شعار سال: جلال میرزایی، نماینده امیدی مجلس می‌گوید. هرچند در این مدت بهارستانی‌ها سه بار به‌صورت مجازی گرد هم آمدند؛ اما به نظر می‌رسد گردهمایی مجازی که حتی در آیین‌نامه مجلس نیز پیش‌بینی ‌نشده، نتیجه ملموسی نداشته است. دیروز 42 نماینده که اغلب آنها از اعضای فراکسیون امید هستند، در نامه‌ای به رئیس مجلس خواستار تشکیل جلسات با قید فوریت شدند. از سوی دیگر رئیس فراکسیون ولایی مجلس هم گفته تعطیل‌بودن مجلس در شرایط کنونی توجیه ندارد. البته مجلس ایران تنها نهاد قانون‌گذاری نیست که کرونا درهایش را بسته است. از بین کشورهای درگیر با این ویروس چراغ‌های مجلس عوام انگلیس و مجلس اسپانیا نیز خاموش شده و کنگره آمریکا هم تعطیل شده است.

درخواست بازگشایی
نمایندگان مجلس در حالی درخواست ازسرگیری جلسات علنی را مطرح کردند که از آغاز تعطیلی در معرض انتقادهایی قرار گرفتند. آخرین جلسه علنی پنجم اسفند سال گذشته در بهارستان تشکیل شده بود. اکنون 42 نفر از آنها در نامه‌ای نوشته‌اند که «با توجه به جایگاه بی‌بدیل مجلس شورای اسلامی در قانون اساسی و همچنین با عنایت به وظایف ذاتی مجلس به‌ویژه در شرایط فعلی کشور، استمرار تعطیلی مجلس شورای اسلامی و برزمین‌ماندن امور مربوطه زیان‌بار خواهد بود». در بخش دیگری از این نامه خطاب به علی لاریجانی نوشته شده: «از جناب‌عالی به‌عنوان ریاست قوه مقننه انتظار است تدابیری اتخاذ فرمایید تا شرایطی مهیا شود که با قید فوریت و در اسرع وقت امکان تشکیل جلسات مجلس شورای اسلامی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در محل مجلس یا فضای دیگری که استانداردهای بهداشتی را تأمین کند، فراهم شود تا با تشکیل دوباره جلسات مجلس، آسیبی به انجام وظایف نهاد تقنینی کشور وارد نشود». بهرام پارسایی، نماینده شیراز و دیگر عضو امیدی مجلس نیز در نامه‌ای همین درخواست را مطرح کرده است. او نوشته که «هیچ‌گونه محمل قانونی برای تعطیلی مجلسی که در رأس امور است» پیدا نکرده است. به نوشته نماینده شیراز «شرایط خاص است؛ به هیچ دلیل قانونی، عقلی، شرعی و اخلاقی نباید مجلس شورای اسلامی که یکی از ارکان اصلی مملکت و به‌اصطلاح خانه ملت است، تعطیل باشد». هم‌زمان با این درخواست‌ها برای بازگشایی قوه مقننه، رئیس فراکسیون اصولگرایان هم در اظهارنظری گفته «در شرایطی که تحلیلگران اجتماعی معتقدند با پاندمی کرونا، جهان با یکی از بزرگ‌ترین شوک‌های تاریخ معاصر و نوعی «موقعیت جنگی» و شرایط اضطراری روبه‌رو شده که دوام آن حتی اگر دیرپا نباشد، اثرات بس گسترده و درازمدتی خواهد داشت، حتی بعد تحلیل‌های اجتماعی و اقتصادی شرایط پاندمی کرونا، پیش از کرونا و پساکرونا خواهد بود، منفعل‌بودن یکی از قوای سه‌گانه کشور چه توجیهی دارد؟». حمیدرضا حاجی‌بابایی به دولت هم انتقاد کرده و گفته درباره تبعات اقتصادی بحران کرونا آماری منتشر نشده: «معلوم نیست چه برنامه‌ای برای جبران صدمات اقتصادی ویروس کرونا دارد، چه تعداد از شهروندان کار خود را از دست داده‌اند یا اصنافی که تعطیل شده‌اند، وضعیت صادرات کشور در چه حالی است و تولید ناخالص داخلی بخش‌های مختلف کشور چه تأثیری از بحران کرونا گرفته‌اند، تعطیلی نهاد قانو‌ن‌گذاری به صلاح چه کسی است؟». 

