پرداخت می‌شد، حدود ۷۰ هزار تومان بود که این عدد امسال به حدود ۱۴۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده؛ یا بهای یک کیلو سرب از حدود هشت هزار تومان در گذشته اکنون به حدود ۳۵ هزار تومان رسیده است.

وی ادامه داد: بهای خرید بادگیر صیادی حدود ۵۰ هزار تومان بوده و این عدد اکنون به حدود ۲۰۰ هزار تومان رسیده. هزینه قطعات یدکی قایق‌های موتوری و تراکتورهای یدک‌کش نیز به صورت سرسام‌آوری افزایش پیدا کرده است؛ به عنوان مثال بهای خرید یک بلبرینگ چرخ بزرگ تراکتور سال‌های پیش حدود ۶۰ هزار تومان بوده و اکنون به ۵۰۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده است.

مدیرعامل شرکت تعاونی پره خرم شهرستان محمود‌آباد گفت: مشکلات پیش روی صیادان فقط مربوط به این بخش‌ها نیست، بلکه هدایت آلاینده‌های محیط زیست از سموم کشاورزی گرفته تا پسماند حاصل از فعالیت‌های صنعتی و فاضلاب‌های شهری و روستایی به داخل رودخانه‌های منتهی به دریا از معضلات دیگری است که روز به روز جمعیت ماهیان دریای خزر را کاهش می‌دهد.

کاهش صید ماهی

موسی‌پور افزود: هر ساله شاهد کاهش میزان صید و درآمد جامعه صیادی در استان مازندران هستیم؛ به عنوان نمونه در سال ۹۶ صیادان این شرکت تعاونی ۲۰۰ تن ماهی که غالباً از نوع کپور، کفال و سفید بوده، صید کردند، درحالی‌که سال گذشته این عدد به ۱۴۰ تن رسید و امسال نیز با وضع موجود طبیعتاً شاهد کاهش چشمگیر صید در این منطقه خواهیم بود.

وی اظهارداشت: یک صیاد در شرایط مطلوب و ایده‌آل درصورتی که یک روز به طور تمام وقت فعالیت داشته باشد، به طور میانگین هرماه حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تا دو میلیون تومان درآمد دارد و پیش‌بینی می‌شود با ادامه این وضعیت اسفبار در سال‌های آتی تمامی شرکت‌های تعاونی پره این استان ورشکسته شوند.

ضرورت حمایت از صیادان از سوی دولت

رئیس هیئت مدیره اتحادیه ماهی‌گیران پره استان مازندران نیز در این‌باره گفت: دست‌کم چهار هزار و ۲۰۰ صیاد در قالب ۵۴ شرکت تعاونی صیادی در این استان فعالیت دارند و هرسال به تناسب شرایط طبیعی مقدار ماهی‌ای که صید می‌کنند، از سه تا هفت هزار تن در نوسان است.

سیدمحمد رضوی با تأیید مشکلات جامعه صیادی افزود: بارها این مشکلات در نشست‌های متعدد استانی و کشوری حتی از طریق رسانه‌ها مطرح شده، ولی تاکنون این پیگیری‌ها نتیجه‌ای نداشته است.

وی اظهار داشت: به طور رسمی اعلام شده که صیادان حدود شش ماه از سال فعالیت دارند، درحالی‌که به این شکل نیست. حدود یک ماه و نیم پیش از آغاز صید اغلب صیادان برای آماده کردن اداوات صید و آوردن آن‌ها به پای کار درگیر این حرفه هستند و در پایان فصل صید نیز همین مدت زمان صرف جمع‌آوری ادوات می‌شود.

رضوی گفت: شش سال پیش یعنی ماه‌های پایانی سال ۹۲ دولت طی مصوبه‌ای حرفه صید و صیادی را به عنوان مشاغل سخت و زیان‌آور به شمار آورد، اما با گذشت سال‌ها هنوز این مصوبه اجرایی نشده است و نتیجه این‌که شمار اندکی از صیادان این استان بازنشسته شده‌اند و اغلب آن‌ها بالای ۶۰ سال سن دارند و دیگر توان فعالیت در این حرفه را ندارند.

رئیس اتحادیه صیادی پره استان مازندران افزود: نکته مهم‌تر آن‌که به دلیل آلودگی رودخانه‌ها و در نتیجه دریای خزر و صیدهای غیر مجاز هر ساله مقدار صید کم شده است و باید برای تعدیل و ساماندهی ماهی‌گیران فکر اساسی شود، چرا که ادامه فعالیت به این رویه دیگر صرفه اقتصادی ندارد.

رضوی افزود: به عنوان نمونه در دهه ۸۰ تا ۹۰ اتحادیه صیادی پره مازندران در هر فصل ۱۰ هزار تن انواع ماهی صید و دو تن خاویار استحصال می‌کرد، اما این مقدار صید به دلایل مختلف از جمله کاهش نزولات آسمانی، کاهش دبی آب رودخانه‌ها، برداشت شن و ماسه ساحلی، ورود انواع آلاینده‌ها به‌ویژه آلاینده‌های کشاورزی و صنعتی کاهش محسوسی یافته است.

وی اظهارداشت: بیش‌تر صیادان حال و روز خوشی ندارند و مسئولان دست‌اندرکار باید برای ساماندهی و بهبود وضعیت معیشتی این قشر زحمتکش جامعه برنامه‌ریزی درست و هدفمندی داشته باشند.

شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه،تاریخ انتشار:28دی1398،کد خبر:80408،sabzineh.org