کدام مجالس تعطیل هستند؟
همه خبرها از جلسه علنی مجلس در هفته آینده حکایت دارد. هرچند به گفته بعضی از نمایندگان پیامکی مبنی بر تشکیل جلسه علنی در هفته آتی ارسال نشده است. بااین‌همه یکی از اعضای هیئت‌رئیسه در تأیید این خبر به «ایسنا» گفته براساس تصمیم این هیئت جلسات علنی مجلس سه‌شنبه و چهارشنبه هفته پیش‌رو برگزار می‌شود. علی‌اصغر یوسف‌نژاد گفته این جلسات با «هماهنگی‌های صورت‌گرفته از سوی رئیس مجلس با ستاد مقابله با کرونا» برگزار می‌شود. احتمال حضور وزرای بهداشت و کشور برای مسئله کرونا و سیل وجود دارد. آخرین بار همین هفته قبل بود که رئیس مجلس از برگزاری جلسات مجلس با پروتکل‌های جدید خبر داد؛ اما یک روز قبل از برگزاری جلسه، وزیر بهداشت در نامه‌ای به علی لاریجانی از لزوم تعطیلی مجلس در راستای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی نوشت تا درهای بهارستان همچنان بسته بماند. البته این اقدام فقط منحصر به ایران نیست. یکی از اولین اقدامات کشور همسایه ایران پاکستان برای مقابله با کرونا تعطیلی مجلس بوده و در آن سوی جهان، مجلس عوام بریتانیا هم رأی به معلق‌شدن جلسات خود داده است. کنگره آمریکا نیز تعطیل شده، هرچند مجلس نمایندگان این کشور همچنان به کار خود ادامه می‌دهد. در اسپانیا نیز که به‌لحاظ آماری چهارمین کشور درگیر با ویروس کروناست، مجلس دو هفته تعطیل شده است و جلسات کابینه به‌صورت ویدئوکنفرانس برگزار می‌شود. از سوی دیگر در ایتالیا و فرانسه چنین وضعیتی بر مجلس و دولت حاکم نیست.  

مطالبه‌های انباشته و منابع محدود
نمایندگان مجلس ایران در هفته جاری البته به‌صورت مجازی گرد هم آمدند و به گفته سخنگوی هیئت‌رئیسه درباره «برنامه‌های دولت و اعتبارات اختصاص‌یافته برای نیازهای بهداشتی و درمانی بحث‌هایی درگرفت و درباره کم‌و‌کیف برگزاری جلسات مجلس از نمایندگان نظرخواهی شد». جلال میرزایی جزء ناطقان میان ‌دستور همین جلسه بوده است. میرزایی گفت برگزاری جلسه علنی هفته آتی مجلس قطعی است؛ اما راه‌های جایگزینی هم برای حضور در جلسه پیش‌بینی شده است. این راه‌ها به گفته مشاور رئیس مجلس شامل «فناوری دیجیتالی دوسویه و دیگری استفاده از تلکنفرانس تلویزیونی» است که به احتمال زیاد برای نمایندگان شهرهای دور از مرکز در نظر گرفته شده است. میرزایی درباره امکان‌های پیش‌روی مجلس توضیح داد: «باید دید که برگزاری جلسات مجلس در این شرایط چقدر کمک‌کننده است. آیا منابعی وجود دارد که باید تخصیص پیدا کند یا مجلس در نحوه توزیع آن ورود کند؟ یا به‌طور مثال خلأ قانونی در زمینه مقابله با کرونا وجود دارد که مجلس باید ورود کند؟». میرزایی توضیح داد که ازسرگیری جلسات مجلس هم‌پای ادارات و دیگر سازمان‌ها روندی منطقی است؛ اما نماینده‌ها باید در وعده‌ها و مطالبات خود منابع مالی موجود را در نظر بگیرند: «واقعیت این است که امروز منابع بسیار محدود هستند. کاهش فزاینده قیمت نفت را ببینید. از سوی دیگر دولت فراورده‌های نفتی را هم نمی‌تواند بفروشد، چراکه کرونا بازار داخلی فراورده‌های نفتی از جمله بنزین و بازار خارجی آن را از بین برده است. مالیات‌ها نیز برای چند ماه محقق نمی‌شود و همگی از وضعیت صندوق توسعه ملی خبر داریم. آیا کسانی که انتقاد دارند یا وعده می‌دهند، منابع مالی‌ای غیر از اینها سراغ دارند؟». 
حال باید دید که بازگشت نمایندگان به صحن مجلس در هفته آینده منجر به چه نتایجی خواهد شد. درحالی‌که به گفته رئیس‌جمهوری محدودیت تا بیستم فرودین اعمال خواهد شد؛ یعنی یک روز بعد از جلسه هفته آتی مجلس. به گفته رئیس‌جمهوری در جلسه ستاد ملی مبارزه با کرونا دولت به این نتیجه رسیده که محدودیت‌ها را تا بیستم ماه جاری ادامه دهد: «اگرچه هنوز آمار و ارقام و تحلیل دست ما نرسیده و بنا شد این آمار و ارقام و تحلیل را وزارت بهداشت تا ۱۴ فروردین به ما بدهد». به گزارش «پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری» حسن روحانی گفته اینکه بعد از آن هر کار و بخشی چگونه به فعالیت خود ادامه دهد در روزهای آینده مشخص خواهد شد. روحانی توضیح داد: «به هر ترتیب صبح یکشنبه جلسه داریم، ولی اگر زودتر هم آماده شد، می‌توانیم اطلاع دهیم و جلسه را زودتر بگذاریم، چون برای صداو‌سیما و مردم، آموزش و پرورش، آموزش عالی، والدین و جوان‌های عزیز مهم است که چگونه و کی سر کار بروند، ان‌شاء‌الله بتوانیم اوایل هفته آینده شنبه و یکشنبه مشخص و اعلام کنیم و بر مبنای آن ادامه پیدا کند و اجرا شود». 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 12 فروردین 99، شماره: 3683